,,როცა იბადება ბავშვი, ოჯახი დიდ იმედებს ამყარებს მასზე და მის მომავალზე. ბავშვი ხდება ოჯახის ყურადღების ცენტრი და მთავარი საინვესტიციო პროექტი, რის შედეგადაც დიდი ტვირთის ტარება უწევს''
რა იწვევს ყველაფრის მიმართ უინტერესობას ბავშვებში და როგორ დავეხმაროთ მათ, რათა განივითარონ შემოქმედებითობა, ლიდერობა და ცნობისმოყვარეობა? - ამ საკითხებზე MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ფსიქოლოგი, ფსიქოთერაპევტი, ნატა თუმანიშვილი.
- ხშირად მშობლები ამბობენ, რომ მათ შვილს არაფერი აინტერესებს, არ სწავლობს, არ აქვს მოტივაცია, არ ისწრაფვის სიახლეებისკენ. რამ შეიძლება ასეთი უინტერესობა გამოიწვიოს ბავშვში?
- მინდა მჯეროდეს, რომ ყველა მშობელს უყვარს თავისი შვილი და მხოლოდ საუკეთესო სურს მისთვის. ბუნებრივია, როცა იბადება ბავშვი, ოჯახი დიდ იმედებს ამყარებს მასზე და მის მომავალზე. ბავშვი ხდება ოჯახის ყურადღების ცენტრი და მთავარი საინვესტიციო პროექტი, რის შედეგადაც დიდი ტვირთის ტარება უწევს. ამ ყველაფერს ემატება წარმატების მიღწევის და სრულყოფილების კულტი, რომელიც დღესდღეობით წამყვანი თემაა.
ბავშვს ჩვილობიდან ტვირთავენ უამრავი დისციპლინით და სპორტით, სკოლის დაწყებამდე ცდილობენ ასწავლონ ის პროგრამა, რაც მომდევნო სასწავლო წლებზეა გათვალისწინებული, ამგვარი დატვირთვით მშობელი ამზადებს მომავალ ოლიმპიურ ჩემპიონს ან ნობელის პრემიის ლაურეატს და როგორც ვიცით, ხშირ შემთხვევაში მსგავსი მოლოდინები არ მართლდება. მშობელი იმყოფება მუდმივ შფოთვაში, რომ მისი შვილი არ არის „სუპერ“ ბავშვი, შვილი კი მუდმივად გადატვირთულია სხვადასხვა წრეზე და მასწავლებლებთან სიარულით.
დღევანდელ დღეს ბევრი მშობელი ცდილობს ადრეული ასაკიდან ასწავლონ წერა-კითხვა და უცხო ენა, ოღონდ ჩვენ გვავიწყდება, რომ სრულყოფილებისკენ ლტოლვა არ გვაძლევს იმის გარანტიას, რომ ბავშვი მომავალში წარმატებული და ბედნიერი იქნება. მშობელი ხშირად ითხოვს შვილისაგან წარმატებას, რადგან მან უამრავი ენერგია და ინვესტიცია ჩადო ბავშვში.
როდესაც ბავშვი აღწევს პუბერტატს ანუ ხდება მოზარდი, მას ეწყება რთული გარდატეხის პერიოდი. ამ დროს, მოზარდი დაუმორჩილებლობის დემონსტრირებას ახდენს, უამრავი პროტესტი იჩენს თავს და იწყება პრობლემები მშობელთან კომუნიკაციაში. ხშირად მშობელი მოგვმართავს ჩივილით, რომ მის შვილს „არაფერი არ აინტერესებს“, „არაფერი არ უნდა“, სახლიდან არ გადის, არ ჰყავს მეგობრები და უჭირს ურთიერთობის დამყარება. ასეთი შემთხვევების დროს, მოზარდი სრულიად დემოტივირებულია, რადგან ადრეულ ასაკში მას თავზე მოახვიეს ვალდებულებები და არ აცალეს ფიქრი ან ოცნება. მოზარდს არ განუვითარეს უმთავრესი რამ: მიზნის დასახვა და თავისუფალი არჩევანი, რომ თავად მიეღო გადაწყვეტილება, თუ რა უნდა და რისი უნარი გააჩნია? ასეთ ბავშვებს წაართვეს თავისუფალი ნება, მათ უჭირთ დაასახელონ თუ რა მოსწონთ და რა არა. როცა ამ კითხვას ვუსვამ მოზარდს, ის თითქოს კარნახს ელოდება საკუთარი მშობლისაგან. პირადად მე, ასეთი დამოკიდებულება დიდ ტრაგედიად მიმაჩნია, ვინაიდან იკარგება ბავშვის პიროვნული თვისებები, ითრგუნება კრეატიულობა და მიზანდასახულობა, რადგან მის მაგივრად ჰიპერმზრუნველმა მშობლებმა მიიღეს გადაწყვეტილებები.
- როგორ გავუღვივოთ ბავშვს ინტერესი სხვადასხვა აქტივობის მიმართ?
- მხოლოდ თავისუფალ ადამიანს შეუძლია განავითაროს ისეთი უნარები, როგორიცაა: შემოქმედებითობა, ლიდერობა და ცნობისმოყვარეობა. ეს ხდება მაშინ, როდესაც ბავშვი რჩება მარტო საკუთარ ფიქრებთან და ოცნებებთან. ოღონდ ნუ ავურევთ თავისუფლებას უდისციპლინობასთან. უნდა არსებობდეს საზღვრები და რბილი კონტროლი, სადაც მშობლის „არა“ - არას ნიშნავს და ის მყარია.
- ზოგჯერ ბავშვს სულ სხვა ინტერესები აქვს, ხოლო მშობლები ერთპიროვნულად წყვეტენ თუ რითი დაკავდეს ბავშვი. რას ურჩევდით მშობლებს, როგორ მიუდგნენ შვილებს ასეთ დროს?
- მე ვურჩევდი ასეთ მშობლებს, მეტი აქცენტი საკუთარ თავზე მიმართონ და გაარკვიონ, თუ რა ცხოვრებისეულ მოდელს სთავაზობენ საკუთარ შვილებს. ყოველთვის გახსოვდეთ, რომ ბავშვი მშობლის ანალოგიურად იქცევა. დაუსვით საკუთარ თავს შეკითხვა - ხარ თუ არა საზგადოებისთვის სასარგებლო? წარმატებული, აქტიური და საინტერესო? რის ეტალონს უქმნით მომავალ თაობებს?
მთავარია კარგად გაიცნოთ თქვენი შვილები და დაინახოთ მათი უნიკალურობა. არასოდეს არ შეადაროთ სხვა ბავშვებს და ხარისხიანად გაატარეთ მათთან მეტი დრო. შედეგად თქვენ არ მოგიწევთ არაფრის დაძალება, იმიტომ რომ გეცოდინებათ - რა უყვარს, რაზე ოცნებობს, რისი ნიჭი გააჩნია, რა გამოსდის კარგად და ამის გათვალისწინებით, სწორ მიმართულებას მისცემთ ცხოვრებაში.
ესაუბრა მარიამ ჩოქური
გააზიარეთ პოსტი
არ დაგავიწყდეთ !!!
Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედების ჯგუფი“)
მკაცრი დედები წარმატებულ გოგონებს ზრდიან. დისციპლინას მშობლები იმისთვის იყენებენ, რომ შვილებმა მიზნების მიღწევა და ოცნებების ასრულება უკეთ შეძლონ. ის ადამიანები, რომლებიც სირთულეებს უმკლავდებიან და საკუთარი უნარების გასაუმჯობესებლად ბევრს მუშაობენ, წარმატებას უფრო ადვილად აღწევენ.
დედებს სურთ, რომ მათი ქალიშვილები წარმატებულ ადამიანებად ჩამოყალიბდნენ. წარმატება მწვერვალების დაპყრობას გულისხმობს, როდესაც ადამიანი საკუთარ საქმიანობაში საუკეთესო შედეგებს აღწევს, გარდა ამისა მას პატივს სცემენ მისი ღირებულებებისა და თვისებების გამო. წარმატება კავშირშია მატერიალურ შესაძლებლობებთანაც. ქალები, რომლებსაც საკუთარი შემოსავალი აქვთ და ფინანსების განკარგვა ეხერხებათ, წარმატებულებად აღიქმებიან.
მნიშვნელოვანია წარმატების ემოციური ასპექტებიც. ადამიანი წარმატებულია, როდესაც ბედნიერია იმით, თუ ვინ არის, რას აკეთებს, რას ფლობს და როგორ ცხოვრობს. წარმატებულია ქალი, რომელიც ემოციურ კმაყოფილებას განიცდის, რომელიც უყვართ და თავადაც შეყვარებულია, რომელსაც თამამად შეუძლია იმის თქმა, რომ წარმატებას მიაღწია.
ინგლისში 15 500 გოგონაზე ჩატარებულმა კვლევამ აჩვენა, რომ მკაცრი დედები წარმატებულ გოგონებს ზრდიან. 13-14 წლის ასაკის გოგონებზე დაწყებული დაკვირვება 6 წლის მანძილზე გრძელდებოდა. გოგონები, რომლებსაც მკაცრი და მომთხოვნი დედები ჰყავდათ, რომლებიც დისციპლინის წესების მკაცრი დაცვით იზრდებოდნენ, უნივერსიტეტებში ჩაირიცხნენ და მათ საკუთარ პროფესიაში წარმატებულ მომავალს უწინასწარმეტყველებდნენ.
მკაცრი დედების ქალიშვილებს თინეიჯერობის ასაკში ნაადრევი ორსულობის ნაკლები რისკი ჰქონდათ, ვიდრე ნაკლებად მომთხოვნი დედების გოგონებს.
მნიშვნელოვანია გავარჩიოთ მკაცრი დედა მოძალადე დედისგან. მოძალადე დედას შვილზე არანაირი დადებითი გავლენის მოხდენა არ შეუძლია. ბოროტება და ძალადობა თქვენს ქალიშვილს მომავალში სწორ გზაზე ნამდვილად არ დააყენებს. ცხოვრებისთვის ვერ მოამზადებთ შვილს, რომელსაც მუდმივად სჯით და მის მიმართ სიყვარულს არ ამჟღავნებთ.
მკაცრი დედა, რომელიც საზღვრებს იცავს და მოძალადე არ არის, ყოველთვის ითვალისწინებს იმ ასპექტებს, რომელიც მას შვილთან ურთიერთობაში ეხმარება. მკაცრი დედა არასდროს უყენებს შვილს იმაზე მეტ მოთხოვნებს, ვიდრე მას შეუძლია, რომ შეასრულოს, თუმცა ის არასდროს ელის შვილისგან იმაზე ნაკლებს, ვიდრე მას შეუძლია. მკაცრი დედა შვილს მხოლოდ საჭიროების შემთხვევაში სჯის, ამასთან დასჯას არ აქვს ძალადობრივი ხასიათი! მკაცრი დედა მომთხოვნია, მაგრამ არ არის ცივი და შვილის მოფერება კარგად ეხერხება. მას არ აქვს გამუდმებით სერიოზული გამომეტყველება და აფასებს შვილის მონდომებას, მაშინაც კი, როდესაც მას დასახული მიზნის მიღწევა არ გამოსდის.