რა სიმპტომები გვაფიქრებინებს, რომ ძუძუს კიბოსთან გვაქვს საქმე და რა არის გამომწვევი მიზეზები? - ამ თემაზე MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ონკოქირურგი, მამოლოგი თამარ აბულაძე.
- რამდენად ხშირია ძუძუს კიბო ქალებში?
- ქალთა ონკოლოგიურ დაავადებათა შორის ძუძუს კიბო პირველ ადგილზეა, შემდეგ მოდის საშვილოსნოს ყელის და ტანის სიმსივნეები, ბოლო პერიოდში შეინიშნება ძუძუს კიბოს გაახალგაზრდავების ტენდენცია 35 და ზემოთ ასაკში.
- ძირითადად, რა არის გამოწვევი მიზეზები?
- რისკფაქტორების ჯგუფიდან აღსანიშნავია:
ადრეული მენარხე (მენსტრუალური ციკლის დაწყება);
გვიანი მენოპაუზა (კლიმაქსი);
ხშირი აბორტები, გენეტიკური განწყობა, განსაკუთრებით, პირველი ხაზის ქალბატონებში (დედა და დეიდა);
ენდოკრინული და დისჰორმონალური ცვლილებების მოშლა, ასაკოვან ქალბატონებში პოსტრავმული წარმონაქმნები.
ონკოლოგიური დაავადების რისკს ზრდის ჰორმონალური დისბალანსის შედეგად მიმდინარე პროცესები, რომელშიც ჩართულია მთელი ენდოკრინული სისტემა. ამ პროცესს მიეკუთნება მასტოპათია, განსაკუთრებით საყურადღებოა მისი კვანძოვანი ფორმა, სწრაფად მზარდი ფიბროადენომა (ფილოიდი), სქელკედლიანი კისტები, სადინარშიდა პაპილომა, რომელიც კლინიკურად მხოლოდ სისხლიანი, ან მუქი ყავისფერი გამონადენით ხასიათდება, ხშირია პოსტრავმული წარმონაქმნები, განსაკუთრებით ხანდაზმულ ქალბატონებში, იგი დაზიანებული ან დაჟეჟილი ქსოვილიდან ვითარდება იქ, სადაც იყო ეგრედწოდებული ჰემატომა. მისი ალაგების შემდეგ ხშირია კარგად პალპირებადი წარმონაქმნი.
- რა სიმპტომები გვაფიქრებინებს, რომ მკერდის კიბოსთან გვაქვს საქმე?
- საეჭვო ნიშნებს შორის აღსანიშნავია: ძუძუს ფორმის შეცვლა, კანის გასქელება (ლიმონის ქერქი), გასინჯვადი წარმონაქმნის არსებობა, გადიდებული იღლიის ლიმფური კვანძები, ძუძუს თავის დვრილის ჩაბრუნება, სისხლიანი გამონადენი.
- როგორ უნდა ავირიდოთ თავიდან და როდის მივმართოთ ექიმს?
- იმისათვის, რომ დროულად მოხდეს ძუძუს კიბოს პრევენცია, საჭიროა ქალბატონებმა დროულად ჩაიტარონ სკრინინგი და ნებისმიერი საეჭვო ნიშნის აღმოჩენის შემთხვევაში მიმართონ ექიმ მამოლოგს. გისურვებთ ჯანმრთელობას!
თუ ბავშვი საათობით არ ითხოვს საკვებს, შეგვიძლია თუ არა, რომ მას საკვები არ მივცეთ? - ევგენი კომაროვსკის რჩევები მშობლებს
ცნობილმა პედიატრმა ევგენი კომაროვსკიმ სოციალურ ქსელში ერთ-ერთი მშობლის კითხვას უპასუხა, რომელსაც აინტერესებდა უნდა მიეცა თუ არა საკვები ბავშვისთვის, რომელიც საათობით არ ითხოვს საკვებს:
„წარმოიდგინეთ, რომ ბოლო კვებიდან 10 საათი გავიდა. ბავშვი კანკალებს, მშიერია და გთხოვთ, რომ საკვები მისცეთ. თუ ბავშვი დაიღალა, მშიერია და უენერგიოდაა, ცხადია, მშობელი მას გამოკვებავს. ვითარება განსხვავებულია, როდესაც რამდენიმე საათის განმავლობაში უჭმელი ბავშვი ენერგიულად დარბის, თამაშობს და არაფერზე წუხს.
თქვენ გსურთ, რომ ევგენი კომაროვსკისგან აიღოთ ნებართვა გამოკვებოთ თუ არა ბავშვი, რომელსაც არ შია? თუ ადამიანს საკვების მიღება არ სურს, მან არ უნდა მიირთვას. თუ ადამიანს არ წყურია, მან წყალი არ უნდა დალიოს. თუ ბავშვს ქოთანზე დაჯდომის სურვილი არ აქვს, ვალდებული არ არის ქოთანზე იჯდეს. ფიზიოლოგიური მოთხოვნილებები მათი არსებობის შემთხვევაში უნდა დაკმაყოფილდეს.
აღნიშნული წესებიდან გამონაკლისები ძალიან ცოტაა. თუ საქმე ეხება მოავადე ბავშვს, რომელსაც საკვების მიღების ძალა არ აქვს, ცხადია, ექიმს უნდა დაუკავშირდეთ. ასე უნდა მოიქცეთ მაშინაც, თუ ბავშვი წყლის მიღებას ვერ ახერხებს.
როდესაც აღნიშნავთ, რომ ბავშვი ჯანმრთელია და აქტიურად მოძრაობს, მაშინ მას საკვები არ უნდა დააძალოთ, თუ საკვებს თავად არ გთხოვთ,“ - წერს ევგენი კომაროვსკი.