Baby Bag

„შემეცნებითი პროცესების გაშლა ვერ მოხდება, თუ ბავშვს მნიშვნელოვან უფროსებთან ინტერაქცია არ აქვს,“- ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე

„შემეცნებითი პროცესების გაშლა ვერ მოხდება, თუ ბავშვს მნიშვნელოვან უფროსებთან ინტერაქცია არ აქვს,“- ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე

ნეიროფსიქოლოგმა თამარ გაგოშიძემ ბავშვის განვითარებისთვის ჯანსაღი მიჯაჭვულობის მნიშვნელობაზე ისაუბრა:

„მიჯაჭვულობა უბრალოდ ის კი არ არის, რომ უბრალოდ მიწეპებული ხარ შენს გადამრჩენ დედიკოსა და მამიკოზე. მასთან რეციპროკული ურთიერთობა გასწავლის ნელ-ნელა შენი აფექტის რეგულაციას. ამ უსაფრთხო მიჯაჭვულობის საფუძველზე რეგულირდება ორგანიზმის ბიოლოგიური და ქცევითი სისტემები, ძლიერდება პოზიტიური ემოციები. ბავშვი სწავლობს, როგორ გაარჩიოს ერთმანეთისგან უსიამოვნო და სასიამოვნო გამოცდილება, როგორ მიხვდეს, რომ ჯილდო მოჰყვება ქცევას. ბავშვის კოგნიტური განვითარება თავისთავად არ ხდება. შემეცნებითი პროცესების გაშლა ვერ მოხდება, თუ მნიშვნელოვან უფროსებთან ინტერაქცია არ არის.“

თამარ გაგოშიძემ მეტყველების განვითარებისთვის აუცილებელ წინაპირობებზე ისაუბრა:

„მეტყველების განვითარებამდე მარჯვენა ჰემისფეროს გააქტიურება ძალიან მნიშვნელოვანია. ბავშვი მარცვლებს ათი ან ზოგი რვა თვიდანაც იძახის. სიტყვის გამეორება, თქმა, სხვა ადამიანისთვის გაგებინება, მარცხენა ჰემიფეროს აქტიურ განვითარებასთან არის დაკავშირებული 1 წლის მერე. მანამდე ბავშვს ინტერაქცია აქვს გარემოსთან, ვითარდება მისი მეტყველებამდელი ინტელექტი. მას დამოკიდებულებებიც მშვენივრად უვითარდება. სიამოვნება-უსიამოვნების გარჩევა შეუძლია ბავშვს. 1-2 წლის განმავლობაში ხდება ჩვენს ემოციებზე პასუხისმგებელი სისტემის განვითარება.“

„დასწავლის პროცესს ხელს უწყობს პოზიტიური ემოციური ფონი, კორტიზოლის ნორმალური დონე. როდესაც შფოთვის დონე მაღალი გვაქვს, დასწავლას ეს ხელს ვერ უწყობს ვერანაირად. ახლის სწავლით მიღებული სიამოვნება იწვევს დაჯილდოვებაზე ორიენტირებული სისტემის აქტივაციას თავის ტვინში. რატომ არის კარგი სკოლა, კარგი საბავშვო ბაღი ზეიმი ბავშვისთვის?! ბავშვს კორტიზოლის დონე აქვს დაბალი, შფოთვა აქვს დაბალი, არ ეშინია შეცდომის დაშვების, წარუმატებლობის, უსაფრთხოდ გრძნობს თავს, მისთვის სწავლა და დასწავლაც კი არის ზეიმი. ბავშვს ჯერ აფექტური რეაგირება აქვს გარემოზე და შემდეგ ითვისებს ენობრივ კომპეტენციებს. ემოციური რეგულაცია ვითარდება გარედან შიგნით. დედა როდესაც გშია გაჭმევს, გცივა - გაცმევს, გარედან ხდება შენი აფექტის რეგულირება. როგორც კი მშობელზე ასეთი დამოკიდებულება აღარ მაქვს, თვითონაც შემიძლია ჩემი მოთხოვნების დაკმაყოფილება,“- აღნიშნა თამარ გაგოშიძემ.

წყარო:​ კოალიცია ბავშვთა ადრეული განვითარებისთვის

შეიძლება დაინტერესდეთ

ვიყიდოთ თუ არა იოდი? - გიორგი ღოღობერიძე რადიაციული საფრთხისგან თავდაცვის ეფექტიან გზებზე საუბრობს

ვიყიდოთ თუ არა იოდი? - გიორგი ღოღობერიძე რადიაციული საფრთხისგან თავდაცვის ეფექტიან გზებზე საუბრობს

ონკოლოგი გიორგი ღოღობერიძე რადიაციის საფრთხის გაჩენის შემთხვევაში თავდაცვის წესებს გვაცნობს და საინტერესო რჩევებს გვაძლევს:

„მინდა მოგიყვე იმის თაობაზე, თუ რა უნდა იცოდე იოდის შესახებ. ბევრი ვიდეო გავრცელდა, თუ როგორ დაიცვას საზოგადოებამ თავი რადიაციისგან. საზოგადოება ფრთხილობს, თვალს ადევნებენ სოციალურ სივრცეში გავრცელებულ ვიდეოებს რადიაციისგან თავის დაცვის შესახებ. ადამიანებს ეშინიათ, რომ რუსეთმა არაკეთილსინდისიერად შეუტიოს უკრაინაში არსებულ ატომურ სადგურებს. თუ ისინი დაზიანდება, რადიაცია გაჟონავს. მე მინდა მოგიყვეთ, როგორ ხდება რადიაციისგან თავის დაცვა. ერთ-ერთი საშუალება, რომელიც გამოიყენება უშუალოდ ფარისებრი ჯირკვლის დასაცავად, ეს არის იოდი. ატომური სადგურის დაზიანების შემთხვევაში, იოდი შეიძლება გამოიფრქვეს ატმოსფეროში. რადიოაქტიურმა იოდმა შეიძლება დააზიანოს ფარისებრი ჯირკვალი. სწორედ ფარისებრი ჯირკვალია ის ორგანო, რომელიც იყენებს იოდს. ფარისებრი ჯირკვალი იყენებს ჩვეულებრივ იოდს, იოდ 127-ს. ატომური იარაღის გამოყენების შემთხვევაში, ატმოსფეროში დიდი რაოდენობით ხვდება იოდ 131. ის ფარისებრ ჯირკვალში ჩალაგდება და იწვევს ფარისებრი ჯირკვლის სიმსივნის განვითარებას.“

გიორგი ღოღობერიძის თქმით, თავის დაცვა მხოლოდ იმ შემთხვევაში გვჭირდება, თუ რადიაციის დონე მოიმატებს:

„თავდაცვაზე საუბარია მხოლოდ იმ შემთხვევაში, როდესაც დადასტურებულია რადიაციის მოამტებული დონე. თუ რადიაცია გაზრდილი არ არის, ამის გაკეთება არ არის საჭირო. ასეთ შემთხვევაში უნდა გამოვიყენოთ კალიუმის იოდიდი. არ მიიღოთ კალიუმის იოდიდი წინასწარ. ზრდასრული ადამიანისთვის კალიუმის იდოდის დოზა არის 130 მილიგრამი, რომელიც დღეში ერთხელ უნდა მიიღოს. ერთ თვემდე ასაკის ბავშვებში დოზა უნდა იყოს 16 მილიგრამი. ერთი თვიდან სამ წლამდე ასაკის ბავშვებისთვის 32 მილიგრამი. სამი წლიდან 18 წლამდე ასაკის ბავშვებისთვის 65 მილიგრამი. დიდების შემთხვევაში ეს არის 130 მილიგრამი. ამის მიღება საჭირო არ არის, თუ რადიაციის დონე არ იმატებს. ამ შემთხვევაში რადიაციის დონე გაზრდილი არ არის, ამიტომ პანიკა საჭირო არ არის. საქართველოში ალტერნატივა არის 5%-იანი იოდის წვეთები. ის ზრდასრულების შემთხვევაში გამოყენებული უნდა იყოს 40-50 წვეთი წყალში ან რძეში გახსნილი. ბავშვებში ამ დოზის ნახევარია მოწოდებული. ზოგჯერ იყენებენ იოდის ბადეებსაც. მას უსვამენ გულ-მკერდზე ან ზურგზე.“

„ბევრი ადამიანი ახლა პანიკობს და იოდის წვეთებს ყიდულობს. ეშინიათ, რომ არ დაემართოთ ფარისებრი ჯირკვლის სიმსივნე. არ არის საჭირო კალიუმის იოდიდის მიღება წინასწარ. ჩემი რჩევა იქნება, რომ არ დაპანიკდეთ და საჭირო დროს, თუ ასეთი დრო საერთოდ დადგა, მხოლოდ ამ შემთხვევაში გამოიყენეთ კალიუმის იოდიდი,“-აღნიშნავს გიორგი ღოღობერიძე.

წყარო: ​Usmle მოსამზადებელი ცენტრი

წაიკითხეთ სრულად