Baby Bag

„შემეცნებითი პროცესების გაშლა ვერ მოხდება, თუ ბავშვს მნიშვნელოვან უფროსებთან ინტერაქცია არ აქვს,“- ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე

„შემეცნებითი პროცესების გაშლა ვერ მოხდება, თუ ბავშვს მნიშვნელოვან უფროსებთან ინტერაქცია არ აქვს,“- ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე

ნეიროფსიქოლოგმა თამარ გაგოშიძემ ბავშვის განვითარებისთვის ჯანსაღი მიჯაჭვულობის მნიშვნელობაზე ისაუბრა:

„მიჯაჭვულობა უბრალოდ ის კი არ არის, რომ უბრალოდ მიწეპებული ხარ შენს გადამრჩენ დედიკოსა და მამიკოზე. მასთან რეციპროკული ურთიერთობა გასწავლის ნელ-ნელა შენი აფექტის რეგულაციას. ამ უსაფრთხო მიჯაჭვულობის საფუძველზე რეგულირდება ორგანიზმის ბიოლოგიური და ქცევითი სისტემები, ძლიერდება პოზიტიური ემოციები. ბავშვი სწავლობს, როგორ გაარჩიოს ერთმანეთისგან უსიამოვნო და სასიამოვნო გამოცდილება, როგორ მიხვდეს, რომ ჯილდო მოჰყვება ქცევას. ბავშვის კოგნიტური განვითარება თავისთავად არ ხდება. შემეცნებითი პროცესების გაშლა ვერ მოხდება, თუ მნიშვნელოვან უფროსებთან ინტერაქცია არ არის.“

თამარ გაგოშიძემ მეტყველების განვითარებისთვის აუცილებელ წინაპირობებზე ისაუბრა:

„მეტყველების განვითარებამდე მარჯვენა ჰემისფეროს გააქტიურება ძალიან მნიშვნელოვანია. ბავშვი მარცვლებს ათი ან ზოგი რვა თვიდანაც იძახის. სიტყვის გამეორება, თქმა, სხვა ადამიანისთვის გაგებინება, მარცხენა ჰემიფეროს აქტიურ განვითარებასთან არის დაკავშირებული 1 წლის მერე. მანამდე ბავშვს ინტერაქცია აქვს გარემოსთან, ვითარდება მისი მეტყველებამდელი ინტელექტი. მას დამოკიდებულებებიც მშვენივრად უვითარდება. სიამოვნება-უსიამოვნების გარჩევა შეუძლია ბავშვს. 1-2 წლის განმავლობაში ხდება ჩვენს ემოციებზე პასუხისმგებელი სისტემის განვითარება.“

„დასწავლის პროცესს ხელს უწყობს პოზიტიური ემოციური ფონი, კორტიზოლის ნორმალური დონე. როდესაც შფოთვის დონე მაღალი გვაქვს, დასწავლას ეს ხელს ვერ უწყობს ვერანაირად. ახლის სწავლით მიღებული სიამოვნება იწვევს დაჯილდოვებაზე ორიენტირებული სისტემის აქტივაციას თავის ტვინში. რატომ არის კარგი სკოლა, კარგი საბავშვო ბაღი ზეიმი ბავშვისთვის?! ბავშვს კორტიზოლის დონე აქვს დაბალი, შფოთვა აქვს დაბალი, არ ეშინია შეცდომის დაშვების, წარუმატებლობის, უსაფრთხოდ გრძნობს თავს, მისთვის სწავლა და დასწავლაც კი არის ზეიმი. ბავშვს ჯერ აფექტური რეაგირება აქვს გარემოზე და შემდეგ ითვისებს ენობრივ კომპეტენციებს. ემოციური რეგულაცია ვითარდება გარედან შიგნით. დედა როდესაც გშია გაჭმევს, გცივა - გაცმევს, გარედან ხდება შენი აფექტის რეგულირება. როგორც კი მშობელზე ასეთი დამოკიდებულება აღარ მაქვს, თვითონაც შემიძლია ჩემი მოთხოვნების დაკმაყოფილება,“- აღნიშნა თამარ გაგოშიძემ.

წყარო:​ კოალიცია ბავშვთა ადრეული განვითარებისთვის

შეიძლება დაინტერესდეთ

„თუ თქვენ ფიქრობთ, რომ ლობიო ჩვეულებრივი საკვებია, ძალიან ცდებით,“ - გიორგი ღოღობერიძე ლობიოს 5 სასარგებლო თვისების შესახებ

ექიმმა გიორგი ღოღობერიძემ „მთავარი არხის“ გადაცემაში „მთავარი დიაგნოზი“ ლობიოს შესახებ 5 სასარგებლო ფაქტზე ისაუბრა:

„თუ თქვენ ფიქრობთ, რომ ლობიო ჩვეულებრივი საკვებია, ძალიან ცდებით. 100 გრამი ლობიო რომ ავიღოთ, აქედან 10 გრამი ცილაა. ლობიო არის ცილოვანი საკვები. ერთი ცუდი თვისება აქვს ლობიოს. სამწუხაროდ, ის არ შეიცავს ცხრავე ესენციურ ამინომჟავას, რომელიც უნდა მივიღოთ გარედან. თქვენ შეგიძლიათ ეს მარტივად გამოასწოროთ, თუ ლობიოს მომზადების დროს კერძს დაამატებთ ნიგოზს. ამ შემთხვევაში ლობიო იქნება იდეალური, სრულფასოვანი ცილოვანი საკვები.

ლობიოში ბევრი ფოლიუმის მჟავაა, რომელიც ახდენს ჩვენს ორგანიზმში უჯრედების წარმოქმნას. ლობიოში ბლომად გვაქვს რკინაც. თუ ჩვენ ვსაუბრობთ მოზარდზე, მისი სხეული რადგან იზრდება, რკინაზე მოთხოვნილება მეტი აქვს. თუ ვსაუბრობთ ასაკოვან ადამიანზე, მის ორგანიზმში რკინის ათვისება ძნელდება. თუ საქმე ეხება საკვებს, რომელიც რკინას შეიცავს, ერთ-ერთი იქნება ლობიო.

ლობიოში დიდი რაოდენობით არის რთული ნახშირწყლები. ისინი ეხმარებიან ჩვენს ნაწლავებს სწორ პერისტალტიკაში, აყალიბებენ სწორ ბაქტერიულ ფლორას, ორგანიზმში შეიწოვებიან ეტაპობრივად. ლობიოში ძალიან ბევრი ანტიოქსიდანტია. სწორედ ისინი გვიცავენ ჩვენ ჟანგბადის თავისუფალი რადიკალებისგან.

სამწუხაროდ, ლობიოში არის ორი მავნე ნივთიერება. ერთ-ერთი არის ფიტის მჟავა, რომელიც ორგანიზმში D ვიტამინის ცვლას არღვევს. თუ თქვენ D ვიტამინი გაკლიათ, ლობიოს ყოველდღიურად მიღება არ არის რეკომენდებული. ლობიოში კიდევ არის ერთი მავნე ნივთიერება, ლექტინი, რომელიც ტოქსინებს მიეკუთვნება.

როგორ მოიქცე ისე, რომ შენ ლობიოსგან მხოლოდ კარგი მიიღო და ცუდი არაფერი დაგრჩეს? ლობიო შეძენის შემდეგ ძალიან კარგად გარეცხეთ და თუ მასში ერთი გაფუჭებული მარცვალი მაინც არის, მოაშორეთ. ხომ ვიცი, ზოგიერთი დატოვებს იმ მარცვალს, არაუშავს, ერთი ცალიაო. არა, ის ერთი გაფუჭებული მარცვალიც უნდა მოაშორო! როდესაც ლობიოს მომზადებას დააპირებ, მთელი ღამე გააჩერე, ამგვარად მასში არსებული ანტინუტრიენტები გამოილექება. ეს წყალი გადაღვარე. როდესაც ლობიო მოიხარშება, კიდევ ადუღე. დუღილის ტემპერატურაზე ამყოფე 10 წუთის განმავლობაში. ეს მასში არსებულ ტოქსინებს ბოლომდე დაშლის,“- აღნიშნა გიორგი ღოღობერიძემ.

წყარო: ​„მთავარი დიაგნოზი“ 

წაიკითხეთ სრულად