Baby Bag

„შემეცნებითი პროცესების გაშლა ვერ მოხდება, თუ ბავშვს მნიშვნელოვან უფროსებთან ინტერაქცია არ აქვს,“- ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე

„შემეცნებითი პროცესების გაშლა ვერ მოხდება, თუ ბავშვს მნიშვნელოვან უფროსებთან ინტერაქცია არ აქვს,“- ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე

ნეიროფსიქოლოგმა თამარ გაგოშიძემ ბავშვის განვითარებისთვის ჯანსაღი მიჯაჭვულობის მნიშვნელობაზე ისაუბრა:

„მიჯაჭვულობა უბრალოდ ის კი არ არის, რომ უბრალოდ მიწეპებული ხარ შენს გადამრჩენ დედიკოსა და მამიკოზე. მასთან რეციპროკული ურთიერთობა გასწავლის ნელ-ნელა შენი აფექტის რეგულაციას. ამ უსაფრთხო მიჯაჭვულობის საფუძველზე რეგულირდება ორგანიზმის ბიოლოგიური და ქცევითი სისტემები, ძლიერდება პოზიტიური ემოციები. ბავშვი სწავლობს, როგორ გაარჩიოს ერთმანეთისგან უსიამოვნო და სასიამოვნო გამოცდილება, როგორ მიხვდეს, რომ ჯილდო მოჰყვება ქცევას. ბავშვის კოგნიტური განვითარება თავისთავად არ ხდება. შემეცნებითი პროცესების გაშლა ვერ მოხდება, თუ მნიშვნელოვან უფროსებთან ინტერაქცია არ არის.“

თამარ გაგოშიძემ მეტყველების განვითარებისთვის აუცილებელ წინაპირობებზე ისაუბრა:

„მეტყველების განვითარებამდე მარჯვენა ჰემისფეროს გააქტიურება ძალიან მნიშვნელოვანია. ბავშვი მარცვლებს ათი ან ზოგი რვა თვიდანაც იძახის. სიტყვის გამეორება, თქმა, სხვა ადამიანისთვის გაგებინება, მარცხენა ჰემიფეროს აქტიურ განვითარებასთან არის დაკავშირებული 1 წლის მერე. მანამდე ბავშვს ინტერაქცია აქვს გარემოსთან, ვითარდება მისი მეტყველებამდელი ინტელექტი. მას დამოკიდებულებებიც მშვენივრად უვითარდება. სიამოვნება-უსიამოვნების გარჩევა შეუძლია ბავშვს. 1-2 წლის განმავლობაში ხდება ჩვენს ემოციებზე პასუხისმგებელი სისტემის განვითარება.“

„დასწავლის პროცესს ხელს უწყობს პოზიტიური ემოციური ფონი, კორტიზოლის ნორმალური დონე. როდესაც შფოთვის დონე მაღალი გვაქვს, დასწავლას ეს ხელს ვერ უწყობს ვერანაირად. ახლის სწავლით მიღებული სიამოვნება იწვევს დაჯილდოვებაზე ორიენტირებული სისტემის აქტივაციას თავის ტვინში. რატომ არის კარგი სკოლა, კარგი საბავშვო ბაღი ზეიმი ბავშვისთვის?! ბავშვს კორტიზოლის დონე აქვს დაბალი, შფოთვა აქვს დაბალი, არ ეშინია შეცდომის დაშვების, წარუმატებლობის, უსაფრთხოდ გრძნობს თავს, მისთვის სწავლა და დასწავლაც კი არის ზეიმი. ბავშვს ჯერ აფექტური რეაგირება აქვს გარემოზე და შემდეგ ითვისებს ენობრივ კომპეტენციებს. ემოციური რეგულაცია ვითარდება გარედან შიგნით. დედა როდესაც გშია გაჭმევს, გცივა - გაცმევს, გარედან ხდება შენი აფექტის რეგულირება. როგორც კი მშობელზე ასეთი დამოკიდებულება აღარ მაქვს, თვითონაც შემიძლია ჩემი მოთხოვნების დაკმაყოფილება,“- აღნიშნა თამარ გაგოშიძემ.

წყარო:​ კოალიცია ბავშვთა ადრეული განვითარებისთვის

შეიძლება დაინტერესდეთ

,,ბრაზი არის იმედგაცრუების შედეგად გამოვლენილი რეაქცია" - როგორ ვმართოთ ის?

,,ბრაზი არის იმედგაცრუების შედეგად გამოვლენილი რეაქცია" - როგორ ვმართოთ ის?

​ბრაზის მართვასა და ამ მხრივ საკუთარ გამოცდილებაზე ნეიროფსიქოლომა, თამარ გაგოშიძემ გადაცემის - ,,შუადღე” ეთერში ისაუბრა. გაგოშიძემ განმარტა, რა არის ბრაზი და რა განაპირობებს მის არსებობას.

,,ბრაზის მართვა არის ძალიან რთული, ყველაფრის მიმართ. ზოგადად, რა არის ბრაზი? ეს არის იმედგაცრუების შედეგად გამოვლენილი რეაქცია. ეს რეაქცია კი არის ძალიან მწვავე. სასურველია, დასვა შეკითხვა - „რატომ ბრაზდები“, ან უნდა ჩაისუნთქო და ათამდე დაითვალო. მე პირადად, რადგან ბევრი ადამიანის მენეჯმენტი მიწევს, ბუნებრივია, ვბრაზდები ხოლმე. ამ დროს ჩემს თავს ვეუბნები - ,,ხვალ დაელაპარაკე". ხვალამდე ბრაზი წავა, გააანალიზებ, დაალაგებ და ისე გაესაუბრები ადამიანს. ოღონდ მეორე მხარეა, რომ  ეს ბრაზი არ უნდა „ჩაქოლო“. 

ჩვენ გვაქვს კარგი ტერმინი - ,,ასერტიულობა“. ეს ნიშნავს საკუთარი პოზიციისა და დამოკიდებულების გამოხატვას მისაღები გზით. ხშირად ვეუბნები ხოლმე ჩემს ახლობლებს, თანამშრომლებს, რომ უნდა თქვან - რა აწუხებთ, უნდა უთხრან ადამიანს - რაზე არიან გაბრაზებულები, რადგან სხვა შეიძლება, ვერ მიხვდეს, რომ მასზე ვინმე ნაწყენია. ოღონდ ეს ყველაფერი უნდა მოხდეს ჩხუბის გარეშე. ამიტომ, ასერტიულობა არის ძალიან მნიშვნელოვანი თვისება, როცა ადამიანს შეუძლია, გამოხატოს ან „ჩაქოლოს". 

თუ პიროვნება „ჩაქოლავს“, მაშინ შეიძლება, ფსიქიკაზე მიიღოს დარტყმა. მაგალითისთვის, როგორც წესი,  ჩვენ უფროსს ვერ ვეუბნებით, რომ გვეწყინა, ამიტომ, ბრაზს ,,ვქოლავთ", - ამბობს თამარ გაგოშიძე.

წყარო: ​,,შუადღე''


წაიკითხეთ სრულად