Baby Bag

„შემეცნებითი პროცესების გაშლა ვერ მოხდება, თუ ბავშვს მნიშვნელოვან უფროსებთან ინტერაქცია არ აქვს,“- ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე

„შემეცნებითი პროცესების გაშლა ვერ მოხდება, თუ ბავშვს მნიშვნელოვან უფროსებთან ინტერაქცია არ აქვს,“- ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე

ნეიროფსიქოლოგმა თამარ გაგოშიძემ ბავშვის განვითარებისთვის ჯანსაღი მიჯაჭვულობის მნიშვნელობაზე ისაუბრა:

„მიჯაჭვულობა უბრალოდ ის კი არ არის, რომ უბრალოდ მიწეპებული ხარ შენს გადამრჩენ დედიკოსა და მამიკოზე. მასთან რეციპროკული ურთიერთობა გასწავლის ნელ-ნელა შენი აფექტის რეგულაციას. ამ უსაფრთხო მიჯაჭვულობის საფუძველზე რეგულირდება ორგანიზმის ბიოლოგიური და ქცევითი სისტემები, ძლიერდება პოზიტიური ემოციები. ბავშვი სწავლობს, როგორ გაარჩიოს ერთმანეთისგან უსიამოვნო და სასიამოვნო გამოცდილება, როგორ მიხვდეს, რომ ჯილდო მოჰყვება ქცევას. ბავშვის კოგნიტური განვითარება თავისთავად არ ხდება. შემეცნებითი პროცესების გაშლა ვერ მოხდება, თუ მნიშვნელოვან უფროსებთან ინტერაქცია არ არის.“

თამარ გაგოშიძემ მეტყველების განვითარებისთვის აუცილებელ წინაპირობებზე ისაუბრა:

„მეტყველების განვითარებამდე მარჯვენა ჰემისფეროს გააქტიურება ძალიან მნიშვნელოვანია. ბავშვი მარცვლებს ათი ან ზოგი რვა თვიდანაც იძახის. სიტყვის გამეორება, თქმა, სხვა ადამიანისთვის გაგებინება, მარცხენა ჰემიფეროს აქტიურ განვითარებასთან არის დაკავშირებული 1 წლის მერე. მანამდე ბავშვს ინტერაქცია აქვს გარემოსთან, ვითარდება მისი მეტყველებამდელი ინტელექტი. მას დამოკიდებულებებიც მშვენივრად უვითარდება. სიამოვნება-უსიამოვნების გარჩევა შეუძლია ბავშვს. 1-2 წლის განმავლობაში ხდება ჩვენს ემოციებზე პასუხისმგებელი სისტემის განვითარება.“

„დასწავლის პროცესს ხელს უწყობს პოზიტიური ემოციური ფონი, კორტიზოლის ნორმალური დონე. როდესაც შფოთვის დონე მაღალი გვაქვს, დასწავლას ეს ხელს ვერ უწყობს ვერანაირად. ახლის სწავლით მიღებული სიამოვნება იწვევს დაჯილდოვებაზე ორიენტირებული სისტემის აქტივაციას თავის ტვინში. რატომ არის კარგი სკოლა, კარგი საბავშვო ბაღი ზეიმი ბავშვისთვის?! ბავშვს კორტიზოლის დონე აქვს დაბალი, შფოთვა აქვს დაბალი, არ ეშინია შეცდომის დაშვების, წარუმატებლობის, უსაფრთხოდ გრძნობს თავს, მისთვის სწავლა და დასწავლაც კი არის ზეიმი. ბავშვს ჯერ აფექტური რეაგირება აქვს გარემოზე და შემდეგ ითვისებს ენობრივ კომპეტენციებს. ემოციური რეგულაცია ვითარდება გარედან შიგნით. დედა როდესაც გშია გაჭმევს, გცივა - გაცმევს, გარედან ხდება შენი აფექტის რეგულირება. როგორც კი მშობელზე ასეთი დამოკიდებულება აღარ მაქვს, თვითონაც შემიძლია ჩემი მოთხოვნების დაკმაყოფილება,“- აღნიშნა თამარ გაგოშიძემ.

წყარო:​ კოალიცია ბავშვთა ადრეული განვითარებისთვის

შეიძლება დაინტერესდეთ

„როდესაც ასეთი ხრჩობაა, წამები წყვეტს ყველაფერს,“- ლევან რატიანის რჩევები უცხო სხეულის გადაცდენის დროს პირველადი დახმარების შესახებ

„როდესაც ასეთი ხრჩობაა, წამები წყვეტს ყველაფერს,“- ლევან რატიანის რჩევები უცხო სხეულის გადაცდენის დროს პირველადი დახმარების შესახებ

პირველი საუნივერსიტეტო კლინიკის დირექტორმა ლევან რატიანმა უცხო სხეულის გადაცდენის დროს პირველი დახმარების წესების შესახებ ისაუბრა:

„მინდა, პირად მაგალითზე მოგიყვეთ. ჩემი ახლობლის სახლში ვიყავი. მათ ჰყავთ 5 წლის ბავშვი. ბოთლი იდგა იქვე. მოიყუდა და დადო თუ არა ბავშვმა ბოთლი, დაიწყო ხრჩობა. გადასცდა ბოთლის თავსახური. პირის ღრუში ჩავხედე და არ იყო არაფერი. როდესაც ასეთი ხრჩობაა, წამები წყვეტს ყველაფერს. გულ-მკერდის ზემოთ ბავშვი იყო აბსოლუტურად შავი. ეს მოხდა ნახევარ წამში. ჩემი ქმედება იყო ის, რომ დავიწყე ჰეიმლიხის მანევრი. მუშტს ვადებ მკერდის ძვლის ქვევით და ვიწყებ ქმედებას. ვაწვები შიგნით და ოდნავ ზევით ბიძგისებური მოძრაობით. თუ ამ მეთოდით შედეგი არ დგება პაციენტი კარგავს გონებას.

ამის შემდგომ არის ტაქტიკა, რომ პაციენტს ვაწვენთ იატაკზე და ვიწყებთ გულ-ფილტვის რეანიმაციას. თუ ქვედა სასუნთქ გზებშია უცხო სხეული გადასული, რამენაირად იქნებ ამოვიდეს ზემოთ და თითის საშუალებით ამოვიღოთ. წამიერად მოდის პაციენტი გონებაზე. ჩემს შემთხვევაში ბავშვმა, სამწუხაროდ, არ ამოაგდო უცხო სხეული. მან გონება დაკარგა. გულ-ფილტვის რეანიმაციით აღდგა ყველაფერი. პირის ღრუში ჩავძვერი და ამოვიღე. საყლაპავი, ტრაქეა, ყველაფერი ჩახეული ჰქონდა ბავშვს. მთავარი იყო, რომ ამომეღო სახურავი და საბედნიეროდ, ბავშვი გადარჩა.

თუ ექიმი არ ხართ, პირველ რიგში, აუცილებლად დარეკეთ 112-ში. მეორე, რასაც ვაკეთებთ, არის ჰეიმლიხის მანევრი. იმედია, სასწრაფო მოვა და მოვასწრებთ უცხო სხეულის ამოღებას. ორსულების შემთხვევაში ჰეიმლიხის მანევრის განხორციელება წარუმატებელია. მუცლის ტიპის სიმსუქნის შემთხვევაში ჭარბი წონისას და ორსულობისას, პაციენტს ვურტყამთ ბეჭებს შორის რაც შეიძლება ძლიერად ან გულ-მკერდის ძვალზე ვაწვებით.

თუ თოთო ბავშვია, ამ შემთხვევაში ორი თითით ბიძგისებურად ვაწვებით ბეჭებზე. მისი სხეული მზად არ არის მუშტის დარტყმისთვის. თუ რამე გადაგვცდა და მარტო ვართ, აუცილებლად უნდა მოვძებნოთ ისეთი ადგილი ოთახში, სადაც ზედაპირს დავაწვებით და ჰეიმლიხის მანევრს გავაკეთებთ,“- მოცემულ საკითხზე ლევან რატიანმა ტელეკომპანია „რუსთავი 2“-ის გადაცემაში „ექიმები“ ისაუბრა.

წყარო: ​„ექიმები“

წაიკითხეთ სრულად