რა საფრთხის წინაშე აყენებს ეკრანდამოკიდებულება ბავშვს და როგორ უნდა მოიქცეს მშობელი, რომ თავიდან აირიდოს მისგან გამოწვეული დაავადებები - აღნიშნულ თემებზე Momsedu.ge-ს ექიმი-პედიატრი, რადიოლოგი ნანა საპანაძე ესაუბრა.
- ქალბატონო ნანა, ბავშვებში ეკრანდამოკიდებულება საკმაოდ გავრცელებული პრობლემაა მშობლებისთვის. რამდენად დიდია შანსი, ეს პრობლემა გადაიზარდოს დაავადებად?
- ნებისმიერი დამოკიდებულება შეიძლება, გადაიზარდოს დაავადებად. ამ დამოკიდებულებამ შესაძლოა, გამოიწვიოს ამა თუ იმ ორგანოთა სისტემის დაავადებები. როგორიც არის ნევროლოგიური, ასევე სხვა ორგანოების, მაგალითად, მხედველობის.
- ეკრანდამოკიდებულება ხელს უწყობს ძილის დარღვევას, თუმცა უფრო კონკრეტულად, რა რისკების წინაშე ვდგებით, როდესაც გამოსხივება ძილის ხარისხზე ახდენს გავლენას ან როგორ შეიძლება გამოვლინდეს ეს პრობლემა? დაძინებამდე რამდენიმე საათით ადრე მოვწყვიტოთ ბავშვი ეკრანს?
- დაძინება და ჩაძინებისთვის ორგანიზმში აუცილებელია წარმოიშვას მელატონინი. მელატონინი არის ის ჰორმონი, რომელიც დაძინებას უწყობს ხელს. მისი გამომუშავებისთვის აუცილებელია სიბნელეში ყოფნა. გამოსხივება მთლიანად თრგუნავს მელატონინის გამოყოფას. შესაბამისად, ზოგჯერ მშობლები ბავშვებს რომ ჩააწვენენ ლოგინში, ჩაურთავენ ტელეფონს და ჰგონიათ, ჩაეძინება ბავშვს, ეს არის მცდარი შეხედულება. გამოსხივება ჩაძინების გახანგრძლივებაზე მოქმედებს. ძილისწინ უმჯობესია რაიმე რუტინული სამუშაო, თუნდაც აბაზანის მიღება, მშობლებმა უნდა გამონახონ დრო, მიუჯდნენ, ზღაპარი წაუკითხონ, ანუ გაჯეტი ჩაანაცვლოს მშობელმა, ბებიამ ან აღმზრდელმა.
- მშობლებმა დღეში რამდენ ხანს უნდა გამოიყენოს 5 წლამდე ასაკის ბავშვთან ციფრული ტექნოლოგია, რომ არ დადგეს ბავშვის განვითარების საფრთხე?
- ორ საათზე მეტი ნამდვილად არ შეიძლება, ესეც მაქსიმუმ და არავითარ შემთხვევაში ამ ორი საათის განმავლობაში გადაბმულად არ უნდა უყურებდეს ტელევიზორს და არ უნდა ეჭიროს ხელში გაჯეტი.
- რატომ არ უნდა გავართოთ ბავშვი სმარტფონებით ჭამის დროს?
- ჭამა არის თვითონ ისეთი პროცესი, რომლის შემდეგ იწყება დანაყრება და კუჭში ჩასული საჭმელი ტვინს აძლევს სიგნალს, რომ დანაყრდა, ამიტომ მთელი ყურადღება მომართული უნდა იყოს ჭამის პროცესზე. როდესაც ჩვენ ბავშვს ვართობთ, მისი ყურადღება გადადის სხვა რამეზე, თუნდაც ტელევიზორზე, მობილურზე. ბავშვი მექანიკურად აღებს პირს და ყლაპავს, შესაბამისად, ვერ კონცენტრირდება უშუალოდ ჭამის პროცესზე. ამ კვების ჩამოყალიბებას ეწოდება „შეუმჩნეველი კვება“. შემდგომში უკვე ყალიბდება მანკიერი რეფლექსი, როდესაც ტელევიზორის ყურების დროს ერთობა და ისე ჭამს, ვერ აკონტროლებს მიღებული საკვების რაოდენობას. სწორედ ეს ხდება სიმსუქნის ჩამოყალიბების ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი მიზეზი.
- დღესდღეობით, მშობლების დიდი ნაწილი საჭიროდ თვლის, რომ დაწყებითი კლასის მოსწავლეს მობილური გაატანოს სკოლაში, ბავშვები ამას ცუდად იყენებენ, უქვეითდებათ სწავლის სურვილი, ექმნებათ მხედველობასთან ან ხერხემალთან დაკავშირებული პრობლემები. რას ურჩევდით მშობლებს, როგორ მიუდგნენ ამ ასაკის ბავშვებს?
- მოდით, დავიწყოთ იმით, რომ დღევანდელ დროში მობილურის გარეშე არსებობა თითქმის შეუძლებელია. იმისთვის, რომ დედა შვილს დაუკავშირდეს საჭიროების შემთხვევაში, ექსტრემალურ სიტუაციებში, მობილური კავშირი არის აუცილებელი. ეს იმას არ ნიშნავს, რომ მობილურში, რომელიც მიაქვს, იყოს ჩატვირთული უამრავი თამაში და ერთობოდეს გაკვეთილების პროცესში. ბავშვი უნდა მივაჩვიოთ, რომ მობილური მისთვის იყოს კავშირის აუცილებელი საშუალება. რა თქმა უნდა, პირველ ან მეორეკლასელ ბავშვს არ ვგულისხმობ. რაც შეეხება იმას, თუ რას ვურჩევდი მშობლებს, ეკრანთან ბავშვის დიდი ხანი ყოფნა შეამცირონ და გაზარდონ ბავშვთან პირადი ურთიერთობა, ბავშვის გონებრივი განვითარებისთვის აუცილებელია თამაში. თუ ჩვენ დიდხანს მივუშვებთ ბავშვს ტელეფონთან, შესაძლებელია მისი შიდა ჩაკეტილობა გამოვიწვიოთ, ურთიერთობა აღარ მოუნდეს დარჩენილ სამყაროსთან და აუტისტური სპექტრის აშლილობასაც შეუწყოს ხელი.
ესაუბრა მარიამ ჩოქური
გააზიარეთ პოსტი
არ დაგავიწყდეთ !!!
Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედების ჯგუფი“)
„ნიუ ჰოსპიტალსისა“ და „საქართველოს ოფთალმოლოგიის განვითარების გაერთიანების“ ორგანიზებით, საერთაშორისო კონფერენცია გაიმართა
2 დეკემბერს, სასტუმრო „შერატონ მეტეხი პალასში“, „ნიუ ჰოსპიტალსისა“ და „საქართველოს ოფთალმოლოგიის განვითარების გაერთიანების“ ორგანიზებით, საერთაშორისო კონფერენცია გაიმართა. შეხვედრის თემას წარმოადგენდა ოფთალმოლოგიაში არსებული გამოწვევები და მკურნალობის თანამედროვე მიდგომები. კონფერენციის ფარგლებში, ქართველმა და უცხოელმა მომხსენებლებმა დარგში არსებულ საჭიროებებზე ისაუბრეს და ერთმანეთს საკუთარი გამოცდილება გაუზიარეს.
„ნიუ ჰოსპიტალსის“ წარმომადგენლის, ვიტრეორეტინალური ქირურგის, შოთა თადუმაძის შეფასებით, კონფერენცია მნიშვნელოვანია იმდენად, რამდენადაც სხვადასხვა ქვეყნის წარმომადგენლებმა ერთმანეთს დარგში არსებული, საკუთარი ხედვა გააცნეს.
„აღნიშნული კონფერენცია განსაკუთრებული მნიშვნელობისაა, რადგან, ერთი მხრივ, ვიზიარებთ ერთმანეთის გამოცდილებას, მეორე მხრივ კი, წარმოდგენილნი არიან წამყვანი სპეციალისტები სხვადასხვა ქვეყნიდან და ისინი გვიზიარებენ თანამედროვე მიდგომებს, საკუთარ ხედვას ამა თუ იმ დაავადების სამკურნალოდ. ამ მხრივ, ძალიან მნიშვნელოვანია, მუდმივად გვქონდეს საშუალება, თვალი ვადევნოთ სიახლეებს და გამოვიყენოთ ისინი პრაქტიკაში. სამწუხაროდ, საქართველოში ყველა ექიმს არ აქვს იმის საშუალება, რომ მონაწილეობა მიიღოს სხვადასხვა საერთაშორისო კონფერენციაში, ამიტომ, უაღრესად მნიშვნელოვანია სწორედ მოწვეული სპეციალისტების ვიზიტი ჩვენთან, რადგან მათ გაგვაცნონ თავიანთი თანამედროვე მიდგომები და ფეხიავუწყოთ არსებულ რეალობას.უმჯობესი იქნება, თუკი მსგავსი ტიპის შეხვედრები უფრო ხშირად გაიმართება“, - აღნიშნავს შოთა თადუმაძე.
კონფერენციას აფასებს ექიმი ოფთალმოლოგი, ოფთალმოქირურგი („ნიუ ჰოსპიტალსი“), გრიგოლ ქამუშაძე. მისი თქმით, სფეროში მუდმივად არსებული სიახლეების გამო, მსგავსი ტიპის შეხვედრები მნიშვნელოვანია.
„ჩატარდა ძალიან მნიშვნელოვანი კონფერენცია, სადაც მოწვეულნი იყვნენ უცხო ქვეყნების წამყვანი კლინიკების სპეციალისტები და მათ გაგვიზიარეს საკუთარი გამოცდილება, ჩვენ კი მათ ჩვენი გამოცდილება გავუზიარეთ. შედეგად, ჩვენ ვიღებთ გადაწყვეტილებებს, რომლებიც ხელს შეგვიწყობს საქართველოში ოფთალმოლოგიის განვითარებაში. ოფთალმოლოგია, დაახლოებით, რვა ნაწილად იყოფა. ამჯერად, საუბარი უშუალოდ იყო ოკულოპლასტიკაზე, გლაუკომის ქირურგიაზე, რაც გახლავთ საკმაოდ დინამიკური დარგი და ის ყოველწლიურად ვითარდება. იმის გამო. რომ მუდმივად სიახლეებთან გვაქვს საქმე, მსგავსი ტიპის შეხვედრები, რომლებიც უცხოეთშიც ტარდება, გვაძლევს შესაძლებლობას, ერთმანეთს გავუზიაროთ ცოდნა და გავცვალოთ საკუთარი გამოცდილება, რათა ქირურგიის განვითარების მხრივ მუშაობა იყოს წარმატებული“, - აცხადებს ქამუშაძე.
როგორც „ოფთალმოლოგიის განვითარების გაერთიანების ხელმძღვანელი“, ოლეგ გოლოვაჩოვი აღნიშნავს, კონფერენციაში ახალგაზრდების ასეთი მნიშვნელოვანი ჩართულობა სასიხარულოა.
„შეხვედრაზე განხილულ იქნა თანამედროვე, აქტუალური საკითხები, საქართველოში მათი დანერგვა და გადმოტანა ჩვენი ქვეყნის კლინიკურ პრაქტიკაში. სწორედ ეს იყო კონფერენციის მთავარი მიზანი. განსაკუთრებით, ხაზი გაესვა ისეთ მიმართულებებს, როგორიც არის ონკოლოპლასტიკა ოფთალმოლოგიაში.ამ მხრივ, აშშ-დან იყო ძალიან საინტერესო ლექცია. არაერთი სიახლე გაჟღერდა გლაუკომის მიმართულებით. ჩვენ ოფთალმოლოგიაში ყოველთვის გვჭირდება განახლება. მთავარი დევიზია - ყველაფერიუნდავაკეთოთსწორად. დღეს ყველა არის გადასული კატარაქტის ქირურგიაზე, სხვა მიმართულებები არანაკლებ აქტუალურია. რაც მთავარია, ჩვენ ბიძგს ვაძლევთ ახალგაზრდობას. ძალიან ბევრი ახალგაზრდა დაესწრო შეხვედრას. მე მიხარია, რომ ამ კონფერენციამ მათში ასეთ დიდი ინტერესი გამოიწვია. ეს ყველაფერი უნდა გაკეთდეს პრაქტიკული განხრით. ჩვენი კლინიკური გამოცდილებაც გავუზიარეთ დაინტერესებულ საზოგადოებას“ , - განაცხადა ოლეგ გოლოვაჩოვმა.