Baby Bag

როგორი აღზრდა აყალიბებს მოძალადე და ტირან ადამიანს? - ფსიქოლოგი თეა გოგოტიშვილი

როგორი აღზრდა აყალიბებს მოძალადე და ტირან ადამიანს? - ფსიქოლოგი თეა გოგოტიშვილი

ფსიქოლოგმა თეა გოგოტიშვილმა იმ მიზეზებზე ისაუბრა, რომელიც ადამიანს ძალადობრივ, ტირანულ და სადისტურ თვისებებს უყალიბებს:

„ვეცდები, მაქსიმალურად სტრუქტურირებული სურათი შევქმნა. ჩვენი პიროვნების ფორმირება ხდება ბავშვობაში. ეს არის ფუნდამენტი, რომელზეც შენობა იგება. ის მერე განიცდის ცვლილებებს, ადამიანს აქვს თავისუფალი ნება. მხოლოდ მას შეუძლია მოინდომოს ცვლილება, დაიხმაროს სპეციალისტი. კვლევებზე დაყრდნობით შეგვიძლია ვთქვათ, რომ არის საკითხები, რომლებიც დიდი რისკის მატარებელია ძალადობრივი, ტირანული, სადისტური თვისებების ჩამოყალიბებისთვის. 6 წლამდე ხდება არაცნობიერი განწყობების ჩამოყალიბება, რომელიც შემდგომში თავისთავად ვლინდება.“

თეა გოგოტიშვილის თქმით, ძალადობის გარემოში აღზრდა მჩაგვრელ ადამიანს აყალიბებს:

„ძალადომის გარემოში ყოფნა ერთ-ერთი მიზეზია. ოჯახის გარემო არის გადამწყვეტი ასეთ შემთხვევაში. ოჯახი, მშობლები, აღმზრდელები არიან ადამიანის პიროვნული ჩონჩხის შემქმნელები. თუ ბავშვი თავს დათრგუნულად გრძნობს, ფიზიკური ან ფსიქოლოგიური ჩაგვრის მსხვერპლია, ეს რისკს ზრდის. გარემო დაკვირვების საფუძველზე გაშინაგნდება. ბავშვი 3-დან 6 წლამდე მშობლებთან გაიგივებას ახდენს. უმეტეს შემთხვევაში საკუთარი სქესის მშობელთან ახდენს გაიგივებას. იწყება ქცევის მოდელების ჩაწერა პირდაპირ. 3-დან 6 წლამდე ბავშვს მშობლის იდეალიზაციის მოთხოვნილება აქვს. ეს ბუნებრივი ტენდენციაა. ზოგჯერ იმდენად ფრუსტრაციის გარემოა, რომ ეს იდეალიზაციის რეალიზება ვერ ხდება. აქ იწყება ტრავმის მიღება.“

„პატარა ბავშვი როგორც ღრუბელი ისრუტავს იმას, რასაც ხედავს. მას არ აქვს კრიტიკის უნარი. ის ხედავს და ამას აღიქვამს. ერთ შემთხვევაში ბავშვს შეიძლება ძალადობა ჩამოუყალიბდეს, როგორც ქცევის მოდელი, ან პოლარობამ იმოქმედომ. შეიძლება ის გახდეს მჩაგვრელი ან მეორე უკიდურესობის განწყობა შეექმნას და თვითონ გახდეს მსხვერპლი. ბავშვი, რომელიც იზრდება ჩაგვრის გარემოში, შეიძლება თავს გრძნობდეს ჩაგრულად ან ჰქონდეს მჩაგვრელთან იდენტიფიკაცია. დიქტატორს შეიძლება თვითონ არ ჩაგრავდნენ, მაგრამ ისინი ბავშვობიდან იდენტიფიცირდნენ მჩაგვრელთან. ის ტირანს უყურებდა როგორც იდეალს ბავშვობაში. მას ჰქონდა ფონი, რომ უნდა იდენტიფიცირებულიყო მჩაგვრელთან, იმიტომ, რომ ძალაუფლება იდგა ჩაგვრაზე,“ - აღნიშნულ საკითხზე თეა გოგოტიშვილმა ტელეკომპანია POSTV-ის გადაცემაში „დღის პოსტი“ ისაუბრა.

წყარო: ​„დღის პოსტი“

შეიძლება დაინტერესდეთ

„სხვაზე ზრუნვა არის გადამწყვეტი თვისება და ჩვენ ამას არ ვასწავლით შვილებს,“ - თამარ გაგოშიძე

„სხვაზე ზრუნვა არის გადამწყვეტი თვისება და ჩვენ ამას არ ვასწავლით შვილებს,“ - თამარ გაგოშიძე

ნეიროფსიქოლოგმა თამარ გაგოშიძემ იმ თვისებების და უნარების შესახებ ისაუბრა, რომლებიც ბავშვებს აუცილებლად უნდა ვასწავლოთ. მისი თქმით, სხვაზე ზრუნვა გადამწყვეტი თვისებაა, რომელსაც შვილებს ნაკლებად ვასწავლით:

„სხვაზე ზრუნვა ეს არის გადამწყვეტი თვისება. ემპათიის უნარის განვითარება არის მომავალი პიროვნებისთვის და მოქალაქისთვის ძალიან მნიშვნელოვანი. ჩვენ ამას არ ვასწავლით ჩვენს შვილებს. „რატომ ჩემი შვილი? ჩემმა შვილმა რატომ უნდა გააკეთოს? ჩემი შვილი რატომ უნდა დაიჩაგროს? ჩემმა შვილმა რატომ უნდა დაუთმოს? ვისზე ნაკლებია ჩემი შვილი?“ ​ეს არის ჩვენი პოზიცია, რაც არის დამღუპველი. რომ გაიზრდება თქვენი შვილი და ყურადღებას არ მოგაქცევთ, მხარდაჭერა დაგჭირდებათ და მხარს არ დაგიჭერთ, მერე იქნება გვიანი.“

თამარ გაგოშიძის თქმით, მშობლები საკუთარ შეცდომებს არ აღიარებენ და ვერ ხვდებიან, რატომ არ არის ბავშვი ემპათიური და მხარდამჭერი:

„რიტორიკულ კითხვას სვამენ მერე მშობლები: „​ვინ გაზარდა ასეთი უგულო?“ ბავშვს უნდა ვასწავლოთ სუსტზე ზრუნვა, სხვაზე ზრუნვა, სხვასთან გაზიარება რაღაცების. თუ ჩვენ ეს არ ვასწავლეთ, თუ ეს ჩვენში არ დაინახა, ის ამას არ გააკეთებს. მიუღებელი ქცევის შეკავება და იმპულსის გადავადებაც უნდა ვასწავლოთ. „კანფეტი მინდა ახლა!“ მშობლები ფიქრობენ: ბავშვმა არ ინერვიულოს, კანფეტი ახლავე უნდა მივცეთ. „ახლა უნდა ჩემს შვილს ნაყინი, ახლა უნდა ჩემს შვილს ცხოვრება, რაც ახლა უნდა, თუ არ შევუსრულე, აბა რისთვის ვშრომობ?“ იმპულსის გადავადება ბავშვის ტვინმა თუ არ ისწავლა, მილიონი რომ ჰქონდეს, მაინც არ იქნება საკმარისი.“

თამარ გაგოშიძემ მშობლებს ურჩია, ბავშვს თანმიმრევრული მოქმედებების დაგეგმვა ასწავლონ:

„ბავშვს უნდა ასწავლოთ თანმიმდევრული მოქმედების დაგეგმვა, მშობელი გეუბნება, რომ ამხელა გოგოა, ამხელა ბიჭია, მთელი დღე უნდა დაუგეგმო, ჯერ ეს უნდა გააკეთო, მერე ის უნდა გააკეთო. მთელი დღე ამაში გადის, ​მშობელს აღარ რჩება დრო იმისთვის, რომ ისიამოვნოს ბავშვთან ურთიერთობით. არც ბავშვს რჩება დრო, რომ ისიამოვნოს მშობელთან ურთიერთობით. ჩვენ ვართ მარტო მოთხოვნის რეჟიმში, მარტო ძახილის და შენიშვნების რეჟიმში. წინასწარ მოლაპარაკებული წესების შესრულება უნდა მოვათავოთ 11 წლამდე. ბავშვმა უნდა იცოდეს რა ელის, თუ იმას არ გააკეთებს, რაც არის წინასწარ მოლაპარაკებული ოჯახში.“

​ბავშვს უნდა ვასწავლოთ ემოციის მისაღები გზით გაზიარება და გამოხატვა. ეს არის ტრაგედია ჩვენი საზოგადოების. ჩვენ არ ვიცით, როგორ გამოვხატოთ ჩვენი ემოცია მისაღები გზით, გავაზიაროთ და სახელი დავარქვათ. ჩვენ დიალოგი არ ვიცით და გადავდივართ ჩხუბზე. შეხედეთ ტელევიზიას, შეხედეთ თქვენს მეზობლებს, შეხედეთ თქვენს ახლობლებს, თქვენს თავს. რას ვაკეთებთ ჩვენ და როგორ ვიქცევით? ემოციის გვრცხვენია. ემოციის რეგულაციის კულტურა ისწავლება. ეს თუ არ ისწავლე, თუ არ გამოიმუშავე, არასდროს არ გექნება,” - აღნიშნა თამარ გაგოშიძემ.

წყარო: ​„განათლება უკეთესი მშობლობისთვის“

წაიკითხეთ სრულად