Baby Bag

„ბავშვი რომ ისტერიკებს აწყობს, ეს არის ნორმალური განვითარებისთვის ძალიან სასარგებლო,“- ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე

„ბავშვი რომ ისტერიკებს აწყობს, ეს არის ნორმალური განვითარებისთვის ძალიან სასარგებლო,“- ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე

ნეიროფსიქოლოგმა თამარ გაგოშიძემ ბავშვის ნებელობის განვითარების მნიშვნელობაზე ისაუბრა და იმპულსების მართვის დასწავლაში მშობლის უდიდეს როლს გაუსვა ხაზი:

„ჩვენ ვიცით, რომ სკოლამდელი ასაკის ბავშვს ნებელობა არ აქვს განვითარებული. ამ ასაკში ბავშვები ეგოცენტრული არსებები არიან. ნელ-ნელა ბავშვის ნერვული სისტემა მწიფდება, შესაბამისად ისიც ახერხებს თავისი იმპულსების მართვას. ჩვენ ვუწყობთ ამაში ხელს. დღევანდელ გარემოში ეს ასე ხშირად არ ხდება. ჩვენს საზოგადოებაში გავრცელებულია აზრი, რომ ბავშვის თავისუფლებისთვის მას უნდა შევუწყოთ ხელი იმაში, რომ ყველა თავისი სურვილი დაიკმაყოფილოს.“

თამარ გაგოშიძის თქმით, იაპონური აღზრდის მაგალითის მოყვანა ქართულ კულტურაში, შესაძლოა, ადეკვატური არ იყოს:

„ხშირად მოჰყავთ ხოლმე იაპონური აღზრდის მაგალითი, სადაც მართლაც ბავშვს არაფერს უშლიან. არ დაგავიწყდეთ, რომ იაპონური კულტურა ძალიან განსხვავდება ქართული კულტურისგან. ​ის არის ძალიან პირობითი და სტრუქტურირებული. იაპონელ ბავშვს არაფრის დაშლა არ სჭირდება. ის დაბადებიდან ხვდება მოწესრიგებულ კონსტრუქციაში. მან იცის ძალიან კარგად, რომ მთელი ორი წელი უნდა გაატაროს დედის ზურგზე ან მუცელზე. ეს არის მისი ადგილი. მან იცის კარგად, რომ მარჯვენა კუთხეში უნდა დადოს ჩაი და მარცხენა კუთხეში შეჭამოს, დედას მიესალმოს სხვანაირად, მამას მიესალმოს სხვანაირად. ეს არის იაპონური კულტურა, რომელიც მოიცავს ძალიან ბევრ პირობით წესს. ამას მიჰყვება ბავშვი. რაღა უნდა დაუშალო ბავშვს, ვერ გავიგე?! ამას ვერ ვიტყვი ჩვენს კულტურაზე. ეს არ ნიშნავს იმას, რომელია ცუდი და რომელია კარგი. ჩვენ უნდა ვიყოთ ადეკვატურები ჩვენს კულტურასთან მიმართებაში.“

„როდესაც ჩვენ გვინდა, რომ ბავშვის ნებელობა აღვზარდოთ ძალადობის გარეშე, ამისთვის აუცილებელია, რომ ვიზრუნოთ ბავშვის ქცევის თვითმართვის განვითარებაზე. ​ბავშვი ისტერიკებს რომ აწყობს, ეს არის ძალიან ჩვეულებრივი ამბავი და ნორმალური, ტიპური განვითარებისთვის ძალიან სასარგებლო. ბავშვი ვითარდება, ვითარდება მისი „მე,“ ურჩობა, ტანტრუმი და ისტერიკები იწყება სადღაც ორწლინახევრიდან. სამი წლისთვის ეს არის კარგად ჩამოყალიბებული, გამიზნული ტრაგედია, რაც არის კარგი. ბავშვი ცდილობს თავისი „მეს“ დამკვიდრებას. მან იცის უკვე, რომ გარემოზე მანიპულაცია შეუძლია. ბავშვმა ისწავლა, რომ ქცევით უფროსებზე ზემოქმედება შეუძლია,“ - აღნიშნა თამარ გაგოშიძემ.

წყარო:​ „დიალოგოსი“

არ დაგავიწყდეთ !!!

Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედების ჯგუფი“)

ბავშვმა ტანტრუმით ვერ უნდა მიაღწიოს სასურველ შედეგს - რა არის ტანტრუმი და როგორ ვმართოთ ის...
​რა არის ტანტრუმი, როგორ ვლინდება და როგორ გავუმკლავდეთ მას? - ამ საკითხებზე ​MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ბავშვთა ადრეული განვითარების სპეციალისტი მარი ჯოხარიძე. - მარი, რომ განვმარტოთ, რა არი...

შეიძლება დაინტერესდეთ

როგორ ვასწავლოთ ბავშვს ბრაზის გამოხატვა უხეშობის გარეშე?

როგორ ვასწავლოთ ბავშვს ბრაზის გამოხატვა უხეშობის გარეშე?
გაბრაზებული პატარები ხშირად დაგროვილ აგრესიას ძალადობრივი ფორმებით გამოხატავენ, ისინი თავიანთ მეგობრებს, თანატოლებს და მშობლებს კბენით, ყვირილით, მუჯლუგუნების კვრით ან მსუბუქი საგნების სროლით ფიზიკურად უსწორდებიან. ბრაზის მსგავსი ფორმებით გამოხატვა მშობლებს სერიოზულ საფიქრალს ​უჩენს.

პატარებისთვის აგრესიის, რისხვის, აპათიის ან შიშის შეგრძნებები ძალიან ნაცნობია, თუმცა მათ საკუთარი ემოციების და განცდების გადმოსაცემად არასაკმარისი ლექსიკური მარაგი აქვთ. სწორედ ამიტომ ბავშვები დაგროვილ ბრაზს საკმაოდ უხეში ფორმებით გამოხატავენ. მშობლების ერთ-ერთი უმთავრესი მოვალეობაა საკუთარ შვილებს ემოციების სწორად გაგებასა და მართვაში დაეხმარონ. თუ ბავშვი საკუთარ განცდებს სწორად აღიქვამს და სრულყოფილად გააანალიზებს, ის ბრაზის გამოხატვის ნაკლებად აგრესიულ ფორმებს ადვილად გამოძებნის, რათა სხვებს ფიზიკური ტკივილი ან შეუარცხყოფა არ მიაყენოს.

გაბრაზება ნორმალური მოვლენაა

ბავშვებმა აუცილებლად უნდა იცოდნენ, რომ გაბრაზება ნორმალური მოვლენაა. ადამიანები ძალიან ხშირად განიცდიან შიშს, რისხვას, სევდას და ამაში ცუდი არაფერია. აუცილებლად უთხარით თქვენს შვილს, რომ საკუთარი განცდების არ უნდა ეშინოდეს, აუხსენით, რომ გუნება-განწყობის ცვლილებამ სხვების მიმართ აგრესიულად არ უნდა განაწყოს. ნუ წაუკითხავთ პატარებს მორალს. მათთან საუბრისას პრიმიტიული ფრაზებით შემოიფარგლეთ. თუ ბავშვის საქციელი მოსაწონია, უთხარით, რომ მისი ქცევა კარგია, ხოლო თუ ის სხვების მიმართ აგრესიას ავლენს, უთხარით, რომ ეს არ არის კარგი. ბავშვებს ზედმეტი ახსნა-განმარტების მოსმენა არ ხიბლავთ, მათ მარტივი ფრაზები ბევრად უკეთ ესმით. თუ აღმოაჩენთ, რომ თქვენი შვილი თავის ძმას კბენს ან სხვა სახის ფიზიკურ შეურაცხყოფას აყენებს, შემდეგი ფრაზით შემოიფარგლეთ: „სწორია, რომ შენს ძმაზე ბრაზდები, მაგრამ მისი კბენა არ არის კარგი საქციელი.“ ბავშვი თქვენს ნათქვამ სიტყვას აუცილებლად დაიმახსოვრებს.

შესთავაზეთ ბავშვს ჯანსაღი ალტერნატივა

კარგი მასწავლებელი ბავშვს დერეფანში სირბილს შემდეგი სიტყვების თქმით უკრძალავს: „მოდი, ყველამ ერთად მშვიდად ვისეირნოთ.“ თუ ბავშვს ეტყვით, რომ მან სირბილი დაუყოვნებლივ უნდა შეწყვიტოს, ის თქვენს მოსმენას არ მოისურვებს. მიმართვის კატეგორიული ტონი ბავშვებში გაღიზიანებას იწვევს. ამა თუ იმ ქცევის აკრძალვის ნაცვლად პატარას უფრო ჯანსაღი ალტერნატივა უნდა შესთავაზოთ.

თუ გაბრაზებულ ბავშვს ეტყვით, რომ თავის ძმას არ დაარტყას, ის ვერაფერს გაიგებს. ბავშვი დაიბნევა და საკუთარი ემოციების მართვა უფრო გაუჭირდება, რადგან დაგროვილი ბრაზის გამოხატვის ერთადერთ საშუალებას წაართმევთ. აუცილებლად შესთავაზეთ ბავშვს აგრესიული ქცევის ჯანსაღი ალტერნატივა. პატარას ემოციების მართვაში ადვილად დაეხმარებით თუ შემდეგ რეკომენდაციებს მისცემთ:

  • ემოციები ვერბალურად გამოხატოს
  • რჩევისთვის უფროსს მიმართოს
  • დასამშვიდებლად სუნთქვითი ვარჯიშები შეასრულოს
  • მოთმინების გამომუშავების მიზნით იცეკვოს, იმღეროს, დაითვალოს მის ირგვლივ არსებული საგნები

გაბრაზებული ბავშვების დასამშვიდებლად სპეციალური აპლიკაციები არსებობს, რომლებიც პატარებს მხიარული სიმღერების დახმარებით ემოციების მართვას ასწავლის. მშობლებს ინტერნეტში მარტივად შეუძლიათ მსგავსი აპლიკაციების მოძიება.

ბავშვს ემპათიის უნარი განუვითარეთ

ბავშვს სხვების განცდებისა და ემოციების გაზიარება ადრეული ასაკიდანვე უნდა ასწავლოთ. თუ ხედავთ, რომ თქვენი შვილი თავის თანატოლს კბენს, ხელით ეხება ან ხმამაღლა უყვირის, აუცილებლად ესაუბრეთ მას ემპათიის შესახებ. როდესაც ბავშვი დამშვიდდება, აუხსენით მას, თუ როგორი ტკივილი მიაყენა თავის მეგობარს, როდესაც მწარედ უკბინა. უთხარით, რომ თავისი თანატოლის ადგილას საკუთარი თავი წარმოიდგინოს და დაფიქრდეს, მოეწონებოდა თუ არა მის მიმართ მსგავსი აგრესიის გამოვლენა. ბავშვი საკუთარი ქცევის შედეგების გაანალიზებას უნდა მიეჩვიოს და სხვა ადამიანების განცდებს პატივი სცეს.

ბავშვის აგრესიულ ქცევას ყოველთვის აქვს გარკვეული მიზეზი. მშობელმა უნდა გაარკვიოს, რა აწუხებს პატარას, ხომ არ ეძინება, ხომ არ გადაიღალა ან შია. შესაძლოა აგრესიული ქცევის მოტივი ეჭვიანობა ან შიშის განცდაც იყოს. ბავშვმა უნდა იგრძნოს, რომ მშობელი მისი განცდებითა და ემოციებით ინტერესდება, რომ ის მშობლის სიყვარულის მთავარი ობიექტია. თუ ბავშვისადმი სათანადო მზრუნველობას გამოიჩენთ, ის სხვებზე ზრუნვას გაცილებით მარტივად ისწავლის. 

ავტორი: ია ნაროუშვილი 
წაიკითხეთ სრულად