Baby Bag

„აღზრდის ყველაზე ეფექტიანი ფორმაა, როდესაც ბავშვის მიმართ თანაბარი ზრუნვა და კონტროლია,“ - ფსიქოლოგი მაია ცირამუა

ფსიქოლოგი მაია ცირამუა ბავშვის აღზრდის პროცესში კონტროლისა და ზრუნვის მნიშვნელობაზე საუბრობს და აღნიშნავს, რომ კონტროლის სიჭარბე აღზრდის ავტორიტარულ სტილზე მიგვანიშნებს:

„რა ხდება მაშინ, როდესაც ბავშვის აღზრდის პროცესში კონტროლი აჭარბებს ზრუნვას? ამ დროს ბავშვს ენიჭება პასუხისმგებლობა. ბავშვთან ინტერაქცია ასეთია: „მე არ მაინტერესებს შენ რას ფიქრობ, რას განიცდი, გააკეთებ რასაც გეუბნები!“ რა თქმა უნდა, ეს უკვე ძალადობრივი დამოკიდებულებაა. ბავშვი ძალიან თავისუფალი და ლაღი არსებაა. ძალიან რთულია, რომ მას გააკეთებინო ის, რაც შენ გინდა. რა თქმა უნდა, ეს ხდება იძულების ხარჯზე. იმის ხარჯზე, რომ ან ფიზიკურად ძალადობენ ბავშვზე, ან ემუქრებიან, ან ემოციურად ძალადობენ მასზე. ემოციური ძალადობის საინტერესო შემთხვევაა, როდესაც დედა ეუბნება შვილს: „შენ თუ ამას არ შეჭამ, გული გამისკდება!“ ხშირ შემთხვევაში პატარა ნიუანსები, რომლებიც ზრუნვის მინიმიზირებას ახდენს და აქცენტირებულია კონტროლზე, ძალადობრივ დამოკიდებულებას წარმოქმნის. ეს არის ავტორიტარული აღზრდა.“

მაია ცირამუას თქმით, ზოგჯერ მშობლების მხრიდან ზრუნვა მნიშვნელოვნად ჭარბობს კონტროლს:

„რა ხდება მაშინ, როდესაც ზრუნვა ჭარბობს და ბავშვის პასუხისმგებლობა დაბალია? ეს ძალიან ჩვეულია ქართული კულტურისთვის. ასეთი ტიპის მშობლებს ჩვენ ჰელიკოპტერ მშობლებს ვეძახით, ვერტმფრენ მშობლებს, რომლებიც მუდამ თავს დასტრიალებენ თავიანთ შვილებს. ბავშვებს ყველაფერი აქვთ (სითბო, სიყვარული, შექება) გარდა საკუთარი ხელებისა. ყველგან არის მშობლის უხილავი ან ხილული ხელი. ასეთ აღზრდას ჩვენ ჰიპერმეურვეობით აღზრდას ვეძახით. ასეთი აღზრდის პირობებში ადამიანს არ აქვს საკუთარი მეს განცდა, სიცარიელეა თითქოს. მშობლის გარეშე მისი ცხოვრება ინგრევა, ის არაფერს წარმოადგენს. ასეთი ადამიანები ხშირად გარბიან დეპრესიაში, წამალდამოკიდებულებაში. ეს სერიოზულ პრობლემებს იწვევს.“

მაია ცირამუა აღნიშნავს, რომ ბავშვისთვის ყველაზე მტკივნეული უგულებელყოფაა:

„ყველაზე მტკივნეულია, როდესაც ბავშვი არის უგულებელყოფილი, ეს ფიზიკურ ტკივილსაც კი ჰგავს. ამ დროს არც პასუხისმგებლობის მინიჭება ხდება და არც ზრუნვა - ეს არის აღზრდის ყველაზე უფრო მტკივნეული ფორმა. ძალიან გავრცელებულია ემოციური უგულებელყოფის მაგალითებიც. შეიძლება ბავშვის ფიზიკური საჭიროებები დაკმაყოფილებული იყოს, მაგრამ ის ემოციურად უგულებელყოფილად გრძნობდეს თავს, არ იყოს მხარდაჭერილი, არ იყოს დანახული. ჩვენ ვმუშაობთ, ბავშვი მოდის, რაღაცას გვეკითხება, ან არ გვესმის, ან არ გვცალია, რომ ვუპასუხოთ. ის რაღაც გულისტკივილს გვიზიარებს, ჩვენ არ გვცალია, რომ მოვუსმინოთ. ესეც უგულებელყოფის და ძალადობის ერთ-ერთი ფორმაა. ბავშვი მოდის და გეუბნებათ, რომ კლასელი ჩაგრავს. თქვენ პასუხობთ: „შენ თვითონ მოაგვარე!“ ეს მისი საჭიროების უგულებელყოფაა. არამხარდამჭერი დამოკიდებულება ძალადობაა.“

„აღზრდის ყველაზე ეფექტიანი ფორმაა, როდესაც ბავშვის მიმართ თანაბარი ზრუნვა და კონტროლია. მე ბავშვს პასუხისმგებლობასაც ვანიჭებ, მას აქვს სტრუქტურა, ჩარჩო, რომელშიც მან უნდა იმოძრაოს. ამ სტრუქტურას ძალიან დიდი მნიშვნელობა აქვს. არასტრუქტურირებული დღე, როდესაც არ იცის ბავშვმა, როდის უნდა დაიძინოს, სერიოზულ შფოთვით პრობლემებს იწვევს. პასუხისმგებლობები, რომლებსაც ბავშვს ასაკის შესაბამისად ვანიჭებთ, მისი უსაფრთხოებისა და თვითეფექტურობისთვის ძალიან მნიშვნელოვანია. ამასთან მნიშვნელოვანია თანაბარი დოზით ზრუნვა, მოსმენა, ბავშვის აზრის გათვალისწინება და მხარდაჭერა,“ - აცხადებს მაია ცირამუა.

წყარო: ​არტარეა

არ დაგავიწყდეთ !!!

დაემატეთ ჯგუფში საბავშვო რეცეპტები

რა არის პოზიტიური ყურადღება და რატომ არის ის ბავშვისთვის მნიშვნელოვანი?
​მშობელი შვილისადმი პოზიტიურ დამოკიდებულას სხვადასხვა ფორმით გამოხატავს. ის შვილს უღიმის, ნაზად უყურებს თვალებში, ეფერება, მას სასიამოვნო, დადებითი სიტყვებით ამხნევებს, მისი იდეების, აქტივობებისა და...

შეიძლება დაინტერესდეთ

„არიან ბავშვები, რომლებიც ისეთ სასათბურე პირობებში იზრდებიან, რომ არ წაქცეულან არასდროს,“- ფსიქოლოგი ანა მიქიაშვილი

„არიან ბავშვები, რომლებიც ისეთ სასათბურე პირობებში იზრდებიან, რომ არ წაქცეულან არასდროს,“- ფსიქოლოგი ანა მიქიაშვილი

ფსიქოლოგმა ანა მიქიაშვილმა ბავშვისთვის დამოუკიდებელი უნარ-ჩვევების ჩამოყალიბების მნიშვნელობაზე ისაუბრა:

„დიდ ასაკში, როდესაც ადამიანები არიან სრულწლოვანები, დამოუკიდებლები, მათ ბევრი ფსიქოლოგიური სირთულე აქვთ იმის გამო, რომ ზედმეტად დამოკიდებულები არიან მშობლებზე. დამოუკიდებლობა შეიძლება იყოს ფინანსური, სოციალური, გადაწყვეტილებებში დამოუკიდებლობა, ფსიქოლოგიური დამოუკიდებლობა, მშობლებისგან გამოცალკევება. დამოუკიდებლობასთან დაკავშირებით ზუსტ ზღვარს ვერ გავავლებთ. 18 წელი არ არის ის საზღვარი, რომლის გადაბიჯების შემდეგ მეორე დღეს ფინანსურად დამოუკიდებელი უნდა იყოს ადამიანი.

დამოუკიდებელი ცხოვრებისთვის მომზადება იწყება სრულიად პატარა ასაკიდან. ფსიქოლოგიაში სხვადასხვა მიდგომა ითვალისწინებს იმას, რომ თუნდაც საკუთარი საწოლიდან დამოუკიდებლად ჩამოსვლა ვასწავლოთ ბავშვს, მას ისეთი საწოლი ან სათამაშო კუთხე მოვუწყოთ, სადაც მაქსიმალურად დამოუკიდებელი იქნება. დამოუკიდებლობის ხელშეწყობა ძალიან პატარა ასაკიდან იწყება, თუნდაც წარუმატებლობის შიშთან გამკლავება. ბავშვს პატარა ასაკიდანვე უნდა ჰქონდეს გამოცდილებაში ის, რომ დაეცა და ადგა თავისით. არიან ბავშვები, რომლებიც ისეთ სასათბურე პირობებში იზრდებიან, რომ არ წაქცეულან არასდროს, არ გაფუჭებიათ არაფერი, არ გახევიათ არაფერი, იმდენად ჰიპერმზრუნველები არიან მის მიმართ ოჯახში. „ოღონდ შენ არაფერი დაგემართოს,“ „ოღონდ შენ პირში არ ჩაიდო,“ „ცუდად არ გახდე,“ - როდესაც ზედმეტ მზრუნველობას იჩენენ მშობლები ბავშვის მიმართ, მოზრდილ ასაკში პატარ-პატარა წარუმატებლობისთვის მზად არ არის ადამიანი.

შეიძლება ასეთ ადამიანს გაუჭირდეს ისეთ რისკზე წასვლა, როგორიც არის სამსახურის შეცვლა, პროფესიის შეცვლა, ახალი რამის მოსინჯვა. ისინი არ არიან მიჩვეული დამოუკიდებლად გადაწყვეტილების მიღებას. მშობლებისთვის ძალიან კომფორტულია როდესაც თვითონ იღებენ ბავშვებისთვის გადაწყვეტილებას. ბავშვი როდესაც ძალიან დამჯერია, ითვლება, რომ ის არის საოცრად კარგი შვილი. სამწუხაროდ, თავად ამ ბავშვისთვის მოზრდილ ასაკში მეტი სირთულეა ხოლმე. მან არ იცის საკუთარი აზრი როგორ დაიცვას, როგორ გამოხატოს. ზოგ შემთხვევაში მას აღარც აქვს საკუთარი აზრი, იმიტომ, რომ მშობლები წყვეტენ მის ნაცვლად ცურვაზე იაროს თუ კალათბურთზე, როგორი შარვალი მოსწონს და ა.შ.“- მოცემულ საკითხზე ანა მიქიაშვილმა რადიო „ფორტუნას“ ეთერში ისაუბრა.

წყარო: ​რადიო „ფორტუნა“

წაიკითხეთ სრულად