Baby Bag

,,მშობლებს უნდა ახსოვდეთ, რომ მუდმივი შენიშვნები, მითითებები ტიკების სიხშირეს უფრო აძლიერებს'' - როგორ შეიძლება, დავეხმაროთ ბავშვებს ტიკების დაძლევაში?

,,მშობლებს უნდა ახსოვდეთ, რომ მუდმივი შენიშვნები, მითითებები ტიკების სიხშირეს უფრო აძლიერებს'' - როგორ შეიძლება, დავეხმაროთ ბავშვებს ტიკების დაძლევაში?

რა არის ტიკი, როგორი შეიძლება იყოს ტიკის გამოხატულება და როგორ დავეხმაროთ ბავშვებს მის დაძლევაში?- ​MomsEdu.ge-ს ამ და სხვა კითხვებს ფსიქოლოგმა მარიამ ბასოშვილმა უპასუხა.

- პირველ რიგში განგვიმარტეთ რა არი ტიკი?

- ტიკი ეს არის კუნთების უნებლიე, სწრაფი მოძრაობა, რომელიც ვლინდება სხეულის სხვადასხვა ნაწილში წინასწარი განზრახვის გარეშე და იწოდება როგორც, ტიკური აშლილობა. არსებობს მოტორული დარვევები, რომლებიც ძალიან ჰგავს ტიკებს მაგალითად, კუნთების უეცარი შეკრთომა ან დაკლაკნილი ჭიისებრი მოძრაობები, თუმცა ეს ტიკი არ არის და აუცილებელია სწორი დიაგნოსტირება.

- როგორი შეიძლება იყოს ტიკის გამოხატულება?

- არსებობს მარტივი და რთული ტიკები, მოტორული და ვოკალური. მარტივი მოტორული ტიკები ხასიათდება კუნთების სწრაფი, ხანმოკლე მოძრაობებით, მაგალითად, თვალების ხამხამი, წარბების აწევა ან სხვა სახის ჟესტები, რომელსაც შინაარსი არ გააჩნია და კონტექსტს არ შეესაბამება, ასევე მხრების მოძრაობები.

რთული მოტორული ტიკები არის უფრო ნელი უნებლიე მოძრაობები ვიდრე მარტივი მოტორული ტიკები. ხასიათდება საგნების ხელით მოსინჯვით, ფეხების ბაკუნით, უკუღმა სიარულით ან ცეკვით,ხტუნვითი მოძრაობებით.ხელებისა და ფეხების ქნევა, ასევე უხამსი ჟესტები მიეკუთვნება რთულ მოტორულ ტიკებს.

მარტივი ვოკალური ტიკები ეს არის - ჩახველება, სრუტუნი, ბურტყუნი.

რთულ ვოკალურ ტიკებს მიეკუთვნება სიტყვების ან მთელი ფრაზების უნებლიე წამოყვირება. შესაძლოა იყოს უხამსი და სოციალურად მიუღებელი სიტყვები.

- ვინ აფასებს ბავშვს და რა ასაკში შეიძლება გამომჟავნდეს ტიკები?

- დიაგნოსტიკურ სახელმძღვანელოებში, როგორც ზემოთ ვახსენე, დიაგნოზი იწოდება, როგორც ტიკური აშლილობა, ხოლო არის თუ არა გარდამავალი ტიკური აშლილობა, ქრონიკული თუ კომბინირებული, დაზუსტებული თუ დაუზუსტებელი ამას განსაზღვრავს ფსიქიატრი ან ნეიროფსიქოლოგი, შესაძლოა,  ნევროლოგის შეფასებაც გახდეს საჭირო.

გარდამავალი ტიკური აშლილობა იწყება ადრეულ ბავშვობაში. მარტივი ტიკები რამდენიმე კვირა ან თვე გრძელდება და სხვა სირთულეები თან არ ახლავს. ეს მდგომარება 3-4 ჯერ უფრო ხშირია ბიჭებში, ვიდრე გოგონებში. ადრეულ ბავშვობაში ბავშვებისთვის რაიმეს დასწავლის ერთ-ერთი გზა მიმბაძველობაა. ამ დროს ტიკის ათვისება უფრო მარტივად ხდება.

გარდამავალი ტიკური აშლილობის დროს ერთი ტიკი შესაძლოა, შეიცვალოს და ჩანაცვლდეს მეორე ტიკით, მაგალითად, ჩახველება სრუტუნით ან პირიქით. ქრონიკული ტიკური აშლილობისას კი ტიკი არ იცვლება ასე მარტივად.

- რა არის ტიკის გამომჟღავნების მიზეზი, რამ შეიძლება გაამწვავოს ტიკი?

- სტრესულ სიტუაციაში ბავშვებს ხშირად ეწყებათ თვალების ხამხამი, ფეხების ბაკუნი, მხრების აჩეჩვა, ჩახველება. მაგალითად, ბავშვებს თუ უწევთ აუდიტორიის წინაშე გამოსვლა ნერვიულობის ფონზე შეიძლება დაიწყოს უნებლიე ჩახველება, მხრების ჩეჩვა - ეს ყველაფერი არის ტიკი, თუმცა უმრავლეს შემთხვევაში უკვალოდ, ყოველგვარი ჩარევის გარეშე ქრება.

ტიკის სიხშირე მატულობს სტრესის ფონზე, დაღლილობისას, ხოლო მისი სიხშირე მცირდება ფიზიკური ან გონებრივი აქტივობებისას, ასევე ძილში.

- როგორ შეიძლება, დავეხმაროთ ბავშვებს ტიკების დაძლევაში, რა რჩევებს მისცემთ მშობლებს?

- ტიკები, როგორც წესი, ბავშვებისთვის კომპლექსად იქცევ ადა გავლენას ახდენს მათ თვითშეფასებაზე. აუცილებელია, რომ მასწავლებელმა, ასევე ბავშვებმა იცოდნენ ტიკის შესახებ და თანაკლასელი არ გახდეს სოციუმის მხრიდან ბულინგის მსხვერპლი. გარშემომყოფებს, მშობლებს უნდა ახსოვდეთ, რომ მუდმივი შენიშვნები, მითითებები ტიკების სიხშირეს უფრო აძლიერებს.

გარდა იმისა, რომ დიაგნოსტირება აუცილებელია, ასევე ფსიქოთერაპია ძალიან კარგი მეთოდია ტიკებთან სამუშაოდ. ზღაპრით თერაპია, არტ-ტერაპია, ფიზიკური-გონებრივი აქტივობები მკვეთრად დაეხმარება ბავშვს ტიკების დაძლევაში. ბავშვისთვის მშვიდი გარემო, ნაკლები სტრესი და მშობლების მხრიდან მხარდაჭერა ამ პროცესში ძალიან მნიშვნელოვანია.

ესაუბრა მაკა ქაფიანიძე 

არ დაგავიწყდეთ !!!

Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედების ჯგ​უფი“)

შეიძლება დაინტერესდეთ

„ერთ დღეში შევძელი 25 000 ლარის შეგროვება... უკვე მეოთხე დღეა ვცდილობთ, რომ ბავშვები გავახაროთ,“- ქართველი მოგზაური სოსო ნებიერიძე დევნილ უკრაინელ ბავშვებს საჩუქრებით ახარებს

„ერთ დღეში შევძელი 25 000 ლარის შეგროვება... უკვე მეოთხე დღეა ვცდილობთ, რომ ბავშვები გავახაროთ,“- ქართველი მოგზაური სოსო ნებიერიძე დევნილ უკრაინელ ბავშვებს საჩუქრებით ახარებს

ქართველმა მოგზაურმა სოსო ნებიერიძემ, რომელიც პოლონეთ-უკრაინის საზღვარზე დევნილ ბავშვებს სათამაშოებითსა და შოკოლადებით ახარებს, საზღვარზე არსებული ვითარების შესახებ ისაუბრა:

„მე და ჩემი მეგობარი ჩამოვედით პოლონეთი-უკრაინის საზღვარზე, რათა დავეხმაროთ უკრაინიდან გადმოსულ დევნილებს, რომლებიც არიან ათასობით. ყოველდღიურად უამრავი ბავშვი და მშობელი კვეთს საზღვარს. მათ სჭირდებათ რაღაც პატარა დახმარება და ჩვენ ვცდილობთ ჩვენი წვლილი შევიტანოთ საქართველოს სახელით. ეს იდეა გამიჩნდა რამოდენიმე დღის წინ. როგორც კი გამიჩნდა, იმწამსვე ვიმოქმედე. ჩავწერე პატარა ვიდეო, სადაც ჩემს გამომწერებს ვთხოვე ფინანსურად დამხმარებოდნენ. ერთ დღეში შევძელი 25 000 ლარის შეგროვება. მე და ჩემი მეგობარი ჩამოვედით. უკვე მეოთხე დღეა ვსაქმიანობთ და ვცდილობთ, რომ ბავშვები გავახაროთ.“

„ნაქირავები გვაქვს დიდი ტევადი მანქანა. ჩვენით მოვიძიეთ მაღაზიები, სადაც შედარებით დაბალი ფასები და დიდი არჩევანია. დავდივართ, ვყიდულობთ, მოგვაქვს, ვტვირთავთ. ამ ყველაფერს ჩვენით ვაკეთებთ. ძალიან დიდი რიგები დგას ამ ტერიტორიაზე. ეს ადამიანები ელოდებიან ავტობუსებს. დიდხანს უწევთ რიგში დგომა. საკმაოდ ცივა. ამ ბავშვებს ვცდილობთ ვაჩუქოთ სათამაშოები, შოკოლადები, გავაღიმოთ, გავახაროთ და გავუხალისოთ ის მძიმე სიტუაცია, რომელიც მათ აქვთ. როდესაც ხედავ პატარა ბავშვებს ასეთ სიცივეში, ასეთ რთულ ვითარებაში და როცა ხედავ შენი ნაჩუქარი პატარა სათამაშოთი, შოკოლადით როგორი ბედნიერია ბავშვი, ეს ჩვენზე ძალიან მოქმედებს, დიდ ენერგიას და მოტივაციას გვაძლევს. ყოველდღიურად ვცდილობთ, რომ უფრო მეტი და მეტი სათამაშო მოვიტანოთ,“- აღნიშნულ საკითხზე სოსო ნებიერიძემ ტელეკომპანია „რუსთავი 2“-ის გადაცემაში „დილა მშვიდობისა საქართველო“ ისაუბრა.

წყარო:​ „დილა მშვიდობისა საქართველო“

წაიკითხეთ სრულად