Baby Bag

ბავშვის მოუწესრიგებელი დღის რეჟიმი მის წონაზე უდიდეს გავლენას ახდენს

ბავშვის მოუწესრიგებელი დღის რეჟიმი მის წონაზე უდიდეს გავლენას ახდენს
ბავშვთა ასაკში ჭარბწონიანობა საკმაოდ ​გახშირდა. აღნიშნული პრობლემის მიზეზებს მეცნიერები დიდი ხანია აქტიურად იკვლევენ. უახლესი კვლევებით დასტურდება, რომ ბავშვებში სიმსუქნის პრობლემების უმთავრესი გამომწვევი მიზეზი ცხოვრების არასწორი სტილი და მოუწესრიგებელი დღის განრიგია. განსაკუთრებით საყურადღებო ამ მხრივ ძილის რეჟიმის დარღვევაა, ძალიან დიდი მნიშვნელობა ენიჭება კვებისა და მოსვენების სწორ უნარ-ჩვევებსაც.

ჭარბწონიანობის საერთაშორისო ჟურნალში გამოქვეყნებულმა უახლესმა კვლევამ აჩვენა, რომ სკოლამდელი ასაკის ბავშვის მოუწესრიგებელი დღის რეჟიმი მის წონაზე უდიდეს გავლენას ახდენს. თუ ბავშვს ძილი არ ჰყოფნის, არასწორად იკვებება და დიდ დროს უთმობს კომპიუტერს, დიდია ალბათობა იმისა, რომ თინეიჯერობის ასაკში ის ჭარბწონიანობის პრობლემის წინაშე დადგეს. მეცნიერების დასკვნით, აუცილებელია ჩვენი შვილები ემოციური და ფიზიკური ჯანმრთელობისთვის საჭირო უნარ-ჩვევებს ადრეული ასაკიდან მივაჩვიოთ.

ჭარბწონიანობის საერთაშორისო ჟურნალში გამოქვეყნებული უახლესი კვლევა დიდ ბრიტანეთში ჩატარდა და მასში 11 000 ბავშვი იღებდა მონაწილეობას. აღმოჩნდა, რომ ძილის მოწესრიგებული რეჟიმი 3 წლამდე ასაკის ბრიტანელი ბავშვების მხოლოდ 41 %-ს აქვს, ჯანსაღი კვების პრინციპებს მხოლოდ კვლევაში მონაწილე ბავშვების ნახევარი იცავდა, ხოლო კომპიუტერთან გატარებულ დროს მშობლები მხოლოდ ბავშვების 23 %-ს უკონტროლებდნენ. კვლევაში მონაწილე 11 წლამდე ასაკის ბავშვების 6 %-ს სიმსუქნის პრობლემა ჰქონდა. მათ აბსოლუტურ უმრავლესობას სკოლამდელ ასაკში ძილის, მოსვენებისა და კვების განსაზღვრული რუტინა არ ჰქონია. ბავშვთა ასაკში სიმსუქნის პრევენციისთვის განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია, რომ პატარას ძილის მოწესრიგებული რეჟიმი ჰქონდეს. ძილის გავლენა მეტაბოლიზმზე დღემდე სრულყოფილად არ არის შესწავლილი, თუმცა უძილობასა და ჭარბწონიანობას შორის არსებულ უტყუარ კავშირს უამრავი კვლევა ადასტურებს.

ბავშვები, რომლებიც ხშირად მიირთმევენ არაჯანსაღ საკვებს და დიდ დროს ატარებენ კომპიუტერის ან ტელევიზორის ეკრანთან, თინეიჯერობის ასაკში, შესაძლოა, სიმსუქნის პრობლემის წინაშე აღმოჩნდნენ. სამი უმთავრესი შეზღუვდა, რომელიც მშობლებმა ბავშვებს უნდა დაუწესონ, შემდეგია: ბავშვმა არ უნდა ჭამოს განუსაზღვრელი რაოდენობის არაჯანსაღი საკვები, არ უნდა დაიძინოს მაშინ, როდესაც მოესურვება და დიდი დრო არ დაუთმოს ტელევიზორს, კომპიუტერს ან სმარტფონს.

ამერიკის პედიატრთა აკადემიის უახლესი გაიდლაინების მიხედვით 4-12 თვემდე ასაკის ბავშვებმა 24 საათიდან 12-16 საათი მაინც ძილში უნდა გაატარონ, 1-2 წლის ასაკის პატარას 11-14 საათი უნდა ეძინოს, 3-5 წლამდე ასაკის ბავშვებს დღე-ღამეში მინიმუმ 10-13 საათიანი ძილი ესაჭიროებათ, 6-12 წლის ბავშვს სრულყოფილი დასვენებისთვის 9-12 საათიანი უწყვეტი ძილი სჭირდება, თინეიჯერებმა კი ძილისთვის 8-10 საათი მაინც უნდა გამოყონ. ძილის მოწესრიგებული რეჟიმი ჯანსაღი ცხოვრების სტილის ჩამოყალიბებაში გადამწყვეტ როლს ასრულებს.

ძილის უკმარისობა ბავშვებში სიმსუქნის რისკების გარდა, სხვა და სხვა დაზიანების მიღების, მეხსიერების და სწავლის უნარის გაუარესების, ასევე სასკოლო ასაკში დეპრესიის ჩამოყალიბების რისკებსაც ზრდის. ძილის უკმარისობა განსაკუთრებით სახიფათოა მეტისმეტად ემოციური ბავშვებისთვის, რომლებიც თვითდაზიანებისკენ არიან მიდრეკილები.

ამერიკის პედიატრთა აკადემიის რეკომენდაციით ბავშვის ოთახში ტელევიზორის ან კომპიუტერის მოთავსება დაუშვებელია. 

ავტორი: ია ნაროუშვილი 

შეიძლება დაინტერესდეთ

ბავშვებს, რომლებიც ეკრანთან დიდ დროს ატარებენ, საბავშვო ბაღთან ადაპტაცია უჭირთ

ბავშვებს, რომლებიც ეკრანთან დიდ დროს ატარებენ, საბავშვო ბაღთან ადაპტაცია  უჭირთ

უახლესი კვლევებით დასტურდება, რომ ეკრანთან დიდი დროის გატარება უარყოფითად აისახება ბავშვის სოციალურ-ემოციური და კოგნიტური უნარების ​განვითარებაზე. პატარები, რომლებიც ეკრანს არიან მიჯაჭვულები, ახალ სოციალურ გარემოში მოხვედრისას იბნევიან. მათ სასკოლო ასაკისთვის საჭირო მათემატიკური და ვერბალური უნარებიც არ გააჩნიათ, რაც ბავშვის განვითარებას მნიშვნელოვნად აფერხებს.

მშობლები ხშირად ბავშვს დამშვიდების მიზნით, ეკრანთან დიდხანს ჯდომის ნებას რთავენ, რაც არასწორია. ყველამ კარგად ვიცით, რომ ტელევიზორთან ან კომპიუტერთან დიდი დროის გატარება პატარებს სიმსუქნის განვითარების რისკებს უქმნის და სხვა უამრავი პრობლემის მიზეზადაც იქცევა. ნიუ-იორკის უნივერსიტეტის უახლესი კვლევებით კი დასტურდება, რომ ბავშვებს, რომლებიც ეკრანთან დიდ დროს ატარებენ, საბავშვო ბაღთან ან სკოლასთან ადაპტაცია ძალიან უჭირთ.

კვლევებმა ასევე დაადასტურა, რომ დღის მანძილზე Youtube-ის არხების რამდენიმესაათიანი ყურება, ბავშვებს სოციალურ უნარებს უქვეითებს და ისინი საბავშვო ბაღისთვის დაბალ მზაობას ავლენენ. განსაკუთრებით საგანგაშო მდგომარეობა ამ მხრივ დაბალშემოსავლიან ოჯახებში გაზრდილ პატარებს ჰქონდათ.

ამერიკის პედიატრთა აკადემიის უახლესი რეკომენდაციების მიხედვით, 2-დან 5 წლამდე ასაკის ბავშვებს დღის მანძილზე ტელევიზორის ან კომპიუტერის ეკრანთან მხოლოდ 1 საათის გატარების უფლება უნდა მივცეთ. როგორც წესი, მსგავსი ტიპის რეკომენდაციების გათვალისწინება მშობლებს ძალიან უძნელდებათ. თანამედროვე ტექნოლოგიების წყალობით, პატარებს ინტერნეტთან და ტელევიზიასთან მარტივი წვდომა აქვთ. მშობლებს ზუსტი ინფორმაცია არ აქვთ, თუ რამდენ დროს ატარებენ მათი შვილები სმარტფონების ან პლანშეტების ეკრანებთან.

ნიუ-იორკის უნივერსიტეტის მიერ ჩატარებულ კვლევაში 807 საბავშვო ბაღის აღსაზრდელი მონაწილეობდა. პატარები სხვადასხვა სოციალური ფენის წარმომადგენლები იყვნენ. მკვლევრები არ დაინტერესებულან, თუ რა დროს უთმობდნენ ბავშვები სმარტფონებს ან ვიდეო თამაშებს. აღნიშნული კვლევა მხოლოდ ბავშვების მიერ ტელევიზორის ეკრანთან დახარჯულ დროს აღრიცხავდა. კვლევის მონაწილეებს სოციალურ-ემოციური კომპეტენციები, კოგნიტური მოქნილობა, მოთმინებისა და თავშეკავების უნარები შეუმოწმეს. გარდა ამისა, ბაღის აღსაზრდელები სასკოლო მზაობის რამდენიმე კრიტერიუმის მიხედვითაც შეფასდნენ. მკვლევრები დაინტერესდნენ, თუ რამდენად ჰქონდათ განვითარებული პატარებს მათემატიკური და ვერბალური უნარ-ჩვევები.

კვლევის შედეგებმა აჩვენა, რომ მაღალშემოსავლიან ოჯახებში აღზრდილ ბავშვებს ტელევიზორთან დიდი დროის გატარების მიუხედავად, მაღალი სასკოლო მზაობა ჰქონდათ, რადგან, როგორც წესი, ისინი ტელევიზორს მშობლებთან ერთად უყურებდნენ. მშობლები ბავშვებს უმეტესად საგანმანათლებლო პროგრამებსა და არხებს აყურებინებდნენ, რაც მათ განვითარებაზე დადებითად აისახებოდა. აღსანიშნავია ისიც, რომ ტელევიზორის ეკრანთან დიდი დროის გატარება ბავშვების ვერბალურ უნარ-ჩვევებზე უარყოფითად არ ზემოქმედებდა, თუმცა მათემატიკურ უნარებს მნიშვნელოვნად აქვეითებდა, რადგან საბავშვო არხები უმეტესწილად ლექსიკური მარაგის განვითარებაზე არიან ორიენტირებულნი და მათემატიკურ უნარ-ჩვევებს ყურადღებას ნაკლებად უთმობენ.

კვლევის საბოლოო შედეგებით დადასტურდა, რომ ეკრანთან დიდი დროის გატარება ბავშვს სწავლის უნარს მნიშვნელოვნად უქვეითებს და მას სოციალურად პასიურს ხდის, რის გამოც, პატარას საბავშვო ბაღთან ადაპტაცია უძნელდება. ამერიკის პედიატრთა აკადემიის რეკომენდაციით, მშობლებმა მაქსიმალური ძალისხმევა უნდა გამოავლინონ, რათა პატარებს ეკრანთან გატარებული დრო მკაცრად გაუკონტროლონ და სათანადო შეზღუდვები დაუწესონ. 

მომზადებულია ​parents.com-ის მიხედვით

თარგმნა ია ნაროუშვილმა

წაიკითხეთ სრულად