Baby Bag

​ორსულობა, მშობიარობა, მეძუძურობა და Covid-19

​ორსულობა, მშობიარობა, მეძუძურობა და Covid-19

დღეს ხუთშაბათია და მედიაპორტალი MomsEdu.ge ტრადიციულ რუბრიკას - მეან-გინეკოლოგის რეკომენდაციებს წარმოგიდგენთ. ამჯერად მეან-გინეკოლოგი და ქირურგი ეკა ბუკია მოგაწვდით კომპეტენტურ ინფორმაციას ისეთ აქტუალურ თემებზე, როგორებიცაა: რამდენად საშიშია ორსულისთვის კორონავირუსით ინფიცირება, გადაეცემა თუ არა ვირუსი ნაყოფს ორსულობის ან მშობიარობის დროს და გადადის თუ არა კორონავირუსი დედის რძით?

​ორსულობისას ძალიან ბევრი კითხვა უჩნდება ორსულს. დღევანდელი პანდემიის პირობებში ბევრ ქალს აინტერესებს, რა ზეგავლენას მოახდენს Covid-19-ით დაინფიცირების შემთხვევაში ვირუსი ორსულობაზე, ნაყოფზე. აუცილებლად უნდა შეატყობინოთ თქვენს მკურნალ ექიმს ტემპერატურის მატების შესახებ, ვინაიდან ზოგიერთი ვირუსული დაავადება ზეგავლენას ახდენს თქვენი ნაყოფის განვითარებაზე. ასეთ ვირუსულ დაავადებებს მიეკუთვნება: ციტომეგალოვირუსი, წითელა, ჩუტყვავილა, ჰერპეს ვირუსი.

​2019 წელს მსოფლიოში გამოჩნდა ახალი ვირუსი - კორონავირუსი, რომელიც სასუნთქ გზებზე მოქმედებს.

​Covid
-19 ისევ რჩება ახალ დაავადებად და ჯერ კიდევ ბოლომდე არ არის შესწავლილი. ასევე ბოლომდე არ არის დადგენილი, როგორ მოქმედებს ის ორსულ ქალებსა და ნაყოფზე.

​რა უნდა იცოდეთ კორონავირუსზე?

​კორონავირუსი არის ვირუსების ოჯახი, რომელიც ვრცელდება როგორც ადამიანებში, ასევე ცხოველებში და შესაძლოა, გამოიწვიოს როგორც მარტივი გაციება, ასევე მძიმე რესპირატორული დაავადებები. სიმპტომები ვლინდება ინფიცირებულ ადამიანთან კონტაქტიდან 2-14 დღეში.

ყველაზე ხშირი სიმპტომებია:

  • ხველა
  • მაღალი ტემპერატურა
  • ქოშინი
  • დაღლილობა
ასევე:

  • შემცივნება
  • ყელის ტკივილი
  • თავის ტკივილი
  • გემოსა და ყნოსვის დაკარგვა
  • კუნთების ტკივილი

​არიან თუ არა ორსულები მეტად მგრძნობიარე ვირუსის მიმართ?

​ჯერჯერობით ვირუსი ბოლომდე შესწავლილი არ არის, ამიტომ დაბეჯითებით ამ კითხვაზე პასუხი ამ ეტაპისთვის არ არსებობს. თუმცა სასუნთქი გზების ინფექციების მიმართ ორსულები მეტად მგძნობიარენი არიან, ვინაიდან ერთი მხრივ, ორსულებში ქვეითდება იმუნური სისტემა, მეორე მხრივ, ორსულობა მოქმედებს ფილტვებისა და გულის დატვირთვაზე.

​მკურნალობის რომელი მეთოდებია უსაფრთხო ორსულებში?

​კოვიდის მკურნალობა ჰგავს სხვა რესპირატორული დაავადების მკურნალობის მეთოდებს. ორსულებში მაღალი ტემპერატურის დროს გამოიყენება სიცხის დამწევი - პარაცეტამოლი, სითხეებით დატვირთვა. თუ ვერ ხერხდება ტემპერატურის დაწევა, გეწყებათ ქოშინი ან ღებინება, სასწრაფოდ მიმართეთ ექიმს.

​რამდენად საშიშია ორსულისთვის კორონავირუსით ინფიცირება?

​ისევ და ისევ, ვინაიდან ვირუსი არ არის ბოლომდე შესწავლილი, ზუსტი და კონკრეტული პასუხები არ არის. მაგრამ, ორსულობის გამოსავალი კოვიდინფიცირებულ ქალებში შესაძლოა, უფრო მძიმე იყოს, ვიდრე არაინფიცირებულ ორსულებში. შესაძლებელია იყოს თვითნებითი აბორტები, ნაადრევი მშოიარობა, მკვდარშობადობა.

​ორსულობის პირველ ტრიმესტრში მაღალმა ტემპერატურამ, მიუხედავად მისი გამომწვევი მიზეზისა, შესაძლოა, გამოიწვიოს ნაყოფის განვითარების ანომალია. ეს ყველაფერი შემაშინებლად ჟღერს, თუმცა საქმე არც ისე ცუდადაა. არის დადასტურებული კვლევები, რომ 147 გამოკვლეული ორსულიდან 8% იყო ინფიცირებული მძიმე ფორმით და მხოლოდ 1% იყო კრიტიკულ მდგომარეობაში.

​გადაეცემა თუ არა ვირუსი ნაყოფს ორსულობის ან მშობიარობის დროს?

​ეს ნაკლებ სავარაუდოა. ვინაიდან კოვიდით ინფიცირების გზა ჰაერწვეთოვანია (ინფიცირებული ადამიანის ხველა, დაცემინება). თქვენი ბავშვის ამ გზით დაინფიცირება შესაძლოა, მოხდეს მხოლოდ მშობიარობის შემდეგ.

​მცირე ექსპერიმენტში, რომელშიც მონაწილეობდა ორსულობის მე-3 ტრიმესტრში დაინფიცირებული 9 ჩინელი ქალბატონი, სანაყოფე წყლებსა და ჭიპლარის სისხლში არ იქნა ნანახი ვირუსი. ასევე ახალშობილის ყელის ნაცხიდან აღებულ მასალაშიც არ იქნა ნანახი ვირუსი.

​ასევე არის ცნობები შედარებით უფრო მასშტაბური კვლევიდან. კვლევაში მონაწილე კოვიდინფიცირებული ქალებიდან, რომელთაც იმშობიარეს, 3 ახალშობილი აღმოჩნდა კოვიდდადებითი, დანარჩენი 30 ახალშობილი კოვიდუარყოფითი. ამიტომ არ არის დაზუსტებული ნამდვილად ინფიცირებულები დაიბადნენ ახალშობილები, თუ დაბადებიდან მალევე დაინფიცირდნენ.
სჭირდება თუ არა ქალს საკეისრო კვეთა მშობიარობის მომენტისისთვის ინფიცირების შემთხვევაში?
ფიზიოლოგიურად იმშობიარებთ თუ საკეისრო კვეთის გზით, ეს დამოკიდებულია ბევრ ფაქტორზე და არა მხოლოდ კოვიდინფიცირებაზე. ისევ და ისევ, თუ თქვენ არ გაქვთ საკეისრო კვეთის ჩვენება, მხოლოდ კოვიდინფიცირების გამო საკეისრო კვეთის ჩატარება არ არის რეკომენდებული.
როგორ მოვიქცეთ თუ დაგეგმილია საკეისრო კვეთა ან მშობიარობის აღძვრა არაინფიცირებულ ორსულებში?
მიუხედევად იმისა, ხართ თუ არა ინფიცირებული კლინიკაში მისვლამდე 24-28 საათით ადრე უნდა ჩააბაროთ Pჩღ-ტესტი ცოვიდ-ზე, ვინაიდან შესაძოა დაავადება უსიმპტომოდ მიმდინარეობდეს. გარდა ამისა, ოპერაციული ჩარევა არის რისკი არა მხოლოდ თქვენთვის, არამედ მედ პორსანილისთვის. ამიტომ აუცილებელია გეგმიური შემთხვევების დროს მედ პერსონალისა და სხვა ორსულთა ან მელოგინეების დაცვის მინით გავლილი გქონდეთ შესაბამისი კვლევა.
გადადის თუ არა კორონავირუსი დედის რძით?


​რამდენიმე ჩატარებული კვლევის შედეგად დადასტურდა, რომ დედის რძით კოვიდინფექცია არ გადადის. თუმცა, საბოლოო პასუხის მისაღებად მაინც აუცილებელია კიდევ კვლევების ჩატარება. მეძუძური დედის კოვიდინფიცირების შემთხვევაში აუცილებელია დედამ ატაროს პირბადე (ნიღაბი), კარგად დაიბანოს ხელები კვების დაწყებამდე და, რა თქმა უნდა, დღეში რაც შეიძლება ხშირად.
გისურვებთ ჯანმრთელობას!

შეიძლება დაინტერესდეთ

,,გადავწყვიტე ორსულების კოვიდ საწინააღმდეგო აცრების საკითხს შევეხო, მითუმეტეს ბევრი კითხვა მომდის ამასთან დაკავშირებით...''

,,გადავწყვიტე ორსულების კოვიდ საწინააღმდეგო აცრების საკითხს შევეხო, მითუმეტეს ბევრი კითხვა მომდის ამასთან დაკავშირებით...''
ექიმი რევაზ ბოჭორიშვილი სოციალურ ქსელში ორსულებისა და მეძუძური დედების კოვიდ საწინააღმდეგო ვაქცინაციის შესახებ ინფორმაციას აქვეყნებს, რომელსაც ​MomsEdu.ge უცვლელად გთავაზობთ:

,,გადავწყვიტე ორსულების კოვიდ საწინააღმდეგო აცრების საკითხს შევეხო, მითუმეტეს ბევრი კითხვა მომდის ამასთან დაკავშირებით და თანაც საფრანგეთში, ზუსტად წინა კვირაში, ბევრი ოფიციალური განცხადება გაკეთდა ორსულების აცრებზე.

ჯანდაცვის მარეგულირებელი ინსტანციების მიერ გამოცხადდა, რომ ორსულობის ვადას მნიშვნელობა აღარ აქვს, აცრა დაშვებულია ორსულობის პირველიდან ბოლო ტრიმესტრის ჩათვლით და მეძუძური დედებისათვისაც. აქამდე მხოლოდ მეორე და მესამე ტრიმესტრში იყო დაშვებული აცრა.

ერთ-ერთი მთავარი არგუმენტი ასეთი გადაწყვეტილების მისაღებად გახდა საფრანგეთის პრეპარატების ტერატოგენული (ანუ ორსულობისას სიმახინჯის თუ დაავადების გამომწვევი ) ეფექტის შემსწავლელი ცენტრის დასკვნა ამ ვაქცინების შესახებ.


დასკვნის ტექსტი უახლესია, ბოლო ვერსია 22 ივლისით თარიღდება.

ეს ძალზე სერიოზული ორგანიზაციაა და მათი დასკვნები ყოველთვის გამყარებულია სანდო სამეცნიერო კვლევებით. ეს ტექსტი განსაკუთრებულად მნიშვნელოვანია, ვინაიდან ერთ ერთი გავრცელებული შიში კოვიდ საწინააღმდეგო ვაქცინების ნაყოფზე (ახალშობილზე) რაიმე უარყოფითი მოქმედების შიშია.

ამ დასკვნაში ჩამოთვლილია რა ვაქცინები გამოიყენება საფრანგეთში ყველაზე ფართოდ, ესენია რნმ ვაქცინები - COMIRNATY® (Pfizer&BioNTech) - SPIKEVAX® (Moderna) და ვექტორული ვირუსული ვაქცინა -VAXZEVRIA® (AstraZeneca Oxford). აღწერილია მათი შემადგენლობა. ამას დეტალურად არ მოვიყვან.

განსაკუთრებითაა აღნიშნული, რომ არც რნმ და არც ვექტორულ ვაქცინებს არ გააჩნია ორგანიზმში არც გამრავლების (რეპლიკაციის) და არც ინფიცირების (დაავადების გამოწვევის) უნარი, შესაბამისად არ არსებობს საშიშროება, დედის აცრის შედეგად ნაყოფის SARS Cov 2 ით დაავადებისა.

შემდეგ შეჯამებულია დღევანდელი დღისათვის არსებული სამეცნიერო მონაცემები და მოცემულია რეკომენდაციები.

🟠 რნმ ვაქცინები :

☑️ ექსპერიმენტული კვლევების შედეგების მიხედვით, რნმ ვაქცინებს არ გააჩნია არც ტერატოგენული არც ფეტოტოქსიური (ნაყოფზე ტოქსიური) მოქმედება.

☑️ აშშ ში ნებადართულია ორსულების აცრა ამ ვაქცინებით ნებისმიერ ვადაზე .

☑️ დღეისთვის გამოქვეყნებულია მონაცემები დაახლოებით 4000 აცრილი ორსულის შესახებ. ამათგან 25% აცრილია პირველ ტრიმესტრში, 50% მეორეში და 25% მესამეში.

☑️ უკვე დაიბადა 700 ბავშვი, ჯანმრთელობის რაიმე პრობლემის გარეშე.

☑️ პირველი და მეორე ტრიმესტრის დროს აცრილ დედებს ჯერ არ უმშობიარიათ, ამიტომ მათ შესახებ ყველა მონაცემი არაა ჯერ ცნობილი.

🔸 რაც შეეხება რნმ ვაქცინებით აცრილ დედებს :

☑️ სულ აცრილია 30 000 ორსული ქალი. ვაქცინების ტოლერანტობა ისეთივეა როგორც არა ორსულ ქალებში.

☑️ 100 მდე ორსულში შესწავლილია იმუნური პასუხი აცრის შემდგომ, რომელიც არ განსხვავდება არა ორსულებში იმუნური პასუხისგან.

🟣 ვექტორული ვირუსული ვაქცინა (ასტრა ზენეკა):

☑️ ტოქსიურობის კვლევა ცხოველებში გრძელდება. წინასწარი მონაცემებით, რაიმე უარყოფითი გავლენა ნაყოფზე მოსალოდნელი არაა.

☑️ რაც შეეხება ორსულ ქალებს, მათ შესახებ კლინიკური კვლევების მონაცემები ჯერ გამოქვეყნებული არაა.

ℹ️ პრაქტიკული თვალსაზრისით :

1️⃣ ორსულობის სურვილი:

▶️ არანაირი მოცდა გამართლებული არაა ორსულობამდე რნმ ან ვექტორული ვაქცინებით აცრის შემდეგ (ანუ აცრიდან მაშინვე შეიძლება დაორსულება).


2️⃣ ორსულობის დადგენა პირველი დოზით აცრის შემდგომ :

▶️ უნდა მოხდეს პაციენტის დამშვიდება და ახსნა განმარტების მიცემა ტერატოგენური და ფეტო ტოქსიური რისკების შესახებ.

▶️ არაფერი არ უშლის ხელს მეორე დოზის გაკეთებას დაგეგმილი სქემის მიხედვით.

3️⃣ ორსული ქალის აცრა:

▶️ ორსულის აცრა შესაძლებელია და გამართლებულია, განსაკუთრებით რისკ ფაქტორების არსებობის დროს (დიაბეტი, ჭარბი წონა, არტერიული ჰიპერტენზია, სარისკო პროფესია).

▶️ არსებული მონაცემებიდან გამომდინარე, პრინციპის თვალსაზრისით, უმჯობესია რნმ ვაქცინების გამოყენება.

▶️ თუ შესაძლებელია, აცრის სქემა უნდა დაიწყოს ამენორეის მე-10 მე-20 კვირას შორის და რაც შეიძლება ადრე, რათა ორსული სრულად იქნეს დაცული მესამე ტრიმესტრში.

🔷 ძუძუთი კვება და აცრები :

☑️ დღესდღეობით, ძუძუთი კვების პერიოდში 4000 აცრილი ქალის მონაცემების მიხედვით, აცრას რაიმე უარყოფითი გავლენა არ აქვს ახალშობილზე.

☑️ რნმ ვაქცინებისა და ვექტორული ვაქცინების გადასვლა რძეში არ იყო მოსალოდნელი და არც დაფიქსირებულა.

☑️ არც რნმ და არც ვექტორულ ვაქცინებს არ გააჩნია ინფექციის გამოწვევის პოტენციალი და ძუძუთი კვების დროს აცრილი დედის მიერ ახალშობილის დაავადების რისკი დედის რძის გზით არ არსებობს.

☑️ ამის გათვალისწინებით, მეძუძური ქალის აცრა რნმ ან ვექტორული ვაქცინით შესაძლებელია.

⚠️ ეს რეკომენდაციები გაცემულია საფრანგეთისთვის, ემყარება მსოფლიო გამოცდილებას და საქართველოს რეალობაშიც შეიძლება იქნეს გათვალისწინებული.
ამასთან, საბოლოო გადაწყვეტილება ყველა ქალმა უნდა მიიღოს ინდივიდუალურად კომპეტენტურ მეან-გინეკოლოგთან კონსულტაციის შემდეგ,'' - აღნიშნავს რევაზ ბოჭორიშვილი. 

წაიკითხეთ სრულად