Baby Bag

​რა ფსიქოლოგიური ზიანი შეიძლება მიაყენოს ბავშვს ადრეულ ასაკში წონაზე ყურადღების გამახვილებამ?

​რა ფსიქოლოგიური ზიანი შეიძლება მიაყენოს ბავშვს ადრეულ ასაკში წონაზე ყურადღების გამახვილებამ?

რა ფსიქოლოგიური ზიანი შეიძლება მიაყენოს ბავშვს ადრეულ ასაკში წონაზე ყურადღების გამახვილებამ? - ამ თემაზე MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ფსიქოლოგი, ბავშვთა ადრეული განვითარების სპეციალისტი, მარი ჯოხარიძე.

- ხშირად, როდესაც ბავშვს ჭარბი წონა აქვს ან პირიქით, ძალიან გამხდარია, მშობლები წონაზე უმახვილებენ ყურადღებას. რა ფსიქოლოგიური ზიანი შეიძლება მიაყენოს ბავშვს ადრეულ ასაკში?

მშობლები შვილებს ხშირად აკრიტიკებენ იმ მოტივით, რომ მათთვის საუკეთესო სურთ, უმახვილებენ ყურადღებას იმაზე, რაც მათი აზრით შესაცვლელი, გამოსასწორებელია. ერთი შეხედვით ,,უწყინარ შენიშვნას” ძალიან დიდი ზოგავლენის მოხდენა შეუძლია ბავშვი ქცევაზე და მომავალში, ზრდასრულობისას, მის თვითშეფასებაზე. დააკვირდით ბავშვებს, როცა რამეს წარმატებით აკეთებენ, ყოველთვის მშობლის რეაქციას აკვირდებიან. ყველაზე მეტად მათგან უხარიათ შექება და ყველაზე მეტად მათ კრიტიკას განიციდან.

- შესაძლოა თუ არა, ადრეულ ასაკში, წონასთან დაკავშირებით მშობლის მიერ არასწორად გაკეთებულმა კომენტარმა, თინეიჯერობის ან მოზრდილ ასაკში კვებითი ქცევის დარღვევა გამოიწვიოს?

რაც შეეხება კვებით აშლილობას, ბულემია, ანორექსია, უკონტროლო კვება (binge eating disorder), მათი გამომწვევი მიზეზი კომპლექსურია. ძირითათად თინეიჯერობისას ვლინდება ან მოგვიანებით, თუმცა, ადრეულ ასაკში სწორად მიწოდებული ინფორმაცია, საკუთარი თავის მიმართ ჯანსაღი დამოკიდებულების ჩამოყალიბება მომავალში ბევრ მსგავს პრობლემას აგავარიდებს თავიდან.

- როგორ უნდა მივაწოდოთ ბავშვს ინფორმაცია ისე, რომ არ დავაზიანოთ მისი ფსიქიკა?

  • წონაზე საუბრისას წაახალისეთ თქვენი შვილი რომ გაგიზიაროთ თავისი აზრები, გრძნობები სხეულის შესახებ;
  • აუხსენით რომ ადამიანების სხვადასხვა ფორმის და ზომის არიან და ეს განსხვავება ნორმალურია, თქვენ კი ძალიან გიყვართ და გეყვარებათ, როგორი წონა და ფორმაც არ უნდა ქონდეს მის სხეულს;
  • არ გააკეთოთ უარყოფითი კომენტარები არც თქვენი შვილის, არც საკუთარი და არც სხვა ადამიანის წონაზე;
  • აუხსენით ბავშვს რომ თუ მის წონაზე საუბრობთ ეს ხდება იმიტომ, რომ გინდათ ჯანმრთელი გაიზარდოს და არა იმიტომ, რომ გინდათ სხვანაირად გამოიყურებოდეს;
  • ესაუბრეთ იმაზე თუ რა საოცარი რამეების გაკეთება შეუძლია სხეულს განურჩევლად ფორმებისა და ზომებისა.

გააკეთეთ აქცენტი იმაზე თუ რა შეუძლია გააკეთოს ბავშვმა საკუთარი ჯანმრთელობისთვის, ისაუბრეთ ჯანსაღი კვების და ფიზიკური აქტივობის მნიშვნელობაზე.

არასდროს უთხრათ ბავშვს რომ რამის ჩაცმა ან კეთება არ შეიძლება წონის გამო.

თუ მშობელი თავადაც ცდილობს წონის მომატება ან დაკლებას უნდა აუხსნას ბავშვს, რომ ამას აკეთებს ჯანმრთელობის, ენერგიის გაუმჯობესებისთვის და მოერიდოს საუბარს დიეტაზე და იმაზე თუ როგორ გამოიყურება.

არ გააკრიტიკოთ ბავშვი მისი კვებითი ჩვევების გამო. ,,ძალიან ბევრს ჭამ“, ან ,,საერთოდ არაფერს ჭამ“, განსაკუთრებით სხვა ადამიანების წინაშე. ამის ნაცვლად ეცადეთ, რომ მისცეთ მაგალითი და ერთად შეიძინოთ ახალი სასარგებლო კვებითი ჩვევები. შეგიძლიათ ერთად მოიძიოთ ინფორმაცია იმ საკვებზე და ფიზიკურ აქტივობებზე, რაც თავს უფრო ჯანმრთელად და აქტიურად გაგრძნობინებთ.

თუ ბავშვთან რომელიმე თემაზე საუბრის დაწყება გიჭირთ, ამის გამო თავი არ აარიდოთ. თუ მშობელი რომელიმე თემას თავს არიდებს, შეიძლება ბავშვმა ჩათვალოს რომ რამე სამარცხვინო და უხერხულია ამაში. მოიძიეთ ინფორმაცია, მომეზადეთ ამ თემისთვის, თუ საჭირო გახდა ჰკითხეთ სპეციალისტს. ბავშვები ინფორმაციას მაინც მიიღებენ, რისთვისაც მიღების უამრავი წყარო არსებობს, თუმცა ყველა მათგანი არაა უსაფრთხო. უმჯობესია მისთვის მგრძნობიარე საკითხებზე უსაფრთხო, სანდო გარემოში მიიღოს სწორი ინფორმაცია იმ ადამიანებისგან, ვისაც მასზე დიდი გავლენა აქვს.

ესაუბრა მარიამ ჩოქური

შეიძლება დაინტერესდეთ

​წიგნის წაკითხვისთვის საჭირო წინარე და შემდგომი აქტივობები

​წიგნის წაკითხვისთვის საჭირო წინარე და შემდგომი აქტივობები

წიგნის კითხვამდელი, წინარე მოსამზადებელი აქტივობა აუცილებელია, რადგან მოზარდს კითხვის მოტივაციას კიდევ უფრო უძლიერებს.

გარეკანი და სათაური

კარგი სათაური ტექსტის შინაარსზე მიგვანიშნებს. სათაური შეიძლება იყოს საინტერესო, დამაინტრიგებელი, ეპატაჟური და გვაძლევდეს მინიშნებას თუ რაზე შეიძლება იყოს ტექსტი, ამიტომ წარუდგინეთ მოზარდს ჯერ სათაური და მიეცით მსჯელობისთვის დრო.

თარიღი

იმის ცოდნა თუ როდის დაიწერა ტექსტი დაგვეხმარება ისტორიული რაკურსის დანახვაში, პარალელების გავლებაში, იმასაც გაგვახსენებს თუ რა მნიშვნელოვანი მოვლენა მოხდა ამ დროს და ა.შ

ავტორის შესახებ

გსმენიათ ავტორზე რამე? თუ არ გსმენიათ შეგიძლიათ იპივოთ მოკლე ისტორია და გააცნოთ მოსწავლეს წიგნის წაკითხვამდე. ასევე არ უნდა გამოგვრჩეს წინასიტყვაობების წაკითხვაც, რადგან ის არის მთელი ტექსტის გასაღები, ასევე მისგან ვიგებთ წიგნის სტრუქტურის შესახებ თუ რამდენ თავად ან ქვეთავად არის დაყოფილი ამბავი. შეგიძლიათ გამოიყენოთ ასოციაციური რუკა, ბრეინშტორმინგი, ინტერაქტიული კითხვები და სხვა მეთოდები.

ფოტომასალა

წიგნში შეიძლება წარმოდგენილი იყოს ისეთი საინფორმაციო წყაროები, როგორიცაა: ფოტო, გრაფიკი, დიაგრამა, სქემა, რუკა, ილუსტრაცია, რაც ასევე საყურადღებოა და წინასწარ გვამზადებს, მინიშნებებს გვაძლევს ამბის განვითარების შესახებ.

ვიდეოთრეილერი

ანახეთ ვიდეოთრეილერი წიგნის შესახებ ან ამ წიგნზე გადაღებული ფილმის თრეილერი, დასვით სადისკუსიოდ შეკითხვები და იმსჯელეთ ამის შესახებ.

წიგნის წაკითხვის შემდგომი აქტივობები

მოსწავლეები ხშირად წიგნს კითხვის დასრულებისთანავე დახურავენ, გვერდზე გადადებენ და აღარ ფიქრობენ მიუბრუნდნენ მას. წარმოდგენილი აქტივობები დაეხმარება მოზარდებს წაკითხულის ანალიზში, რეფლექსიის გაკეთებასა და შეჯამებაში.

გრაფიკული ორგანაიზერები: ორი იდეის შედარება

ეს ასოციაციურ რუკას გავს, სადაც ვახდენთ სხვადასხვა კონცეპტის ვიზუალიზაციას და ვპოულობთ საკვანძო კავშირებს იდეებს შორის, ეს მეთოდი შეგვიძლია გამოვიყენოთ მას შემდეგ, რაც მოსწავლე დაასრულებს კითხვას და გვსურს გავაკეთოთ წაკითხული ტექსტის გახსენება საკლასო დისკუსიისთვის.

კარგი იქნება თუ წინასწარ აჩვენებთ სტუდენტებს გრაფიკული ცხრილების რამდენიმე სხვადასხვა ვარიანტს და აუხსნით თუ როგორ შეიძლება მათი საუკეთესოდ გამოყენება.

წიგნზე რეფლექსია

წაკითხულის უკეთ გაგებაში დაგეხმარებათ წიგნზე რეფლექსია ქვიზების და ტესტების გამოყენებით, თავად შეგიძლიათ შეადგინოთ მარტივი კითხვარები, რომელსაც ექნება ქვიზის სახე ან ტესტირების, ამის გაკეთება ონლაინაც შეგიძლიათ კომპიუტერის დახმარებით ან ჩვეულებრივ ფურცელზე.

კარგი იქნება ასევე თუ გაკვეთილში ჩართავთ სოკრატულ მეთოდს, რაც კრიტიკული აზროვნების განვითარებას უწყობს ხელს და გულისხმობს სწავლებას, სადაც მოსწავლე პასიური მსმენელი კი არ არის, არამედ აქტიური მოსაუბრეა და უძღვება დიალოგს, კითხვა-პასუხის რეჟიმშია ჩართული. აქ მთავრია რაღაც კონკრეტულ წამოწრილ რობლემაზე მსჯელობა და ანალიზი, გადაწყვეტილების მიღება და ა.შ მასწავ;ებელმა შეიძლება თავდაპირველად წარმოგვიდგინოთ ფოტო ტექსტიდან, რომელზეც წარმოდგენილია რაღაც პრობლემური ან დილემური სიტუაცია და მოსწავლეები თანამშრომლობის გზით უნდა ეცადნონ ამის მოგვარებას. სოკრატულ მეთოდს აქტიურად იყენებენ ევროპის წამყვანი სკოლები, აღსანიშნავია ისიც, რომ საკლასო ოთახები ინფრასტრუქტურულად ისე აქვთ მოწყობილი, რომ ეს მეთოდი უფრო შედეგიანი ხდება, წრიულად განლაგებული კომფორტული, სკამები/პუფები, შესაფერისი ავეჯი სწავლებისთვის ხელისშემწყობი ფაქტორებია.

რეცენზიის დაწერა

წიგნის წაკითხვის შემდეგ შეგვიძლია მოსწავლეს დავაწერინოთ რეცენზია, თავდაპირველად ავუხსნათ თუ რა ტიპის ტექსტია ეს და ვანახოთ ნიმუში რეცენზიის, მაგალითად წავუკითხოთ ცნობილი ფილმის ან თუნდაც სტატიის, წიგნის რეცენზია და მივცეთ საშუალება თავადაც შექმნას მსგავსი ფორმატის ტექსტი, ამ აქტივობას შეგვიძლია სისტემატური ხასიათიც მივცეთ.

წიგნის მიხედვით კრეატიული ნაკეთობების დამზადება

მოსწავლეს მოტივაციის ამაღლებაში ძალიან ეხმარება ისეთი აქტივობები, რომლებიც ხელოვნებასთანაცაა კავშირში, ამასთანავე ამ ყველაფერს თერაპიული სახეც აქვს. შეგიძლიათ დაამზადოთ საყვარელი წიგნისთვის სპეციალური გამოსახულებით სანიშნე ან შექმნათ წიგნის ახალი გარეკანი, დახატოთ ილუსტრაცია წიგნისთვის ან შექმნათ პოსტერი, წიგნის კოლაჟი. ეს დაეხმარება მას შემოქმედებითობის განვითარებაშიც, რაც ასევე მნიშვნელოვან უნარს წარმოადგენს.

ავტორი: უფროსი მასწავლებელი დიანა მაკალათია

წაიკითხეთ სრულად