Baby Bag

როგორი აღზრდა აყალიბებს მოძალადე და ტირან ადამიანს? - ფსიქოლოგი თეა გოგოტიშვილი

როგორი აღზრდა აყალიბებს მოძალადე და ტირან ადამიანს? - ფსიქოლოგი თეა გოგოტიშვილი

ფსიქოლოგმა თეა გოგოტიშვილმა იმ მიზეზებზე ისაუბრა, რომელიც ადამიანს ძალადობრივ, ტირანულ და სადისტურ თვისებებს უყალიბებს:

„ვეცდები, მაქსიმალურად სტრუქტურირებული სურათი შევქმნა. ჩვენი პიროვნების ფორმირება ხდება ბავშვობაში. ეს არის ფუნდამენტი, რომელზეც შენობა იგება. ის მერე განიცდის ცვლილებებს, ადამიანს აქვს თავისუფალი ნება. მხოლოდ მას შეუძლია მოინდომოს ცვლილება, დაიხმაროს სპეციალისტი. კვლევებზე დაყრდნობით შეგვიძლია ვთქვათ, რომ არის საკითხები, რომლებიც დიდი რისკის მატარებელია ძალადობრივი, ტირანული, სადისტური თვისებების ჩამოყალიბებისთვის. 6 წლამდე ხდება არაცნობიერი განწყობების ჩამოყალიბება, რომელიც შემდგომში თავისთავად ვლინდება.“

თეა გოგოტიშვილის თქმით, ძალადობის გარემოში აღზრდა მჩაგვრელ ადამიანს აყალიბებს:

„ძალადომის გარემოში ყოფნა ერთ-ერთი მიზეზია. ოჯახის გარემო არის გადამწყვეტი ასეთ შემთხვევაში. ოჯახი, მშობლები, აღმზრდელები არიან ადამიანის პიროვნული ჩონჩხის შემქმნელები. თუ ბავშვი თავს დათრგუნულად გრძნობს, ფიზიკური ან ფსიქოლოგიური ჩაგვრის მსხვერპლია, ეს რისკს ზრდის. გარემო დაკვირვების საფუძველზე გაშინაგნდება. ბავშვი 3-დან 6 წლამდე მშობლებთან გაიგივებას ახდენს. უმეტეს შემთხვევაში საკუთარი სქესის მშობელთან ახდენს გაიგივებას. იწყება ქცევის მოდელების ჩაწერა პირდაპირ. 3-დან 6 წლამდე ბავშვს მშობლის იდეალიზაციის მოთხოვნილება აქვს. ეს ბუნებრივი ტენდენციაა. ზოგჯერ იმდენად ფრუსტრაციის გარემოა, რომ ეს იდეალიზაციის რეალიზება ვერ ხდება. აქ იწყება ტრავმის მიღება.“

„პატარა ბავშვი როგორც ღრუბელი ისრუტავს იმას, რასაც ხედავს. მას არ აქვს კრიტიკის უნარი. ის ხედავს და ამას აღიქვამს. ერთ შემთხვევაში ბავშვს შეიძლება ძალადობა ჩამოუყალიბდეს, როგორც ქცევის მოდელი, ან პოლარობამ იმოქმედომ. შეიძლება ის გახდეს მჩაგვრელი ან მეორე უკიდურესობის განწყობა შეექმნას და თვითონ გახდეს მსხვერპლი. ბავშვი, რომელიც იზრდება ჩაგვრის გარემოში, შეიძლება თავს გრძნობდეს ჩაგრულად ან ჰქონდეს მჩაგვრელთან იდენტიფიკაცია. დიქტატორს შეიძლება თვითონ არ ჩაგრავდნენ, მაგრამ ისინი ბავშვობიდან იდენტიფიცირდნენ მჩაგვრელთან. ის ტირანს უყურებდა როგორც იდეალს ბავშვობაში. მას ჰქონდა ფონი, რომ უნდა იდენტიფიცირებულიყო მჩაგვრელთან, იმიტომ, რომ ძალაუფლება იდგა ჩაგვრაზე,“ - აღნიშნულ საკითხზე თეა გოგოტიშვილმა ტელეკომპანია POSTV-ის გადაცემაში „დღის პოსტი“ ისაუბრა.

წყარო: ​„დღის პოსტი“

შეიძლება დაინტერესდეთ

ბავშვის კაპრიზულობასთან გამკლავების საუკეთესო გზა ჭირვეული ქცევის ნამდვილი მიზეზის დადგენაა

ბავშვის კაპრიზულობასთან გამკლავების საუკეთესო გზა ჭირვეული ქცევის ნამდვილი მიზეზის დადგენაა

კაპრიზულობა ყველა ბავშვს ახასიათებს, თუმცა ჭირვეულობას სხვადასხვა ასაკში განსხვავებული მიზანი და მიზეზი აქვს. მშობლების უდიდეს ნაწილს გამოუცდია უსიამოვნებები ბავშვებთან ურთიერთობაში. პატარები ხშირად უარს აცხადებენ ძილზე, ჭამაზე, ჩაცმაზე, სხვა ბავშვებისთვის სათამაშოების გაზიარებაზე. შესაძლოა, პატარები მეგობრებს კბენდნენ, ურტყამდნენ ან უყვიროდნენ, რაც მშობლისთვის რთულად ასატანი ქცევაა.

ყოველი მეორე დედა ვარდება უხერხულ მდგომარეობაში ბავშვის გამო, რომელიც ქუჩაში საჯაროდ აწყობს ისტერიკებს. პატარები მოულოდნელად ჭირვეულობას იწყებენ, ისეთ რამეს ითხოვენ, რის მიღებასაც ვერ შეძლებენ, ტირიან, ყვირიან და მშობლებს არ ემორჩილებიან. მსგავსი ინციდენტები მშობლისა და ბავშვის განწყობის გაფუჭებით, გამოუვალ მდგომარეობაში კი მშობლის მხრიდან ბავშვის დასჯით სრულდება.

მშობელს ბავშვის კაპრიზულობა ძალიან აშინებს. ისტერიკაში ჩავარდნილი პატარების დამშვიდება ძალიან რთული საქმეა. მშობლებმა აუცილებლად უნდა იცოდნენ, რომ კაპრიზულ ბავშვთან ძალის გამოყენება ან ხმამაღლა საუბარი არ ამართლებს. ჭირვეული ბავშვის იგნორირება მის ნეგატიურ ქცევას დადებითად ვერ გარდაქმნის. რა უნდა გააკეთოს მშობელმა, როდესაც ბავშვის კაპრიზულობასთან გამკლავებას ცდილობს?

მთავარია, რომ ჭირვეულ ბავშვთან ურთიერთობისას მშობელმა ოლიმპიური სიმშვიდის შენარჩუნება შეძლოს. მართალია, ეს ძალიან რთული საქმეა, მაგრამ სხვაგვარად კაპრიზულ პატარას ვერ გაუმკლავდებით. როდესაც ბავშვი ჭირვეულობს, მისი ყურადღება სხვა საკითხზე უნდა გადაიტანოთ. მცირეწლოვანი შვილი თუ გყავთ, მას ჩიტი, ფისო ან რაიმე საგანი დაანახეთ, რომელიც ბავშვს მოსწონს. როდესაც ბავშვი დამშვიდდება, ჩაეხუტეთ და ძლიერად აკოცეთ.

მოზრდილი ბავშვის ჭირვეულობის შემთხვევაში მშობელი სხვაგვარად უნდა მოიქცეს. თუ თქვენს შვილს უკვე შეუძლია ნათქვამის გაცნობიერება, მასთან განსხვავებული სტრატეგიები გამოიყენეთ. თუ ბავშვი ჭირვეულობს და საკუთარი ახირებების დაკმაყოფილებას ითხოვს, მის პირდაპირ დადექით, თვალებში ჩახედეთ და დაჟინებით უყურეთ. შემდეგ მშვიდი და გაწონასწორებული ხმით უთხარით, რომ დამშვიდდეს. ბავშვს აუხსენით, რომ ის უკვე დიდია და ასაკის შესაბამისად უნდა მოიქცეს. გარკვეული დროის შემდეგ ბავშვს მომხდარზე აუცილებლად გაესაუბრეთ. ბავშვთან საუბარს დიალოგის ფორმა უნდა ჰქონდეს და ის არ უნდა დაემსგავსოს განრისხებული დედის მონოლოგს. მშობლებმა შემდეგი ოქროს წესი უნდა დაიმახსოვრონ: ბავშვთან თანასწორი დამოკიდებულება უნდა გქონდეთ. კაპრიზულ და ჭირვეულ ბავშვს არ უთხრათ, რომ მას არასდროს უყიდით სათამაშოს და რომ ის აღარ გიყვართ. თქვენს შვილს უთხარით, რომ გიყვართ, მაგრამ მისმა ჭირვეულმა ქცევამ გული გატკინათ. ბავშვს უთხარით, რომ მსგავსი ქცევა აღარ გაიმეოროს.

მოზრდილი ასაკის ბავშვთან ძალიან ამართლებს თამაშით სწავლება. თქვენს შვილთან ერთად თამაშით გააფორმეთ წერილობითი ხელშეკრულება, ბავშვმა წერილობით უნდა დადოს პირობა, რომ ჭირვეულობას შეწყვეტს. ამავე დროს, ხელშეკრულებაში თქვენც უნდა ჩაწეროთ, რა პირობების შესრულება გევალებათ. შეთანხმება აუცილებლად ორმხრივი უნდა იყოს.

ჭირვეული ბავშვის ქცევის გამოსასწორებლად მას საკუთარი ემოციების ვერბალურად გადმოცემა უნდა ასწავლოთ. ბავშვთან ურთიერთობისას მოთმინება უნდა გამოიჩინოთ და კომპრომისზე წასვლა შეგეძლოთ. ბავშვის კაპრიზულობასთან გამკლავების საუკეთესო გზა ჭირვეული ქცევის ნამდვილი მიზეზის დადგენაა.

მომზადებულია​ bellakt-st.by- ის მიხედვით

თარგმნა ია ნაროუშვილმა

წაიკითხეთ სრულად