Baby Bag

ოჯახის როლი მომავალი თაობის აღზრდაში

ოჯახის როლი მომავალი თაობის აღზრდაში

ოჯახი და ოჯახური აღზრდა ადამიანის სოციალიზაციის მიკროფაქტორთა სიაში უპირველესია და ერთ-ერთი ყველაზე მნიშვნელოვანია. იგი მომავალი თაობის სოციალიზაციის ყველაზე მძლავრი ინსტიტუტია, სადაც ხდება მოზარდი თაობის ჩამოყალიბება.

ოჯახი ვალდებულია, ბავშვს მთელი ცხოვრების გზაზე „სამყოფი“ აღზრდა მისცეს. ოჯახის პასუხისმგებლობა ჯერ კიდევ ბავშვის მუცლად ყოფნის პერიოდიდან იწყება და ცხოვრების ბოლომდე გრძელდება. სკოლამდე მთელი პასუხისმგებლობა ოჯახს ეკისრება, თუმცა სკოლის პერიოდში და შემდგომაც ეს ფუნქცია სრულიადაც არ კნინდება, პირიქით, კიდევ უფრო იზრდება. ასე რომ, როგორც უკვე აღვნიშნე, ოჯახი ბავშვისთვის ყველაზე პირველი და უმთავრესი სკოლაა. ცხადია ყველა მშობლის სურვილია, აღვზარდოთ ჯანსაღი შვილები-ჯანსაღი სხეულით, ჯანსაღი ფსიქიკით და ჯანსაღი ურთიერთობებით, რაც დღეისდღეობით საკმაოდ გართულებულია, თუმცა მშობლებს ვურჩევდი, სერიოზულად მოეკიდონ შვილების აზრებს და გრძნობებს, დაინტერესდნენ მათი საქმიანობით, იდეებით, პრობლემებით, აჩვენონ, რომ მათთვის მნიშვნელოვანია ყველაფერი, რასაც ისინი ფიქრობენ და აკეთებენ, წაახალისონ, ხაზი გაუსვან იმას, რაც კარგად გამოსდის და არა იმას, რაც არ გამოსდის, ასწავლონ ბავშვს ზრუნვა, ზრუნვა მშობლებსა და ერთმანეთზე, ასწავლონ თანაგრძნობა, დაეხმარონ იმაში, რომ გაუგონ ადამიანებს და გაუჩნდეთ მათი დახმარების სურვილი, შეეცადონ, ბავშვმა თავი იგრძნოს საჭირო და მნიშვნელოვან პიროვნებად. თუ ადრეული ასაკიდან დავაკისრებთ მისი უნარების შესაბამის მოვალეობებს, ამით საკუთარი ძალების რწმენასაც განუმტკიცებთ და ხელს შევუწყობთ მასში პასუხისმგებლობის გრძნობის განვითარებას და რაც ყველაზე მთავარია ეცადონ, ხშირად აგრძნობინონ შვილს, რომ უყვართ და პატივს სცემენ მის პიროვნებას. რა თქმა უნდა, ეს ყველაფერი არ არის საკმარისი აღზრდისთვის, მაგრამ ზემოთ ჩამოთვლილი დებულებები დაეხმარება მშობლებს შვილებთან ჯანსაღი ურთიერთობის და კომუნიკაციის დამყარებაში, რაც ჩემთვის ყველაზე მთავარია, რადგანაც მშობლებთან გაუცხოვება ბავშვის არასწორი აღზრდის ერთ-ერთი ყველაზე ღრმა საფუძველია, რადგანაც მშობლებთან გაუცხოვებული ბავშვი მარტივად ექცევა სხვა ადამიანთა გავლენის ქვეშ, ეს გავლენა კი შეიძლება დადებითიც იყოს და უფრო მეტ შემთხვევაში უარყოფითიც.

ოჯახის როლის მნიშვნელობაში ისიც კი გვარწმუნებს, რომ მისი როლის უგულებელყოფა თვით სპარტის დესპოტურმა სკოლამაც კი ვერ შეძლო. დიახ, სწორედ ოჯახში სწავლობს ბავშვი ფუნდამენტურ ღირებულებებს, ბავშვი ოჯახში ვითარდება, იზრდება და საზოგადოების წევრად ყალიბდება. სწორედ ოჯახში, ამ პატარა ორგანიზმში უყალიბდება ბავშვს ზრდილობა, ზნეობა, ეტიკეტი და კარგი ქცევა. ოჯახში სწავლობენ უფროსებისადმი პატივისცემას, პატარებისადმი გულისხმიერებას, მეგობრებისადმი გულითად და ჰუმანურ მოპყრობას. თუ ადამიანი ოჯახში სათნოებას არის მოკლებული და არ იღებს შესაბამის აღზრდას, საზოგადოებას პრობლემებს უქმნის. მგრძნობიარე და სხვების პატივისმცემელი ადამიანი მხოლოდ ჰარმონიულ, სიყვარულითა და ზრუნვით სავსე ოჯახურ გარემოში შეიძლება აღიზარდოს. ბავშვის აღზრდაზე მნიშვნელოვან გავლენას ახდენს მშობლების როლი და მათი დამოკიდებულება. ასეთ გარემოში აღზრდილი თაობები არიან გაწონასწორებული და საზოგადოებისათვის სასარგებლო. არაჯანსაღ ოჯახში აღზრდილი ბავშვი კი შესაძლოა სოციალიზაციის მსხვერპლიც კი გახდეს, რაც, სამწუხაროდ, არც თუ ისე იშვიათია, ამას, რა თქმა უნდა, მრავალი ფაქტორი განაპირობებს, მაგრამ ერთ-ერთი მიზეზი შემდეგია: დღევანდელი თანამედროვე ოჯახი ჩართულია საზოგადოებრივი ცხოვრების მრავალ სფეროში. სამწუხაროდ, ოჯახის შიდა ფსიქოლოგიურ კლიმატზე მოქმედებს როგორც პოლიტიკური, ისე სოციალურ-ეკონომიკური ფაქტორები, თავისუფალი დროის უქონლობა, მუდმივი აუცილებლობა დამატებითი შემოსავლის ძიებისა, დაძაბულობა და სტრესი. ფსიქოლოგიური გადატვირთვა გამოიხატება იმაში, რომ მშობლები ხშირად არიან გაღიზიანებული, დაღლილი და ზოგჯერ უარყოფითი ემოციების მსხვერპლნი არიან ბავშვები. ამგვარად, ბავშვების განწყობა, ხასიათი მთლიანად დამოკიდებული ხდება მშობლების განწყობაზე და ხასიათზე, რაც საბოლოო ჯამში ცუდად აისახება ბავშვის ფსიქოლოგიაზე და მის ურთიერთობებზე მშობლებთან, მეგობრებთან და ა.შ.

აგრეთვე, დედ-მამას შორის ურთიერთობა და მათი ზნეობრივი დონე ისეთი ფაქტია, რომელიც ყველაზე მეტად მოქმედებს მოზარდის ჩამოყალიბებაში. იმ შემთხვევაში, თუ მშობლები თავიანთი საქციელით ბავშვის გონებაში ტოვებენ კვალს, როგორც უპასუხისმგებლო ადამიანები, მატყუარები, მოზარდის ცნობიერებიდან ამ კვალის ამოშლა ძალიან ძნელია, ხშირ შემთხვევაში კი სრულიად შეუძლებელიც კი. ამის გამო მშობელი ვალდებულია, იმ უსაზღვრო სითბოსა და სიყვარულთან ერთად ბავშვს კარგი ადამიანობის მაგალითიც უჩვენოს, რადგან მშობელი შვილისთვის გარკვეულ ასაკამდე ავტორიტეტია და ბაძავს მის ყველა ქმედებას, ასე რომ, თავად მშობელმა უნდა გადაწყვიტოს საკუთარი შვილის ცხოვრებაში, იგი გმირი იქნება თუ ანტაგონისტი.

ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ფაქტორია ბავშვის ასაკობრივი თავისებურებების გათვალისწინება, რადგან სწორედ ამაზეა დამოკიდებული ბავშვის ფიზიკური, გონებრივი და სოციო-ვოლიტური განვითარება, ოჯახური აღზრდაც სწორედ ამ ყველაფერს უნდა შევუფარდოთ და გავითვალისწინოთ თითოეული ასაკის შემთხვევაში ბავშვის/მოზარდის შინაგან სამყაროში მიმდინარე პროცესები. აქ კი უკვე მშობლის განათლების მნიშვნელობა იწევს წინა პლანზე, რადგანაც ხშირად მშობლებს არ ესმით მათი შვილის ქცევის მიზეზი, ამისი პასუხი კი მარტივია - მისი ასაკობრივი თავისებურებები.

კიდევ ერთი პრობლემა, რომელიც ცუდ გავლენას ახდენს მოზარდის შემდგომ სოციალურ განვითარებაზე არის მშობელთა ჰიპერმზრუნველობა, მისი გახანგრძლივებული „ბავშვურობა“, ცხოვრების სირთულეებისადმი მოუმზადებლობა, დამოუკიდებლად პრობლემების გადაჭრის უუნარობა, რის შედეგადაც ის ადვილად ექცევა უფრო გამოცდილი მეგობრების გავლენის ქვეშ და არ შესწევს უნარი თავად მიიღოს მნიშვნელოვანი გადაწყვეტილებები, გაუმკლავდეს ცხოვრების სირთულეებსა და გამოწვევებს, მოახდინოს საკუთარი შესაძლებლობების რეალიზება, რამაც საბოლოო ჯამში უკვე ზრდასრულ ასაკში მისი ლუმპენობაც კი შეიძლება გამოიწვიოს.

საბოლოოდ, ზემოთ აღნიშნული საკითხები ოჯახისა და ოჯახური აღზრდის შესახებ, რა თქმა უნდა, არასრულია და ეს საკითხი ამოუწურავია. მე შევეხე ყველაზე საინტერესო რამდენიმე საკითხს და ვეცადე წარმომედგინა მათი დადებითი და უარყოფითი მხარეები, შევეცადე წარმომედგინა ოჯახის უდიდესი მნიშვნელობა ბავშვის მომავალი სოციალური განვითარების კუთხით. ასე რომ, კიდევ ერთხელ შევაჯამებ და ვიტყვი, რომ ოჯახი შესაძლოა იყოს საუკეთესო და სახიფათო გარემო ბავშვის სოციალიზაციის პროცესში, რაც ყველა მშობელმა უნდა გაიაზროს საკუთარ შვილთან ურთიერთობის პროცესში.

ავტორი: ლიკა ბაბლუანი

შეიძლება დაინტერესდეთ

თამარ მახარაშვილი - მასწავლებელი თუ არ იქნა აღიარებული, დაფასებული, მოტივირებული, ვერანაირ რეფორმებს ვერ ექნება ძალა და ეფექტი

თამარ მახარაშვილი - მასწავლებელი თუ არ იქნა აღიარებული, დაფასებული, მოტივირებული, ვერანაირ რეფორმებს ვერ ექნება ძალა და ეფექტი

მასწავლებელი თუ არ იქნა აღიარებული, დაფასებული, მოტივირებული, ვერანაირ რეფორმებს ვერ ექნება ძალა და ეფექტი, რაც ძალიან კარგად გვაქვს გააზრებული, – ამის შესახებ საქართველოს განათლებისა და მეცნიერების მინისტრის მოადგილემ, თამარ მახარაშვილმა საქართველოს პირველი არხის გადაცემაში „გადაწყვეტილება“ განაცხადა.

„იაკობ გოგებაშვილის დაბადების დღეს დაწესებული მასწავლებლის ეროვნული დღე არის ძალიან ემოციური და შთამბეჭდავი ყველა მასწავლებლისთვის და, ვფიქრობ, ამ ქვეყნის ნებისმიერი მოქალაქისთვის. სახელფასო პოლიტიკა, რომელიც მინისტრმა ბრძანა და რომელიც ჩვენი მხრიდან გაცხადდა, არის ასევე დიდი შრომის შედეგი და ღირსეული ანაზღაურებისკენ მიმავალი გზა. ასე შევაფასებდი ამ ამბავს“, – განაცხადა მახარაშვილმა.

მისი თქმით, უნდა დადგინდეს ანაზღაურების სამართლიანი პრინციპი და ასე უნდა მოხდეს მასწავლებლებისთვის მისი შეთავაზება, რადგან ამ ნაწილში უსამართლობის განცდა რიგ შემთხვევებში არის.

„ჩვენი ანაზღაურება უნდა დაეყრდნოს სამართლიანი გადანაწილების პრინციპს და ჩვენი ფორმულა სწორედ ამისკენ იქნება მიდრეკილი“, – განაცხადა მახარაშვილმა.

გადაცემის წამყვანის შეკითხვაზე, რა მოდელისკენ იხრება სამინისტრო ანაზღაურების რეფორმასთან მიმართებაში, თამარ მახარაშვილმა განაცხადა, რომ მასწავლებელმა უნდა აიღოს ხელფასი იმაში, რასაც ის საკლასო ოთახში აკეთებს, როგორც კონტაქტური, ისე არაკონტაქტური საათებისთვის.

„დღეს მასწავლებლებს ძალიან ხშირად, ორ, სამ და ოთხ სკოლაში უწევთ მუშაობა. მინისტრთან შეხვედრებისას მასწავლებლების დიდმა უმრავლესობამ ძალიან ალალად თქვა, რომ სტატუსის ასამაღლებელ გამოცდებს ხელფასის გასაზრდელად აბარებენ. მასწავლებელი მუდმივად უნდა ზრუნავდეს თავის პროფესიულ განვითარებაზე. ეს მისთვის აუცილებელი პირობაა, მაგრამ მასწავლებელს ღირსეული ანაზღაურებისთვის თუნდაც რამდენიმე ასეული ლარი რომ დაემატოს და ამისთვის მოსწავლეს მოსცილდეს, ვერ მოიცალოს იმისთვის, ვინც ჩვენთვის ყველაზე მთავარია, ვისთვისაც ვარსებობთ და ვშრომობთ, არ ივარგებს და ეს თემები ერთმანეთისგან უნდა გაიყოს. მოკლედ, პრინციპი არის მარტივი – ხელფასის მატება უნდა მოხდეს დამსახურების მიხედვით, სამართლიანობის პრინციპით. დღეს, რა თქმა უნდა, მე თქვენ ვერ წარმოგიდგენთ კონკრეტულ ფორმულას, რადგან ამ ფორმულის დეტალებზე ახლა არ ვაპირებთ საუბარს და თან, ეს არ არის თემა, რომელიც საბოლოოდ შემიძლია, აქ თქვენ წინაშე გამოვიტანო, მაგრამ ამ ფორმულას სახელად ჰქვია სამართლიანობა და სწორედ ამ პრინციპს გაჰყვება, იმის მიხედვით, თუ რამდენს ვიხარჯებით, როგორ ვიხარჯებით, რამდენ საათ გაკვეთილს ვატარებთ და ა.შ.“ – განაცხადა მახარაშვილმა.

მისივე თქმით, მასწავლებელთა ხელფასების 2024 წლის პირველი ივლისიდან გაზრდა სამინისტროს დიდი მონდომების შედეგია.

„მე ვიცი, რამხელა რუდუნება, სიყვარული და შრომაა ამაში ჩადებული, რომ მასწავლებლები გაგვეხარებინა. მთელი გუნდი, მთელი სამინისტრო, ჩვენი მინისტრის ხელმძღვანელობით, მართლაც ყველაფერს აკეთებს, რომ ეს გამოგვსვლოდა და ჩათვალეთ, გამოგვივიდა, რასაც ჩვენ ვამბობთ, ეს მოხდება პირველი ივლისიდან. ხშირად არის ხოლმე ეს უკუკავშირი, როგორ მოახერხებთ პირველი ივლისიდან. პასუხი არის – დიახ, მოვახერხებთ, ეს გვაქვს გათვლილიც და გააზრებულიც“, – განაცხადა თამარ მახარაშვილმა.

წყარო: ​1TV.GE

წაიკითხეთ სრულად