Baby Bag

„ასეთ პირობებში ბავშვი მატყუარა არ გაიზრდება...“ - შალვა ამონაშვილის რეკომენდაციები მშობლებს

აკადემიკოსმა შალვა ამონაშვილმა ბავშვებში ტყუილის თქმისკენ მიდრეკილების მიზეზებზე ისაუბრა და მშობლებს საინტერესო რჩევები მისცა:

„ბევრი მშობელი ჩივის ხოლმე, რომ ბავშვი ტყუის და მართალს არ მეუბნებაო. როდესაც ბავშვი მართალს არ ამბობს, მიზეზი აქვს ამას. მას არ უნდა, რომ დედა ან მამა გააღიზიანოს. მშობლებმა რაღაც აუკრძალეს და იმან გააკეთა. ბავშვმა იცის, თუ გაამხელს, შეიძლება დასაჯონ, გაუწყრნენ. აქედან ორი გამოსავალია. ერთი, რომ ვიცი ბავშვი მატყუებს და ხმას ვიმაღლებ: „როგორ ბედავ, შვილო, ჩემთან ტყუილს?“ ვამხელ ბავშვს, კედელთან მივაყენებ: „განა ეს შენ არ გააკეთე?“ მერე ბავშვი იტყვის სიმართლეს და ატირდება. ამით ჩვენ თითქოს აღზრდა მოვახდინეთ, მაგრამ ეს არ არის აღზრდის წესი. ბავშვმა კი იტირა, მაგრამ წყენა რომ დარჩა გულში?! მან იტირა, მაგრამ ეს ტყუილი არსად წასულა, რადგან ის ელოდება, რომ ხვალაც თუ რაიმე მართალს ეტყვის დედას ან მამას, იგივე მოხდება. ამიტომ ეს ტყუილი რჩება და გადადის ჩვევაში.

ბავშვს და ჩვენც გვაქვს საიდუმლო განცდა ჩვენში. ამას ჰქვია სინდისი. სინდისი თანდაყოლილი განცდაა. სინდისმა ყოველთვის იცის, რა უნდა გავაკეთო და რა არ გავაკეთო. ბავშვმაც იცის, რომ ეს ცუდია და ეს კარგია, მაგრამ ცუდს მიეტანება, იმიტომ, რომ იქ მეტი ხალისია, აქ კი ყველაფერი მწყობრშია. ბავშვს თავი მოვაჩვენოთ, ვითამაშოთ, რომ ვითომ დავიჯერეთ მისი ნათქვამი. ჩემი გამომეტყველება ბავშვს თითქოს არწმუნებს, რომ ეს ასეა. ბავშვი თავის თავში გრძნობს, რომ მე შეცდომაში შემიყვანა. მას სინდისი ნელ-ნელა ქენჯნას დაუწყებს. ის გრძნობს, რომ დედა ან მამა მიხვდა რაღაცას, მაგრამ ის მხილებული არ არის. მხილებული რომ არ არის, გულში იტანჯება ბავშვი. ეს არის დაწყებული სამი წლიდან, ძალიან მცირედ, მაგრამ 6-7 წლის ბავშვი ძალიან განიცდის ტყუილს. ზოგჯერ მოგადგება და გეტყვის: „დედა, მე ტყუილი გითხარი შენ.“ ეს იმიტომ, რომ დედამ არ დასაჯა ბავშვი, მიიღო შვილი ისეთი, როგორიც არის. მაშინ მადლობას ვეტყვით, არაფერიაო, ვეტყვით.

ბევრი იკითხავს: „როგორ? მატყუარა გავზარდო ჩემი შვილი?“ ეს იქნება მაშინ, როდესაც მე არ დავუფასე ბავშვს მართლის თქმა. რაღაც დროს ხომ იქნება ბავშვი მართალი? უნდა გამიკვირდეს, გამიხარდეს. განა ერთხელ ან ორჯერ? სამჯერ, თხუთმეტჯერ... ძილის წინ უნდა ვუთხრა მადლობა: „შვილო, შენ როგორი მართალი ბიჭი ყოფილხარ! რა გოგო მყოლიხარ, ასეთი გამბედავი! ძალიან მახარებ ასეთი ქცევით!“ იმ ერთ გმირობას ისე დავუფასებ ბავშვს, რომ ეს უფრო მეტი იყოს მისთვის, ვიდრე ტყუილის თქმა. ასეთ პირობებში ბავშვი მატყუარა არ გამეზრდება.

დასჯის პირობებში ბავშვი უფრო ძლიერი მატყუარა იქნება. რაც უფრო მეტია დასჯა, უფრო მეტად ხელოვნურად უნდა მოგატყუოს. როდესაც ის დაინახავს, რომ მის მიერ ჩადენილ საქციელს სასჯელები არ მოჰყვება, ბავშვს არ დასჭირდება ტყუილი. ტყუილი არ ჩნდება იმ ოჯახში, სადაც მშობლები ბავშვს უგებენ. იქ ბავშვს არ აქვს მიზეზი, რომ მოგვატყუოს ჩვენ. ხომ გაქვს დედის გული? თვითონ მიხვდები, რის გამო რას ამბობს ბავშვი. ის მიზეზი თუ მოუხსენი, აღარ დასჭირდება მას ტყუილი, უბრალოდ იფანტაზიორებს,”- მოცემულ საკითხზე შალვა ამონაშვილმა საქართველოს პირველ არხზე „ტელესკოლის“ ეთერში ისაუბრა.

წყარო: ​„ტელესკოლა“

შეიძლება დაინტერესდეთ

„მამა არის ღმერთის სახე ოჯახში. ბავშვისთვის არის კარგი, როდესაც ხედავს, რომ ოჯახში მამას პატივს სცემენ,“ - მარინა კაჭარავა

„მამა არის ღმერთის სახე ოჯახში.  ბავშვისთვის არის კარგი, როდესაც ხედავს, რომ ოჯახში მამას პატივს სცემენ,“ - მარინა კაჭარავა

ფსიქოლოგმა მარინა კაჭარავამ ოჯახში მამის როლის შესახებ ისაუბრა და ჯანსაღი ოჯახური ურთიერთობების მნიშვნელობას გაუსვა ხაზი:

​ოჯახი უნდა იყოს სუბორდინირებული. ეს აუცილებელია ბავშვისთვის. ვთქვათ, სუფრას შლი და სადილი უნდა მიაწოდო ქმარს და შვილებს. პირველად ვის მიაწოდებ? ქართულ კულტურაში ამბობენ, რომ შვილებს, იმიტომ, რომ ყველაფერია შვილები. სჯობს, რომ ჯერ ქმარს მიაწოდო, იმიტომ, რომ ეს შვილებისთვის არის კარგი. ბავშვისთვის არის კარგი, როდესაც ხედავს, რომ ოჯახში მამას პატივს სცემენ. ვინ არის მამა ოჯახში? დიდად არ განსხვავდება ფსიქოლოგიური მიდგომა რელიგიურისგან. მამა არის ღმერთის სახე ოჯახში. როგორც ყველა ჩვენგანისთვის არის უსაფრთხოების გარანტორი ღმერთი. მორწმუნე ადამიანისთვის მთავარი დასაყრდენი არის უფალი. ბავშვისთვის არის მამა და დედა. ბავშვი გრძნობს თავს მშვიდად და უსაფრთხოდ, თუ ის არის მამის წიაღში.“

მარინა კაჭარავამ აღნიშნა, რომ ბავშვი მამის იმედადაა და თუ ის დისკრედიტირებულია, ბავშვის თვალში ძალას კარგავს:

„თუ შეგიმჩნევიათ ბავშვები ეზოში ამბობენ: „მამა მოვა და გადაგაგდებს ამერიკაში, მოგერევა.“ ეს ბავშვისთვის არის ძალიან მნიშვნელოვანი. ის არის მამის იმედად. ​თუ მამა არის დისკრედიტირებული ოჯახში, ამ შემთხვევაში ბავშვის თვალში მამა კარგავს იმ ფასს და ძალას, რაც ექნებოდა სხვა შემთხვევაში. ადამიანს აქვს იდეალიზაციის მოთხოვნილება. ბავშვს აქვს მოთხოვნილება, რომ ვიღაც ჰყავდეს იდეალური. თუ ბავშვს იდეალიზაციის მოთხოვნილებას მშობელი ვერ უკმაყოფილებს ბავშვობაში, ბავშვი ამ მოთხოვნილებას სხვა დროს და სხვა მდგომარეობაში იკმაყოფილებს. ეს ხშირ შემთხვევაში კუმირებსა და ფანატიკურ მიჯაჭვულობებში გადადის. ადამიანს უნდა, რომ ჰგავდეს სხვას. ვისაც ეს მოთხოვნილება ბავშვობაში არ დაუკმაყოფილდა, ის მომავალში არის ძალიან ორიგინალური. ამ ყველაფრის ჰიპერკომპენსაცია ხდება.“

„ოჯახში უნდა იყოს ურთიერთპატივისცემა. ავტორიტეტი ძალით ვერ გახდები. განა ჩემი საუბარი ზრდის ბავშვს და მე რას ვასწავლი, მე როგორც ვიქცევი, ეს არის მთავარი. ქცევის მოდელის იმპრინტირება ხდება ტვინში. ჩვენ ყველას გვაქვს ქცევის რეპერტუარი. ლიბერალური ოჯახის გაგება თუ ის არის, რომ მე არ მაინტერესებს, შენ რას აკეთებ, ეს არ არის სწორი და კარგი. ადამიანს ასევე აქვს აღიარების მოთხოვნილება. ყველას გვინდა, რომ პატივი გვცენ. როდესაც სრული უპატივცემულობაა და არის ის, რომ რაც გინდა აკეთე და მეც იმას ვაკეთებ, რაც მინდა, ​ეს არ არის ოჯახი უკვე. ასეთ ურთიერთობაში შეიძლება მეზობელთან იყო. ეს იმას არ ნიშნავს, რომ ადამიანს არ ჰქონდეს უფლება ან განმარტოების, ან მეგობრებთან წასვლის. ყველაზე მთავარი ოჯახში არის პატივისცემა. რომ ვამბობთ სიყვარული, ხანდახან გასარკვევია რა არის ეს სიყვარული. სიყვარულს მთელი ცხოვრება ვსწავლობთ და მაინც არ ვიცით. შეიძლება მეორე ადამიანისთვის დამანგრეველიც იყოს ეს სიყვარული. უფრო მნიშვნელოვანია, მე მას ვცემდე პატივს. ვცემდე პატივს არა როდესაც გაიზრდება, არამედ როდესაც ჩაისახება ბავშვი,“ - აღნიშნულ საკითხზე მარინა კაჭარავამ საპატრიარქოს ტელევიზიის გადაცემაში „განთიადი“ ისაუბრა.

წყარო: ​„განთიადი“

წაიკითხეთ სრულად