Baby Bag

ცუდი მადა ბავშვებში - ევგენი კომაროვსკის 10 რეცეპტი პრობლემის მოსაგვარებლად

ცუდი მადა ბავშვებში - ევგენი კომაროვსკის 10 რეცეპტი პრობლემის მოსაგვარებლად

ცნობილმა პედიატრმა ევგენი კომაროვსკიმ სოციალურ ქსელში პოსტი გამოაქვეყნა, რომელშიც მშობლებს ბავშვის უმადობასთან გამკლავების გზებზე საინტერესო რჩევები მისცა:

1. კვების აუცილებლობაზე საუბრები მინიმუმამდე დაიყვანეთ. ეს ისეთივე არაბუნებრივია, როგორც სუნთქვის აუცილებლობაზე საუბარი.

2. არასდროს აგრძნობინოთ ბავშვს, რომ მისი სურვილი ჭამოს ან არ ჭამოს, გააღოს პირი, კარგად დანაყრდეს, თქვენთვის რაიმე მნიშვნელობის მქონეა.

3. კვების იძულება შანტაჟით, ყვირილით, მუქარით ან საჩუქრებით არ შეიძლება. უმადოდ მირთმეულ საკვებს ორგანიზმი სათანადოდ ვერ ითვისებს. როდესაც ბავშვი მშიერი არ არის, კუჭ-ნაწლავის ტრაქტი საკვების მისაღებად მზად არ არის ( არ არის სათანადო რაოდენობით ფერმენტები, ნაწლავები ბოლომდე არ გათავისუფლებულა წინა კვებაზე მიღებული საკვებისგან, კუჭში მარილმჟავა არასაკმარისი რაოდენობითაა).

4. ბავშვის მხრიდან საკვების მიღების ენთუზიაზმის დაკარგვა, როდესაც ის კოვზის მიწოდებისას თავს აბრუნებს, პირს არ აღებს, ამბობს, რომ საკვების მიღება არ სურს, იმაზე მიგანიშნებთ, რომ გაიღიმოთ და მისთვის საკვების მიწოდება შეწყვიტოთ.

5. მადასთან დაკავშირებით ნებისმიერი პრობლემის წარმოქმნის შემთხვევაში, კვებებს შორის ინტერვალებში ბავშვისთვის რაიმე სახის საკვების მიწოდება შეწყვიტეთ. ბავშვს, რომელმაც საუზმის მირთმევაზე უარი განაცხადა, სადილობამდე საკვები არ შესთავაზოთ.

6. დემოკრატიული მიდგომები ეფექტიანია რაციონის შერჩევისას. ძალიან კარგი იქნება, თუ სამზარეულოში შესვლამდე ბავშვს ჰკითხავთ, როგორი ფაფაა მისთვის სასურველი: შვრიის, სიმინდის, წიწიბურის თუ ბრინჯის? თუ მაგიდაზე ბავშვს მისი სურვილით მომაზებულ ბრინჯის ფაფას დაუდგამთ, ის კი სხვა საკვებს ითხოვს, მის თხოვნაზე დათანხმება პრინციპულად არასწორია. ადამიანის შრომის პატივისცემისა და მადლიერების სწავლა იმ ადამიანისადმი, ვინც საკვები მოამზადა, არანაკლებ მნიშვნელოვანია, ვიდრე მადის გაუმჯობესება.

7. ულუფების ზომის შემცირება, საკვებში პროდუქტების კონცენტრაციის შემცირება (პროდუქტებით გადატვირთული წვნიანის ნაცვლად მსუბუქი წვნიანის მომზადება), კვებებს შორის ინტერვალის გაზრდა - ეს მარტივი და ეფექტიანი გზებია მადის გაძლიერებისთვის.

8. მადის გაძლიერებაზე დიდ გავლენას ახდენს სისხლში გლუკოზის დონის შემცირება. მადის დაქვეითების საუკეთესო გზა ბავშვისთვის კანფეტის მიცემაა. დაიცავით წესი, რომ ტკბილეული მხოლოდ დესერტად გამოიყენეთ ძირითადი კვების შემდეგ.

9. ფიზიკური აქტივობა ენერგიის დახარჯვისთვის აუცილებელია. რთულია მადა გქონდეს მაშინ, როდესაც მთელი შენი ცხოვრება სავარძელი, გაჯეტი და თბილი ოთახია.

10. მნიშვნელოვანია დარწმუნებული იყოთ, რომ ბავშვს უბრალოდ არ სურს საკვების მირთმევა, თუმცა მას ეს ფიზიკურად შეუძლია. თუ ბავშვს არ უნდა კვება, საშიში არაფერია. უბრალოდ საკვების მიღების დრო ჯერ არ დამდგარა. თუ ბავშვს კვება არ შეუძლია, ყლაპვისას ტკივილს გრძნობს, უჭირს საკვების დაღეჭვა, გულისრევის შეგრძნება ან ღებინება აწუხებს, აუცილებლად მიმართეთ ექიმს დახმარებისთვის.

​წყარო

შეიძლება დაინტერესდეთ

„მნიშვნელოვანია, რომ ერთი წლიდან, როგორც კვება და ძილია მოწესრიგებული, გარემოც ასე იყოს მოწესრიგებული ბავშვისთვის,“ - თამარ გაგოშიძის რეკომენდაციები მშობლებს

ნეიროფსიქოლოგმა თამარ გაგოშიძემ ტელეკომპანია POSTV-ის გადაცემაში „პოსტ ალიონი“ ყურადღების დეფიციტისა და ჰიპერაქტივობის სინდრომის მქონე ბავშვების შესახებ ისაუბრა და მშობლებს საინტერესო რეკომენდაციები მისცა:

„ყურადღების დეფიციტი ბიჭებში უფრო ხშირად გვხვდება, ვიდრე გოგონებში. ამ მდგომარეობას რამოდენიმე ნიშანი აქვს. ბავშვი იმის ბავშვია, რომ მოძრავი უნდა იყოს და ცნობისმოყვარე. ყურადღება მცირეწლოვან ბავშვს არ აქვს ისეთი, როგორიც 7-8 წლის ბავშვს. ასე ხელაღებით ვერ დავაბრალებთ ვინმეს, რომ უყურადღებოა. 3 წლის ბავშვზე ვერ ვიტყვით ჩვენ, რომ მას აქვს ყურადღების დეფიციტი და ჰიპერაქტივობის დარღვევა. 5 წლის შემდეგ სვამენ ამ დიაგნოზს. ჩამოყალიბებული უნდა იყოს უკვე მიზანმიმართული ყურადღება. ამ მდგომარეობას 3 ნიშანი აქვს და სამივე გამოხატული არის ხოლმე: უყურადღებობა, იმპულსურობა და ჰიპერაქტიურობა.

ძალიან მცირე ასაკიდან შეგვიძლია შევატყოთ ბავშვს. ცელქ ბავშვზე არ არის საუბარი. გაუსაძლისი არის ხოლმე თვითონ ბავშვისთვისაც. ხშირად უთქვამთ ბავშვებსაც, რომ არ მინდა ამის გაკეთება, მაგრამ არ შემიძლია, შიგნიდან რაღაც მამოძრავებს, ვერ ვჩერდები. სიტუაციაში იმპულსურობამ ძალიან ცუდი რაღაცები შეიძლება დაგმართოს. ამის მკურნალობა დასავლეთში ხდება მედიკამენტებით, რასაც ბევრი ეწინააღმდეგება. ხომ უცნაურია, ძალიან აქტიური, მოძრავი ადამიანის ტვინს „ძინავს.“ მისი ტვინის აქტივობა არის ძალიან დაბალი. ასეთ ადამიანს მუდმივად სჭირდება ახალი გამღიზიანებლები, სიახლეები. ამ ადამიანებს რისკის შეგრძნება არ აქვთ.

როდესაც ამბობენ, რომ გოგონებში იშვიათად გვხვდება, ეჭვი მაქვს, რომ გოგონებში ყურადღების დეფიციტი არის ჰიპერაქტივობის გარეშე. ვისაც არ აქვს ჰიპერაქტივობა, ის ჩაკეტილია. ასეთ ადამიანებში უფრო ხშირია შფოთვა.

პირველი რჩევა, ბავშვობიდან, მცირეწლოვანი ასაკიდან, მშობლებისთვის ყველაზე მთავარია, რომ ბავშვისთვის შექმნან პროგნოზირებადი და სტრუქტურირებული გარემო. ქართველებისთვის ეს ცოტა ისეთი რჩევაა, მაგრამ ეს არის მთავარი. მცირეწლოვანი ბავშვები ვერ იტანენ ცვლილებას. დედები ხშირად ამბობენ: „დროზე უნდა ვაჭამო, დროზე უნდა დავაძინო!“ ეს იციან კარგად დედებმა, რომ თუ გადააცილეს კვებას, ან თუ გადააცილეს ძილს, მერე ცუდი რამეები შეიძლება მოხდეს. იგივეა ბავშვის ფსიქიკაზეც. თუ ბავშვის სხეული ვერ იტანს მოულოდნელ ცვლილებებს, ასევე ვერ იტანს მისი ფსიქიკა მოულოდნელ, დაუგეგმავ რაღაცებს გარემოდან. მნიშვნელოვანია, რომ ერთი წლიდან, როგორც კვება და ძილია მოწესრიგებული, გარემოც ასე იყოს მოწესრიგებული ბავშვისთვის. ბავშვმა უნდა იცოდეს, რის მერე რა აქტივობა ელოდება. ცოტა რომ იზრდება, უნდა იცოდეს მის ქცევას, რა შედეგი მოჰყვება. ამის სწავლება არის ძალიან მნიშვნელოვანი. ერთ-ერთი ყველაზე მნიშვნელოვანია, რომ ბავშვმა მითითებები შეასრულოს, ჯერი დაიცვას. ქართულ საზოგადოებაში ჯერის დაცვა და სხვის ლაპარაკში არჩართვა ცოტა ისეთი რაღაც არის. ერთ-ერთი ყველაზე მძიმე გამოვლინება ის არის, რომ არ გაცლის ლაპარაკს. ამას ვასწავლით პატარაობიდანვე.

ძალიან მნიშვნელოვანია ძილის რეჟიმი. ბავშვს ძილის წინ ერთი საათით ადრე არ უნდა ჰქონდეს ეს ლურჯი გამღიზიანებლები. ეს იწვევს სერიოზულ აღგზნება-შეკავების პატერნის რღვევას და ყურადღების პრობლემა უარესდება. ბავშვებს, ვისაც აქვს ყურადღების დეფიციტის და ჰიპერაქტივობის ტენდენცია, არაფრით არ შეიძლება ხელი შეუშალო, რომ იხვანცალოს. ვერ დაუშლი ამ ადამიანს ამას. თუ არ იხვანცალა, კონცენტრაციას ვერ აკეთებს და რა უნდა ქნას ამ ბავშვმა? ზოგი დგას და ისე წერს, დგას და ისე კითხულობს. თუ ბავშვი დგას და კონცენტრირებულად კითხულობს, იდგეს და იკითხოს. დილით სკოლაში წასვლაზე არის ხოლმე ამბავი, ამ ტიპის ბავშვებთან განსაკუთრებით. დააგვიანებს სკოლაში, რა ვქნათ? მერე ჩვენ ვნერვიულობთ. დააგვიანოს! მასწავლებელმა აუცილებლად უნდა ჰკითხოს, რატომ დააგვიანა და მშობელმა აუცილებლად უნდა უთხრას: „იმიტომ, რომ არ შეჭამა დროზე და არ ჩაიცვა დროზე!“ რამდენჯერმე ეს რომ განმეორდება, ის ისწავლის თვითმართვას,“- აღნიშნა თამარ გაგოშიძემ.

წყარო:​ „პოსტ ალიონი“ 

წაიკითხეთ სრულად