Baby Bag

5 მიზეზი, თუ რატომ უნდა ვატაროთ ნიღაბი ვაქცინაციის შემდეგ

5 მიზეზი, თუ რატომ უნდა ვატაროთ ნიღაბი ვაქცინაციის შემდეგ

ჯანდაცვის სფეროს წარმომადგენლები თვლიან, რომ ვაქცინაციის დაწყებიდან გარკვეული დროის მანძილზე, ვიდრე მოსახლეობას კოვიდის მიმართ მყარი იმუნიტეტი არ ჩამოუყალიბდება, ნიღბის ტარება კვლავ ერთ-ერთ მთავარ რეკომენდაციად დარჩება. ვაქცინაციის შემდეგ ნიღბის ტარების საჭიროებას რამდენიმე მიზეზი აქვს, რომელთა შესახებ ჩვენს სტატიაში გესაუბრებით.

1. ვაქცინას 100 %-იანი ეფექტიანობა არ აქვს

ფაიზერისა და მოდერნას ​ვაქცინები 95 %-იანი ეფექტიანობით გამოირჩევიან, რაც კვლევებითაც არის დადასტურებული. მიუხედავად ამისა, ვაქცინაციის შემდეგ ყოველი ოცი ადამიანიდან ერთი კვლავ დაუცველია და ინფიცირების მაღალი რისკი აქვს. ვაქცინები კონტროლირებად გარემოში, კლინიკურ სივრცეში გამოიცადა. არაკონტროლირებად გარემოში მათი ეფექტიანობა იკლებს. ვაქცინების ეფექტიანობას მნიშვნელოვნად განაპირობებს მათი ტრანსპორტირებისა და შენახვის წესების ზედმიწევნით დაცვა. წესებიდან ნებისმიერი გადახვევა ვაქცინის ეფექტიანობაზე გავლენას ახდენს.

2. ვაქცინის ეფექტი მყისიერი არ არის

არცერთი ვაქცინა მისი გაკეთებისთანავე არ ავლენს სასურველ ეფექტს. ორგანიზმს ორი კვირა მაინც სჭირდება ვირუსის ბლოკირებისთვის საჭირო ანტისხეულების გამომუშავებისთვის. ​კოვიდის ვაქცინის შემთხვევაში, ეს დრო კიდევ უფრო ხანგრძლივია, ვიდრე გრიპის ვაქცინების გაკეთებისას. სასურველი შედეგის მისაღებად მოდერნასა და ფაიზერის ვაქცინის ორი დოზის გაკეთებაა საჭირო. ფაიზერის ვაქცინა სამკვირიანი შუალედით კეთდება, ხოლო მოდერნას ვაქცინა - ოთხკვირიანი. ადამიანი ვაქცინის პირველი დოზის გაკეთებიდან პირველი ხუთი-ექვსი კვირის განმავლობაში ვირუსისგან სრულად დაცული არ არის.

3. ვაქცინაციის მიუხედავად, შესაძლოა, ადამიანი იყოს ვირუსის გამავრცელებელი

კოვიდის ვაქცინა ადამიანებს ავად გახდომისგან იცავს, თუმცა არა - ინფიცირებისგან. ​ისინი, შესაძლოა, მაინც დარჩნენ ვირუსის გამავრცელებლებად, მას შემდეგ, რაც ვაქცინას გაიკეთებენ. მკვლევარებს აღნიშნული საკითხის სიღრმისეულად გამოსაკვლევად დრო სჭირდებათ, რათა ზუსტად დადგინდეს, რამდენად უსაფრთხოა ვირუსის გავრცელების მხრივ ის ადამიანი, რომელმაც ვაქცინაცია ჩაიტარა. ვიდრე მეცნიერები ამ მხრივ ვაქცინის ეფექტიანობას გამოიკვლევენ, ნიღბის ტარება საუკეთესო გზაა ვირუსის გავრცელების თავიდან ასაცილებლად.

4. ნიღაბი სუსტი იმუნიტეტის მქონე ადამიანებს იცავს

სიმსივნით დაავადებულ ადამიანებს ინფიცირების მაღალი რისკი აქვთ. შესაძლოა, ვაქცინამ ვერ შეძლოს მათი დაცვა. იმ ადამიანებს, რომლებსაც ფილტვის სიმსივნე აქვთ, განსაკუთრებით უჭირთ პრევმონიასთან ბრძოლა, რადგან სამკურნალო პროცედურებისგან მათი იმუნური სისტემა მნიშვნელოვნად არის დასუსტებული. ლეიკემია და ლიმფომა იმუნურ უჯრედებს აზიანებს, რის გამოც პაციენტების ორგანიზმს ვირუსთან ბრძოლა უჭირს. ექიმებმა არ იციან, თუ ​რამდენად ეფექტიანი იქნება სიმსივნის დიაგნოზის მქონე პაციენტებისთვის ვაქცინა, რადგან ისინი არ იყვნენ ჩართული შესაბამის კვლევებში. კვლევების ზოგიერთ მონაწილეს სიმსივნის დიაგნოზი კვლევების დაწყების შემდეგ დაუსვეს. აღნიშნულ პაციენტებს ვაქცინა მხოლოდ 76 %-ით იცავდა. ზოგიერთი ადამიანი ვაქცინას საერთოდ ვერ გაიკეთებს. მართალია, მედიკოსები ალერგიული ადამიანების დიდ ნაწილს ვაქცინაციის ჩატარების რეკომენდაციას აძლევენ, თუმცა მათ, ვისაც პოლიეთილენ გლიკოლზე ან ვაქცინის სხვა კომპონენტებზე მწვავე ალერგიული რეაქცია აქვთ, ვაქცინა არ გაუკეთდებათ. ვაქცინაცია არ ჩაუტარდებათ იმ ადამიანებს, რომლებსაც ვაქცინის პირველი დოზის გაკეთებისას სახიფათო ალერგიული რეაქცია გამოუვლინდებათ.

5. ნიღაბი კორონავირუსის ნებისმიერი ახალი შტამისგან დაგიცავთ

კორონავირუსმა არაერთი გენეტიკური მუტაცია განიცადა. კვლევებით გდგინდება, რომ ვაქცინა ახალი შტამების მიმართაც ეფექტიანი იქნება. ერთი რამ ცხადია, დისტაციის დაცვა, ჯგუფური თავშეყრისთვის თავის არიდება და ​ნიღბის ტარება კორონავირუსის ახალი შტამებით დაინფიცირებისგან გვიცავს. ნიღაბი ეფექტიანია სხვა რესპირატორული ვირუსების თავიდან აცილებისთვისაც. მსოფლიო მასშტაბით გრიპის ვირუსის ცირკულაციამ მნიშვნელოვნად მოიკლო მას შემდეგ, რაც ადამიანებმა ნიღბის ტარება და სოციალური დისტანცირების წესების დაცვა დაიწყეს. პანდემიის დასასრულებლად საუკეთესო გზაა არა არჩევანი ნიღაბს, დისტანციას და ვაქცინაციას შორის, არამედ მათი კომბინირება. სოციალური დისტანცია, ნიღბის ტარება და ვაქცინაცია საუკეთესო შედეგის მიღწევაში დაგვეხმარება.

მომზადებულია​ gavi.org- ის მიხედვით

თარგმნა ია ნაროუშვილმა

არ დაგავიწყდეთ !!!

დაემატეთ ჯგუფში საბავშვო რეცეპტები

,,ასეთი ნიღბის ტარებით ადამიანი შეიძლება, ინფექციის გავრცელების წყარო გახდეს''
,,ორმაგი ნიღბის გამოყენება სასურველი არ არის, არც მარტო ფარის გამოყენებას აქვს აზრი'' - ნიღბების გამოყენებაზე იმუნოლოგი ბიძინა კულუმბეგოვი საუბრობს. მისი თქმით, ასევე მოქალაქეები ხშირად იყენებენ...

შეიძლება დაინტერესდეთ

როგორ მოვიქცეთ, თუ ბავშვს უეცრად წაუვიდა გული?

როგორ მოვიქცეთ, თუ ბავშვს უეცრად წაუვიდა გული?

როგორ ვლინდება სინკოპე ე.წ. გულის წასვლა ბავშვებში და რა შეიძლება იყოს მიზეზი? ამ საკითხებზე ​MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ბავშვთა ნევროლოგი, თამარ ედიბერიძე.

- რა არის სინკოპე და რა შეიძლება იყოს მისი მიზეზი?
- სინკოპე არის გონების ხანმოკლე კარგვა, ე.წ. გულის წასვლა. მისი საფუძველია თავის ტვინის სისხლ-და/ან ჟანგბადმომარაგების ხანმოკლე დარღვევა, რომლის შედეგადაც ბავშვი ან მოზრდილი ხანმოკლედ კარგავს გონებას. ეს შეიძლება განვითარდეს, მაგალითად, არტერიული წნევის დაქვეითების ფონზე, ან სხვადასხვა მიზეზით ორგანიზმის გაუწყლოების შემთხვევაში; შეიძლება ადგილი ჰქონდეს სუნთქვასთან დაკავშირებულ პრობლემას და ამის შედეგად დაირღვეს სისხლის ჟანგბადით გაჯერების პროცესი. სხვა მიზეზი შეიძლება იყოს გარემოში ჟანგბადის შემცველობის დაქვეითება. სინკოპე ხშირად ვითარდება ძლიერი ტკივილის ან ემოციის ფონზე, ფიზიკური და ემოციური გადაღლის შემთხვევაში. ისევე, როგორც არსებობს სხვადასხვა სპეციფიკურ სიტუაციაში განვითარებული სინკოპე - მაგალითად, შარდვის, თმის ვარცხნის, ან კისრის მიდამოს სპეციფიკური გაღიზიანების საფუძველზე; ძალიან საყურადღებოა გულის ნორმალური რითმის დარღვევის ფონზე ტვინის სისხლმომარაგების გარდამავალი დარღვევა და ე.წ. კარდიალური სინკოპე - ეს უკანასკნელი შეიძლება იყოს შექცევადი, თუმცა პოტენციურად სიცოცხლისთვის საშიშიც. შესაბამისად, სინკოპეს გარეგნული მსგავსების მიუხედავად, შეიძლება სრულიად კეთილსაიმედო, ან საკმარისად საყურადღებო გამოსავალი ჰქონდეს. საბედნიეროდ, ბავშვებში სინკოპეს შემთხვევების აბსოლუტური უმრავლესობა კარგი პროგნოზით ხასიათდება და უსაფრთხოა ბავშვის სიცოცხლის თუ ჯანმრთელობისთვის.
- როგორ ვლინდება სინკოპე ბავშვებში?
- სინკოპეს სიმპტომები მსგავსია სხვადასხვა ასაკობრივ ჯგუფში. ბავშვებში სირთულე შეიძლება შექმნას კომუნიკაციამ. ანუ ასაკთან მიმართებით რამდენად მოახერხებენ ბავშვები თავად აღწერონ საკუთარი შეგრძნებები. მცირე ასაკში ეს უფრო რთულია ხოლმე. სინკოპეს შემთხვევაში, ერთი მხრივ, არის ნიშნები, რომლებსაც მხოლოდ პაციენტი გრძნობს და პარალელურად არის ნიშნები, რომლებიც შეიძლება შენიშნონ გარშემომყოფებმა. ყველაზე ხშირად პაციენტები აღწერენ საერთო სისუსტეს, რომელიც ნელ-ნელა ვითარდება, ეკარგებათ ძალა ფეხებში, შეიძლება ჰქონდეთ კიდურებში დაბუჟების შეგრძნება, შემცივნების, თავბრუსხვევის, თვალებში დაბნელების ან აჭრელების განცდა, ხმები თითქოს შორიდან ესმით და ამასობაში კარგავენ გონებას. პაციენტების უმრავლესობა ასწრებს, რომ გვერდით მყოფს სთხოვოს დახმარება, დაიჩივლოს რომ ცუდადაა, მოეჭიდოს რაიმეს, ვიდრე დაეცემა. გარშემომყოფები აღწერენ, რომ პაციენტი გაფითრდა, მოდუნდა და ჩაიკეცა. სიმპტომების ასეთი ეტაპობრივი და ნელი განვითარება არის ერთ-ერთი დამახასიათებელი სინკოპესთვის. პაციენტი თვალდახუჭულია, ფერმკრთალი, მოდუნებული, თუმცა იშვიათად, გამორიცხული არ არის კიდურებში ხანმოკლე დაჭიმვაც, ან ერთეული ბიძგისებრი მოძრაობები, უნებლიე შარდვაც, მათ შორის. ეს ფენომენები არ ცვლის და არ ამძიმებს პროგნოზს. სინკოპე იშვიათად გრძელდება ერთ წუთზე მეტხანს. პაციენტი სწრაფად მოდის გონს და შეუძლია აღწეროს გონების დაკარგვამდე განცდილი შეგრძნებები. ხშირად ხდება, რომ გარეგნულად გონდაკარგულ პაციენტს ბუნდოვნად, მაგრამ თურმე ესმოდა გარშემომყოფების ხმები.

​- თუ ბავშვს უეცრად წაუვიდა გული, როგორ დავეხმაროთ და რას ურჩევთ მშობლებს?
- პირველი რეკომენდაციაა, რომ შევინარჩუნოთ სიმშვიდე. როგორც უკვე აღვნიშნეთ, ბავშვებშიც და მოზრდილებშიც, სინკოპეს შემთხვევების უმრავლესობა სრულიად უსაფრთხოა. ტრავმატიზაციის რისკიც უფრო ნაკლებია, ვიდრე, მაგალითად, გულყრების შემთხვევაში, რადგან ამ დროს გონების კარგვა ხდება ნელ-ნელა და პაციენტი ასწრებს ითხოვოს დახმარება, ან თვითონვე უშველოს თავის თავს, მოეჭიდოს რაიმეს, მოასწროს დაჯდომა ან დაწოლაც. დახმარების მიზნით აუცილებელია, რომ პაციენტი მოვათავსოთ ჰორიზონტალურ მდგომარეობაში, გვერდულად ან ზურგზე, სწორ და მყარ ზედაპირზე, ხოლო ქვედა კიდურები მოვუთავსოთ შემაღლებულ პოზიციაში. ზურგზე წოლის შემთხვევაში სასურველია, თავი ჰქონდეს გვერდით გადაბრუნებული, რადგან ღებინების რისკი გულყრასთან შედარებით ნაკლები, მაგრამ მაინც არის. აუცილებელია შევუხსნათ მოჭერილი და მჭიდრო ტანისაცმელი, ქამარი და უზრუნველვყოთ სუფთა ჰაერის მიწოდება. ზრდასრულებსა და მოზარდებში შეიძლება გამოვიყენოთ მძაფრსუნიანი საშუალებები (მაგალითად, ნიშადური) გონზე მოსვლის დასაჩქარებლად. გონზე მოსვლის შემდეგ არ წამოაყენოთ პაციენტი სწრაფად. დაელოდეთ რომ სრულად აღდგეს ცნობიერება და წამოაჯინეთ ნელ-ნელა. წინააღმდეგ შემთხვევაში გონების კარგვა შეიძლება განმეორდეს. ისევე, როგორც გულყრების შემთხვევაში - დაუშვებელია პაციენტის ჯანჯღარი, თავდაყირა დაკიდება. არ არის საჭირო ენის დაჭერის მცდელობა. ასევე დაუშვებელია გონდაკარგული ადამიანისთვის დასალევად წყლის ან წამლის მიცემა. დაელოდეთ ცნობიერების აღდგენას და უკვე წამომჯდარ ადამიანს შესთავაზეთ წყალი ან წვენი. კარგად დაიმახსოვრეთ ეპიზოდის დროს მიმდინარე მოვლენები, რადგან დიაგნოსტიკის პროცესში ექიმისთვის უმნიშვნელოვანესია მათი ანალიზი და ინტერპრეტაცია. ვერცერთი გამოკვლევა ვერ შეცვლის ამ ინფორმაციას და ღირებულებას, სწორი დიაგნოზისთვის.
საკუთარი თავის დახმარება შეუძლიათ თვითონ პაციენტებსაც. მნიშვნელოვანია, რომ პირველივე სიმპტომების გაჩენისთანავე არ შეეშინდეთ და დროულად ითხოვონ დახმარება. მაშინვე ჩაიმუხლონ ან დაჯდნენ, თუნდაც იატაკზე. ეფექტურია ხოლმე, როდესაც ბავშვი ან მოზრდილი ჯდება წინ გადახრილი ისე, რომ თავი ჰქონდეს მუხლების დონეზე ან უფრო დაბლა პოზიციაში. ეს პოზიცია განსაკუთრებით კომფორტული და ეფექტურია სიმპტომების პირველივე წამებში და გონების სრულად დაკარგვამდე, მაგალითად, ქუჩაში, ტრანსპორტში, სადაც შეიძლება არ იყოს დაწოლის საშუალება. ძალიან მნიშვნელოვანია, რომ სიმპტომების დაწყებისთანავე პაციენტი დარჩეს ადგილზე და ისე ითხოვოს დახმარება, ანუ არ დაიწყოს სიარული, რადგან გონების კარგვის შემთხვევაში შეიძლება წაბორძიკდეს და მიიღოს ტრავმა. გონს მოსვლის შემდეგ ეცადოს, რომ დარჩეს ისევ დაწოლილ ან წინ გადახრილ მდგომარეობაში, ვიდრე ბოლომდე კარგად არ იგრძნობს თავს და შემდეგ ნელა გასწორდეს.
- როგორია სინკოპეს მკურნალობა?
- როგორც აღვნიშნეთ, სინკოპე ხანმოკლე ეპიზოდია და სპონტანურად სრულდება დაახლოებით ერთ წუთში. ის შეიძლება იყოს ერთჯერადი ეპიზოდი ადამიანის ცხოვრებაში, ან განმეორდეს სხვადასხვა ინტერვალით. ასევე, ერთი და იგივე პაციენტის ცხოვრებაში, სხვადასხვა დროს სხვადასხვა მიზეზით იყოს გამოწვეული. მკურნალობა და მართვის პრინციპები განისაზღვრება სწორედ გამომწვევი მიზეზებით. როგორც დასაწყისში აღვნიშნეთ, ყველაზე საყურადღებოა ე.წ. კარდიალური სინკოპე. ამ შემთხვევაში დიაგნოსტიკაც და მართვაც კარდიოლოგების მჭიდრო ზედამხედველობის ქვეშ უნდა მოხდეს. სინკოპეს სხვა ფორმები პროგნოზულად სრულიად კეთილსაიმედოა. მნიშვნელოვანია, რომ სათანადოდ განწყობილმა პაციენტებმა დაიცვან გარკვეული წესები, მაგალითად, თავი აარიდონ მაპროვოცირებელ სიტუაციებს, დახუთულ და ცუდად ვენტილირებულ გარემოს, დაიცვან სითხის და საკვების მიღების რეჟიმი, რომ თავიდან აიცილონ გაუწყლოება. ეს ბავშვებთან მიმართებაში განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია. უფრო სპეციფიკურ და ინდივიდუალურ რეკომენდაციებს უკვე ექიმი მიაწვდის პაციენტს და მისი ოჯახის წევრებს. 
ესაუბრა მარიამ ჩოქური

შეიძინე საბავშვო პროდუქტების ნაკრები ექსკლუზიურ ფასად ბმულზე 👉 bit.ly/3iF0YnF

წაიკითხეთ სრულად