Baby Bag

„მნიშვნელოვანია, რომ პირველი ორი წლის განმავლობაში ბავშვი იყოს დედის და ოჯახის წევრების გარემოცვაში,“ - თამარ ედიბერიძე

​​ბავშვთა ნევროლოგი თამარ ედიბერიძე საქართველოს პირველი არხის გადაცემაში „პირადი ექიმი - მარი მალაზონია“ადრეულ წლებში ბავშვის დედასთან სიახლოვის მნიშვნელობის შესახებ საუბრობს. მისი თქმით, ბავშვი და დედა ერთ ენაზე საუბრობენ, რაც პატარას სიმშვიდის შენარჩუნებაში ეხმარება:

„მას შემდეგ, რაც ბავშვი დაიბადება, პირველი ერთი-ორი წლის მანძილზე, ის ძალიან არის მიჯაჭვული ოჯახის წევრების ემოციებზე, განსაკუთრებით დედაზე. ​ბავშვი უპირობოდ იღებს ყველა იმ ემოციას, რომელსაც განიცდიან დედა და მისი ოჯახის წევრები. ამიტომ ესეც არ უნდა დაგვავიწყდეს არასდროს, რატომ არის მნიშვნელოვანი, რომ ბავშვი იყოს ამ დროს დედის და ოჯახის წევრების გარემოცვაში. არ იყოს მისთვის უცხო ადამიანის, თუნდაც მოსიყვარულე და კეთილსინდისიერი ძიძის იმედად, იმიტომ, რომ დედასთან მას უკვე გაკვალული გზა აქვს, უკვე ერთ ენაზე ლაპარაკობენ ისინი. ძიძამ, მეზობელმა, კეთილმოსურნე ადამიანმა ჯერ კიდევ უნდა ისწავლოს ეს ენა. ამასობაში დრო იკარგება.“

თამარ ედიბერიძის თქმით, სამი წლის ასაკიდან ბავშვებს აჯანყების ეტაპი ეწყებათ:

„ამას არ სჭირდება დიდი მტკიცება, რატომ მშვიდდება ბავშვი უფრო ადვილად დედასთან, ოჯახის წევრთან და არა უცხო ადამიანთან. ​როგორც კი ორ წელს გადავაბიჯებთ და სამ წელს მივუახლოვდებით, აქ იწყება აჯანყების პერიოდი, როდესაც ბავშვი მოსინჯავს ძალებს, თვითონ გააკეთოს დასკვნები. ის უპირობოდ არ ემორჩილება ჩვენს ემოციებს, თვითონ ხდება აქტიური მკვლევარი. ამისთვის გარშემომყოფები უნდა ვიყოთ მზად, რომ დოზირებულად და სწორად მივაწოდოთ გამოწვევები, რომ ემოციურად არ გადაიწვას ბავშვი ან მეტისმეტად ერთფეროვანი არ იყოს მისი გარემო.“

თამარ ედიბერიძე აღნიშნავს, რომ მშობლებს ხშირად ეშლებათ, თუ რა არის ბავშვისთვის კარგი ან საუკეთესო:

„ეს ძალიან კრიტიკული პერიოდია ხოლმე მოზრდილებისთვისაც და ბავშვისთვისაც. ჩვენ ყველაფერი საუკეთესო გვემეტება ბავშვისთვის, თუმცა ეს ​საუკეთესო რაში მდგომარეობს, ამაში ხშირად ვუშვებთ შეცდომებს. ზოგჯერ დოზირებულად უარყოფითი ემოციაც უნდა მივცეთ ბავშვს. არსებობს ასაკის შესაბამისი უარყოფითი ემოციები. ბავშვმა უნდა გამოსცადოს ის, რომ რაღაც უნდა, მაგრამ არ შეიძლება. პატარ-პატარა იმედგაცრუებების მომენტიც უნდა ჰქონდეს. ამ ემოციებთან შეგუებას ადრეული ასაკიდანვე ვეჩვევით.“

„მშობლები ხშირად ამბობენ: „არ მინდა ვანერვიულო, არ მინდა გული ვატკინო, არ მინდა ვატირო.“ პირველ რიგში, ჩვენი ამოცანა არის ის, რომ ბავშვი მეტისმეტი ცდუნების წინაშე არ დადგეს. ის მაქსიმალურად დადებითი, კარგი, სასიამოვნო ემოციებით უნდა დავტივრთოთ. ​ეს არ ნიშნავს იმას, რომ ამით არასასურველი ქცევა განვამტკიცოთ. ორი-სამი წლის შემდეგ ბავშვი უკვე არც გვეკითხება, რა შეიძლება და რა - არა. ბავშვი შეიძლება რაღაცას ელოდა და ეს ასე არ მოხდა, მას იმედი გაუცრუვდა. ამ იმედგაცრუების გადალახვისას დედა გვერდითაა, ეს არ ნიშნავს, რომ მთელი სამყარო მის წინააღმდეგაა. იმედგაცრუების გადალახვაზე მუშაობა ძალიან მნიშვნელოვანია პირველი წლების განმავლობაში,“ - აცხადებს თამარ ედიბერიძე.

წყარო:​ პირადი ექიმი - მარი მალაზონია 

არ დაგავიწყდეთ !!!

დაემატეთ ჯგუფში საბავშვო რეცეპტები

„სამ წლამდე ასაკის ბავშვებს უკვე უნდა გამოვუმუშაოთ პასუხისმგებლობის გრძნობა,“ - ბავშვთა ნე...
​ბავშვთა ნევროლოგი თამარ ედიბერიძე გადაცემაში „პირადი ექიმი“ ბავშვებში პასუხისმგებლობის უნარის განვითარების შესახებ საუბრობს:„ადრეულ ასაკში საძირკველის ჩაყრის გარეშე, შეუძლებელია, რომ უნარების განვითა...

შეიძლება დაინტერესდეთ

როგორ ვმართოთ ბავშვებში უარით გამოწვეული აგრესიული ქცევა?

როგორ ვმართოთ ბავშვებში უარით გამოწვეული აგრესიული ქცევა?

ხშირად ბავშვები აგრესიულად იქცევიან, თუ გარკვეულ სურვილს არ შეუსრულებ. როგორ ვმართოთ მათი აგრესიული ქცევა? - ამ თემაზე MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ფსიქოლოგი, ლელი ყიფიანი.

- ხშირად ბავშვები აგრესიულად იქცევიან, თუ გარკვეულ სურვილს არ შეუსრულებ. რა დროს უნდა ვუთხრათ უარი მათ?

- აგრესია ეს არის ქმედება ან მუქარა, რომელიც მიზნად ისახავს სხვა ადამიანისთვის ფიზიკური და ფსიქოლოგიურიზიანის მიყენებას. ის ბავშვებისა და მოზარდების მნშვნელოვან სოციალურ პრობლემას წარმოადგენს. ბავშვები, რომლებიც აგრესიულად იქცევიან, შესაძლოა ზიანი მიაყენონ არამარტო საკუთარ თავს, არამედ ოჯახს თანატოლებს და მთლიანად საზოგადოებას.

კვლევები აჩვენებს რომ ბავშვები, რომლებიც გამოირჩევიან აგრესიული ქცევებით, უფრო მეტად აღენიშნებათ ფსიქიკური ჯანმრთელობის პრობლემები და მომავალში შესაძლოა ადგილი ჰქონდეს ფსიქო აქტიური ნივთიერებების მოხმარებას და ჩართული იყვნენ ძალადობრივ ქმედებებში. ბავშვებში აგრესია შესაძლოა სხვადასხვა სახით გამოვლინდეს: ტირილი, ბრაზი, ჩქმეტა, კბენა, ყვირილი, ფეხების ბაკუნი დარტყმა, სხვების ან საკუთარი ნივთების დაზიანება, შეურაცხყოფისმიყენება, დაცინვა, მუქარადა ბულინგი .

აგრესიული ქცევა შესაძლებელია იყოს 2 სახის: ინსტრუმენტული და მტრული.

ინსტრუმენტულ აგრესიას ყოველთვის აქვს გარკვეული მიზანი და საკმაოდ გავრცელებულია მცირეწლოვან ბავშვებში. ინსტრუმენტული აგრესიის ერთ-ერთი ახსნა მდგომარეობს იმაში, რომ ამ ასაკის ბავშვებს არ აქვთ ენობრივი და სოციალური უნარები, ამიტომ მიმართავენ ინსტრუმენტულ აგრესიას საკუთარი თავის დამკვიდრებისთვის. ხოლო უფრო მოზრდილ ასაკში ინსტრუმენტული აგრესიული ქცევა შესაძლებელია აიხსნას მიზანდასახულობით, საკუთარი მიზნების მიღწევა, წარმატებისკენ მისწრაფებით და სირთულეების დაძლევით.ასეთ შემთვევაში, აღზრდა მიმართული უნდა იყოს იქითკენ რომ მოხდეს კონტროლი დამანგრეველი, დამაზიანებელი ფორმების და წახალისება იმ ასპექტებისა, როგორიცაა მიზანსწრაფულობა, საკუთარი აზრის დაცვა, არას თქმაიმაზე, რაც მას არ სურს ან არ სიამოვნებს. რაც შეეხება მტრულ აგრესიას, არ არსებობს რაიმე ერთი მიზეზი იმისა თუ რატომ იქცევიან ბავშვები აგრესიულად, თუმცა არსებობს გარკვეული მახასიათებლები, რამაც შესაძლებელია გამოიწვიოს ან გაზარდოს აგრესიული ქცევის გამოვლენა. ეს შესაძლოა იყოს ემოციების რეგულაციის სირთულე და სოციალური უნარების დეფიციტი. დაუკმაყოფილებელი მოთხოვნილებები, როდესაც ბავშვმა უკვე ამოწურა ყველა სხვა გზა მოთხოვნილებების დასაკმაყოფილებლად, რომლის დროსაც აგრესიის გამოვლენა შესაძლებელია იყოს ბრძოლა გადარჩენისთვის ან უკავშირდებოდეს მშობლის მიერ აკრძალვებს, შეზღუდვებს. გარდა ამისა, ის შეიძლება გამოიწვიოს ძლიერმა ფრუსტრაციამ, ან ტრავმულმა გამოცდილებამ. რისკ ფაქტორს ასევე წარმოადგენს დასწავლილი ქცევა, მაგალითად, როგორ ურთიერთობენ ოჯახის წევრები ერთმანეთთან, როგორ აგვარებენ პრობლემებს ერთამანეთში და ბავშვთან მიმართებაში. როგორი გარემოა ოჯახში: ზედმეტად მკაცრიმიდგომა ან უგულებელყოფა, არათანმიმდევრული მიდგომები, როდესაც ბავშვს არ აქვს ემოციური მხარდაჭერა, სითბო და სიყვარული მშობლებისგან. ასევე,მნიშვნელოვანია სოციალური, ეკონომიკურიგენეტიკური, ბიოლოგიური და ბიოქიმიური ფაქტორები.

იმისათვის რომ შეამციროთ ან აღმოფხვრათ აგრესიული ქცევის გამოვლენა, მნიშვნელოვანია: უფროსებმა დაამყარონ მყარი ურთიერთობები და შეუქმნან უსაფრთხო სტაბილური და სტრუქტურირებული გარემო.

- როგორ ვასწავლოთ უარის მშვიდად მიღება?

გთავაზობთ რამდენიმე რჩევას, როგორ მართოთ აგრესიული ქცევა:

  1. მკაფიოდ განსაზღვრული წესები და მოლოდინები;
  2. ბავშვი უნდა გრძნობდეს მხარდაჭერას და რომ მისი გესმით;
  3. შეაქეთ და წაახალისეთ მისი კარგი ქცევა;
  4. რაც შეიძლება მეტ აქტივობებში ჩართეთ, რომ მისი ენერგიები წარიმართოს სასარგებლო საქმიანობისკენ;
  5. პრობლემის გადაჭრა უნდა მოხდეს მაშინვე ,როგორც კი ის წარმოიშობა;
  6. მნიშვნელოვანია გამომწვევი მიზეზის დადგენა, რა სიტუაცია ან მოვლენები იწვევს ბავშვის აგრესიულ ქცევას;
  7. დაეხმარეთ ემოციების მართვაში და მისთვის აუციელებელი უნარჩვევების გამომუშავებაში;
  8. დაუწესეთ შეზღუდვები და სანქციები (მაგალითად, მისთვის ყველაზე სასურველი აქტივობის ან ნივთის აკრძალვა გარკვეული დროით) იმისათვის, რომ სასურველ ქცევას მიაღწიოთ. აუციელებელია დაიცვათ, ზედმიწევნით წინააღმდეგ შემთხვევაში ქცევა გახდება მანიპულატორული;
  9. მართეთ საკუთარი ემოციები, თუ აგრესიაზე აგრესიით უპასუხებთ ბავშვი/ მოზარდი ჩათვლის რომ სასურველს მიაღწია.

- რას ურჩევდით მშობლებს?

მიუხედავად ყველაფრისა აგრესიული ქცევის მართვის ყველაზე მნიშვნელოვანი გზაა ბავშვისთვის, უსაფრთხო, სტაბილური და მოსაიყვარულე გარემოს შექმნა. 

ესაუბრა მარიამ ჩოქური

წაიკითხეთ სრულად