რა საფრთხის წინაშე აყენებს ეკრანდამოკიდებულება ბავშვს და როგორ უნდა მოიქცეს მშობელი, რომ თავიდან აირიდოს მისგან გამოწვეული დაავადებები - აღნიშნულ თემებზე Momsedu.ge-ს ექიმი-პედიატრი, რადიოლოგი ნანა საპანაძე ესაუბრა.
- ქალბატონო ნანა, ბავშვებში ეკრანდამოკიდებულება საკმაოდ გავრცელებული პრობლემაა მშობლებისთვის. რამდენად დიდია შანსი, ეს პრობლემა გადაიზარდოს დაავადებად?
- ნებისმიერი დამოკიდებულება შეიძლება, გადაიზარდოს დაავადებად. ამ დამოკიდებულებამ შესაძლოა, გამოიწვიოს ამა თუ იმ ორგანოთა სისტემის დაავადებები. როგორიც არის ნევროლოგიური, ასევე სხვა ორგანოების, მაგალითად, მხედველობის.
- ეკრანდამოკიდებულება ხელს უწყობს ძილის დარღვევას, თუმცა უფრო კონკრეტულად, რა რისკების წინაშე ვდგებით, როდესაც გამოსხივება ძილის ხარისხზე ახდენს გავლენას ან როგორ შეიძლება გამოვლინდეს ეს პრობლემა? დაძინებამდე რამდენიმე საათით ადრე მოვწყვიტოთ ბავშვი ეკრანს?
- დაძინება და ჩაძინებისთვის ორგანიზმში აუცილებელია წარმოიშვას მელატონინი. მელატონინი არის ის ჰორმონი, რომელიც დაძინებას უწყობს ხელს. მისი გამომუშავებისთვის აუცილებელია სიბნელეში ყოფნა. გამოსხივება მთლიანად თრგუნავს მელატონინის გამოყოფას. შესაბამისად, ზოგჯერ მშობლები ბავშვებს რომ ჩააწვენენ ლოგინში, ჩაურთავენ ტელეფონს და ჰგონიათ, ჩაეძინება ბავშვს, ეს არის მცდარი შეხედულება. გამოსხივება ჩაძინების გახანგრძლივებაზე მოქმედებს. ძილისწინ უმჯობესია რაიმე რუტინული სამუშაო, თუნდაც აბაზანის მიღება, მშობლებმა უნდა გამონახონ დრო, მიუჯდნენ, ზღაპარი წაუკითხონ, ანუ გაჯეტი ჩაანაცვლოს მშობელმა, ბებიამ ან აღმზრდელმა.
- მშობლებმა დღეში რამდენ ხანს უნდა გამოიყენოს 5 წლამდე ასაკის ბავშვთან ციფრული ტექნოლოგია, რომ არ დადგეს ბავშვის განვითარების საფრთხე?
- ორ საათზე მეტი ნამდვილად არ შეიძლება, ესეც მაქსიმუმ და არავითარ შემთხვევაში ამ ორი საათის განმავლობაში გადაბმულად არ უნდა უყურებდეს ტელევიზორს და არ უნდა ეჭიროს ხელში გაჯეტი.
- რატომ არ უნდა გავართოთ ბავშვი სმარტფონებით ჭამის დროს?
- ჭამა არის თვითონ ისეთი პროცესი, რომლის შემდეგ იწყება დანაყრება და კუჭში ჩასული საჭმელი ტვინს აძლევს სიგნალს, რომ დანაყრდა, ამიტომ მთელი ყურადღება მომართული უნდა იყოს ჭამის პროცესზე. როდესაც ჩვენ ბავშვს ვართობთ, მისი ყურადღება გადადის სხვა რამეზე, თუნდაც ტელევიზორზე, მობილურზე. ბავშვი მექანიკურად აღებს პირს და ყლაპავს, შესაბამისად, ვერ კონცენტრირდება უშუალოდ ჭამის პროცესზე. ამ კვების ჩამოყალიბებას ეწოდება „შეუმჩნეველი კვება“. შემდგომში უკვე ყალიბდება მანკიერი რეფლექსი, როდესაც ტელევიზორის ყურების დროს ერთობა და ისე ჭამს, ვერ აკონტროლებს მიღებული საკვების რაოდენობას. სწორედ ეს ხდება სიმსუქნის ჩამოყალიბების ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი მიზეზი.
- დღესდღეობით, მშობლების დიდი ნაწილი საჭიროდ თვლის, რომ დაწყებითი კლასის მოსწავლეს მობილური გაატანოს სკოლაში, ბავშვები ამას ცუდად იყენებენ, უქვეითდებათ სწავლის სურვილი, ექმნებათ მხედველობასთან ან ხერხემალთან დაკავშირებული პრობლემები. რას ურჩევდით მშობლებს, როგორ მიუდგნენ ამ ასაკის ბავშვებს?
- მოდით, დავიწყოთ იმით, რომ დღევანდელ დროში მობილურის გარეშე არსებობა თითქმის შეუძლებელია. იმისთვის, რომ დედა შვილს დაუკავშირდეს საჭიროების შემთხვევაში, ექსტრემალურ სიტუაციებში, მობილური კავშირი არის აუცილებელი. ეს იმას არ ნიშნავს, რომ მობილურში, რომელიც მიაქვს, იყოს ჩატვირთული უამრავი თამაში და ერთობოდეს გაკვეთილების პროცესში. ბავშვი უნდა მივაჩვიოთ, რომ მობილური მისთვის იყოს კავშირის აუცილებელი საშუალება. რა თქმა უნდა, პირველ ან მეორეკლასელ ბავშვს არ ვგულისხმობ. რაც შეეხება იმას, თუ რას ვურჩევდი მშობლებს, ეკრანთან ბავშვის დიდი ხანი ყოფნა შეამცირონ და გაზარდონ ბავშვთან პირადი ურთიერთობა, ბავშვის გონებრივი განვითარებისთვის აუცილებელია თამაში. თუ ჩვენ დიდხანს მივუშვებთ ბავშვს ტელეფონთან, შესაძლებელია მისი შიდა ჩაკეტილობა გამოვიწვიოთ, ურთიერთობა აღარ მოუნდეს დარჩენილ სამყაროსთან და აუტისტური სპექტრის აშლილობასაც შეუწყოს ხელი.
ესაუბრა მარიამ ჩოქური
გააზიარეთ პოსტი
არ დაგავიწყდეთ !!!
Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედების ჯგუფი“)
როგორ გადავლახოთ მშობიარობის შიში? - რჩევები ორსულ ქალბატონებს
ორსული ქალბატონები ხშირად ძალიან ღელავენ მოსალოდნელი მშობიარობის გამო და შიშისგან ღამეებსაც ათენებენ. მათი შიშები მრავალფეროვანია, თუმცა ყველაზე ხშირად მომავალ დედებს სამშობიარო ტკივილების ეშინიათ. გარდა ამისა ქალბატონები ღელავენ მშობიარობის შესაძლო გართულებებზე, ბავშვის ჯანმრთელობაზე, გაუთვალისწინებელ სირთულეებზე და ა.შ.
ორსული ქალბატონები მშობიარობის დაწყების ცრუ სიმპტომებისა და რეალური ნიშნების ერთმანეთისგან გარჩევის სირთულეზეც ხშირად ფიქრობენ. არ აქვს მნიშვნელობა სიმპტომები რეალურია თუ მოჩვენებითი, ნებისმიერი დისკომფორტისა და უჩვეულო ნიშნების დროს ორსულმა ქალბატონმა ექიმს უნდა მიმართოს. მნიშვნელოვანია, რომ ორსული მუდმივ კონტაქტში იყოს ექიმთან, რომელიც მას მისი სიმპტომებიდან გამომდინარე ურჩევს, როგორ მოიქცეს, რაც ორსულ ქალბატონს სამშობიაროში დროულად მისვლის შესაძლებლობას მისცემს.
მომავალ დედებს ვერ წარმოუდგენიათ, რომ სამშობიარო ბლოკში სიმშვიდის შენარჩუნება შესაძლებელია, თუმცა ეს რთული არ არის. მათ უნდა გააცნობიერონ, რომ პროფესიონალების გარემოცვაში იმყოფებიან და მშობიარობის პროცესი აქტიური მეთვალყურეობის ქვეშ მიმდინარეობს.
დედებმა უნდა გააცნობიერონ, რომ მათი ემოციები ბავშვსაც გადაედება. დედა და ბავშვი ერთი გუნდია, რის გამოც მნიშვნელოვანია, რომ დედამ სიმშვიდე შეინარჩუნოს, რათა მშობიარობის პროცესი ორივესთვის მარტივად წარიმართოს.
ორსულებს ასევე ეშინიათ მშობიარობის დროს შორისის ჩაჭრის საჭიროების წარმოქმნის და ფიქრობენ, რომ პროცედურა მტკივნეულია, თუმცა ეს ასე არ არის და ეპიზიოტომია უმტკივნეულოდ ტარდება.
ორსულმა ქალბატონებმა გესტაციურ პერიოდში პროფესიონალებისგან რჩევები რეგულარულად უნდა მიიღონ. ეს მათ არასაჭირო შიშებისა და ცრურწმენების ზეგავლენისგან დაიცავს.
ორსულებზე ძალიან კარგად მოქმედებს იოგა, რაც მათ განტვირთვაში ეხმარება. მნიშვნელოვანია სხვა ორსულებთან გამოცდილების, განცდებისა და მოლოდინების გაზიარება და აზრების გაცვლა-გამოცვლაც.
ორსულმა ქალბატონმა დასვენებისთვის ნებისმიერი შესაძლებლობა უნდა გამოიყენოს და თავი გაინებივროს. განწყობის ასამაღლებლად და მშობიარობის მიმართ შიშების გასანეიტრალებლად, მნიშვნელოვანია, ორსულმა მის გარშემო დადებითი ატმოსფერო შექმნას. სქესის გამოცნობის ცერემონია, ბავშვის ტანსაცმლისა და ნივთების შეძენა, ჩვილის ოთახის მორთვა, ფოტოსესიების მოწყობა - ეს ყოველივე ორსულს ყურადღების გადატანასა და მშობიარობის შიშების გადალახვაში დაეხმარება.
მთავარია, რომ ორსულმა საკუთარი თავის ირწმუნოს და საკუთარ ორგანიზმს ენდოს. მომავალი დედა შვილის დაბადების უბედნიერეს წუთებს დადებითი მოლოდინით უნდა შეხვდეს და ირწმუნოს, რომ ყველაფერი საუკეთესო წინ არის.