Baby Bag

„შემეცნებითი პროცესების გაშლა ვერ მოხდება, თუ ბავშვს მნიშვნელოვან უფროსებთან ინტერაქცია არ აქვს,“- ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე

„შემეცნებითი პროცესების გაშლა ვერ მოხდება, თუ ბავშვს მნიშვნელოვან უფროსებთან ინტერაქცია არ აქვს,“- ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე

ნეიროფსიქოლოგმა თამარ გაგოშიძემ ბავშვის განვითარებისთვის ჯანსაღი მიჯაჭვულობის მნიშვნელობაზე ისაუბრა:

„მიჯაჭვულობა უბრალოდ ის კი არ არის, რომ უბრალოდ მიწეპებული ხარ შენს გადამრჩენ დედიკოსა და მამიკოზე. მასთან რეციპროკული ურთიერთობა გასწავლის ნელ-ნელა შენი აფექტის რეგულაციას. ამ უსაფრთხო მიჯაჭვულობის საფუძველზე რეგულირდება ორგანიზმის ბიოლოგიური და ქცევითი სისტემები, ძლიერდება პოზიტიური ემოციები. ბავშვი სწავლობს, როგორ გაარჩიოს ერთმანეთისგან უსიამოვნო და სასიამოვნო გამოცდილება, როგორ მიხვდეს, რომ ჯილდო მოჰყვება ქცევას. ბავშვის კოგნიტური განვითარება თავისთავად არ ხდება. შემეცნებითი პროცესების გაშლა ვერ მოხდება, თუ მნიშვნელოვან უფროსებთან ინტერაქცია არ არის.“

თამარ გაგოშიძემ მეტყველების განვითარებისთვის აუცილებელ წინაპირობებზე ისაუბრა:

„მეტყველების განვითარებამდე მარჯვენა ჰემისფეროს გააქტიურება ძალიან მნიშვნელოვანია. ბავშვი მარცვლებს ათი ან ზოგი რვა თვიდანაც იძახის. სიტყვის გამეორება, თქმა, სხვა ადამიანისთვის გაგებინება, მარცხენა ჰემიფეროს აქტიურ განვითარებასთან არის დაკავშირებული 1 წლის მერე. მანამდე ბავშვს ინტერაქცია აქვს გარემოსთან, ვითარდება მისი მეტყველებამდელი ინტელექტი. მას დამოკიდებულებებიც მშვენივრად უვითარდება. სიამოვნება-უსიამოვნების გარჩევა შეუძლია ბავშვს. 1-2 წლის განმავლობაში ხდება ჩვენს ემოციებზე პასუხისმგებელი სისტემის განვითარება.“

„დასწავლის პროცესს ხელს უწყობს პოზიტიური ემოციური ფონი, კორტიზოლის ნორმალური დონე. როდესაც შფოთვის დონე მაღალი გვაქვს, დასწავლას ეს ხელს ვერ უწყობს ვერანაირად. ახლის სწავლით მიღებული სიამოვნება იწვევს დაჯილდოვებაზე ორიენტირებული სისტემის აქტივაციას თავის ტვინში. რატომ არის კარგი სკოლა, კარგი საბავშვო ბაღი ზეიმი ბავშვისთვის?! ბავშვს კორტიზოლის დონე აქვს დაბალი, შფოთვა აქვს დაბალი, არ ეშინია შეცდომის დაშვების, წარუმატებლობის, უსაფრთხოდ გრძნობს თავს, მისთვის სწავლა და დასწავლაც კი არის ზეიმი. ბავშვს ჯერ აფექტური რეაგირება აქვს გარემოზე და შემდეგ ითვისებს ენობრივ კომპეტენციებს. ემოციური რეგულაცია ვითარდება გარედან შიგნით. დედა როდესაც გშია გაჭმევს, გცივა - გაცმევს, გარედან ხდება შენი აფექტის რეგულირება. როგორც კი მშობელზე ასეთი დამოკიდებულება აღარ მაქვს, თვითონაც შემიძლია ჩემი მოთხოვნების დაკმაყოფილება,“- აღნიშნა თამარ გაგოშიძემ.

წყარო:​ კოალიცია ბავშვთა ადრეული განვითარებისთვის

შეიძლება დაინტერესდეთ

„ნიორს სიმსივნის განვითარების შეფერხება შეუძლია,“ - გიორგი ღოღობერიძე

ექიმმა გიორგი ღოღობერიძემ იმ განსაკუთრებულ სარგებელზე ისაუბრა, რომელიც ნიორს ორგანიზმისთვის მოაქვს და აღნიშნა, რომ ამ პროდუქტს ორგანიზმის სიმსივნისგან დაცვა შეუძლია:

„ძალიან საინტერესო რაღაცის თქმა მინდა ნიორზე. მამაჩემი ყოველდღიურად მიირთმევს ნიორს. ზოგადად არ მიყვარს ნიორზე, ხახვზე და მსგავს თემებზე ლაივების წერა, მაგრამ რადგან მამაჩემი მიირთმევს ყოველდღიურად ნიორს, ვიფიქრე, ხომ არ ჩამეწერა-მეთქი. ნიორს შეუძლია სიმსივნის განვითარების შეფერხება. გეტყვით, რომელი ორგანოს სიმსივნის განვითარება შეიძლება შემცირდეს მისი ყოველდღიური მიღებით. ნიორი ეს ფაქტობრივად არის გოგირდი.

ნიორი ადამიანს კოვიდისგან ვერ დაიცავს. დაგიცავთ თუ არა ნიორი გაციებისგან? არ გვაქვს საიმედო კვლევები. დაგიცავთ თუ არა ნიორი სიმსივნისგან? დიდი ალბათობით, კი. 2016 წელს იყო კვლევები, მანამდე 2013-შიც, განსაკუთრებით ორ ორგანოზე. აქედან ერთ-ერთი აინტერესებდათ. ეს ორგანო იყო კუჭი. დადგინდა, რომ ნიორს შეუძლია 35%-ით შეგიმციროთ კუჭის სიმსივნის განვითარების ალბათობა. იცავს თუ არა ნიორი მსხვილ ნაწლავს სიმსივნის განვითარებისგან? არა. 2013 წლის კვლევით დადგინდა, რომ ნიორი შეიძლება ადამიანს იცავდეს წინამდებარე ჯირკვლის სიმსივნის განვითარებისგანაც.

ნიორს როდესაც მოიხმარ, შეეცადე გაარკვიო, შეიძლება თუ არა მისი მოხმარება მედიკამენტებთან ერთად. მისი მოხმარება ვარფარინთან ერთად საფრთხილოა. ამ დროს იზრდება სისხლდენების განვითარების რისკი. ასევე საფრთხილოა მისი მიღება წნევის დამწევებთან და კალციუმის არხების ბლოკერებთან,“- აღნიშნა გიორგი ღოღობერიძემ.

წყარო: Usmle მოსამზადებელი ცენტრი

წაიკითხეთ სრულად