Baby Bag

ზარმაცი ბავშვები არ არსებობენ, არსებობენ უფროსები, რომლებსაც მათი მოტივირება ეზარებათ

ზარმაცი ბავშვები არ არსებობენ, არსებობენ უფროსები, რომლებსაც მათი მოტივირება ეზარებათ

ზარმაცი ბავშვები არ არსებობენ. მშობლები და მასწავლებლები ხშირად აღნიშნავენ, რომ ბავშვები ზარმაცობენ, ისინი საშინაო დავალებებს არ ასრულებენ ან ოთახს არ ალაგებენ. მშობელს თუ ვკითხავთ, რატომ უნდა შეასრულოს ბავშვმა საშინაო დავალება, ის გვიპასუხებს, რომ ამის გაკეთება ძალიან მნიშვნელოვანია. თუმცა, არ დააკონკრეტებს, ვისთვის არის მნიშვნელოვანი საშინაო დავალების შესრულება, ბავშვისთვის თუ უფროსებისთვის.

ზრდასრულ ადამიანს თუ ჰკითხავთ, რატომ დადის დარბაზში სავარჯიშოდ, ის გიპასუხებთ, რომ მას ჯანსაღი ცხოვრების წესი მოსწონს, ან გახდომა სურს. უფროსების ქცევა ყოველთვის გარკვეული მოტივატორით არის განპირობებული. ბავშვები, რომლებიც არ აკეთებენ იმას, რასაც მათგან მშობლები და მასწავლებლები ითხოვენ, მოტივირებულები არ არიან. უფროსებიც იშვიათად აკეთებენ იმას, რისი მოტივაციაც არ აქვთ. თუ თქვენ აბაზანის გაწმენდა არ გსურთ, ასე არ მოიქცევით. ზრდასრული ადამიანი ხშირად ისე იქცევა, როგორც არ სურს, რადგან აცნობიერებს, რომ მას ეს ქცევა გარკვეულ სარგებელს მოუტანს. ბავშვებს მსგავსი მიზეზ-შედეგობრივი კავშირების დადგენა უჭირთ. ამის გასაცნობიერებლად მათ საკმაოდ დიდი დრო სჭირდებათ.

ბავშვს ზარმაცის იარლიყს თუ მიაკრავთ, ამით მას შეურაცხყოფას მიაყენებთ. იმის გამო, რომ ბავშვის მოტივირებაში სათანადო შრომას არ დებთ, მას ზარმაცი არ უნდა უწოდოთ. პატარების მოტივირებას შრომა და მონდომება სჭირდება, რაც უფროსებს ხშირად უძნელდებათ. თუ გსურთ, რომ ბავშვმა თქვენი მითითებები შეასრულოს, უფროსებისთვის სასურველი ქმედებები მისთვის მოსაწონი უნდა გახადოთ. გარეგანი მოტივაციის ზრდაზე მეტად გირჩევთ ბავშვის შინაგანი მოტივაციის ამაღლებაზე იზრუნოთ. თუ ბავშვის შინაგან მოტივაციას გაზრდით, ის თქვენთვის მოსაწონ ქცევას საკუთარი სურვილით განახორციელებს, რადგან მისი დადებითი მნიშვნელობა გააზრებული ექნება.

ბავშვი აქტიური და მოტივირებული რომ გახდეს, ყოველდღიური, რუტინული აქტივობები მრავალფეროვანი და საინტერესო უნდა გახადოთ. ბავშვის გარეგანი მოტივაციის ამაღლება არასდროს ამართლებს. თუ თქვენი შვილი დასჯის შიშით გარკვეულ ქცევაზე უარს ამბობს და წახალისების მიზნით კონკრეტულ ქცევას ახორციელებს, მისი ქმედება გარეგანი მოტივატორებით არის განპირობებული. გარეგანი მოტივაცია დროებითია, ის გძელვადიან შედეგს არ იძლევა და საბოლოოდ ბავშვის დემოტივაციას იწვევს.

ბავშვის მოტივაციის გაზრდა თუ გსურთ, დაივიწყეთ მოსაზრება, რომ ბავშვი ზარმაცია. ამის ნაცვლად მისი პასიურობის მიზეზების შესწავლა დაიწყეთ. შესაძლოა, ბავშვის ქცევა მოტივაციის ნაკლებობით, კონკრეტული ქცევის ღირებულების გაუცნობიერებლობით ან თქვენი მოთხოვნების ბუნდოვანი ხასიათით იყოს განპირობებული.

ბავშვებს ოთახის დალაგება ნაკლებად უყვართ. თუ გსურთ, რომ შვილს სისუფთავე შეაყვაროთ, მას ჭკუის დარიგებას ნუ დაუწყებთ. ამის ნაცვლად ბავშვს აგრძნობინეთ, რომ წესრიგი გიყვართ. თავად ყოველთვის მოწესრიგებული იყავით და სახლი ხშირად დაალაგეთ. ბავშვი სისუფთავის მნიშვნელობას ასე უფრო გაიგებს. თუ მას ეტყვით, რომ ოთახი უნდა დაალაგოს, შესაძლოა, თქვენ შორის დისტანცია გაჩნდეს, ბავშვმა ჩათვალოს, რომ ის საკმარისად კარგი არ არის, რაც მის დემოტივაციას შეუწყობს ხელს.

მასწავლებლებმა და მშობლებმა დავალება ბავშვისთვის საინტერესო და მრავალფეროვანი უნდა გახადონ, რათა მისი დაინტერესება შეძლონ. მნიშვნელოვანია, რომ უფროსებმა ბავშვის გონებრივი შესაძლებლობები და ინტერესები გაითვალისწინონ, როდესაც მისგან კონკრეტული დავალების შესრულებას ელიან. მასწავლებელი დავალების მიცემისას მშობლებზე შთაბეჭდილების მოხდენას არ უნდა ცდილობდეს, ის ბავშვების სურვილებსა და ინტერესებს უნდა ითვალისწინებდეს.

მოტივაციის ნაკლებობა ბავშვებს მხოლოდ სწავლის ან დალაგების საკითხებთან დაკავშირებით არ აქვთ. პატარები პარკში ძალიან კარგად ერთობიან, როდესაც მშობლებთან ერთად დარბიან და თამაშობენ, მაგრამ თუ მშობლები თავად პასიურები არიან და ბუნებაში ყოფნისას სკამზე უძრავად სხედან, ბავშვების აქტივობაც იკლებს.

მნიშვნელოვანია, რომ მშობლებმა ბავშვის სიზარმაცის შესახებ მითი დაამსხვრიონ და გააცნობიერონ, რომ შვილის მოტივირებისთვის ძალიან ბევრი შრომაა საჭირო.

მომზადებულია​ indianlink.com.au - ს მიხედვით

თარგმნა ია ნაროუშვილმა 

არ დაგავიწყდეთ !!!

Momsedu.ge-მ თქვენთვის, დედებისთვის შექმნა ახალი სივრცე. მოიწონეთ გვერდი მცოდნე დედები

შეიძლება დაინტერესდეთ

რა მნიშვნელობა აქვს პირადი სივრცის არსებობას ბავშვის ცხოვრებაში?

რა მნიშვნელობა აქვს პირადი სივრცის არსებობას ბავშვის ცხოვრებაში?
რა მნიშვნელობა აქვს პირადი სივრცის არსებობას ბავშვის ცხოვრებაში, რა ფსიქოლოგიური პრობლემები შეიძლება შეუქმნას ბავშვს პირადი სივრცის დარღვევამ მშობლის მიერ? - ამ საკითხებზე ​MomsEdu.ge-ს ესაუბრა კლინიკური ფსიქოლოგიის მაგისტრი თათია მჟავია.
- ხშირად მშობლები ისე, რომ ვერ აცნობიერებენ ბავშვების პირად სივრცეს არღვევენ.
 ბავშვებისთვის პირადი სივრცის მნიშვნელობაზე რომ ვისაუბროთ.
- პირველ რიგში, საჭიროა განვმარტოთ, რა არის პირადი სივრცე და რას ნიშნავს პირადი სივრცის დარღვევა. პირადი სივრცე შეიძლება განისაზღვროს, როგორც კომფორტული მანძილი ჩვენსა და სხვა ადამიანს შორის, რომელსაც ესაუბრებით. ეს არის ადამიანის გარშემო არსებული უხილავი საზღვარი, რომელსაც იგი ფსიქოლოგიურად თავისად თვლის. პირადი სივრცის არსებობა გვეხმარება თავი დაცულად და კომფორტულად ვიგრძნოთ. თუ ვინმე შემოიჭრება თქვენს პირად სივრცეში ეს ნიშნავს, რომ ის ძალიან ახლოსაა თქვენთან და არღვევს თქვენს პერსონალურ საზღვრებს.
ბავშვის ასაკის მატებასთან ერთად იზრდება პირადი სივრცის ზრდის მოთხოვნილებაც. დაახლოებით 1 წლის ასაკიდან, როდესაც პატარები ცდილობენ დამოუკიდებლად გადადგან ნაბიჯები, სწორედ მაშინ იწყება საკუთარი სივრცის აღქმა და პირადი სივრცის მოთხოვნილება.
პირადი სივრცის მნიშვენლობა იზრდება გარდატეხის პერიოდში, როდესაც მოზარდი ცდილობს, შეისწავლოს საკუთარი თავი, როგორც ოჯახის წევრებისაგან დამოუკიდებელი პიროვნება. პირადი სივრცის საჭიროებას ზრდის ასევე, მოზარდის ორგანიზმში მიმდინარე ფიზიკური ცვლილებებიც. ბავშვის განვითარების ყველა ეტაპზე მნიშვენელოვანი ფაქტორია, რომ ისინი გრძნობდნენ მშობლებისა და ოჯახის წევრების მხრიდან მხარდაჭერასა და მათი პირადი სივრცის პატივისცემას.


​ 
- რა ფსიქოლოგიური პრობლემები შეიძლება გამოიწვიოს პირადი სივრცის რღვევამ ბავშვებში?
- ხშირად პირადი სივრცის რღვევა ასოცირდება დისკომფორტის, დაუცველობისა და შიშის განცდასთან. რა თქმა უნდა, ბავშვებთან ეს განცდები უფრო გამძაფრებულია. საკუთარი პირადი სივრცის არსებობა ბავშვს ეხმარება თავი დაცულად და მშვიდად იგრძნოს, პატარამ უნდა იცოდეს, ვის აქვს შეხების, ჩახუტების უფლება.
როდესაც ბავშვი ან მოზარდი არ ფლობს ინფორმაციას პირადი სივრცის შესახებ, ისინი ხშირად არღვევენ სხვის პირად სივრცესაც, რაც თავისთავად ქმნის სოციალურ, სირთულეებს, პატარებს უჭირთ თანატოლებთან და უფროსებთან კონტაქტი, ვერ ახერხებენ თანატოლებთან კომუნიკაციის სწორად დაამყარებას. 

- შესაძლოა თუ არა მცირეწლოვან ასაკში პირადი სივრცის დარღვევამ ზრდასრულ პერიოდში რაიმე სახის პრობლემა შეუქმნას ბავშვს?
- თუ ზრდასრული ადამიანი ვერ ახერხებს, დაიცვას საკუთარი პირადი სივრცე, ის ვერ შეძლებს, პატივი სცეს სხვის პირად სივრცესაც. ასეთ დროს პრობლემები ჩნდება ინტერპორსნალურ და სოციალურ ურთიერთობებში. პიროვნებას უჭირს საკუთარი სურვილებისა და განცდების გაცნობიერება და რეალიზება.
- რას ურჩევდით მშობლებს?
- მშობლებს ვურჩევ, ბავშვებს რაც შეიძლება დროულად, ასაკის შესაბამისად მიაწოდონ ინფორმაცია პირადი სივრცის შესახებ. ოჯახის წევრები ბავშვებისთვის ერთგვარი „როლური მოდელები“ ვართ, ჩვენს მაგალითზე ისინი სწავლობენ საკუთარი და სხვისი პირადი სივრცის პატივისცემას. ოჯახში შეძლებისდაგვარად უნდა იყოს გამოყოფილი ბავშვისთვის პირადი ოთახი ან კუთხე. ხშირად უფროსები ისე ვარღვევთ ბავშვებისა და მოზარდების პირად სივრცეს, რომ ვერც კი ვაცნობიერებთ ამას. ამიტომაცაა მნიშვნელოვანი ბავშვობისა და მოზარდობის პერიოდში მათი მხარდაჭერა და მოსმენა, პირველ რიგში, ბავშვები თავს დაცულად თქვენ გვერდით უნდა გრძნობდნენ.
 შეეცადეთ, ბავშვის ოთახში არ შეხვიდეთ დაკაკუნებისა და ნებართვის გარეშე, ანგარიში გაუწიეთ მის „არას“, მიეცით უფლება დამოუკიდებლად მოიწესრიგოს თავი (ასაკის შესაბამისად). ასეთი მიდგომით პატარები სწავლობენ თქვენი პირადი სივრცის პატივისცემასაც. პირადი სივრცის უზრუნველყოფა მოზარდს უქმნის განცდას, რომ მშობლები და გარშემომყოფები მას პატივს სცემენ.


ბავშვისთვის პირადი სივრცის სწორად დაწესება ისეთივე მნიშვენლოვანია, როგორც თქვენი ზრუნვა და სიყვარული, ამიტომ არ მოერიდოთ თქვენი შვილებისთვის სათანადო ცოდნის მიწოდებას პირადი სივრცის შესახებ და არასოდეს შეეცადოთ ზედმეტად დაარღვიოთ მათი პირადი საზღვრები. 

​ესაუბრა მარიამ ჩოქური
წაიკითხეთ სრულად