Baby Bag

​„მთელი ყურადღება უნდა გადავიტანოთ ბავშვებზე“ - როგორ შევუმსუბუქოთ შვილებს პანდემიით გამოწვეული სტრესი

​„მთელი ყურადღება უნდა გადავიტანოთ ბავშვებზე“ - როგორ შევუმსუბუქოთ შვილებს პანდემიით გამოწვეული სტრესი

როგორ შეცვალა კოვიდ-19-მა ბავშვთა ყოველღდღიურობა და რა შეიძლება გააკეთონ მშობლებმა პატარების ფსიქოლოგიური სიჯანსაღისთვის? - ამ თემებზე MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ფსიქოლოგი რუსუდან მხეიძე.

- ქალბატონო რუსუდან, კორონავირუსმა საზოგადოების ცხოვრება შეცვალა, რა ზეგავლენა მოახდინა ბავშვების გონებრივ კეთილდღეობასა და ჯანმრთელობაზე?

- ვერ ვიტყვით, რომ უფროსებთან შედარებით ბავშვები უფრო მძიმედ იტანენ ვირუსს, მაგრამ მათი ცხოვრება საკმაოდ შეიცვალა. განსაკუთრებით, პატარები, რომლებიც საოცრად ელოდებიან სკოლაში სწავლას, ეს მომენტი განიცადეს ყველაზე მძიმედ. მეორე, არის ის, რომ ძირითადად სახლში უწევთ ყოფნა, ვეღარ ნახულობენ თანატოლებს, ვეღარ მიდიან ბებიასთან და ბაბუასთან. ახალგაზრდებს საკმაოდ მყიფე ფსიქიკა აქვთ, რასაც ამ მდგომარეობამ უფრო მძიმე დაღი დაასვა. ფსიქოლოგიური თვალსაზრისით, გაიზარდა ადამიანების რიცხვი, რომლებსაც დეპრესია, შფოთვები აქვთ.

- სკოლები დაიხურა, ბავშვები ვეღარ თამაშობენ თანატოლებთან, ფაქტობრივად, სახლში არიან გამოკეტილები. რა უნდა გააკეთონ მშობლებმა, რომ შეუმსუბუქონ ის სტრესი, რაც პანდემიამ გამოიწვია მათში?

- ჩვენ, ყველა ძალიან მძიმე მდგომარეობაში ვართ. მთელი ყურადღება უნდა გადავიტანოთ ბავშვებზე - ეს იქნება კითხვა, თამაში, ხატვა თუ სხვა. ბევრმა მშობელმა მოიფიქრა აქტივობები, რომლითაც ეხმარებიან შვილებს, მაგალითად, ავეჯის ერთად მოხატვა, წიგნის ერთად კითხვა და ცდილობენ, ბავშვებს გაუქარწყლონ ის დეფიციტი, რაც თანატოლების ნაკლებობით აქვთ. ერთი მხრივ, დადებითიც შეგვიძლია დავინახოთ ამ ყველაფერში, მშობლების ძირითადი ნაწილი სახლშია და მათ მეტი დრო აქვთ შვილებთან საურთიერთოდ, ამასთან, თვითონაც ერთობიან.

- პანდემიის პირობებში ბავშვთა დიდი ნაწილი უფრო მეტად გახდა გაჯეტებზე დამოკიდებული. რას ურჩევდით მშობლებს, როგორ მიუდგნენ ამ კუთხით ბავშვებს?

- ისედაც ხომ იყვნენ მიჯაჭვულები და პანდემიის ფონზე ბევრად გაიზარდა დამოკიდებულება. სულ იყო და არის საუბარი, რომ მოაცილეთ ბავშვები გაჯეტებს, თუმცა არაფერი გამოდის. იმისთვის, რომ რამენაირად დააკავონ ბავშვები, ამ ალტერნატივას ირჩევენ, ყურადღებას აღარ აქცევენ. ყველაფერი ნორმის ფარგლებში უნდა მოხდეს, რადგან ეს ნორმა არ არსებობს, ვიღებთ იმას, რასაც ვიღებთ. აქედან გამომდინარე, ბავშვები მეტად გაღიზიანებულები ხდებიან. მშობლებიც თავის მხრივ ძალიან რთულ მდგომარეობაში არიან, როცა დილიდან საღამომდე მუშაობა უწევთ, აღარ რჩებათ დრო თვითონ გაართონ ტელეფონის ნაცვლად. არაფერი არ არის დასამალი იმაში, რომ მშობლების უმეტესობას ერთი სული აქვს, ბავშვები სკოლაში მიიყვანონ, რომ დრო გამოუთავისუფლდეთ.

ესაუბრა მარიამ ჩოქური

არ დაგავიწყდეთ !!!

Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე ​დედების ჯგუფი“)

„ზოგჯერ მშობლები ბავშვებს ჩაძინების მიზნით ლოგინში ურთავენ ტელეფონს - ეს მცდარი შეხედულება...
რა საფრთხის წინაშე აყენებს ეკრანდამოკიდებულება ბავშვს და როგორ უნდა მოიქცეს მშობელი, რომ თავიდან აირიდოს მისგან გამოწვეული დაავადებები - აღნიშნულ თემებზე ​Momsedu.ge-ს ექიმი-პედიატრი, რადიოლ...

შეიძლება დაინტერესდეთ

რა კომპლექსები აწუხებთ მოზარდებს და რამდენად დიდია მშობლის როლი ასეთ დროს?

რა კომპლექსები აწუხებთ მოზარდებს და რამდენად დიდია მშობლის როლი ასეთ დროს?
რა კომპლექსები აწუხებთ მოზარდებს, რა მიზეზებით ჩნდება და რამდენად დიდია მშობლის როლი ასეთ დროს? - ამ საკითხებზე ​MomsEdu.ge ფსიქოლოგ ანა მეუნარგიასესაუბრა. 

- ქალბატონო ანა, მოზარდებში ხშირად იჩენს ხოლმე თავს სხვადასხვა სახის კომპლექსი, რაც ხელს უშლით მათ სრულფასოვნად ცხოვრებაში. ძირითადად, რა კომპლექსები აწუხებთ მათ?

- თავიდან ისიც ვთქვათ, თუ რა არის კომპლექსი. ამერიკის ფსიქოლოგთა ასოციაციის განმარტების მიხედვით, კომპლექსი არის „მსგავსი იდეების ან იმპულსების ჯგუფი ან სისტემა, რომელსაც აქვს საერთო ემოციური ფონი და ქმნის ძლიერ, ძირითადად არაცნობიერ ზეგავლენას ადამიანის განწყობასა და ქცევაზე“. მოზარდები მეტ ყურადღებას აქცევენ სოციალურ კონტაქტს თანატოლებთან, ბევრს ფიქრობენ იმაზე, თუ როგორ აღიქვამს მათ გარემო, შესაბამისად, შფოთვაც იმატებს. გოგონების შემთხვევაში ხშირია ფიქრი წონის შესახებ, ბიჭების შემთხვევაში კი იმაზე, რომ მეტად მამაკაცურები გამოჩნდნენ. ჩაცმულობიდან დაწყებული ვიზუალური მაჩვენებლებით დასრულებული ყველაფერს შეიძლება ეხებოდეს წუხილი. ამ დროს მოზარდები ძალიან მგრძნობიარენი არიან ოჯახის, მედიისა და სოციალური მოთხოვნების მიმართ. ამას კიდევ თავიანთი მოლოდინებიც ემატება, რასაც საბოლოოდ მიჰყავს მოზარდი ეჭვებამდე, შიშამდე და ღელვამდე.

- რა ძირითადი მიზეზებით შეიძლება გაუჩნდეს მოზარდს კომპლექსები?

- რეალურად ნებისმიერი მიზეზის გამო შეიძლება გაჩნდეს, თუმცა რომ დავკონკრეტდეთ, რამდენიმე თავისებურებას გამოვყოფდი. მოზარდობის პერიოდში ადამიანი მეტად არის საკუთარ თავზე ფოკუსირებული. ამის გამო შეიძლება ჰქონდეს განცდა, რომ არის სცენაზე და უხილავი აუდიტორია მუდმივად აფასებს მის ქცევას. გარდა ამისა, მოზარდების აზროვნება ძირითადად აწმყოსა და უახლოეს მომავალზე არის ფოკუსირებული. ისინი თავიანთ ქცევას ხანმოკლე შედეგებით აფასებენ. ასევე ზეგავლენას ახდენს ოჯახში არსებული აღზრდის სტილიც. სახლში როგორი იყო და არის სითბოს და გარკვეული დაწესებული ლიმიტების განაწილება, როგორ ხდებოდა დამოუკიდებლობის და ბავშვის თვითრწმენის განაწილება, რა შედეგი მოჰყვებოდა ხოლმე კონკრეტულ ქცევას, რამდენად თანამიმდევრული იყო აღზრდა.

- ასეთ დროს მშობლის მკაცრი დამოკიდებულება რამდენად მიზანშეწონილია?

- როგორც ზემოთ აღვნიშნეთ, ოჯახში არსებული აღზრდის სტილი დიდ ზეგავლენას ახდენს ბავშვის და მოზარდის განვითარებაზე. ფსიქოლოგები გამოყოფენ აღზრდის რამდენიმე სტილს და კვლევების მიხედვით, ყველაზე ეფექტურად ითვლება ავტორიტეტული აღზრდა. რაც გულისხმობს წესების დაწესებასა და სითბოს გამოხატვას შორის გარკვეული ბალანსის დაცვას. მნიშვნელოვანია ბავშვი და მოზარდი გრძნობდეს, რომ ის უყვართ და მხარს უჭერენ, თუმცა ისიც მნიშვნელოვანია, ჰქონდეს გარკვეული წესები, რასაც დაიცავს და ექნება მოქმედების გარკვეული ჩარჩო, რისი ერთობლიობაც შემდგომში უსაფრთხოების განცდას ამყარებს. ამ დროს ქცევის შედეგის წინასწარმეტყველება უფრო ადვილია, შფოთვაც ნაკლებია და სტაბილურობის განცდა და საკუთარი თავის მიღებაც მეტია.

- თინეიჯერულ ასაკში ხშირად ბავშვებს ეცვლებათ საკუთარ გარეგნობაზე წარმოდგენა, ყველაფერს მძაფრად აღიქვამენ, ამ პერიოდის გასვლის შემდეგ თავისთავად გაივლის კომპლექსებიც და რა როლი აქვს მშობელს? 

- მოაზრდობის გავლასთან ერთად, ის ნაკლებად ფოკუსირებული ხდება საკუთარ თავზე, იწყებს იმის გააზრებას, რომ მისი ქცევა და გარეგნობა გამადიდებელი შუშის ქვეშ აღარ არის, მეტად იწყებს საკუთარი თავის მიღებას. თუმცა ხანდახან გარეგნობასთან დაკავშირებული პრობლემა შეიძლება იმდენად მწვავე იყოს, რომ მოზარდს განუვითარდეს კვებითი აშლილობა (ბულიმია ან ანორექსია). ამისთვის მნიშვნელოვანია, მშობელმა დროულად შეამჩნიოს ეს და მიმართოს სპეციალისტს.

მშობლის როლი საკმაოდ დიდია ამ დროს. პირველ რიგში, მნიშვნელოვანია იმის დანახვა, რომ ბავშვი ცხოვრების ახალ ეტაპზე გადადის და სხვა საჭიროებები და მოთხოვნილებები აქვს, შეგვიძლია ჩავრთოთ გარკვეული გადაწყვეტილებების მიღების პროცესში და ვეცადოთ შესაბამისი მხარდაჭერა მივცეთ მას. კვებითი აშლილობების გარდა, შეიძლება სხვა სირთულეებმაც იჩინოს თავი. ამიტომ, როცა მშობელი ხედავს, რომ მოზარდი თავს გრძნობს დათრგუნულად, გახდა აგრესიული, უჭირს საკუთარი ემოციების მართვა, ჩამოშორდა სამეგობრო წრეს ან აღარ აქვს სოციალიზაციის სურვილი და ეს რამდენიმე კვირის მანძილზე გრძელდება, სჯობს მიმართოს სპეციალისტს, რათა ერთად მოაგვარონ პრობლემა.

ესაუბრა მარიამ ჩოქური

წაიკითხეთ სრულად