მედიაპორტალი MomsEdu.ge ტრადიციულ რუბრიკას - ენდოკრინოლოგის რეკომენდაციებს წარმოგიდგენთ. ამჯერად ენდოკრინოლოგი თინათინ კაჭარავა ბოლო დროს აქტუალურ თემაზე - ინტერვალურ შიმშილზე მოგაწვდით კომპეტენტურ ინფორმაციას. რა არის „ინტერვალური შიმშილი“, რას გულისხმობს კვების ეს ტიპი, რა დადებითი და უარყოფითი მხარეები აქვს მას და რეკომენდებულია თუ არა აღნიშნული კვების რეჟიმის დაცვა ყველასთვის, - სწორედ ამ საკითხებს შეიტყობთ დღევანდელი სტატიიდან.
„ინტერვალური შიმშილი“ ეს არის კვების ტიპი, რომელიც ყოველდღიურად უფრო და უფრო დიდი პოპულარობით სარგებლობს. ინტერვალური კვების სხვადასხვა სახეობა არსებობს, მაგრამ ჩვენ ამჯერად მის ყველაზე გავრცელებულ ვარიანტზე - 16-საათიან შიმშილზე ვისაუბრებთ. უფრო გასაგებად რომ ვთქვათ, ამ მეთოდის დროს ადამიანი დღისით 8 საათის განმავლობაში იკვებება, ხოლო შემდეგ 16 საათის განმავლობაში არაფერს არ მიირთმევს. ამ დროს ჩვენს ორგანიზმში ხდება ჰორმონალური ბალანსის აღდგენა, რითაც თავის მხრივ, ჩქარდება მეტაბოლიზმი და შენახული ცხიმი უფრო ხელმისაწვდომი ხდება გასახარჯად. დეტალურად: ორგანიზმში მატულობს ზრდის ჰორმონის დონე, რაც ხელს უწყობს ცხიმის წვას და კუნთური მასის მატებას. ორგანიზმში იკლებს ჰორმონ ინსულინის დონეც (ინსულინი აძლიერებს მადას და არის მაშენებელი ჰორმონი) და რეგულირდება მის მიმართ მგრძნობელობა, რაც თავის მხრივ ხელს უწყობს მეტაბოლიზმის მოწესრიგებას. „ინტერვალური შიმშილის“ დადებითი მხარეებია:
წონაში კლება, განსაკუთრებით, მუცლის არეში
ინსულინის მიმართ მგრძნობელობის აღდგენა
იმუნიტეტის ამაღლება
„ცუდი“ ქოლესტერინის დონის შემცირება
ანტი კანცეროგენული (კიბოს საწინააღმდეგო) პროცესების გააქტიურება
აღსანიშნავია ისიც, რომ კვების ასეთი რეჟიმის დროს იზრდება ადამიანის სიცოცხლის ხანგრძლივობაც.
რაც შეეხება უარყოფით მხარეებს, თუ კვებისთვის გამოყოფილ პერიოდში რაციონი მდიდარი არ არის ვიტამინებით და მინერალებით, შეიძლება, ამან ადამიანის ორგანიზმის გამოფიტვაც კი გამოიწვიოს. ამიტომ ძალიან მნიშვნელოვანია, რომ იმ 8 საათის განმავლობაში კვება იყოს ჯერადი, დაბალანსებული, მრავალფეროვანი და სასურველია, წახემსებების გარეშე. დაბალანსებული კვება თავის მხრივ რას გულისხმობს, მკითხველისთვის ჩვენი ყოველკვირეული რუბრიკის წინა თემაში უკვე დეტალურად განვმარტეთ. უნდა გვახსოვდეს, რომ დაბალანსებული კვება რეკომენდებულია ასევე დაკლებული კილოგრამების შესანარჩუნებლადაც, რადგან დაკლებული კილოგრამების ხელახლა დაბრუნების რისკს მინიმუმამდე ჯანსაღი ცხოვრების წესი ამცირებს.
თუმცა ორგანიზმში მიმდინარე დადებითი ცვლილებების მიუხედავად, „ინტერვალური შიმშილის“ კვების ტიპი არ არის ყველასთვის განკუთვნილი. მისი დაცვა არ არის რეკომენდებული ქალებისთვის, რომლებიც გეგმავენ ორსულობას, ან არიან ორსულად ან იმყოფებიან ლაქტაციის პერიოდში. ასევე არ არის რეკომენდებული იმ პაციენტებისთვის, რომელთაც ანამნეზში აქვს კვებითი დარღვევების რომელიმე ტიპი (ანორექსია, გადაჭარბებული კვება ან ბულიმია, ნევროზი) ან მათ, ვისაც დიაგნოსტირებული აქვთ შაქრიანი დიაბეტი. „ინტერვალური შიმშილს“ რეჟიმს უნდა მოერიდონ ასევე დაბალი წნევის მატარებლები და კუჭ-ნაწლავის ტრაქტის გამოხატული დაავადებების მქონე ადამიანები. მაგალითად, თუ ამ კვების რეჟიმის დაცვის დროს წარმოიქმნა განსაკუთრებული დისკომფორტი კუჭ-ნაწლავის ტრაქტში, როგორიცაა: გულისრევა, შებერილობა, კუჭის ტკივილი, ტკივილის შეგრძნება ნაღვლის ბუშტის საპროექციო არეში, რეკომენდებულია „ინტერვალური შიმშილის“ შეწყვეტა. გარდა ამისა, უკუჩვენებად ითვლება ბავშვთა და მოზარდთა ასაკი.
უნდა გვახსოვდეს, რომ ყველა ორგანიზმი არის ინდივიდუალური და გააჩნია მისთვის დამახასიათებელი ნივთიერებათა ცვლა, ამიტომ აუცილებელია აღინიშნოს, რომ ნებისმიერი კვების ტიპის არჩევისას რეკომენდებულია ორგანიზმის ზოგადი მდგომარეობის შეფასება, რათა წონაში კლების პროცესი სწორად წარიმართოს და ამით ორგანიზმს ზიანი არ მიადგეს.
როგორ უნდა ამოიცნოს მშობელმა ანემია და რა რჩევები უნდა გაითვალისწინოს მან?
როგორ უნდა ამოიცნოს მშობელმა ანემია და რა რჩევები უნდა გაითვალისწინოს მან? - ამის შესახებ პედიატრმა, თეონა ტაბატაძემ ,,დიდი შესვენების" ეთერში ისაუბრა.
,,რკინადეფიციტური ანემია ფართოდ გავრცელებულია და აღსანიშნავია როგორც განვითარებულ, ისე - განვითარებად ქვეყნებში. ამიტომ, არც ჩვენ ჩამოვრჩებით. ზოგადად, რაციონალური კვება ძალიან მნიშვნელოვანია და ეს აფიშირებული თემაც არის. რაციონალური კვების დაწყება უნდა მოხდეს ძალიან მცირე ასაკიდანვე. როდესაც ბავშვი ძუძუთი კვებაზეა, ექვსი თვიდან უკვე არსებობს რისკი იმისა, რომ რკინადეფიციტური ანემია განვითარდეს. თავიდან მიმდინარეობს ხოლმე ლატენტური ფორმით. ფაქტორები არის ის, რომ ორსულობის პერიოდში დედას აქვს რკინადეფიციტური ანემია. აქედან გამომდინარე, ფაქტობრივად, ექვსი თვის შემდგომ რესურსი დედასაც ეწურება, თუ მისი ექიმის მიერ შესაბამისი ყურადღება არ არის მიქცეული და ბავშვებში უკვე მკვეთრად გამოიხატება ხოლმე.
თუმდა, დედის მიერ ისეთი ნიშნები, როგორიც არის, დავუშვათ, სიფერმკრთალე, მოგვიანებით ჩნდება, იგივე თმის ცვენა. ამიტომ, რუტინულად, აუცილებელიც კი არის რკინის განსაზღვრა. როგორც აღვნიშნე, თავიდან ჩვენ თვალში არ გვხვდება ისეთი სიმპტომატიკა, რომელიც ახასიათებს ამ დაავადებას. სიფერმკრთალე, ძირითადად, ღრმა რკინადეფიციტურ ანემიას ახასიათებს. აქამდე რომ არ მივიდეთ, მსოფლიო ჯანდაცვის ორგანიზაციის მიერ არის ასეთი მოწოდება, რომ სასურველია, ერთ წლამდე ბავშვი სამჯერ მაინც გადამოწმდეს ჰემოგლობინის დონის რაოდენობაზე სისხლში და უშუალოდ რკინაც. ეს იმიტომ, რომ ჩვენ უნდა ვიცოდეთ, თუ წავალთ რუტინულ სისხლის ანალიზზე, იქ შეიძლება, ლატენტური ფორმა გაგვეპაროს.
როგორია ნიშნები მოგვიანებით პერიოდში, როდესაც უკვე ლატენტურიდან დეფიციტისკენ მივდივართ - ეს არის მოდუნება, მოუსვენრობა, შემოდის სიფერმკრთალე, რაც უკვე ვიზუალიზდება. ამიტომ, აუცილებელიც არის, პირველი ერთი წლის განმავლობაში ის გეგმური კონსულტაციები, რაც ეკუთვნის პაარას პედიატრისგან, აუცილებლად განხორციელდეს", - ამბობს პედიატრი.
