Baby Bag

როგორ მოვამზადოთ გოგონა პირველი მენსტრუაციისთვის?

როგორ მოვამზადოთ გოგონა პირველი მენსტრუაციისთვის?
მედიაპორტალი MomsEdu.ge ტრადიციულ რუბრიკას - მეან-გინეკოლოგის რეკომენდაციებს წარმოგიდგენთ. მეან-გინეკოლოგი და ქირურგი ეკა ბუკია მენარქეზე - პირველ მენსტრუალური ციკლზე მოგაწვდით კომპეტენტურ ინფორმაციას.

​რა არის მენსტრუაცია?
მენსტრუაციის დაწყება მიგვანიშნებს სქესობრივ მომწიფებაზე და ორგანიზმის რეპროდუქციული ფუნქციის მზაობაზე. როდესაც იწყება მენსტრუალური ციკლი, იზრდება ესტროგენის დონე, რაც იწვევს ენდომეტრიუმის გასქელებას. გასქელებულ ენდომეტრიუმს კვერცხუჯრედის განაყოფიერების შემთხვევაში შეუძლია განაყოფიერებული კვერცხუჯრედის მიმაგრება (ჩანერგვა). თუ არ არის ორსულობა, ამ შემთხვევაში ხდება გასქელებული ენდომეტრიუმის ჩამოფცქვნა და შედეგად მივიღებთ მენსტრუაციას - მენსტრუალურ გამონადენს.
როდის იწყება პირველი მენსტრუალური ციკლი?
საშუალოდ მენსტრუალური ციკლი იწყება 12-13 წლის ასაკში.
რა სიმპტომები შეიძლება იყოს მენსტრუაციის დაწყებამდე?
ზოგიერთ გოგონას მენსტრუაციის რაიმე მომასწავლებელი ნიშანი არ აქვს. ზოგიერთს კი შეიძლება ჰქონდეს პრემენსტრუალური სინდრომი. ამ სიმპტომებში შედის:
  • გამონაყარი სახეზე
  • მუცლის შებერილობა
  • მკერდის ტკივილი
  • წელის ტკივილი
  • ყაბზობა
  • ფაღარათი
  • დაღლილობის შეგრძნება
  • ადვილად გაღიზიანებადობა
  • მადის გაძლიერება, განსაკუთრებით ტკბილეულის მომართ
  • გამჭვირვალე ან მოთეტრო ფერის გამონადენი საშოდან
რამდენი დღე გაგრძელდება პირველი მენსტრუალური ციკლი?
შესაძლებელია პირველი მენსტრუაციის დროს გამონადენი გაგრძელდეს მხოლოდ 1-2 დღე. შესაძლებელია თქვენს ორგანიზმს დასჭირდეს რამდენიმე თვე, რომ მენსტრუაცია გახდეს რეგულარული. ამის შემდეგ შესაძლოა, მენსტრუაცია გაგრძელდეს 2-დან 7 დღემდე. უმეტეს შემთხვევაში პირველი მენსტრუაცია არის მცირე რაოდენობით. მენსტრუალური ციკლი დარეგულირდება მაშინ, როდესაც დარეგულირდება თქვენი ჰორმონების დონე. თუ პირველი მენსტრუაცია იქნება ჭარბი, დააკვირდით რამდენად დიდი რაოდენობით კარგავთ სისხლს. თუ არის ძალზე ჭარბი რაოდენობის დანაკარგი და კოლტები, საერთო სისუსტე, თავბრუსხვევა, უთხარით მშობელს და მიმართეთ გინეკოლოგს.
როგორ უნდა მოვიქცეთ თუ გვაქვს მტკივნეული მენსტრუაცია?
მტკივნეული მენსტრუაციის დროს შეგიძლიათ მიიღოთ სპაზმოლიკტიკი ან ტკივილგამაყუჩებელი საშუალება, შეგიძლიათ მიიღოთ ცხელი აბაზანა ან მიიდოთ სათბური.
რა სიხშირით უნდა გვქონდეს მენსტრუალური ციკლი?
ნორმალურ შემთხვევაში მენსტრუალური ციკლი უნდა იყოს რეგულარული. საშუალოდ მანძილი ციკლიდან ციკლამდე შეადგენს 21-35 დღემდე. მენსტრუალური გამონადენის დღეების რაოდენობა კი 2-დან 7-მდე. სასურველია, აწარმოოთ მენსტრუალური კალენდარი, რომ შეაფასოთ ციკლის რეგულარობა და დაახლოებით იცოდეთ, როდის უნდა ელოდოთ მენსტრუაციის დასაწყისს.
რამდენ წლამდე გვექნება მენსტრუალური ციკლი?
მენსტრუალური ციკლი გექნებათ მენოპაუზის დაწყებამდე. მენოპაუზა იწყება საშუალოდ 45-55 წლის ასაკში. თუმცა სტრესს, ქირურგიულ ოპერაციას რეპროდუქციულ ორგანოებზე შეუძლია გამოიწვიოს მენსტრუალური ციკლის შეწყვეტა.
როდის უნდა მივმართოთ გინეკოლოგს?

გინეკოლოგს უნდა მიმართოთ იმ შემთხვევაში თუ:

  • 15 წლის ასაკში არ დაგწყებიათ პირველი მენსტრუალური ციკლი
  • 2 წელია გაქვთ მენსტრუაცია, მაგრამ არარეგულარულია
  • გაქვთ ​მენსტრუაციებს შორის სისხლიანი გამონადენი
  • გაქვთ ძლიერი ტკივილი, რომელიც ხელს გიშლით ჩვეულ ცხოვრეებაში და აქვეითებს თქვენი ცხოვრების ხარისხს
  • გაქვთ ძლიერი სისხლიანი გამონადენი მენსტრუაციის დროს
  • თქვენი მენსტრუალური გამონადენი გრძელდება 7 დღეზე მეტ ხანს
როგორ უნდა მოამზადოს მშობელმა გოგონა პირველი მენსტრუაციისთვის?
პირველი, რაც უნდა უთხრათ გოგონას, არის ის, რომ მენსტრუაციის დასაწყისი არის ჩვეულებრივი მოვლენა მის ცხოვრებაში. აუხსენით დაახლოებით, როდის უნდა დაეწყოს მენსტრუალური ციკლი, რა რაოდენობით და რა ხანგრძლივობით უნდა ჰქონდეს მენსტრუალური გამონადენი, ასწავლეთ ჰიგიენის ნორმები, ასევე, რომ საჭიროა პაკეტის გამოყენება. ასწავლეთ მენსტრუალური კალენდრის წაროება. აუხსენით, რომ შესაძლებელია მენსტრუაცია იყოს მტკივნეული და საჭირო გახდეს მედიკამენტის გამოყენება. გარდა ამისა, აუხსენით ზემოთ ხსენებული შემთხვევები, რას უნდა მიაქციოს ყურადღება და რა დროსაა აუცილებელია თქვენი ჩართულობა და გინეკოლოგთან ვიზიტი.
გისუვებთ ჯანმრთელობას! 

არ დაგავიწყდეთ !!!

Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედების ჯ​გუფი“)

შეიძლება დაინტერესდეთ

ენურეზი (შარდის შეუკავებლობა) ბავშვებში - რა გავითვალისწინოთ და როდის მივმართოთ ექიმს?

ენურეზი (შარდის შეუკავებლობა) ბავშვებში - რა გავითვალისწინოთ და როდის მივმართოთ ექიმს?
ენურეზი გავრცელებული პრობლემაა, რაც მშობლებს და შვილებს ძალიან აწუხებთ, განსაკუთრებით მაშინ, როდესაც ასაკის მატებასთან ერთად რჩება. როგორ უნდა მოიქცეს მშობელი ასეთ დროს და არის თუ არა დაკავშირებული რაიმე სახის სამედიცინო პრობლემასთან? ამ თემაზე ​MomsEdu.ge-ს ესაუბრა პედიატრი მაკა ლომიძე.

​- ქალბატონო მაკა, რა შემთხვევაშია ენურეზი საყურადღებო 6 წლამდე ასაკის ბავშვებში და არის თუ არა დაკავშირებული რაიმე სამედიცინო ან სხვა სახის პრობლემასთან?

​- ბავშვებში შარდის შეუკავებლობა ხშირი პრობლემაა. მოკლედ რომ განვიხილოთ: 4 წლისათვის ბავშვები უკვე სწავლობენ მოშარდვის კონტროლს დღის მანძილზე (ანუ სიფხიზლის დროს); ძილის დროს შარდის ბუშტის ნებითი კონტროლის უნარის გამომუშავებას კი უფრო ხანგრძლივი დრო სჭირდება და 5-7 წლის შუალედში ყალიბდება.

​5 წლის ასაკისათვის ბავშვების 90-95% თითქმის სრულად ახერხებს, დარჩეს მშრალი (ანუ შეუძლია ნებითად გააკონტროლოს შარდის შეკავების უნარი) დღის მანძილზე და 80-85%-ს ძილის დროსაც. ენურეზად განიხილება შარდის შეუკავებლობის ეპიზოდები მხოლოდ ძილის დროს და მხოლოდ იმ ბავშვებში, რომლებსაც უკვე შეუსრულდათ 5 წელი, რადგან ასაკის გათვალისწინებით მათ უკვე შეიძლება ჰქონდეთ მოშარდვის ნებითი კონტროლის უნარი.

​განარჩევენ პირველად (ენურეზის მქონე ბავშვთა 75-90%) ენურეზს, როცა ხანგრძლივი დროის მანძილზე (მინიმუმ 6 თვე) ბავშვი არასდროს ყოფილა მშრალი ძილის დროს და მეორად ენურეზს (10-25%), როცა ბავშვი რჩებოდა მშრალი ძილის დროს რამდენიმე თვე (მინიმუმ 6 თვე), ვიდრე კვლავ გამოვლინდა ენურეზი.

​მნიშვნელოვანია აღინიშნოს, რომ ენურეზის მქონე ბავშვების 75%-ს პრობლემა აღენიშნება მხოლოდ ძილის დროს. ამ ბავშვებს, როგორც წესი, არ აქვთ, არც შარდის შეუკავებლობა დღის მანძილზე და არც ჯანმრთელობის სხვა პრობლემები. ეს ე.წ. მონოსიმპტომური ენურეზია და ენურეზის შემთხვევათა უმრავლესობა, სწორედ ამ ტიპისაა. პირველადი, მონოსიმპტომური ენურეზი ორჯერ უფრო ხშირია ბიჭებში, ვიდრე გოგონებში და ყოველი წლის მატებასთან ერთად დაახლოებით 15%-ში თავისთავად გაივლის.

​ენურეზი საყურადღებოა, როცა შარდის შეუკავებლობის ეპიზოდები არის არა მარტო ძილის, არამედ სიფხიზლის დროსაც და/ან თან ახლავს, ქვედა საშარდე გზების მხრივ, სხვა სიმტომებიც - მოშარდვის უეცარი მოთხოვნილება, მოშარდვის სიხშირის ცვლილება, გაძნელებული (ჭინთვით) შარდვა, შარდის სუსტი ნაკადი, ტკივილი შარდვისას... ეს არამონოსიმპტომური ენურეზია. ასეთი დიფერენცირება გასათვალისწინებელია, რადგან სწორედ იმ ბავშვებს, რომლებსაც ენურეზთან ერთად აღენიშნებათ დღის შეუკავებლობა, სხვა ჩივილებთან ერთად მოსალოდნელია, ჰქონდეთ ქვედა საშარდე სისტემასთან დაკავშირებული პრობლემები და ასეთ შემთხვევებში ექიმთან მიმართვა აუცილებელია.

​დიაბეტი, საშარდე გზების ინფექციები, ყაბზობა, ენკოპრეზი (განავლის შეუკავებლობა), ენტერობიაზი („ჭიები“), თირკმლის ქრონკული დაავადება, გულყრა და ძილის დარღვევები (მაგ: ძილის აპნოე) ის სამედიცინო პრობლემებია, რომლებიც შეიძლება ხელს უწყობდეს ენურეზს. ამ მდგომარეობების იდენტიფიკაცია არ არის რთული და ცხადია, ასეთ დროს მთავარი ამოცანა ძირითადი მიზეზის სწორი მართვაა.

​ისიც გასათვალისწინებელია, რომ ენურეზი შეიძლება ასოცირებული იყოს ნეიროგანვითარების დარღვევებთანაც, მათ შორის: გონებრივი განვითარების შეფერხება, აუტიზმის სპექტრის დარღვევები, ყურადღების დეფიციტის და ჰიპერაქტივობის სინდრომი.

​ფიზიკური ან ემოციური პრობლემები იშვიათად ხდება პირველადი ენურეზის მიზეზი.

​- თუ ასაკის მატებასთან ერთად ენურეზი რჩება, რა უნდა გააკეთოს მშობელმა?

​- როგორც აღვნიშნეთ, 5 წლის ასაკის შემდეგ, ყოველი წლის მატებასთან ერთად, მოსალოდნელია პირველადი, მონოსიმპტომური ენურეზი თავისთავად მოწესრიგდეს, მაგრამ თუ პრობლემა რჩება, ცხადია, ექიმის ჩარევა და სრულყოფილი შეფასება აუცილებელია. ექიმი გაარკვევს ჩივილის ისტორიას (ანამნეზი), გასინჯავს ბავშვს, შეაფასებს შარდის საერთო ანალიზს და აუცილებლად გირჩევთ ე.წ „მოშარდვის დღიურის“ (დღიურში უნდა დაფიქსირდეს დღის მანძილზე მოშარდვის დრო და სიხშირე, შარდის მოცულობა, ყოველი მოშარდვის დროს მიღებული სითხის ოდენობა, სხვა სიმტომების არსებობა: ჭინთვის საჭიროება შარდვის დროს, შარდის ნაკადი ხომ არ არის წყვეტილი? ცლის თუ არა ბოლომდე შარდის ბუშტს და სხვა) წარმოებას, რის საფუძველზეც გადაწყვეტს შემდეგი კვლევების და/ან მკურნალობის საჭიროებას.

​- ხშირად პატარები ისჯებიან ასეთ დროს. რამდენად მართებულია ეს მშობლების მხრიდან?

​- ენურეზი ემოციური სტრესია, როგორც ბავშვის, ისე მშობლების და ოჯახის სხვა წევრებისათვის. ბავშვებს სირცხვილის და განცდის გამო დაბალი თვითშეფასება უყალიბდებათ, რამაც შეიძლება, სავალალო გავლენა იქონიოს თანატოლებთან ან ოჯახის წევრებთან ურთიერთობებზე, ცხოვრების ხარისხზე, სწავლაზე. ბავშვები ერიდებიან და არ რჩებიან მეგობრებთან წვეულებებზე, ან რაიმე ტიპის შეკრებებზე, სადაც ღამით დარჩენა მოუწევთ.

​მშობლებს მუდმივად უწევთ სველი თეთრეულის შეცვლა, რეცხვა-მოწესრიგება, რამაც შეიძლება ისინი გააღიზინოს, მაგრამ ძალიან მნიშვნელოვანია გვახსოვდეს, რომ ენურეზი არ არის ბავშვის დანაშაული და მას არ შეუძლია ამის გაკონტროლება. ოჯახის წევრებმა და სხვა ახლობლებმა არასოდეს არ უნდა შეარცხვინონ ან დასაჯონ ბავშვი ენურეზის გამო. სწორი იქნება ექიმთან ერთად განიხილონ პრობლემა და სცადონ გააცნობიერონ მიზეზები (ასეთის არსებობის შემთხვევაში), დაგეგმონ და დასახონ დახმარების გზები.


​​ესაუბრა მარიამ ჩოქური

წაიკითხეთ სრულად