Baby Bag

„ბავშვს აქვს სამი სტიქია, მას ეს ბუნებამ ჩაუდო. ბუნება კი ღმერთის ნებით მოქმედებს ბავშვში,“ - შალვა ამონაშვილი

„ბავშვს აქვს სამი სტიქია, მას ეს ბუნებამ ჩაუდო. ბუნება კი ღმერთის ნებით მოქმედებს ბავშვში,“ - შალვა ამონაშვილი

აკადემიკოსმა შალვა ამონაშვილმა მშობლებს თავისუფალი ადამიანის აღზრდისთვის საჭირო მიდგომები გააცნო:

„ნამდვილი თავისუფალი ადამიანი იცით ვინ არის? ვინც იცის წესი, ადათი, ღებულობს ამ ადათს, როგორც თავის კანონს და მისდევს მას. თავისუფალი ადამიანი ამავე დროს მონაა ამაღლებული წესის, ნორმების, ცხოვრების აზრის. აღზრდაში თავისუფლება თუ ისე გავიგეთ, რომ ბავშვმა რაც უნდა ის აკეთოს, ასეთი პედაგოგიკა სად არსებობს ან ვინ მოითმენს ამას?! ბავშვს აქვს სამი სტიქია, მას ეს ბუნებამ ჩაუდო. ბუნება კი ღმერთის ნებით მოქმედებს ბავშვში.“

შალვა ამონაშვილმა განმარტა, თუ რა არის ბავშვობა:

„რა არის ბავშვობა? ეს ის დროა, როდესაც არაფერზე არ ფიქრობ, მარტო ხტუნავ და ტინგიცობ, ეს არის ბავშვობა?! როდესაც მარტო შენი ნება-სურვილები ბატონობს, ეს არის ბავშვობა?! მაშ რაღაა ბავშვობა?! ​ჩვენი ყვირილი და ძალდატანებაა ბავშვობა?! არა, არც ეს არის ბავშვობა. ბავშვობა არის მოზარდის თანდათანობითი გადასვლა დიდობაში. მოზარდი რომ დღეს, ხვალ, ზეგ უფრო და უფრო მეტ ვალდებულების გრძნობას განიცდის, სიყვარულის განცდა ეზრდება, მორიდებულობა იბადება, ბავშვობა ამ დიდობის ნორმებში შესვლაა.“

შალვა ამონაშვილის თქმით, ბავშვებს დიდობის ნორმებში შესასვლელად ჰუმანურად უნდა დავეხმაროთ:

„თუ ბავშვს დავეხმარებით, რომ დიდობის ნორმებში შევიდეს ჰუმანურად, წივილ-კივილისა და ჩხუბის გარეშე, აფერუმ ჩვენ! ბავშვი გაგვეზრდება მართლაც კეთილშობილი. თუ ჩვენ ბავშვს ვეტყვით: ​ჯერ პატარა ხარ, პატარა ხარო და პატარაობაში ჩავკეტავთ, კაცი გახდება 23 წლის და ისევ პატარა იქნება. ყელზე თოკი უნდა გამოაბათ და ატაროთ აქეთ-იქით. ბავშვს პატარა ხარო კი არ უნდა ეძახო, დიდების საქმე უნდა მისცე იმდენი, რამდენიც შეესაბამება. მეორე თავისუფლება არის, რომ ვინც ჭეშმარიტებას გაიგებს, ის გახდება თავისუფალი. ზრდილობა ხომ უნდა იყოს ჭეშმარიტება? სიყვარული ადამიანისა ხომ უნდა იყოს ჭეშმარიტება?! ეს ჭეშმარიტებები თუ მიიღე და იმათ დაემორჩილე, მაშინ ხარ თავისუფალი. „გველსა ხვრელით ამოიყვანს ენა ტკბილად მოუბარიო.“ ჩვენი შვილები ხომ გველები არ არიან, ანგელოზებად მოგვევლინენ. რად გვინდა მათთან ჯიჯღინი?! უნდა მოვნახოთ ჩვენს თავში სიბრძნე, რომ ჩვენმა სიბრძნემ გასჭრას მის ქცევა-ყოფაზე.“

„თუ არაფერი გამოვიდა, მაშინ ვეუბნებით ბავშვს: „გიკრძალავ!“ ეს უნდა იყოს ძალიან მაღალი გადაწყვეტილება, რომელსაც წყალი არ გაუვა. ბავშვი თუ გეტყვით, ხვალ სკოლაში აღარ მინდაო, რომელი ჭკვიანი დედა ეტყვის, შვილო, აღარ გინდა და ითამაშე და იყავი როგორც გინდაო. დავსხდეთ და ბრძნულად განვიხილოთ, რატომ არ გვინდა სკოლაში, რა გვიშლის ხელს,“ - აღნიშნა შალვა ამონაშვილმა.

წყარო:​ „ამონაშვილის აკადემია“

არ დაგავიწყდეთ !!!

Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედების ჯგუფი“)

„ბავშვი არ გაუშვათ მარტო ძილში, რას გამორბიხარ ოთახიდან? მოუგონე ბავშვს ზღაპარი, თვითონ გა...
​აკადემიკოსმა შალვა ამონაშვილმა მშობლებს ურჩია 13 წლამდე ასაკის ბავშვები დასაძინებლად მარტო არ გაუშვან და ძილის წინ მათ მიმართ განსაკუთრებული სითბო გამოიჩინონ:„ბავშვი არ გაუშვათ მარტო ძილში. „უკვე დრო...

შეიძლება დაინტერესდეთ

რა ფსიქოლოგიურ ზიანს ვაყენებთ ბავშვს, როდესაც ვცდილობთ სასურველი მოქმედება დაშინებით გავაკეთებინოთ - ფსიქოლოგი ანა მეუნარგია

რა ფსიქოლოგიურ ზიანს ვაყენებთ ბავშვს, როდესაც ვცდილობთ სასურველი მოქმედება დაშინებით გავაკეთებინოთ - ფსიქოლოგი ანა მეუნარგია
როგორ უნდა მიუდგეს მშობელი ბავშვს, რომელიც არ უჯერებს (მაგალითად, ჭამის, ჩაცმის, მეცადინეობის დროს) და რა ფსიქოლოგიურ ზიანს ვაყენებთ პატარას, როდესაც ვცდილობთ სასურველი მოქმედება დაშინებით გავაკეთებინოთ? ამ საკითხებზე ​Momsedu.ge-ს ესაუბრა ფსიქოლოგი ანა მეუნარგია.

​- ქალბატონო ანა, ხშირად მშობლები ბავშვებს აშინებენ (პოლიცია მოვა, „ბუა“ წაგიყვანს და ა.შ.), რომ საჭმელი აჭამონ, ჩააცვან, დაუჯერონ. რა სახის ზეგავლენას ახდენს ეს ბავშვის ფსიქო-ემოციური განვითარებაზე?

​- მინდა გითხრათ, რომ საკმაოდ ნეგატიური გავლენა აქვს. მარტივად რომ ვთქვათ, ასე ბავშვებს ვასწავლით, საკუთარ საჭიროებებს არ მოუსმინონ. მათ ცხოვრებაში 0-1 წლამდე არის პერიოდი, როცა ბავშვი დამოკიდებულია მშობელზე და გარშემომყოფ უფროსებზე. ბავშვზე მზრუნველი ადამიანი მისი ტირილით უნდა მიხვდეს, თუ რა აწუხებს და რა სჭირდება მას. ასე უყალიბდება პატარას გარემოსა და ადამიანებისადმი ნდობა. თუმცა ამ დროსაც კი ბავშვი მიგვანიშნებს, როდის დანაყრდა, აღარ შია და ა.შ. ე.ი. მნიშვნელოვანია მოსმენა. ასაკის მატებასთან ერთად ნელ-ნელა სწავლობს, რომ მიგვანიშნოს და მერე გვითხრას თავისი საჭიროებების შესახებ, მაგალითად, როდის შია, წყალი უნდა თუ წვენი და ასე შემდეგ. ამ პერიოდში უყალიბდება დამოუკიდებლობისკენ სწრაფვის სურვილი და დამოუკიდებლობის ხარისხიც იზრდება. როცა მშობელი ბავშვს საკუთარი საჭიროებების დაკმაყოფილების შესაძლებლობას აძლევს და ბავშვთან ერთად ცდილობს ამოიცნოს მისი საჭიროებები, პატარა სწავლობს იმის გარჩევას, თუ რა მოსწონს ან არ მოსწონს, როდის სცივა ან შია, რა აინტერესებს და ა.შ. მაშინ კი, როცა მშობელი ბავშვის მაგივრად აკეთებს რაღაცას და თან არ უსმენს, მაგალითად, აცმევს 5 ან 4 წლის ასაკში, მხოლოდ იმას, რაც თავად სურს, ოთახსაც ისე უწყობს, როგორც თავად წარმოუდგენია, მაშინ აჭმევს და მხოლოდ იმას, რაც თვითონ უნდა, ასე ბავშვს ვეუბნებით და ვასწავლით, რომ ის, რაც მას სურს და აინტერესებს უმნიშვნელოა, სხვისი ინტერესები და საჭიროებები მეტად მნიშვნელოვანია, ვასწავლით საკუთარი თავის მიმართ უნდობლობას.

​- არის თუ არა დაშინებით მიღწეული შედეგი ბავშვზე ძალადობა?

​- დაშინება ემოციური, ფსიქოლოგიური ძალადობის ერთ-ერთი ფორმაა, რაც საკმაოდ ნეგატიურად აისახება ბავშვის ემოციურ მდგომარეობაზე და შემდეგ ქცევაზეც. „გუდიანით“ შეშინება კი ცალკე პრობლემაა, რადგან ამით, მშობელი ბავშვს მესიჯს აწვდის, რომ ის თავის პატარას ვერ დაიცავს, რაც უკიდურეს შფოთვასთან ასოცირდება. შედეგად კი ბავშვისგან შეიძლება, მივიღოთ უარესი ქცევა, რადგან მისი ემოციური მდგომარეობა არეულია. შესაძლოა, მშობლები იყენებდნენ დაშინებით მეთოდს და თავადაც ვერ ხვდებოდნენ ამას, ერთ-ერთი მაგალითია, როცა დედა, მამა ან ბებია-ბაბუები ეუბნებიან ხოლმე ბავშვს: „ამის მერე შენი დედა (მამა, ბაბუა) აღარ ვიქნები“, „ე.ი. არ გიყვარვარ, ხო? მაშინ აღარ მოხვიდე, არც მე მიყვარხარ!“. ამით ბავშვის უსაფრთხოების განცდას პირდაპირ ზიანს ვაყენებთ და ვეუბნებით, რომ თუ ის „კარგია“, ჩვენთან იქნება და თუ „ცუდია“, აღარ გვჭირდება. თანაც „ცუდია“ და „კარგია“ განისაზღვრება ბავშვისგან საკუთარი სურვილების, ინტერესების ან საჭიროებების დაცვის დროს (ზოგადად ბავშვის ამ კატეგორიებად დაყოფა, კიდევ ცალკე პრობლემას წარმოადგენს). თუნდაც, როდესაც ვეუბნებით, ჭამე თორე ბუა წაგიყვანს, ამ დროს, ბავშვს არ შია, ან საჭმელი არ მოსწონს და უარს გვეუბნება, ჩვენ კი ამით ვაწვდით მესიჯს, რომ თუ შენ საკუთარ ინტერესებს იცავ, ცუდი ხარ, მე აღარ მჭირდები. ჩვენ მათ ვაყენებთ არჩევანის წინაშე, ან საკუთარი თავი ან მშობელი (ბებია, ბაბუა). სევდიანია, არა?!

​- რამდენად დიდია შანსი, რომ ასეთი ქმედებით ბავშვის ფსიქიკა არასრულფასოვნად (არაჯანსაღად) ჩამოყალიბდეს?

​- როგორც ზემოთ აღვნიშნეთ, ასეთ დროს ადამიანს, ბავშვს უჩნდება დაუცველობის განცდა, მომატებული შფოთვა, ექმნება თვითშეფასებასთან დაკავშირებული პრობლემები, დანაშაულის შეგრძნება სხვადასხვა საკითხის მიმართ.

​- არის კატეგორია ბავშვების, რომლებიც არანაირი ქმედებით არ უჯერებენ მშობლებს, ასეთ შემთხვევაში რას ურჩევდით, როგორ მიუდგნენ შვილებს?

​- მგონია, რომ ასეთი ბავშვები არ არსებობენ. ალბათ, ბავშვი, როცა ასეთ წინააღმდეგობას გვიწევს, აქვს განცდა იმისა, რომ არ უსმენენ და მხოლოდ ასე თუ შეძლებს, გააგებინოს მშობელს თავად რა სურს. მეორე ვარიანტია, რომ ბავშვი ზომავს სადამდე შეუძლია საკუთარი საზღვრის გადაწევა, ამიტომაც, ორივე შემთხვევისთვის მნიშვნელოვანია, რომ მშობელს ჰქონდეს ​ავტორიტეტული აღზრდის სტილი. ფსიქოლოგები საკმაოდ დიდხანს იკვლევდნენ და ეძებდნენ ოპტიმალურ აღზრდის სტილს და კვლევების თანახმად აღმოჩნდა, რომ ავტორიტეტული აღზრდის სტილით ბავშვის აღზრდა საუკეთესოა. ამ დროს, პატარებში ნაკლებია შფოთვა, დეპრესია, თვითშეფასების პრობლემები და ასეთ ოჯახში აღზრდილი ბავშვებიც თავს უფრო ბედნიერად და წარმატებულად გრძნობენ. ავტორიტეტული აღზრდა გულისხმობს სითბოსა და წესების დაცვას შორის ბალანსის დაჭერას. სადაც, ერთი მხრივ, ვითვალისწინებთ ბავშვის სურვილებსა და ინტერესებს, მის ხასიათს, გუნება-განწყობის ამოცნობას, პატივისცემას ვცდილობთ და ამასთან, წესების დაცვით ვამყარებთ ბალანსს. აქ ვგულისხმობ, რომ გვაქვს წესები (რამდენიმე, რასაც ოჯახის ყველა წევრი აუცილებლად იცავს) და ვაკვირდებით ბავშვის ემოციურ მდგომარეობას, რა აწუხებს, რა სურს და ა.შ.

​ესაუბრა მარიამ ჩოქური

წაიკითხეთ სრულად