Baby Bag

„შემეცნებითი პროცესების გაშლა ვერ მოხდება, თუ ბავშვს მნიშვნელოვან უფროსებთან ინტერაქცია არ აქვს,“- ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე

„შემეცნებითი პროცესების გაშლა ვერ მოხდება, თუ ბავშვს მნიშვნელოვან უფროსებთან ინტერაქცია არ აქვს,“- ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე

ნეიროფსიქოლოგმა თამარ გაგოშიძემ ბავშვის განვითარებისთვის ჯანსაღი მიჯაჭვულობის მნიშვნელობაზე ისაუბრა:

„მიჯაჭვულობა უბრალოდ ის კი არ არის, რომ უბრალოდ მიწეპებული ხარ შენს გადამრჩენ დედიკოსა და მამიკოზე. მასთან რეციპროკული ურთიერთობა გასწავლის ნელ-ნელა შენი აფექტის რეგულაციას. ამ უსაფრთხო მიჯაჭვულობის საფუძველზე რეგულირდება ორგანიზმის ბიოლოგიური და ქცევითი სისტემები, ძლიერდება პოზიტიური ემოციები. ბავშვი სწავლობს, როგორ გაარჩიოს ერთმანეთისგან უსიამოვნო და სასიამოვნო გამოცდილება, როგორ მიხვდეს, რომ ჯილდო მოჰყვება ქცევას. ბავშვის კოგნიტური განვითარება თავისთავად არ ხდება. შემეცნებითი პროცესების გაშლა ვერ მოხდება, თუ მნიშვნელოვან უფროსებთან ინტერაქცია არ არის.“

თამარ გაგოშიძემ მეტყველების განვითარებისთვის აუცილებელ წინაპირობებზე ისაუბრა:

„მეტყველების განვითარებამდე მარჯვენა ჰემისფეროს გააქტიურება ძალიან მნიშვნელოვანია. ბავშვი მარცვლებს ათი ან ზოგი რვა თვიდანაც იძახის. სიტყვის გამეორება, თქმა, სხვა ადამიანისთვის გაგებინება, მარცხენა ჰემიფეროს აქტიურ განვითარებასთან არის დაკავშირებული 1 წლის მერე. მანამდე ბავშვს ინტერაქცია აქვს გარემოსთან, ვითარდება მისი მეტყველებამდელი ინტელექტი. მას დამოკიდებულებებიც მშვენივრად უვითარდება. სიამოვნება-უსიამოვნების გარჩევა შეუძლია ბავშვს. 1-2 წლის განმავლობაში ხდება ჩვენს ემოციებზე პასუხისმგებელი სისტემის განვითარება.“

„დასწავლის პროცესს ხელს უწყობს პოზიტიური ემოციური ფონი, კორტიზოლის ნორმალური დონე. როდესაც შფოთვის დონე მაღალი გვაქვს, დასწავლას ეს ხელს ვერ უწყობს ვერანაირად. ახლის სწავლით მიღებული სიამოვნება იწვევს დაჯილდოვებაზე ორიენტირებული სისტემის აქტივაციას თავის ტვინში. რატომ არის კარგი სკოლა, კარგი საბავშვო ბაღი ზეიმი ბავშვისთვის?! ბავშვს კორტიზოლის დონე აქვს დაბალი, შფოთვა აქვს დაბალი, არ ეშინია შეცდომის დაშვების, წარუმატებლობის, უსაფრთხოდ გრძნობს თავს, მისთვის სწავლა და დასწავლაც კი არის ზეიმი. ბავშვს ჯერ აფექტური რეაგირება აქვს გარემოზე და შემდეგ ითვისებს ენობრივ კომპეტენციებს. ემოციური რეგულაცია ვითარდება გარედან შიგნით. დედა როდესაც გშია გაჭმევს, გცივა - გაცმევს, გარედან ხდება შენი აფექტის რეგულირება. როგორც კი მშობელზე ასეთი დამოკიდებულება აღარ მაქვს, თვითონაც შემიძლია ჩემი მოთხოვნების დაკმაყოფილება,“- აღნიშნა თამარ გაგოშიძემ.

წყარო:​ კოალიცია ბავშვთა ადრეული განვითარებისთვის

შეიძლება დაინტერესდეთ

„ქართულ სკოლებში ბავშვები ტყვეობაში არიან, არის ძალაობა და საშინაო დავალებაზე ჭიდილი,“ - შალვა ამონაშვილი

„ქართულ სკოლებში ბავშვები ტყვეობაში არიან, არის ძალაობა და საშინაო დავალებაზე ჭიდილი,“ - შალვა ამონაშვილი

აკადემიკოსმა შალვა ამონაშვილმა ქართულ სკოლებში ჰუმანიზმის დეფიციტის შესახებ ისაუბრა და აღნიშნა, რომ ამ მხრივ საგანმანათლებლო დაწესებულებებში პრობლემებია:

„ისევ მინდა გავიხსენო გურამიშვილი. გურამიშვილზე კარგად ჩვენი ჰუმანურობა არავის არ ჩამოუყალიბებია. ​„ყმაწვილი უნდა სწავლობდეს საცნობლად თავისადაო: ვინ არის, სიდამ მოსულა, სად არის,წავა სადაო,“ - ეს რომ ჩვენს ბავშვებს ჩავაგონოთ, მართლაც რომ იფიქრონ, ვინ არიან, სიდან მოსულან, რა გვარისანი არიან, ალბათ, ჰუმანურობაც სხვანაირად გაიფურჩქნება ჩვენს ქვეყანაში.“

შალვა ამონაშვილის თქმით, საქართველოს და მსოფლიოს სკოლებში ჰუმანიზმის დეფიციტია:

„სკოლებში, მსოფლიოში და საქართველოშიც, ძალიან ცოტაა ჰუმანურობა. გვინდა, რომ სკოლა ჰუმანური იყოს, მაგრამ ის ჰუმანური თავისთავად ვერ გახდება. ჰუმანური უნდა იყოს თვითონ მასწავლებელი. მასწავლებელია სკოლა. სამწუხაროდ, რომ ვაკვირდები ქართულ სკოლებს, ბავშვები ტყვეობაში არიან. მასწავლებლის ბრალი კი არ არის ხშირად ეს, არამედ იმის ბრალია, ვინც მასწავლებელი ასე მოამზადა. ალბათ, სახელმწიფო უნდა ჩაერიოს ამ საქმეში, რომ მასწავლებელთა ცნობიერების ჰუმანურობისკენ გადაზრდა მოხდეს.“

„სკოლაში არ გვაქვს სიყვარული, არ გვაქვს შენდობა, მიტევება. მოვითხოვთ იმას, რაც ბავშვს არ შეუძლია, რომ გააკეთოს. ბავშვს არ ვასწავლით რაღაცას და მოვითხოვთ, რომ იცოდეს. რა შეიძლება გაკეთდეს? ერთი, რომ მასწავლებლები გადავამზადოთ კარგად. მეორე, რომ სახელმწიფო მიმართულება მივცეთ ამას, სკოლაში დამკვიდრდეს სიყვარული, სიკეთე, პატივისცემა. ნუ ვიტყვით, რომ ეს ყველაფერი არის სკოლაში. ეს უნდა იყოს, მაგრამ არ არის. სკოლაში არის ძალაობა და საშინაო დავალებაზე ჭიდილი​. აღზრდა დაგვეკარგა, სწავლებაზე გადავედით მარტო. სწავლება აღზრდას არ გვაძლევს,“ - აღნიშნულ საკითხზე შალვა ამონაშვილმა „მთავარი არხის“ გადაცემაში „შენი დილა“ ისაუბრა.

წყარო:​ „შენი დილა“

წაიკითხეთ სრულად