მედიაპორტალი MomsEdu.ge ტრადიციულ რუბრიკას - ენდოკრინოლოგის რეკომენდაციებს წარმოგიდგენთ. ამჯერად ენდოკრინოლოგი თინათინ კაჭარავა ბოლო დროს აქტუალურ თემაზე - ინტერვალურ შიმშილზე მოგაწვდით კომპეტენტურ ინფორმაციას. რა არის „ინტერვალური შიმშილი“, რას გულისხმობს კვების ეს ტიპი, რა დადებითი და უარყოფითი მხარეები აქვს მას და რეკომენდებულია თუ არა აღნიშნული კვების რეჟიმის დაცვა ყველასთვის, - სწორედ ამ საკითხებს შეიტყობთ დღევანდელი სტატიიდან.
„ინტერვალური შიმშილი“ ეს არის კვების ტიპი, რომელიც ყოველდღიურად უფრო და უფრო დიდი პოპულარობით სარგებლობს. ინტერვალური კვების სხვადასხვა სახეობა არსებობს, მაგრამ ჩვენ ამჯერად მის ყველაზე გავრცელებულ ვარიანტზე - 16-საათიან შიმშილზე ვისაუბრებთ. უფრო გასაგებად რომ ვთქვათ, ამ მეთოდის დროს ადამიანი დღისით 8 საათის განმავლობაში იკვებება, ხოლო შემდეგ 16 საათის განმავლობაში არაფერს არ მიირთმევს. ამ დროს ჩვენს ორგანიზმში ხდება ჰორმონალური ბალანსის აღდგენა, რითაც თავის მხრივ, ჩქარდება მეტაბოლიზმი და შენახული ცხიმი უფრო ხელმისაწვდომი ხდება გასახარჯად. დეტალურად: ორგანიზმში მატულობს ზრდის ჰორმონის დონე, რაც ხელს უწყობს ცხიმის წვას და კუნთური მასის მატებას. ორგანიზმში იკლებს ჰორმონ ინსულინის დონეც (ინსულინი აძლიერებს მადას და არის მაშენებელი ჰორმონი) და რეგულირდება მის მიმართ მგრძნობელობა, რაც თავის მხრივ ხელს უწყობს მეტაბოლიზმის მოწესრიგებას. „ინტერვალური შიმშილის“ დადებითი მხარეებია:
წონაში კლება, განსაკუთრებით, მუცლის არეში
ინსულინის მიმართ მგრძნობელობის აღდგენა
იმუნიტეტის ამაღლება
„ცუდი“ ქოლესტერინის დონის შემცირება
ანტი კანცეროგენული (კიბოს საწინააღმდეგო) პროცესების გააქტიურება
აღსანიშნავია ისიც, რომ კვების ასეთი რეჟიმის დროს იზრდება ადამიანის სიცოცხლის ხანგრძლივობაც.
რაც შეეხება უარყოფით მხარეებს, თუ კვებისთვის გამოყოფილ პერიოდში რაციონი მდიდარი არ არის ვიტამინებით და მინერალებით, შეიძლება, ამან ადამიანის ორგანიზმის გამოფიტვაც კი გამოიწვიოს. ამიტომ ძალიან მნიშვნელოვანია, რომ იმ 8 საათის განმავლობაში კვება იყოს ჯერადი, დაბალანსებული, მრავალფეროვანი და სასურველია, წახემსებების გარეშე. დაბალანსებული კვება თავის მხრივ რას გულისხმობს, მკითხველისთვის ჩვენი ყოველკვირეული რუბრიკის წინა თემაში უკვე დეტალურად განვმარტეთ. უნდა გვახსოვდეს, რომ დაბალანსებული კვება რეკომენდებულია ასევე დაკლებული კილოგრამების შესანარჩუნებლადაც, რადგან დაკლებული კილოგრამების ხელახლა დაბრუნების რისკს მინიმუმამდე ჯანსაღი ცხოვრების წესი ამცირებს.
თუმცა ორგანიზმში მიმდინარე დადებითი ცვლილებების მიუხედავად, „ინტერვალური შიმშილის“ კვების ტიპი არ არის ყველასთვის განკუთვნილი. მისი დაცვა არ არის რეკომენდებული ქალებისთვის, რომლებიც გეგმავენ ორსულობას, ან არიან ორსულად ან იმყოფებიან ლაქტაციის პერიოდში. ასევე არ არის რეკომენდებული იმ პაციენტებისთვის, რომელთაც ანამნეზში აქვს კვებითი დარღვევების რომელიმე ტიპი (ანორექსია, გადაჭარბებული კვება ან ბულიმია, ნევროზი) ან მათ, ვისაც დიაგნოსტირებული აქვთ შაქრიანი დიაბეტი. „ინტერვალური შიმშილს“ რეჟიმს უნდა მოერიდონ ასევე დაბალი წნევის მატარებლები და კუჭ-ნაწლავის ტრაქტის გამოხატული დაავადებების მქონე ადამიანები. მაგალითად, თუ ამ კვების რეჟიმის დაცვის დროს წარმოიქმნა განსაკუთრებული დისკომფორტი კუჭ-ნაწლავის ტრაქტში, როგორიცაა: გულისრევა, შებერილობა, კუჭის ტკივილი, ტკივილის შეგრძნება ნაღვლის ბუშტის საპროექციო არეში, რეკომენდებულია „ინტერვალური შიმშილის“ შეწყვეტა. გარდა ამისა, უკუჩვენებად ითვლება ბავშვთა და მოზარდთა ასაკი.
უნდა გვახსოვდეს, რომ ყველა ორგანიზმი არის ინდივიდუალური და გააჩნია მისთვის დამახასიათებელი ნივთიერებათა ცვლა, ამიტომ აუცილებელია აღინიშნოს, რომ ნებისმიერი კვების ტიპის არჩევისას რეკომენდებულია ორგანიზმის ზოგადი მდგომარეობის შეფასება, რათა წონაში კლების პროცესი სწორად წარიმართოს და ამით ორგანიზმს ზიანი არ მიადგეს.
„რაც უფრო შიმშილობენ, მით უფრო ნაკლებად იკლებენ წონაში,“- ენდოკრინოლოგი ნინო ლომთაძე
ენდოკრინოლოგმა ნინო ლომთაძემ წონაში კლების შემაფერხებელ ფაქტორებზე ისაუბრა:
„რაც უფრო შიმშილობენ, მით უფრო ნაკლებად იკლებენ წონაში. არარაციონალური კვება და ჭარბად ცხიმისა და ტკბილის მიღება იწვევს წონაში მომატებას. უფრო მინდა ყურადღება გავამახვილო არასწორ დიეტებზე. რაც უფრო მწირია დიეტა, რაც უფრო ნაკლებად მრავალფეროვანია, მით უფრო რთულდება წონაში კლება. როდესაც ორგანიზმი ხედავს, რომ მისთვის საჭირო ძვირადღირებული საწვავი, როგორიც არის კარგი ცხიმი, ნახშირწყალი, კეთილი ცხიმები, ვიტამინები ცოტა შემოდის, მას ერთვება შიში, პანიკა. ორგანიზმი ცდილობს ცხიმის მობილიზებას და მიუხედავად იმისა, რომ ადამიანი პრაქტიკულად შიმშილობს, წონაში კლება აღარ ხდება.
ასეთი მითიც არის, რომ პაციენტს ეშინია ვიტამინის მიღება. ფიქრობს, რომ წონაში მოიმატებს, მადას მოამატებინებს. თუ არის ვიტამინის დეფიციტი, ნივთიერებათა ცვლა ისე სწრაფად აღარ წარიმართება. ყველა ვიტამინი კი არ უნდა მიიღოს ადამიანმა, არამედ კონკრეტულად ის ვიტამინი, რაც აკლია. ავიღოთ რკინადეფიციტური ანემია. რკინის დეფიციტი ავითარებს ჟანგბადის უკმარისობას ჩვენს ორგანიზმში. როდესაც ჟანგბადის უკმარისობაა, ჩვენი ორგანიზმი გვთხოვს, რომ შაქარი მაინც მომეცი, თუ ჟანგბადი არ მაქვს, რკინა არ მაქვს. ამ დროს ძლიერდება მოთხოვნილება საკვებზე, ტკბილზე.
ძალიან მნიშვნელოვანია ფიზიკური აქტივობა. დიეტოთერაპია არ მოიცავს მხოლოდ საკვები რაციონის ცვლილებას. ის მოიცავს სწორ კვებას, სითხით დატვირთვას, ფიზიკური აქტივობით დატვირთვას და მოწესრიგებულ ძილს. ეს ჯამში არის სწორი, რაციონალური კვება,“- მოცემულ საკითხზე ნინო ლომთაძემ ტელეკომპანია „რუსთავი 2“-ის გადაცემაში „სხვა შუადღე“ ისაუბრა.
