„აცრა არის ერთი მხარე და ერთი ნაწილი, მხოლოდ და მხოლოდ ნაწილი პრობლემისა. პრობლემის უდიდესი ნაწილი იყო და რჩება - პაციენტის მართვა, ჰიგიენა. ამის შეცვლას არ ესაჭიროება რევოლუციები“
გერმანიაში მომუშავე ქართველი ექიმი იაგო ფრანგიშვილი პაციენტების მართვაზე სოციალურ ქსელში წერს. გთავაზობთ მის პოსტს სიტყვა-სიტყვით:
„ის კადრები, რაც ვიხილე რესპუბლიკური საავადმყოფოს ახალ, დიახ, ახალ და „თანამედროვედწოდებულ“ რეანიმაციულ განყოფილებაში, ესაა სრული კატასტროფა. წელიწადნახევრის წინ, 2020 წლის აპრილში, ვსაუბრობდით ინტენსიური და მართვითი სუნთქვის კოვიდიანი ადამიანების ჰიგიენაზე, დისტანციაზე, საწოლებშორის უბრალო გამყოფებზე და ამდენი თვეების მერე ისევ იქა ვართ... არა, უარესად ვართ.
მაშინ ექიმებს ფფპ 2 პირბადეები და მაღალჰიგიენური ეპიკიური მაინც ჰქონდათ. გინდაც 15-ჯერ იყოს აცრილი ექიმი და იყოს უსიმპტომო, ის კოვიდის გადამტანია მაინც, ყველაფერია კოვიდის გადამტანი - ადამიანიც, ხელსაწყოც, ამონასუნთქი ჰაერიც, ამონახველიც, დაცემინებაც და ყველაფერი, თუ ასე თევზებივითაა ერთიმეორეს მიწყობილნი ადამიანები.
რა გახდა ეს გამყოფი ცელოფანი მაინც, არ მესმის და ვერ ვიგებ. რა თქმა უნდა, ისიც საშინელ მანკად და კატასტროფულ დაუნახაობად რჩება, რომ ადამიანი, რომელიც ინტერვიუს აძლევს ტელევიზიას, არ უნდა იყოს მართვით სუნთქვაზე, არ შეიძლება ასეთი ადამიანების ასე სრული იმობილიზება და საწოლში გამწესება არაა არავითარი ფიზიოთერაპია.
როცა ორსულობის ბოლო კვირაში ორსულ ქალს დააწვენ, არ გაანძრევ და გამოკეტავ კოვიდიანებთან ერთად რეანიმაციაში, ის ნაღდად დაიღუპება, რადგან ორსულობისას რამდენიმე ათეულჯერაა აწეული თრომბოემბოლიის რისკი. მაგრამ აქვთ საქართველოში ალიბი აბსოლუტურად ყველაფრისათვის: „არ იყო აცრილი და მოკვდებოდა, აბა რაო“. ესაა დანაშაულებრივი აზროვნება და ქმედება. ეს ასეა. ფაქტია.
აცრა არის ერთი მხარე და ერთი ნაწილი, მხოლოდ და მხოლოდ ნაწილი პრობლემისა. პრობლემის უდიდესი ნაწილი იყო და რჩება - პაციენტის მართვა, ჰიგიენა. ამის შეცვლას არ ესაჭიროება რევოლუციები.
ამას ესაჭიროება კარგი ვენტილაცია, რამდენიმე ასეული მეტრის დეზიფექციის შესაძლებლობის მქონე ცელოფნის საფარი, რამდენიმე ათეული ფიზიოთერაპევტი და ადამიანების საავადმყოფოებში არშეყრა. რეზიდენტი ექიმების და უსაქმოდ დარჩენილი ტაქსის მძღოლების მეშვეობით რამდენიმე ასეული მობილური ჯგუფის შექმნა და პაციენტებს სახლში, სოფლებში, საკუთარ ოჯახებში, მის ეზო-კარმიდამოში მართვა უნდა ამას ყველაფერს.
2020 წლის აპრილიდან ერთი მისხალიც კი არ გაკეთებულა ამ მხრივ. ეს დანაშაულია, სამარცვინოა ეს ყველაფერი და საკუთარ სახეს სარკეში ვერ შეხედავთ ამ სისტემის „გამპარვებელი“ ექიმები, ახლა რომ ყველაფერს არაცრილობას ატენით.
ნორმალური პირბადეები მაინც გაიკეთეთ. მე მიკეთია აცრილს და კოვიდგადატანილს ხუთოთახიან და ღიაფანჯრებიან პრაქსისში ფფპ2 პირბადე მთელი დღის განმავლობაში.
სამარცხვინოა ეს საქციელი.
ადამიანები, რომელთაც არ სურთ შეიგნონ, რომ ინფექცია არის უპირველესად ჰიგიენა და მართვა, ყოველთვის გამოძებნიან მიზეზს გაამართლონ ადამიანთა სიკვდილი, მაგალითად, აუცრელობით. ვითომდა მხოლოდ ერთი ინფექცია არსებობდეს დედამიწაზე და თუ ის მოვთოკეთ, სხვა არაფერია საჭირო.
ადამიანები, რომელთაც არ სურთ შეიგნონ, რომ კორონა ინფექცია არის უმეტესწილად, 80%-ში მხოლოდ და მხოლოდ გამშვები მექანიზმი სხვა დაავადებისა, სხვა გართულებისა, რომელსაც უნდა უმკურნალო ისე, როგორც ეს წესი და რიგია, ყოველთვის დაადანაშაულებენ თავად გარდაცვლილს და გარემოს დაუდევრობაში და სიბნელეში.
ყველა გარდაცვლილის უკან არის განვლილი გზა. აი, ამ გზის თითოეულ ნაბიჯს უნდა ანალიზი,“ - წერის ექიმი იაგო ფრანგიშვილი.
რა სიმპტომების კომბინაციის გამოვლენის უნდა ეშინოდეს მშობელს, თუ ბავშვი შეუძლოდაა?
პედიატრმა მაია ხერხეულიძემ ბავშვებში მულტისისტემური ანთებითი სინდრომის გამოვლენის რისკებზე ისაუბრა. მისი თქმით, აღნიშნული სინდრომი პატარებში უმეტესად ხუთი წლის შემდეგ ვლინდება:
„მულტისისტემური ანთებითი სინდრომი შედარებით მოზრდილ ასაკში უფრო მეტია. მცირე ასაკში, პატარა ბავშვებში ძალიან იშვიათი შემთხვევაა, რომ შესაძლებელია გვქონდეს. ეს უფრო მეტად მაინც ხდება ხუთი წლის ზემოთ ასაკში. როდესაც ჩვენ ამ სიმპტომებზე ვსაუბრობთ, ესენია: ცხელება, დიარეა, გამონაყარი, შესაძლებელია მკვეთრად შეშუპებული იყოს ხელი და ფეხის მიდამოები, ღებინება, ტუჩების მიდამოებში და პირის ღრუს ლორწოვანი გარსის სილურჯე. ამაზეა საუბარი, როდესაც რაღაც ნიშნების კომპილაცია არის ერთად.“
მაია ხერხეულიძის თქმით, მულტისისტემური ანთებითი სინდრომის დროს სიმპტომთა გარკვეული კომბინაცია უნდა გამოვლინდეს და არა ცალკეული სიმპტომი:
„როდესაც მარტო ერთი ნიშანია მხოლოდ გამოვლენილი, არც ცხელება აქვს ბავშვს, არც სხვა ნიშნები, რომლებიც ჩამოვთვალე და არის მარტო ნაწლავთა გახშირებული მოქმედება, ნუ ჩათვლით, რომ ეს შეიძლება იყოს მულტისისტემური ანთებითი სინდრომის სიმპტომი. როგორც ვთქვი, ამ შემთხვევაში სხვადასხვა სისტემა არის ხოლმე ერთად ჩართული. ეს ყველაფერი აუცილებლად ტემპერატურის ფონზე მიმდინარეობს.“
„შესაძლებელია, ბევრი მიზეზი იყოს დიარეის. შეიძლება ეს იყოს კვებასთან დაკავშირებული. სხვა უამრავი გამომწვევი აქვს დიარეას, მათ შორის, შეიძლება იყოს როგორც ვირუსული, ასევე ბაქტერიული გამომწვევიც. ამ შემთხვევაში ტემპერატურა გააკონტროლეთ, გააკონტროლეთ ბავშვის ზოგადი მდგომარეობა, ხომ არ აქვს მას მეტად ძილიანობა, ხომ არ არის ძალიან აღგზნებული, ხომ შეუძლია, რომ კარგად მიიღოს სითხე და საკვები. თუ ბავშვს ზოგადი მდგომარეობა კარგი აქვს, ჩათვალეთ, რომ ეს არ არის ამ სინდრომის გამოვლინება. ბავშვს უმკურნალეთ ისე, როგორც ვმკურნალობთ დიარეას,“ - აღნიშნულ საკითხზე მაია ხერხეულიძემ საქართველოს პირველი არხის გადაცემაში „პირადი ექიმი - მარი მალაზონია“ ისაუბრა.