Baby Bag

„შემეცნებითი პროცესების გაშლა ვერ მოხდება, თუ ბავშვს მნიშვნელოვან უფროსებთან ინტერაქცია არ აქვს,“- ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე

„შემეცნებითი პროცესების გაშლა ვერ მოხდება, თუ ბავშვს მნიშვნელოვან უფროსებთან ინტერაქცია არ აქვს,“- ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე

ნეიროფსიქოლოგმა თამარ გაგოშიძემ ბავშვის განვითარებისთვის ჯანსაღი მიჯაჭვულობის მნიშვნელობაზე ისაუბრა:

„მიჯაჭვულობა უბრალოდ ის კი არ არის, რომ უბრალოდ მიწეპებული ხარ შენს გადამრჩენ დედიკოსა და მამიკოზე. მასთან რეციპროკული ურთიერთობა გასწავლის ნელ-ნელა შენი აფექტის რეგულაციას. ამ უსაფრთხო მიჯაჭვულობის საფუძველზე რეგულირდება ორგანიზმის ბიოლოგიური და ქცევითი სისტემები, ძლიერდება პოზიტიური ემოციები. ბავშვი სწავლობს, როგორ გაარჩიოს ერთმანეთისგან უსიამოვნო და სასიამოვნო გამოცდილება, როგორ მიხვდეს, რომ ჯილდო მოჰყვება ქცევას. ბავშვის კოგნიტური განვითარება თავისთავად არ ხდება. შემეცნებითი პროცესების გაშლა ვერ მოხდება, თუ მნიშვნელოვან უფროსებთან ინტერაქცია არ არის.“

თამარ გაგოშიძემ მეტყველების განვითარებისთვის აუცილებელ წინაპირობებზე ისაუბრა:

„მეტყველების განვითარებამდე მარჯვენა ჰემისფეროს გააქტიურება ძალიან მნიშვნელოვანია. ბავშვი მარცვლებს ათი ან ზოგი რვა თვიდანაც იძახის. სიტყვის გამეორება, თქმა, სხვა ადამიანისთვის გაგებინება, მარცხენა ჰემიფეროს აქტიურ განვითარებასთან არის დაკავშირებული 1 წლის მერე. მანამდე ბავშვს ინტერაქცია აქვს გარემოსთან, ვითარდება მისი მეტყველებამდელი ინტელექტი. მას დამოკიდებულებებიც მშვენივრად უვითარდება. სიამოვნება-უსიამოვნების გარჩევა შეუძლია ბავშვს. 1-2 წლის განმავლობაში ხდება ჩვენს ემოციებზე პასუხისმგებელი სისტემის განვითარება.“

„დასწავლის პროცესს ხელს უწყობს პოზიტიური ემოციური ფონი, კორტიზოლის ნორმალური დონე. როდესაც შფოთვის დონე მაღალი გვაქვს, დასწავლას ეს ხელს ვერ უწყობს ვერანაირად. ახლის სწავლით მიღებული სიამოვნება იწვევს დაჯილდოვებაზე ორიენტირებული სისტემის აქტივაციას თავის ტვინში. რატომ არის კარგი სკოლა, კარგი საბავშვო ბაღი ზეიმი ბავშვისთვის?! ბავშვს კორტიზოლის დონე აქვს დაბალი, შფოთვა აქვს დაბალი, არ ეშინია შეცდომის დაშვების, წარუმატებლობის, უსაფრთხოდ გრძნობს თავს, მისთვის სწავლა და დასწავლაც კი არის ზეიმი. ბავშვს ჯერ აფექტური რეაგირება აქვს გარემოზე და შემდეგ ითვისებს ენობრივ კომპეტენციებს. ემოციური რეგულაცია ვითარდება გარედან შიგნით. დედა როდესაც გშია გაჭმევს, გცივა - გაცმევს, გარედან ხდება შენი აფექტის რეგულირება. როგორც კი მშობელზე ასეთი დამოკიდებულება აღარ მაქვს, თვითონაც შემიძლია ჩემი მოთხოვნების დაკმაყოფილება,“- აღნიშნა თამარ გაგოშიძემ.

წყარო:​ კოალიცია ბავშვთა ადრეული განვითარებისთვის

შეიძლება დაინტერესდეთ

„ეს არის დაავადება, რომელიც გვართმევს ოჯახის წევრებს, რადგან არის მზაკვრული და ჩუმად მიმდინარეობს,“- გიორგი ღოღობერიძის რეკომენდაცია

„ეს არის დაავადება, რომელიც გვართმევს ოჯახის წევრებს, რადგან არის მზაკვრული და ჩუმად მიმდინარეობს,“- გიორგი ღოღობერიძის რეკომენდაცია

ექიმმა გიორგი ღოღობერიძემ ქრონიკული ლიმფოციტური ლეიკემიის შესახებ ისაუბრა, რომელიც ვერაგი და ჩუმად მიმდინარე დაავადებაა:

„არსებობს დაავადებები, რომელიც გემართება, მაგრამ ამის შესახებ არ იცი. გადის წლები, ეს დაავადება მძიმდება. როდესაც გამოვლინდება, უკვე გვიანია. ერთ-ერთი ასეთი დაავადება არის ქრონიკული ლიმფოციტური ლეიკემია. ეს ლაივი დაგეხმარება იმაში, რომ ბევრი შენთვის ძვირფასი ადამიანი გადაარჩინო. ეს არის დაავადება, რომელიც გვართმევს ოჯახის წევრებს. ის ძალიან მზაკვრული დაავადებაა და მინდა, მის შესახებ იცოდე. რა უნდა იცოდე მის შესახებ?

ქრონიკული ლიმფოციტური ლეიკემია არის დაავადება, რომლის შესახებ ორი რამ აუცილებლად უნდა იცოდე. ეს არის ლეიკემიის ყველაზე ხშირი ფორმა 60 წელს გადაცილებულ პირებში. ის უფრო ხშირად მამაკაცებს ემართებათ, ვიდრე ქალებს, თუმცა ისინიც ზარალდებიან მისგან. ის მზაკვრული დაავადებაა. ის არაფრით არ ვლინდება, სანამ გვიანი არ იქნება. ჩვენი ძვლის ტვინი წარმოქმნის სისხლის თეთრ უჯრედებს, მათ შორის ლიმფოციტებსაც. ქრონიკული ლიმფოციტური ლეიკემიის დროს ჩვენი ძვლის ტვინი წარმოქმნის ძალიან ბევრ შედარებით მწიფე ლიმფოციტს, მაგრამ ისინი არასრულად ჩამოყალიბებულები არიან და ვერ გვეხმარებიან ინფექციებთან ბრძოლაში, პირიქით ზიანს გვაყენებენ. ამ დროს პაციენტს არანაირი ნიშნები არ აქვს. ის შემთხვევით შეიძლება იპოვო სისხლის საერთო ანალიზის ჩატარების დროს. რა ნიშნები შეიძლება ახლდეს ამ დაავადებას? მან შეიძლება ზოგჯერ გამოიწვიოს ლიმფური კვანძების უმტკივნეულო გადიდება. თუ ლიმფური კვანძი გიდიდდება და არ გტკივა, ეს პრობლემაა. რადგან არ გტკივა, ვერ აღიქვამ, რომ ეს არის სერიოზული. ექიმთან არ მიდიხარ. დაიმახსოვრე, თუ გაგიდიდდება ლიმფური კვანძები და არ გეტკინება, სჯობს მაშინვე გაიქცე ექიმთან. ამ შემთხვევაში შეიძლება ლიმფური კვანძების გადიდების მიზეზი იყოს ლეიკემია.

ამ დაავადებას ახლავს დაღლილობის შეგრძნება, ცხელება და ღამით ოფლიანობა. ღამით ოფლიანობა თუ შეგაწუხებთ, ღირს, რომ დაფიქრდეთ, მიხვიდეთ ექიმთან. ამ დაავადებას შეიძლება ახლდეს კიდურების წართმევაც. თუ მოხუცს დაეწყება თითების დაბუჟება, მტკივნეულობა, ერთ-ერთი რამ, რაც შეიძლება ივარაუდო, არის ქრონიკული ლიმფოციტური ლეიკემია. ერთმა პატარა ანალიზმა, სისხლის საერთო ანალიზმა შეიძლება დროულად მოგვცეს საშუალება, რომ ეს დაავადება დასაწყისშივე აღმოვაჩინოთ. რაც უფრო ადრე აღმოაჩენ, მით მეტი იქნება გადარჩენის ალბათობაც,“- აღნიშნა გიორგი ღოღობერიძემ.

წყარო:​ Usmle მოსამზადებელი ცენტ​რი

წაიკითხეთ სრულად