Baby Bag

როგორ ვასწავლოთ ბავშვს ბრაზის გამოხატვა უხეშობის გარეშე?

როგორ ვასწავლოთ ბავშვს ბრაზის გამოხატვა უხეშობის გარეშე?
გაბრაზებული პატარები ხშირად დაგროვილ აგრესიას ძალადობრივი ფორმებით გამოხატავენ, ისინი თავიანთ მეგობრებს, თანატოლებს და მშობლებს კბენით, ყვირილით, მუჯლუგუნების კვრით ან მსუბუქი საგნების სროლით ფიზიკურად უსწორდებიან. ბრაზის მსგავსი ფორმებით გამოხატვა მშობლებს სერიოზულ საფიქრალს ​უჩენს.

პატარებისთვის აგრესიის, რისხვის, აპათიის ან შიშის შეგრძნებები ძალიან ნაცნობია, თუმცა მათ საკუთარი ემოციების და განცდების გადმოსაცემად არასაკმარისი ლექსიკური მარაგი აქვთ. სწორედ ამიტომ ბავშვები დაგროვილ ბრაზს საკმაოდ უხეში ფორმებით გამოხატავენ. მშობლების ერთ-ერთი უმთავრესი მოვალეობაა საკუთარ შვილებს ემოციების სწორად გაგებასა და მართვაში დაეხმარონ. თუ ბავშვი საკუთარ განცდებს სწორად აღიქვამს და სრულყოფილად გააანალიზებს, ის ბრაზის გამოხატვის ნაკლებად აგრესიულ ფორმებს ადვილად გამოძებნის, რათა სხვებს ფიზიკური ტკივილი ან შეუარცხყოფა არ მიაყენოს.

გაბრაზება ნორმალური მოვლენაა

ბავშვებმა აუცილებლად უნდა იცოდნენ, რომ გაბრაზება ნორმალური მოვლენაა. ადამიანები ძალიან ხშირად განიცდიან შიშს, რისხვას, სევდას და ამაში ცუდი არაფერია. აუცილებლად უთხარით თქვენს შვილს, რომ საკუთარი განცდების არ უნდა ეშინოდეს, აუხსენით, რომ გუნება-განწყობის ცვლილებამ სხვების მიმართ აგრესიულად არ უნდა განაწყოს. ნუ წაუკითხავთ პატარებს მორალს. მათთან საუბრისას პრიმიტიული ფრაზებით შემოიფარგლეთ. თუ ბავშვის საქციელი მოსაწონია, უთხარით, რომ მისი ქცევა კარგია, ხოლო თუ ის სხვების მიმართ აგრესიას ავლენს, უთხარით, რომ ეს არ არის კარგი. ბავშვებს ზედმეტი ახსნა-განმარტების მოსმენა არ ხიბლავთ, მათ მარტივი ფრაზები ბევრად უკეთ ესმით. თუ აღმოაჩენთ, რომ თქვენი შვილი თავის ძმას კბენს ან სხვა სახის ფიზიკურ შეურაცხყოფას აყენებს, შემდეგი ფრაზით შემოიფარგლეთ: „სწორია, რომ შენს ძმაზე ბრაზდები, მაგრამ მისი კბენა არ არის კარგი საქციელი.“ ბავშვი თქვენს ნათქვამ სიტყვას აუცილებლად დაიმახსოვრებს.

შესთავაზეთ ბავშვს ჯანსაღი ალტერნატივა

კარგი მასწავლებელი ბავშვს დერეფანში სირბილს შემდეგი სიტყვების თქმით უკრძალავს: „მოდი, ყველამ ერთად მშვიდად ვისეირნოთ.“ თუ ბავშვს ეტყვით, რომ მან სირბილი დაუყოვნებლივ უნდა შეწყვიტოს, ის თქვენს მოსმენას არ მოისურვებს. მიმართვის კატეგორიული ტონი ბავშვებში გაღიზიანებას იწვევს. ამა თუ იმ ქცევის აკრძალვის ნაცვლად პატარას უფრო ჯანსაღი ალტერნატივა უნდა შესთავაზოთ.

თუ გაბრაზებულ ბავშვს ეტყვით, რომ თავის ძმას არ დაარტყას, ის ვერაფერს გაიგებს. ბავშვი დაიბნევა და საკუთარი ემოციების მართვა უფრო გაუჭირდება, რადგან დაგროვილი ბრაზის გამოხატვის ერთადერთ საშუალებას წაართმევთ. აუცილებლად შესთავაზეთ ბავშვს აგრესიული ქცევის ჯანსაღი ალტერნატივა. პატარას ემოციების მართვაში ადვილად დაეხმარებით თუ შემდეგ რეკომენდაციებს მისცემთ:

  • ემოციები ვერბალურად გამოხატოს
  • რჩევისთვის უფროსს მიმართოს
  • დასამშვიდებლად სუნთქვითი ვარჯიშები შეასრულოს
  • მოთმინების გამომუშავების მიზნით იცეკვოს, იმღეროს, დაითვალოს მის ირგვლივ არსებული საგნები

გაბრაზებული ბავშვების დასამშვიდებლად სპეციალური აპლიკაციები არსებობს, რომლებიც პატარებს მხიარული სიმღერების დახმარებით ემოციების მართვას ასწავლის. მშობლებს ინტერნეტში მარტივად შეუძლიათ მსგავსი აპლიკაციების მოძიება.

ბავშვს ემპათიის უნარი განუვითარეთ

ბავშვს სხვების განცდებისა და ემოციების გაზიარება ადრეული ასაკიდანვე უნდა ასწავლოთ. თუ ხედავთ, რომ თქვენი შვილი თავის თანატოლს კბენს, ხელით ეხება ან ხმამაღლა უყვირის, აუცილებლად ესაუბრეთ მას ემპათიის შესახებ. როდესაც ბავშვი დამშვიდდება, აუხსენით მას, თუ როგორი ტკივილი მიაყენა თავის მეგობარს, როდესაც მწარედ უკბინა. უთხარით, რომ თავისი თანატოლის ადგილას საკუთარი თავი წარმოიდგინოს და დაფიქრდეს, მოეწონებოდა თუ არა მის მიმართ მსგავსი აგრესიის გამოვლენა. ბავშვი საკუთარი ქცევის შედეგების გაანალიზებას უნდა მიეჩვიოს და სხვა ადამიანების განცდებს პატივი სცეს.

ბავშვის აგრესიულ ქცევას ყოველთვის აქვს გარკვეული მიზეზი. მშობელმა უნდა გაარკვიოს, რა აწუხებს პატარას, ხომ არ ეძინება, ხომ არ გადაიღალა ან შია. შესაძლოა აგრესიული ქცევის მოტივი ეჭვიანობა ან შიშის განცდაც იყოს. ბავშვმა უნდა იგრძნოს, რომ მშობელი მისი განცდებითა და ემოციებით ინტერესდება, რომ ის მშობლის სიყვარულის მთავარი ობიექტია. თუ ბავშვისადმი სათანადო მზრუნველობას გამოიჩენთ, ის სხვებზე ზრუნვას გაცილებით მარტივად ისწავლის. 

ავტორი: ია ნაროუშვილი 

შეიძლება დაინტერესდეთ

​როდის დავსვათ ბავშვი პირველად და რა არის W-Sitting?

​როდის დავსვათ ბავშვი პირველად და რა არის W-Sitting?

როდის დავსვათ ბავშვი პირველად და რა არის W-Sitting? - ამ საკითხებზე, MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ბავშვთა ორთოპედი, რომეო ვარდიაშვილი.

- როდის დავსვათ ბავშვი პირველად?

- ბავშვის პირველი წლის ეტაპები, სავარაუდოდ, მყისიერად მიფრინავს. დაჯდომა განსაკუთრებით ამაღელვებელია პატარასთვის, რადგან ის ხსნის თამაშისა და ძიების სრულიად ახალ სამყაროს. ასევე, აძლევს ბავშვებს საშუალებას, იყვნენ უფრო დამოუკიდებლები, აადვილებს საკვების მიღების რეჟიმს და აძლევს გარემოს გამოკვლევის, დათვალიერების საშუალებას ახალი გზით.

ოდესმე შეგიმჩნევიათ როგორ ზის თქვენი პატარა? - დამოუკიდებლად დაჯდომა არის უნარი, რომელსაც ბევრი ბავშვი ეუფლება 7-დან 9 თვემდე, ხოლო მისი დასწავლა კი ხდება 4-დან 7 თვემდე, მიუხედავად ამისა, არ დააჩქაროთ პროცესი. თქვენს ბავშვს უნდა ჰქონდეს გარკვეული სპეციფიკური მოტორული უნარები: კისრის მაღლა აწევა და გარკვეული წონასწორობის შენარჩუნება. 3 წლის ასაკიდან ბავშვებში ვითარდება დაჯდომის სხვადასხვა პოზიცია, რასაც მშობლებმა ყურადღება უნდა მიაქციონ. ხშირად შეხედეთ და აკონტროლეთ ჯდომის ისეთი პოზიცია, როგორიც არის ე.წ. W-Sitting.

- რა არის W-Sitting?

- W-დაჯდომა არის, როდესაც ბავშვის მუხლები, ტერფები და ქვედა ნაწილი ეხება იატაკს, როდესაც ფეხები განლაგებულია მუხლებს გარეთ. ზემოდან ყურებისას თქვენი ბავშვის ფეხის პოზიცია ჰგავს ინგლისური ანბანის ასო „W“-ს.

W-დაჯდომის საკითხი წლების განმავლობაში დებატების გამომწვევი იყო სამედიცინო საზოგადოებაში, ათასობით სტატია დაიწერა, თუმცა საბოლო პასუხი დღემდე არ გვაქვს.

შეიძლება თუ არა W-ჯდომის პოზიციამ ზიანი მიაყენოს თქვენს შვილს? - ზოგიერთი ბავშვი ძალიან მცირე ხნით ზის, ძირითადად, თამაშის დროს მოძრაობს. თუ პოზიცია ყოველდღიურობის ჩვევად იქცა, მან შეიძლება გამოიწვიოს ისეთი პრობლემები, რაზეც აშშ-ის უნივერსიტეტის ბაზაზე შესწავლილი სტატისტიკაც დაგვემოწმება.

3-დან 6 წლამდე ასაკის 39 ბავშვის ერთმა კვლევამ შეისწავლა ბავშვების W-ჯდომის პოზა და გაზომეს მათი მენჯის დახრის კუთხე. მკვლევარება დაადგინეს, რომ ბავშვებს, რომლებიც დიდხანს ისხდნენ W-ჯდომის პოზით, აღენიშნებოდათ ფეხზე დგომისას მენჯის წინ დახრილობა, ბარძაყის შიდა როტაცია (Femoral anteversion), წვივის შიდა ტორსის (Iternal tibial torsion) და ტერფის როტაცია (Metatarsus adductus). მეცნიერებმა ასევე დადგინეს, რომ ბავშვებს, რომლებიც ყოველდღიურად და ხანგრძლივად სხედან W-ჯდომის პოზიციაში, უფრო მაღალი რისკი აქვთ ისეთი ჩივილების განვითარების, როგორებიც არის:

  • ორთოპედიული დეფორმაციები;
  • ჯდომითი ბალანსის დარღვევები;
  • მენჯ-ბარძაყის სახსრის ქვეამოვარდნილობა;
  • წინა ჯვარედინი იოგის არასტაბილურობა;
  • ტკივილი წელის მიდამოში;
  • ხერხემლის სიგრძივი და როტაციული დეფორმაციები;
  • კუნთების დაჭიმულობა (თეძოს, მუხლის-ჰამსტრინგები, ტერფის);
  • წონასწორობის და კორდინაციის უნარის დარღვევა;
  • ე.წ. მტრედის სიარული (Pigeon-toed walking).

- როგორ გამოვასწოროთ W-ჯდომის პოზიცია?

- თუ თქვენს პატარას სიამოვნებს W-ჯდომა, მოგიწევთ გარკვეული ნაბიჯების გადადგმა, რათა გაათავისუფლოთ ბავშვი ამ ჩვევისგან.

1. შეახსენეთ, რომ „გაასწოროს ფეხები“, როცა დაინახავთ, რომ ის ზის W-პოზიციაზე;

2. შესთავაზეთ პატარა სავარძელი ან სკამი, როგორც იატაკზე ჯდომის ალტერნატივა;

3. დაუჯექით გვერდით და თამაშის მეთოდით წაახალისეთ სცადოს ეს პოზიციები:

გადაჯვარედინებული ფეხები - ქვედა კიდურები, მოზიდული სხეულისკენ, მუხლები მდებარეობს გარეთ, ხოლო ტერფები შიგნით.

ფეხები წინ - ბავშვი ზის ძირზე და ფეხები მდებარეობს პირდაპირ მათ წინ, მუხლის სახსარში გაშლილი მდგომარეობით.

ფეხები გვერდით - ბავშვი ზის ძირზე და ორივე ფეხი მუხლებში მოხრილი ერთი მიმართულებით მდებარეობს სხეულის ერთ მხარეს.

ესაუბრა მარიამ ჩოქური

შეიძინე საბავშვო პროდუქტების ნაკრები ექსკლუზიურ ფასად ბმულზე 👉 https://www.facebook.com/babybag.momsedu.ge

წაიკითხეთ სრულად