Baby Bag

სხეულის სხვადასხვა ნაწილში წონის მატება, რომელსაც ჰორმონალური დისბალანსი იწვევს

სხეულის სხვადასხვა ნაწილში წონის მატება, რომელსაც ჰორმონალური დისბალანსი იწვევს - ამ თემაზე მედიცინის დოქტორმა, ენდოკრინოლოგმა შოთა ჯანჯღავამ ისაუბრა:

„როდესაც მამაკაცები თეძო და ბარძაყის მიდამოში იმატებენ, ეს მიუთითებს, რომ მათთან შეიცვალა ჰორმონალური ბალანსი, რაც ნიშნავს, რომ ცოტა წინ წამოვიდა ქალის ჰორმონის მაჩვენებელი, როგორიც არის ესტრადიოლი. ჩვენ ყველას გვაქვს ორგანიზმში, როგორც ქალის, ასევე კაცის ჰორმონი, უბრალოდ ბალანსი უნდა იყოს გასწორებული. როდესაც მამაკაცი თეძოსა და ბარძაყის მიდამოში იმატებს, ეს მიუთითებს, რომ ქალის ჰორმონის დონე არის ცოტათი მომატებული. ამას უწოდებენ, გინოიდურ ანუ ქალური ტიპით გასუქებას და ამ შემთხვევაში ეს არის მოსაწესრიგებელი.

თუ ქალბატონი იმატებს მუცლის წინა ნაწილში, ეს მიუთითებს, რომ აქაც სასქესო ჰორმონების ბალანსი არის შეცვლილი. უფრო მეტად ტენდენცია არის მამაკაცური ჰორმონის დონის მატების.
თითქმის იდენტური მდგომარეობაა ქალბატონებში, როდესაც მხარ-ბეჭის, მკლავების მიდამოში ხდება მატება. ასეთ ქალბატონებთან დამახასიათებელია ასევე ზედმეტი თმიანობა, რაც მიუთითებს, რომ აქაც მამაკაცური ჰორმონები გარკვეულწილად მონაწილეობენ და ასევე თირკმელზედა ჯირკვლის ჰორმონებიც იწყებენ ხოლმე ბალანსის ცვალებადობას.
სახის მიდამოში გასუქებას არ ვეძახით, უფრო შეშუპებითი პროცესებია დამახასიათებელი, რომელიც შეიძლება იყოს ფარისებრი ჯირკვლის ფუნქციის დაქვეითებით ან ისეთი ჰორმონების დაქვეითებით, რომლებიც უფრო პასუხისმგებელია სითხური ბალანსის რეგულაციაზე ჩვენს ორგანიზმში. აქედან გამომდინარე, როცა პაციენტი შემოდის ვიზიტზე და ვიზუალურად ვუყურებთ (ხშირად ონლაინ კონსულტაციები არ არის სრულად ინფორმაციული, რადგან პაციენტი უნდა დავათვალიეროთ) ასევე ხელით უნდა გავსინჯოთ ცხიმოვანი მასა რა ადგილებშია, სიმაგრე როგორია ამ ცხიმოვანი მასის, რომ მიზანმიმართულად ვიმუშაოთ.
როდესაც მამაკაცი გინოიდური ტიპით იმატებს წონაში, ასეთი მამაკაცები უფრო მიდრეკილები არიან სასქესო ფუნქციის დარღვევისკენ ამასთანავე, სადაც ერექციული დისფუნქციაა წამოსული ხშირ შემთხვევაში. ასევე გინოიდური ტიპის მამაკაცებში ხშირად მკერდია ხოლმე წინ წამოწეული, რასაც ადრე დიდი ყურადღება არ ექცეოდა, მაგრამ აღმოჩნდა, რომ სიმსუქნის დროს, კი ბატონო, მკერდის მიდამოში ცხიმოვანი მასა და სარძევე ჯირკვლები ზომაში იმატებს, მაგრამ კაცის და ქალის ჰორმონის ბალანსის ცვალებადობის გამო აქ ჩნდება მამაკაცთან ჯირკვალი, რომელიც წესით, ქალბატონისთვისაა დამახასიათებელი და არა მამაკაცისათვის.
ქალბატონების შემთხვევაში, რომლებიც მამაკაცური ტიპით იწყებენ გასუქებას, მოსალოდნელია პოლიკისტური საკვერცხეები, ხშირად აკნოზური გამონაყარია ზურგის მიდამოში, ასევე სახის მიდამოში, კანის ცხიმიანობაა ცოტათი შეცვლილი და უფრო ცხიმიანია კანი. ასეთი ქალბატონები უფრო ოფლიანობისკენ არიან მიდრეკილი და ასევე აღნიშნავენ ხოლმე, რომ ოფლს ცოტა სპეციფიკური სუნი აქვს. ისინი უმეტეს შემთხევაში უშვილობისკენ არიან მიდრეკილები, რადგან პოლიკისტური საკვერცხის დროს არ მწიფდება ფოლიკულა.
რაც შეეხება სახის მიდამოში სიმსუქნეს, შეშუპებას, ეს არის უფრო ჰიპოთიროიდული, ანუ ფარისებრი ჯირკვლის ფუნქციის დაქვეითებით მიმდინარე პროცესები, რაც უკვე მთელს მეტაბოლიზმზე აისახება და ამას გარდა გუნება-განწყობილებაზეც. ასეთი პაციენტები უფრო მოდუნებულები არიან, ძილიანობისკენ არიან მიდრეკილნი, ახასიათებთ ნერვული ლაბილობა, უმიზეზოდ შეიძლება იტირონ, შეიძლება ჰქონდეთ დეპრესიული მომენტები“, - აღნიშნა შოთა ჯანჯღავამ.
მისივე თქმით, ამის გამომწვევი მიზეზი სხვადასხვაა:
„რა თქმა უნდა, გენეტიკას ყველა შემთხვევაში გადამწყვეტი როლი აკისრია, როგორც ფარისებზე, ასევე სასქესო ჰორმონებზე, ინსულინრეზისტენტობაზე, მაგრამ სასქესო სისტემის შემთხვევაში, ძალიან დიდი მნიშვნელობა აქვს პუბერტატის პერიოდში, ანუ გარდატეხის პერიოდში მომხდარ ცვლილებებს. ამ დროს მშობლებმა განსაკუთრებით უნდა მიაქციონ ყურადღება, რომ ჭარბი წონა არ წამოვიდეს.
პანდემიის პერიოდში, როდესაც ბავშვები სახლში იყვნენ, ძალიან აქტიურად წამოვიდა ბავშვებში ჭარბი წონა. აუცილებელია ფიზიკური აქტივობა და ძილის რეგულაცია ბავშვებთან გადამწყვეტია, რადგან, როდესაც ჩვენ ვიძინებთ, დაახლოებით 2-3 საათში იწყება ზრდის ჰორმონის სინთეზი, რომელიც არამარტო სიმაღლეზეა პასუხისმგებელი, არამედ მთელს მეტაბოლიზმზე.
ძილის დარღვევაში იგულისხმება როგორც გვიან დაძინება, ასევე ცოტა ძილი. სტანდარტულად მოცემულია, რომ 11-12 საათზე უნდა დავიძინოთ და დაახლოებით დილის 6-დან 9-მდე გავიღვიძოთ. თუ ჩვენ ვიძინებთ ძალიან გვიან და ასევე ძალიან გვიან ვდგებით, ესეც დარღვევაა. ამასთანავე, დარღვევაა დროის ინტერვალი, შეიძლება ვიძინებთ 3-ზე, მაგრამ ვდგებით დილით 6-ზე, ესეც დარღვევაა.
რაც შეეხება კვებითი ბალანსის საკითხს, ბავშვების შემთხვევაში დიდებისგან განსხვავებით, უფრო მეტი კალორიული კვებაა და შესაძლებელი არის სწრაფად ათვისებადი ნახშირწყლებიც გამოვიყენოთ, ვთქვთ, კარაქიანი პური. ბავშვთან კვება უფრო მრავალფეროვანია, რადგან ბავშვებში მეტაბოლიზმი უფრო დაჩქარებული ტემპით მიმდინარეობს. დიდების შემთხვევაში, რაც არის სტანდარტული, ჯანსაღი ცხოვრების წესის ფარგლებში, მას ვერანაირად ვერ ავცდებით, აქაც სტანდარტულად ეს რჩება, მაგრამ ჰორმონალური დისბალანსები, რაზეც ვისაუბრეთ, ესენი უნდა მოწესრიგდეს აუცილებლად. თუ ეს ჰორმონალური ბალანსები არ მოწესრიგდება, შეიძლება ადამიანმა იდიეტოს, ივარჯიშოს, ასეთი გამონათქვამიცაა, ერთხელ ჭამოს, მაგრამ მაინც წონაში მოიმატოს. ჰორმონები თუ არ დაბალანსდა, ეს ადამიანი ეფექტს ვერ მიიღებს ისეთს, როგორიც უნდა იყოს. აქედან გამომდინარე, 3-4-საათიანი კვების რეჟიმი, სითხის დიდი რაოდენობით მიღება, სწრაფი ნახშირწყლების შეზღუდვა, ცილოვანი კვების გაზრდა საკვებ რაციონში და ცხიმის გაკონტროლება, ეს რჩება სტანდარტულად,“ - განაცხადა შოთა ჯანჯღავამ.
როგორც მან აღნიშნა, ჯანსაღი ცხოვრების წესი ყველასთვის სტანდარტულია. ის გამოიყენება როგორც სამკურნალო მეთოდად, ასევე პრევენციისათვისაც:
„თუ ჩვენ არ გვაქვს ჭარბი წონა და უბრალოდ ჯანსაღად ვცხოვრობთ, ასეთ შემთხვევაში, შევინარჩუნებთ ჩვენს სწორ მეტაბოლიზმს, მაგრამ როგორც კი ჭარბი წონა არის და ჩვენ პატარა ნიუანსებს მაინც ჩავრთავთ, თუნდაც დაყოფილ კვებას ან ცომეულს ამოვიღებთ, ორგანიზმი მაშინვე გვაძლევს ნიშანს, რომ გაუმჯობესებისკენ მიდის. ხანდახან ასეთი პაციენტები როცა მოდიან, გვეუბნებია, რომ მხოლოდ ჭარბ წონას უჩივიან და სხვა არაფერს. მაგრამ როცა იწყება დალაგება, 2-3 კვირის მერე მოდიან, აქამდე სად ვიყავიო ამბობენ. ანუ ის მიჩვეული იყო იმ დაღლილობას, სისუსტეს, უენერგიობას და მიაჩნია, რომ ასე უნდა იყოს. მაგრამ როცა ეს ყველაფერი უმჯობესდება, სრულიად იცვლება ადამიანი, ხალისიანი ხდება. ხანდახან შეიძლება არ იცის, მაგრამ რაღაც კომპლექსიც აქვს, მაგალითად, გარეთ გასვლა არ უნდა, რადგან ჭარბი წონა აქვს და ვიღაცამ დააბულინგა. როგორც კი ფორმებს იცვლის, უფრო აქტიური ხდება როგორც სოციალურ გარემოში, ასევე ყველანაირი კუთხით უმჯობესდება მისი მდგომარეობა,“ - აღნიშნა შოთა ჯანჯღავამ.
როგორც მან განაცხადა, თუ ამ ყველაფერს ყურადღებას არ მივაქცევთ, საკმაოდ საშიშია. მისივე თქმით, ორგანიზმი აუცილებლად გვაძლევს ნიშნებს, რომლებსაც ყური უნდა დავუგდოთ და მივმართოთ სპეციალისტს:
„საკმაოდ საშიშია, რადგან ფარისებრი ჯირკვლის ფუნქციური დარღვევები ბევრ პრობლემას ქმნის ორგანიზმში. თავიდან ეს შეიძლება მხოლოდ TSH-ის ცვალებადობით დაიწყოს, მაგრამ შემდეგში ამას შეიძლება მიჰყვეს ფარისებრის სტრუქტურული დარღვევებიც. განსაკუთრებით საქართველოში ფარისებრი ჯირკვლის პათოლოგიები ძალიან დიდი დოზით არის. 

სასქესო ჰორმონების დარღვევებმა პირველ რიგში, შეიძლება გამოიწვიოს მამაკაცებისა და ქალების შემთხვევაში უშვილობა, რაც მნიშვნელოვანი ფაქტორია. ზოგადი სიმპტომები ეს არის ლტოლვის დაქვეითება, სასქესო ქცევების დაქვეითება, და შემდგომში სიამოვნების მიღებაც. ასე ქალბატონები ხშირ შემთხვევაში შეიძლება ფრიგიდულებიც იყვნენ.
რაც შეეხება ინსულინო-რეზისტენტობის საკითხს, როდესაც ინსულინის დონე იცვლება ორგანიზმში და არაბალანსირებულია გლუკოზისა და ინსულინის დონე, ასეთ შემთხვევაში არსებობს შაქრიანი დიაბეტის განვითარების რისკი. როგორც მოგეხსენებათ, შაქრიან დიაბეტს თვალის, გულის, ღვიძლის, ნერვული სისტემის დაზიანების გამოწვევა შეუძლია. ცუდი ის არის, რომ დიაბეტის დროს, თითქოს არაფერი არ აწუხებს ადამიანს და შაქარიც შეიძლება ძალიან მაღალზე არ ადიოდეს, მაგრამ ის თავის ცუდ საქმეს ნერვულ სისტემაზე ახდენს ხოლმე. ხშირად არის, რომ პაციენტი მხედველობის გამო მივიდა ოფთალმოლოგთან და მან აღმოუჩინა დიაბეტი. ხშირ შემთხვევაში დიაბეტი უსიმპტომოდ მიდის და უკვე გართულებული პაციენტი მოდის ჩვენთან თვალის ან ღვიძლის ან თირკლმის პრობლემით და მერე ხდება დიაგნოსტირება. 
ჩვენ იმდენად აჩქარებულ პერიოდში ვცხოვრობთ, რომ ძალიან სწრაფად ხდება დღის განმავლობაში მონაცვლეობა რაღაც-რაღაც საკითხების და ჩვენი ტვინი, ჩვენი ორგანიზმი იღლება, თან სახლში როცა მივდივართ, არ ვასვენებთ, ხან კომპიტერში ვართ, ხან ტელეფონში. აქედან გამომდინარე, დილიდანვე დაღლილი ვიღვიძებთ ან ენერგიულად არ ვიღვიძებთ. ეს მიგვაჩნია ნორმალურ მდგომარეობად, მაგრამ ეს ასე არ არის. ზუსტად ეს არის ჩვენი მიზანიც, რომ ჩვენს ორგანიზმს ყური დავუგდოთ, ის აუცილებლად მიგვანიშნებს რაღაც-რაღაცებზე. თუნდაც თმის ხარისხი შეიცვალა, ფრჩხილზე ზოლები წამოვიდა, ორგანიზმი ამით გვაძლევს ნიშანს და უნდა მივაქციოთ მათ ყურადღება, რომ გართულებების პრევენცია ადრევე მოვახდინოთ,“ - ამ თემებზე რუსთავის 2-ის გადაცემაში „დილა მშვიდობისა საქართველო“ ენდოკრინოლოგმა შოთა ჯანჯღავამ ისაუბრა.

შეიძინე საბავშვო პროდუქტების ნაკრები ექსკლუზიურ ფასად ბმულზე 👉 bit.ly/3iF0YnF

შეიძლება დაინტერესდეთ

10 ოქროს წესი ბავშვის ჯანსაღი ძილისთვის - ევგენი კომაროვსკი

10 ოქროს წესი ბავშვის ჯანსაღი ძილისთვის - ევგენი კომაროვსკი

ცნობილმა პედიატრმა ევგენი კომაროვსკიმ სოციალურ ქსელში ბავშვის ჯანსაღი ძილისთვის აუცილებელი წესების ნუსხა გამოაქვეყნა. აღნიშნული წესების დახმარებით მშობლებს შვილების ძილის რეჟიმის მოწესრიგება მნიშვნელოვნად გაუადვილდებათ.

1. პრიორიტეტები სწორად განსაზღვრეთ

ოჯახი სრულფასოვანი, ბედნიერი და ძლიერია, როდესაც მშობლებს დღე-ღამეში 8 საათიანი ძილის შესაძლებლობა აქვთ. საკვებსა და სასმელზე, ​სუფთა ჰაერსა და ძილზე მეტად ბავშვს ჯანმრთელი, დასვენებული და ერთმანეთზე შეყვარებული მშობლები ესაჭიროება.

2. ზუსტად განსაზღვრეთ დაძინების დრო

დაბადების დღიდანვე ბავშვისა და ოჯახის ძილის რეჟიმი ერთმანეთს უნდა შეუთავსოთ. ღამის ძილისთვის მზადება ნაადრევად დაიწყეთ. ძილისთვის საკუთარი თავიც და ბავშვიც უნდა მოამზადოთ. განსაზღვრეთ დრო, როდესაც ბავშვმა უნდა დაიძინოს. ეს დრო თქვენთვისაც კომფორტული და მისაღები უნდა იყოს. დადგენილ რეჟიმს ბოლომდე უერთგულეთ.

3. გადაწყვიტეთ სად და ვისთან ერთად დაიძინებს ბავშვი

ამ შემთხვევაში სამი შესაძლებლობა განიხილება:

  • ბავშვის საწოლი მშობლების საძინებელშია - განსაკუთრებით გამოსადეგია წლამდე ასაკის ბავშვებთან და დასაშვებია სამ წლამდე ასაკის პატარებთან.
  • ბავშვის საწოლი მის საძინებელშია - იდეალურია ერთ წელზე მეტი ასაკის ბავშვებისთვის.
  • ბავშვს მშობლების საწოლში სძინავს - პედიატრების დიდი ნაწილი აღნიშნულ პრაქტიკას არ იზიარებს, რადგან ბავშვის ჯანსაღ ძილთან მას არაფერი აქვს საერთო.​

4. ბავშვის გამოღვიძება არ უნდა გაშინებდეთ

თუ გსურთ, რომ ბავშვმა ღამით კარგად დაიძინოს,​ დღისით ზედმეტი ძილის უფლებას ნუ მისცემთ. სამ თვემდე ასაკში ბავშვს დღის განმავლობაში საშუალოდ 16-20 საათი უნდა ეძინოს, ექვსი თვის ბავშვს - 14,5 საათი, 12 თვის პატარას - 13,5 საათი. 2 წლის ბავშვისთვის ნორმად ითვლება დღე-ღამეში 12 საათი ძილი, 4 წლის ასაკისთვის ნორმაა 11, 5 საათი. 6 წლის ბავშვს საშუალოდ 9,5 საათი უნდა ეძინოს, ხოლო 12 წლის ასაკიდან ნორმად ითვლება 8,5 საათიანი ძილი. როდესაც ვიცით, რომ ექვსი თვის ბავშვს დღეში 14, 5 საათი უნდა ეძინოს, ღამით 8 საათიანი მშვიდი ძილისთვის აუცილებელია, რომ მას დღეში 6,5 საათამდე ეძინოს. თუ ჩვილს საშუალებას მისცემთ დღისით 9 საათის განმავლობაში ეძინოს, ღამით ის 8 საათს ძილს აღარ დაუთმობს. სწორედ ამიტომ, ბავშვის გამოღვიძებას ნუ შეუშინდებით.

5. მოაწესრიგეთ კვების რეჟიმი

ჩვილი პირველი თვის განმავლობაში ღამით 1-2-ჯერ იკვებება, ​3-6- თვის ასაკის ბავშვს ღამით ერთჯერადად გამოკვებაც დააკმაყოფილებს. ექვსი თვის ასაკიდან ჩვილს ღამით კვება არ სჭირდება. ბავშვს ღამის განმავლობაში შესაძლოა ხელით ტარება, რწევა, სიმღერის მოსმენა და სხვა სახის გასართობი მოუნდეს. შესაძლებელია, მისი მოთხოვნები უფრო გახშირდეს და გაიზარდოს იმის მიხედვით, რამდენად კმაყოფილდება მისი მოთხოვნები. თუ თქვენ მიგაჩნიათ, რომ ღამის საათებში ბავშვის რწევა, ხელით ტარება და პარალელურ რეჟიმში სიმღერა ნორმალურია, როდესაც დილით სამსახურში უნდა წახვიდეთ, შეგიძლიათ ასე მოიქცეთ. ამასთან გახსოვდეთ, რომ თუ ასე მოიქცევით, ბავშვის ჯანსაღ ძილს უნდა დაემშვიდობოთ. გირჩევთ, გართობისა და თამაშის წესები ერთხელ და სამუდამოდ მკაცრად განსაზღვროთ. ბავშვი საღამოს მსუბუქად გამოკვებეთ. მომდევნო კვებაზე (იგულისხმება ძილის წინ კვება) ის კარგად დაანაყრეთ. როდესაც ბავშვი გამოიღვიძებს და ტირის, აუცილებელი არ არის, რომ მაშინვე საკვები შესთავაზოთ. ტირილს შიმშილის გარდა ბევრი სხვა მიზეზი აქვს. ჭარბი კვება ტკივილისა და ტირილის გამომწვევი ერთ-ერთი მთავარი მიზეზია.

6. დღე სასიამოვნოდ გაატარეთ

აქტიური ცხოვრებით იცხოვრეთ,​ ისეირნეთ, სუფთა ჰაერზე იძინეთ, ბავშვს აქტიური თამაშისა და სამყაროს შემეცნების შესაძლებლობა მიეცით. ფიზიკური დატვირთვა, რომელიც ექსტრემალური არ არის, ბავშვის ძილს ძალიან რგებს. საღამოს საათებში ბავშვი ემოციურად არ უნდა დაიტვირთოს. მშვიდი თამაშები, კეთილი ზღაპრების კითხვა, დედის სასიამოვნო სიმღერა - რა შეიძლება იყოს უფრო უკეთესი ღამის ძილისთვის მოსამზადებლად?!

7. საძინებელში ჰაერის ტემპერატურა დაარეგულირეთ

სუფთა, გრილი ჰაერი ძილისთვის აუცილებლობას წარმოადგენს. ოთახის განიავება, სველი წესით დალაგება, ჰაერის დამატენიანებლების გამოყენება, ტემპერატურის შემოწმება - ეს ყოველივე ბავშვის ჯანსაღი ძილის ხელშემწყობი ფაქტორებია. თუ ბავშვს იმავე ოთახში სძინავს, სადაც მთელ დღეს ატარებს, ტემპერატურა 18-20 გრადუსი უნდა იყოს. თუ პატარას ცალკე საძინებელი აქვს, ტემპერატურა 16-18 გრადუსამდე უნდა მერყეობდეს. ჰაერის ტენიანობა 50-70 %-ს უნდა უტოლდებოდეს.

8. ბანაობა ბავშვს კარგად ჩაძინებაში დაეხმარება

საღამოს საათებში ​ბანაობა პატარას ფიზიკურადაც დაღლის და მადასაც გაუძლიერებს. გემრიელად დანაყრების შემდეგ კი მას სასიამოვნოდ ჩაეძინება. ბანაობამდე გიმნასტიკა ან მასაჟი, ხოლო ბანაობის შემდეგ თბილი ტანსაცმელი ბანაობის ეფექტს კიდევ უფრო აძლიერებს.

9. საწოლი სათანადოდ მოამზადეთ

ორ წლამდე ასაკის ბავშვებთან ბალიში არ დაგჭირდებათ. ორი წლის შემდეგ ბალიშის გამოყენება მისაღებია. შეარჩიეთ ნატურალური ქსოვილის თეთრეული. თეთრეულის გარეცხვის დროს გამოიყენეთ სპეციალურად ბავშვისთვის განკუთვნილი სარეცხი საშუალებები.

10. გამოიყენეთ ხარისხიანი საბავშვო საფენები

ერთჯერადი საბავშვო საფენები ერთ-ერთი ყველაზე ეფექტიანი გამოგონებაა. მისი დახმარებით ბავშვისა და მისი გარშემომყოფების ძილის ხარისხი მნიშვნელოვნად უმჯობესდება. ხარისხიანი საბავშვო საფენის გამოყენება ​10 ოქროს წესს შორის ყველაზე მარტივად შესრულებადია. საბავშვო საფენი აუცილებლად მოსახერხებელი, საიმედო, ეფექტიანი და უსაფრთხო უნდა იყოს.

​წყარო

წაიკითხეთ სრულად