Baby Bag

,,მიჯაჭვულობა არის ემოციური ურთიერთკავშირი ბავშვსა და მასზე მზრუნველ ადამიანებს შორის" - ზანდა ჩეჩელაშვილი

,,მიჯაჭვულობა არის ემოციური ურთიერთკავშირი ბავშვსა და მასზე მზრუნველ ადამიანებს შორის" - ზანდა ჩეჩელაშვილი

რას ნიშნავს მიჯაჭვულობა, როდიდან ყალიბდება ის და რა უნდა იცოდეს მშობელმა, რომ ამ მხრივ სიტუაცია სწორად მართოს - ამის შესახებ ფსიქოდიაგნოსტი, ზანდა ჩეჩელაშვილი საუბრობს. 

,,მიჯაჭვულობა არის ერთ-ერთი პირველი, რაც ყალიბდება და რითაც საერთოდ  ჩვენ ვეცნობით სამყაროს, რომელშიც ვიბადებით. ყველამ ვიცით, რომ ადამიანის განვითარება იწყება დაბადების მომენტიდან და ერთ-ერთი პირველი, რაც ამ დროს უმნიშვნელოვანესია, გახლავთ მშობელთან ან აღმზრდელთან  მიჯაჭვულობა. ეს არის ემოციური ურთიერთკავშირი ბავშვსა და მასზე მზრუნველ ადამიანებს შორის, რაც ყალიბდება სიცოცხლის პირველივე დღიდან.

აქ ძალიან მნიშვნელოვანია სამყაროს, საკუთარი თავისა  და სხვა ადამიანების უსაფრთხოების ხატის შექმნა. ჩვენ ვიბადებით ძალიან მწირი რესურსით - ძირითადად, რეფლექსებითა და მოთხოვნილებებით, რაც უნდა დაკმაყოფილდეს - მცივა და უნდა ჩამაცვან, მშია და უნდა მაჭამონ. როგორ კმაყოფილდება ეს ყველაფერი, ამის მიხედვით ვიწყებ  ფიქრს: ,,მე, რომელსაც ამ საჭიროებებს მიკმაყოფილებენ, ესე იგი, კარგი ვარ; ჩემ გარშემო ადამიანები კარგები არიან და მე შემიძლია, მათ ვენდო,  თავი ვიგრძნო უსაფრთხოდ - შესაბამისად, სამყარო, რომელშიც ვიბადები, არ არის ცუდი, უსაფრთხო ადგილია, სადაც პირველ დღეებში შემიძლია, გადავრჩე.

მიჯაჭვულიბის ცნება არის უმნიშვნელოვანესი, რაზეც საერთოდ დგას წლების განმავლობაში ადამიანი. მიჯაჭვულობის ფუნქცია არ არის  მხოლოდ უსაფრთხოების განცდის შექმნა ან განვითარება, მისი უპირველესი ფუნქცია არის ბავშვის კომუნიკაციური და სოციალური განვითარება. მიჯაჭვულობა არ ყალიდება მხოლოდ ფიზიკური მოთხოვნილებების დაკმაყოფილებით. შესაძლოა, ბავშვს ყოველთვის დროულად აჭამოთ, დროულად გამოუცვალოთ, მაგრამ თუ მშობელი ამ პროცესში ემოციურად არ არის ჩართული, სანდო მიჯაჭვულობა ვერ ყალიბდება. ამ ყველაფერს სჭირდება მუდმივობა და სტრუქტურირებულობა -  ყოველთვის, როცა ვტირი, მე ყურადღებას მაქცევენ. ზოგჯერ, როცა ბავშვი ტირის. მას დააპურებენ, ზოგჯერ - ყურადღებას არ აქცევენ . ასეთ დროს მას გარემოს მიმართ უჩნდება ამბივალენტური დამოკიდებულება - ხან უსაფრთხოა სამყაროა, ხან არ არის და საკუთარი თავის მიმართ უყალიბდება განცდა - რომ ის ხან იმსახურებს ზრუნვას, ხან - არა", - ამბობს ზანდა ჩეჩელაშვილი.

წყარო: ​,,რჩევები მშობლებს"

შეიძლება დაინტერესდეთ

,,უმეტეს შემთხვევაში ბავშვებში აგრესიის მაპროვოცირებელი კომუნიკაციის სირთულეები და ყურადღების უკმარისობაა''

,,უმეტეს შემთხვევაში ბავშვებში აგრესიის მაპროვოცირებელი კომუნიკაციის სირთულეები და ყურადღების უკმარისობაა''

უკმაყოფილება მშობლების მიმართ, გაღიზიანება, დეპრესია - რა შეიძლება იყოს მიზეზი და როგორ უნდა მოიქცეს ასეთ დროს? - აღნიშნულ საკითხებზე MomsEdu.ge-ს ფსიქოლოგი ქრისტინე კარანაია ესაუბრა. 

- დაწყებით კლასის მოსწავლეებზე რომ ვისაუბროთ, ამ ასაკში ყველაფრის მიმართ უკმაყოფილება, აგრესია მშობლების მიმართ. რა წარმოშობს ასეთ ქცევას?

- უმეტეს შემთხვევაში ბავშვებში აგრესიის მაპროვოცირებელი კომუნიკაციის სირთულეები და ყურადღების უკმარისობაა. როგორც წესი, სკოლაში წასვლამდე ბავშვი თავს სამყაროს ცენტრად გრძნობს, მთელი ოჯახი თავს ევლება და გარშემომყოფთათვის ცხოვრების მთავარი საზრისია. უცებ ხვდება გარემოში, სადაც დანარჩენების თანასწორია, არავისგან გამორჩეული, აქვს ყველასთან თანაბარი უფლებები და მასწავლებლების ყურადღებასაც სხვების მსგავსად იღებს. ზოგ ბავშვს ამ ფაქტთან შეგუება უჭირს, მითუმეტეს თუ საბავშვო ბაღში არ უვლია, უფრო მეტად უჭირს კომუნიკაციის დამყარება. ამავე დროს, უნდა გავითვალისწინოთ, რომ თამაშის ეტაპიდან სასკოლო ეტაპზე გადასვლა, სადაც მეტად სთხოვენ დისციპლინას, რეჟიმში ყოფნას და აქვს მეტი ვალდებულება, რთული შესაგუებელია და ეს სირთულეები აგრესიული ფორმებით ვლინდება. მშობლებთან ბავშვები მეტად ბუნებრივები არიან და უფრო თამამად შეუძლიათ გამოამჟღავნონ საკუთარი ემოციები, თუმცა უნდა აღინიშნოს, რომ კლასშიც საკმაოდ ხშირად ავლენენ აგრესიულ ქცევას.

- როგორ უნდა მოიქცეს მშობელი ასეთ დროს?

- პირველ რიგში, გავარკვიოთ რა დგას ამ აგრესიული ქცევის მიღმა, ბავშვს სკოლა არ მოსწონს, სწავლა უჭირს, ურთიერთობებს ვერ ამყარებს, მასწავლებელთან შეგუება უჭირს, თუ სხვა მიზეზი აწუხებს. აგრესიული ქცევის მიღმა ყოველთვის კონკრეტული მიზეზები არსებობს ხოლმე, რომელსაც ბავშვი ვერ გვაგებინებს, რადგან ან თავადაც ვერ ხვდება, ან ვერბალური მარაგი არა აქვს, ან არ იცის როგორ გაგვაგებინოს. როგორც კი მიზეზს გავარკვევთ, მერე უფრო ადვილი ხდება სირთულეების მოგვარება.

- შეიძლება ამ ასაკში დეპრესია ჰქონდეთ, რა ნიშნებით ხასიათდება დეპრესია ბავშვებში?

- 6 წლამდე ბავშვებშიც ისმევა დეპრესიის დიაგნოზი, თუმცა ეს ხანგრძლივი დაკვირვების შედეგად ხდება და აუცილებლად სპეციალისტმა უნდა შეაფასოს. თუმცა, დეპრესიისკენ მიდრეკილება მოზარდობის ასაკში უფრო ვლინდება. სიმპტომები, როგორც ზრდასრულებში, ასევე პატარა ასაკშიც არის უმადობა, ძილის დარღვევები, უხასიათობა, უენერგიობა, მუდმივი ტირილი, სუიციდური აზრები, კომუნიკაციის სურვილის დაკარგვა, ინტერესების დაქვეითება, მუდმივი გაღიზიანება, დაღლილობა და ა.შ. თუ სიმპტომები გაგრძელდა 2 კვირაზე მეტ ხანს, აუცილებელია მიმართოთ სპეციალისტს.

- რა შეიძლება იყოს დეპრესიის მიზეზი ბავშვებში?

- მიზეზი მრავალნაირი შეიძლება იყოს. დეპრესიისკენ განსაკუთრებით მიდრეკილები არიან ბავშვები, რომლებიც კონფლიქტურ ოჯახებში იზრდებიან, ხშირად ხედავენ მშობლების ჩხუბს, ან მათ ეჩხუბებიან ხშირად. შესაძლოა ოჯახში არსებობდეს ნარკოტიკების ან ალკოჰოლის მომხარების პრობლემები. ასევე, დეპრესიული მშობლების შვილები და სომატური დაავადებების მქონე ბაშვები უფრო მეტად არიან მიდრეკილები.

ესაუბრა მარიამ ჩოქური 

წაიკითხეთ სრულად