Baby Bag

როგორ დავეხმაროთ ბავშვს ძლიერ პიროვნებად ჩამოყალიბებაში?

როგორ დავეხმაროთ ბავშვს ძლიერ პიროვნებად ჩამოყალიბებაში?

მშობლები გადაჭარბებული მზრუნველობით შვილებს გაუცნობიერებლად უბიძგებენ მსხვერპლის როლის მორგებისკენ, რის გამოც ზრდასრულ ასაკში ბავშვები ტრაგიკულ ადამიანებად ყალიბდებიან. მათ ადამიანებთან ნორმალური ურთიერთობის დამყარება უჭირთ და გამუდმებით ტანჯვისკენ ისწრაფვიან. ძლიერი პიროვნების აღსაზრდელად მშობლებმა გარკვეული რეკომენდაციები უნდა გაითვალისწინონ.

1. ბავშვს უსიამოვნო ემოციებთან და დანაშაულის გრძნობასთან გამკლავება ასწავლეთ

ბავშვები, რომლებმაც ემოციების გაკონტროლება იციან, რთულ გამოწვევებს მარტივად უმკლავდებიან და მყარ გადაწყვეტილებებს იღებენ. არცერთი ბავშვი დაბადებისთანავე არ ფლობს ემოციებთან გამკლავების უნარს. ეს მან მშობლებისგან უნდა ისწავლოს. ბავშვს უნდა აუხსნათ, როგორ გაუმკლავდეს შიშს, ბრაზს, სევდას და სასოწარკვეთას. ამისთვის აუცილებელია ბავშვის ქცევის და არა მისი ემოციების კორექტირება. ბავშვს აუხსენით, რომ უსიამოვნო ემოციები ცუდ ქცევას არ ამართლებს. ბავშვმა უნდა იცოდეს, რომ გაბრაზების გამო დას არ უნდა დაარტყას, მას ისიც უნდა ესმოდეს, რომ მოწყენილობა სიზარმაცის გასამართლებლად საკმარისი მიზეზი არ არის. თქვენს შვილს ასწავლეთ, როგორ მართოს ემოციები და როგორ დააღწიოს თავი მათ ტყვეობას. ზოგიერთ ბავშვს ხატვა ამშვიდებს, ზოგს მეგობრებთან ურთიერთობა. ყველა ბავშვს ინდივიდუალური მიდგომა ესაჭიროება, თუმცა ნებისმიერ შემთხვევაში, როდესაც გრძნობთ, რომ თქვენი შვილი ცუდ განწყობაზეა, ის რამით გაართეთ, ისეთი საქმე გააკეთებინეთ, რომელიც მას უყვარს. ამგვარად ბავშვი ხუთ წუთში დაივიწყებს, რომ ცუდ ხასიათზე იყო.

2. ბავშვს პასუხისმგებლობის გრძნობა განუვითარეთ

ადამიანებს პრობლემები ყოველთვის აწუხებთ. რაც უფრო ადრე ასწავლით ბავშვს სირთულეებთან გამკლავებას, მით უფრო კარგ სამსახურს გაუწევთ მას. ბავშვი, რომელმაც არ იცის, როგორ გადაჭრას პრობლემა, მთელ ენერგიას მისგან გაქცევაზე ხარჯავს. ზოგჯერ ის მოქმედებას გაუცნობიერებლად იწყებს და არჩევანში დარწმუნებული არ არის. როდესაც ბავშვმა პრობლემებთან გამკლავება არ იცის, ის კლასს მაშინვე დატოვებს, როგორც კი კლასელები მის დაცინვას დაიწყებენ. მშობელმა ბავშვს პრობლემის გადაჭრა უნდა ასწავლოს, მაგრამ არავითარ შემთხვევაში არ უნდა გააკეთოს ეს თავად. თქვენს შვილს პრობლემის ფორმულირებაში დაეხმარეთ და მისი გადაჭრის რამდენიმე გზა შესთავაზეთ. ბავშვმა მათ შორის საუკეთესო თავად უნდა აარჩიოს. თუ ბავშვს ვარჯიშზე წასვლისას ფორმა ყოველთვის სახლში რჩება, მას აღნიშნული პრობლემის მოგვარების რამდენიმე ალტერნატივა შესთავაზეთ, ნაცვლად იმისა, რომ ფორმა ჩანთაში თავად ჩაუდოთ.

3. ბავშვს სხვა ადამიანების დახმარება ასწავლეთ

ბავშვს სხვების თანაგრძნობა ადრეული ასაკიდანვე უნდა ასწავლოთ. იმის ნაცვლად, რომ სიკეთის მნიშვნელობა მას სიტყვიერად აუხსნათ, ყველაფერი საკუთარ მაგალითზე ასწავლეთ. თუ ბავშვი დაინახავს, რომ თქვენ დროსა და ფინანსებს დაუნანებლად ხარჯავთ გაჭირვებულთა დასახმარებლად, ის აუცილებლად მოგბაძავთ. ამგვარად თქვენი შვილი ბავშვური ეგოიზმის დამარცხებას მარტივად შეძლებს. ბავშვმა უნდა დაინახოს, რომ პრობლემები ყველა ადამიანს აქვს. ამგვარად მას სირთულეებთან გამკლავება არ გაუჭირდება.

4. ბავშვს შეცდომის დაშვების უფლება მიეცით

მშობლები ხშირად იმეორებენ, რომ ბავშვი წარმატებას ადრეული ასაკიდანვე უნდა მიეჩვიოს, რის გამოც ისინი შვილებს მარცხისგან თავგამოდებით იცავენ. ისინი ვერ ხვდებიან, რომ ბავშვებს დათვურ სამსახურს უწევენ. თქვენს შვილს მეტი თავისუფლება უნდა მისცეთ. შეცდომების დაშვებას თავისი დადებითი მხარეები აქვს, ამას რაც უფრო მალე მიხვდებით, მით უფრო გაუხსნით თქვენს შვილს გზას წარმატებისკენ. ბავშვი, რომელიც გარკვეულ სირთულეებს პირისპირ ეჯახება, წარმატებას უფრო ადვილად აღწევს.

5. ბავშვს ნეგატიური ინფორმაციისგან ყოველთვის ნუ დაიცავთ

სამყაროში სიკეთე და ბოროტება თანაარსებობენ. რამდენიც უნდა ეცადოთ, რომ თქვენი შვილი ამ უკანასკნელისგან დაიცვათ, ის უსამართლობას ადრე თუ გვიან მაინც გამოცდის. ბავშვს ჯადოსნურ წრეში ნუ მოაქცევთ, სადაც ყველაფერი იდეალურადაა. როდესაც თქვენი შვილი გაიგებს, რომ სამყარო არც ისეთი იდეალურია, როგორც ამას ეუბნებოდით, ის თქვენდამი ნდობას დაკარგავს. ბავშვს, მისი ასაკისა და ემოციური მდგომარეობის გათვალისწინებით, გარკვეული სახის ნეგატიური ინფორმაცია უნდა მიაწოდოთ, რათა ის ცხოვრებისეული გამოცდილების მისაღებად მოამზადოთ.

6. არ აქციოთ ბავშვი სამყაროს ცენტრად

თქვენს ოჯახში ყველა ბავშვის გარშემო თუ იქნება შემოკრებილი და მას გამუდმებით ყურადღების ცენტრში ამყოფებთ, თქვენი შვილი ეგოისტ ადამიანად ჩამოყალიბდება. ის იფიქრებს, რომ ყოველთვის ყველა მის თაყვანისცემაში უნდა იყოს. ბავშვი იმაზე უნდა კონცენტრირდეს, თუ რას შესთავაზებს მომავალში სამყაროს და არა იმაზე, თუ რისი მიღება შეუძლია მისგან.

7. ბავშვის თვითშეფასების ამაღლებაზე იზრუნეთ

ბავშვის თვითშეფასების ჩამოყალიბებაში მშობელს უდიდესი წვლილი მიუძღვის. შვილის თვითშეფასების ამაღლებისთვის , მას ხშირად უთხარით, როგორ გიყვართ. ხშირად დაიხმარეთ ბავშვი საშინაო საქმეებში, რათა მან თავი საჭირო ადამიანად იგრძნოს. ყოველთვის შეაქეთ თქვენი შვილი დიდი და პატარა მიღწევებისთვის. როდესაც ბავშვი თქვენთვის მიუღებელ ქცევას ავლენს, ის უბრალოდ კი არ უნდა გააკრიტიკოთ, პარალელურად აუხსენით კიდეც, რა უნდა გაეკეთებინა. თუ თქვენი შვილი სკოლაში ცუდ ნიშანს იღებს, უთხარით მას, რომ უკეთესი შედეგის მისაღებად მეტი შრომა და მონდომებაა საჭირო. არასდროს უთხრათ ბავშვს (ხუმრობითაც კი), რომ მის გარეშე ცხოვრება უფრო მარტივი იქნებოდა. ამით მის თვითშეფასებას გაანადგურებთ. არასდროს გააკრიტიკოთ ბავშვი სხვების თანდასწრებით. ეს მის ფსიქიკაზე სამუდამო კვალს დატოვებს. ბავშვი სხვების ნეგატიურ დამოკიდებულებას ვერ გაუმკლავდება და სათანადო წინააღმდეგობას ვეღარ გაუწევს, რაც მას ყოველთვის დატანჯავს. არასდროს შეადაროთ ბავშვი სხვა ბავშვებს, განსაკუთრებით დებსა და ძმებს. ყველა ბავშვს თავისი ძლიერი და სუსტი მხარეები აქვს, რომელიმე მათგანისთვის უპირატესობის მინიჭება დაუშვებელია.


მომზადებულია​ adme.ru -ს მიხედვით

თარგმნა ია ნაროუშვილმა

არ დაგავიწყდეთ !!!

Momsedu.ge-მ თქვენთვის, დედებისთვის შექმნა ახალი სივრცე. მოიწონეთ გვერდი მცოდნე დედები

შეიძლება დაინტერესდეთ

ძვირადღირებული საჩუქრების ინტენსიურად ჩუქების შემთხვევაში, არსებობს მუდმივ მოთხოვნილებაში გადაზრდის რისკი

ძვირადღირებული საჩუქრების ინტენსიურად ჩუქების შემთხვევაში, არსებობს მუდმივ მოთხოვნილებაში გადაზრდის რისკი

სკოლის დამთავრების ან გამოცდების ჩაბარების შემდეგ ძვირადღირებული ნივთების ჩუქებით, ვუკარგავთ თუ არა მოტივაციას შვილებს, თვითონ მიაღწიონ მიზანს, ხომ არ წარმოადგენს ეს დამოუკიდებლობის შეზღუდვას? - ამ და სხვა საკითხებზე ​MomsEdu.ge-ს ესაუბრა პრაქტიკოსი ქცევითი თერაპევტი, სუპერვაიზერი, ფსიქოლოგიის მაგისტრი, მაკო გაგნიძე.

- ხშირად, როდესაც შვილი ამთავრებს სკოლას, ან წარმატებით ასრულებს გამოცდებს, მშობლები ასაჩუქრებენ ძვირადღირებული ნივთებით (მაგალითად, მანქანა) რამდენად მიზანშეწონილია ეს მათთვის, ვუკარგავთ თუ არა მოტივაციას, თვითონ მიაღწიონ მიზანს?

- როგორ ფიქრობთ, რატომ ვჩუქნით ერთმანეთს საჩუქრებს? რას ვასწავლით ბავშვებს, როდესაც მათ სიურპრიზს ვუმზადებთ, ან ვაძლევთ შესაძლებლობას საჩუქარი გაუკეთონ ოჯახის წევრებს და მეგობრებს? აღნიშნულის გაცემა სოციალური ცხოვრების განუყოფელი ნაწილია, ამით გვინდა ვაჩვენოთ, რომ ადამიანი ჩვენთვის ძვირფასია, ვზრუნავთ მასზე და შეძლებისდაგვარად ვაძლევთ იმას, რაც მისთვის სასურველია, რაზეც ოცნებობს. ეს არის ის, რასაც საკუთარი სურვილით ვჩუქნით ადამიანებს, რათა გავახაროთ და ვასიამოვნოთ, ეს ნიშნავს ერთმანეთისთვის ბედნიერების, სიხარულის, აღფრთოვანების მინიჭებას, ყოველგვარი დამსახურების და პირობების გარეშე.
თავის მხრივ, რა თქმა უნდა, მისი ემოციური არსი ხშირად უფრო მნიშვნელოვანი და ღრმაა, ვიდრე მატერიალური. მშობლებსა და შვილებს შორის ფსიქოლოგია გარკვეულწილად პირობების და წესების არსებობას ითვალისწინებს, ასე ვთქვათ, ურთიერთშეთანხმებითი ფორმით, რომელთა შესრულების შემდეგ ბავშვი იღებს ჯილდოს. ეს გარკვეულწილად დაკავშირებულია მოტივაციასთან. არსებობს ორი სახის მოტივაცია: შინაგანი და გარეგანი. როცა მშობელი ბავშვს ეუბნება - „თუ გამოცდას ჩაბარებ, გიყიდი მანქანას“, ეს არის მოტივაციის ყველაზე გავრცელებული ფორმა, გარეგანი მოტივაცია, როცა ადამიანი ამა თუ იმ ქმედებას ასრულებს გარეგანი ზემოქმედების, ჯილდოს მიღების გამო. ასეთი მოტივაცია არის ხანმოკლე და არაეფექტური. წარმატების მიღწევა მხოლოდ ამით ვერ ხერხდება, ან თუ ხერხდება ხანმოკლე დროით. შინაგანი მოტივაციის საყრდენ ფაქტორებს წარმოადგენს: მოთხოვნილება, ინტერესი, შინაგანი განწყობა. წარმმართველი პროცესია ადამიანის შინაგანი მდგომარეობა.
სწორედ ამიტომ მშობლის მიზანი უნდა იყოს შინაგანი მოტივაციის ამაღლება, რაც არის ხანგრძლივ დროზე ორიენტირებული, მიზნობრივი, რითიც ადამიანი სწავლობს საკუთარი ინტერესებისა და სურვილების დაკმაყოფილებას.
ის, თუ რისი ჩუქება შეიძლება და რისი არა, ეს ერთმნიშვნელოვნად ინდივიდუალური საკითხია, მთავარია, რომ საჩუქარი იყოს საჩუქარი და არა მანიპულირების საშუალება, ვალის მოხდა ან რაღაცის კომპენსირება. ძვირადღირებული საჩუქრების ინტენსიურად ჩუქების შემთხვევაში, არსებობს მუდმივ მოთხოვნილებაში გადაზრდის რისკი.
- როგორ უნდა ვაჩუქოთ შვილს საჩუქარი, რომ მასზე დადებითად აისახოს და არა პირიქით, დამოუკიდებლობა დავუკარგოთ?
- ზოგადად საჩუქრის ჩუქების აქტი არის ერთ-ერთი ყველაზე მნიშვნელოვანი, ცხოვრების კმაყოფილებისა და კეთილდღეობის განცდის თვალსაზრისით. ადამიანები, რომლებიც ხშირად აკეთებენ საჩუქრებს, თავს უფრო ბედნიერებად გრძნობენ. რაც შეეხება შვილისთვის საჩუქრის სწორად შერჩევას, დღეს რთულია თანამედროვე მოზარდების გაოცება, თუმცა თუ დეტალურად შევისწავლით მის ხასიათს, ინტერესებს, ჰობის, მისთვის ისეთი ძვირფასი საჩუქრის შერჩევასაც შეძლებთ, რომელიც არ საჭიროებს მნიშვნელოვან მატერიალურ ხარჯებს. საჩუქარი შესაძლოა, არ იყოს მატერიალურად ძვირი, თუმცა, როგორც ზემოთ აღვნიშნე, ჰქონდეს დიდი ემოციური მნიშვნელობა. ასევე მნიშვნელოვნად მიიჩნევა, მას ჰქონდეს გარკვეულწილად სიმბოლური დატვირთვა და რა თქმა უნდა, შერჩეული იყოს საჭიროების, ასაკის გათვალისწინების მიხედვით.
- ზოგიერთ მშობელს სჩვევია ფრაზა - ჩემს ხარჯზე ცხოვრობ და რასაც გეტყვი, ისე უნდა გააკეთო. როგორ აისახება ეს მათ ფსიქიკაზე?

- ​რა თქმა უნდა, მსგავსი გამონათქვამი მშობლის მხრიდან, შვილის მიმართ ნამდვილად არასასიამოვნოა და არაკეთილგანწყობილ დამოკიდებულებას, უპატივცემულობას გამოხატავს. ხშირად მშობელი უკმაყოფილოა საკუთარი შვილით და სურს მისი ცხოვრების გზა თავად განკარგოს, რაც გაუმართლებელია. აღნიშნული ფაქტი წარმოადგენს მშობლის მიერ შვილის პიროვნებად არაღიარებას. 
რა ასაკისაც არ უნდა იყოს შვილი, შესაძლოა, მშობლის მხარდაჭერა მისთვის ცხოვრების გარკვეულ ეტეპებზე მნიშვნელოვანი გახდეს, როგორც ფსიქოლოგიური ასევე მატერიალური, თუმცა ეს არ ზღუდავს მის ინდივიდუალიზმს. შესაძლოა, მშობლის და შვილის მოსაზრებები და ხედვები ერთმანეთს არ ემთხვეოდეს, რაც სრულიად ნორმალურია. მატერიალური თუ ფსიქოლოგიური მხარდაჭერის სანაცვლოდ მშობლისგან მსგავსი მოთხოვნა ყოველგვარ საფუძველს მოკლებული და უსამართლოა, გარკვეულწილად შეიცავს ფსიქოლოგიური ძალადობის ელემენტებს, რაც შესაძლოა საფუძვლად დაედოს სხვადასხვა სახის ფსიქლოგიურ პრობლემებს.

მიეცით შვილებს შეცდომების დაშვების უფლება, დაე, თავად აგონ პასუხი საკუთარ შეცდომებზე და აიღონ პასუხისმგებლობა გადაწყვეტილებებზე, ამასთან, მშობელთან მეგობრული ურთიერთობა ეხმარება შვილს მომავალი ცხოვრების წარმართვაში. მას უნდა შეეძლოს ნებისმიერ დროს გაუზიაროს მშობელს საკუთარი წუხილი, გულისტკივილი და მისი მხრიდან მიიღოს არა სასჯელი და კრიტიკა, არამედ მხარდაჭერა და თანადგომა. მნიშვნელოვანია გარემო, სადაც არსებობს წესებიც, აკრძალვებიც, მაგრამ მშობლები უსმენენ შვილს, აქვთ მისი უპირობო სიყვარული და მიმღებლობა, ესაუბრებიან მას და აფასებენ, როგორც პიროვნებას.
ესაუბრა მარიამ ჩოქური

წაიკითხეთ სრულად