Baby Bag

„ზოგჯერ მშობლები ბავშვებს ჩაძინების მიზნით ლოგინში ურთავენ ტელეფონს - ეს მცდარი შეხედულებაა“

„ზოგჯერ მშობლები ბავშვებს ჩაძინების მიზნით ლოგინში ურთავენ ტელეფონს - ეს მცდარი შეხედულებაა“
რა საფრთხის წინაშე აყენებს ეკრანდამოკიდებულება ბავშვს და როგორ უნდა მოიქცეს მშობელი, რომ თავიდან აირიდოს მისგან გამოწვეული დაავადებები - აღნიშნულ თემებზე ​Momsedu.ge-ს ექიმი-პედიატრი, რადიოლოგი ნანა საპანაძე ესაუბრა.  

- ქალბატონო ნანა, ბავშვებში ეკრანდამოკიდებულება საკმაოდ გავრცელებული პრობლემაა მშობლებისთვის. რამდენად დიდია შანსი, ეს პრობლემა გადაიზარდოს დაავადებად?

- ნებისმიერი დამოკიდებულება შეიძლება, გადაიზარდოს დაავადებად. ამ დამოკიდებულებამ შესაძლოა, გამოიწვიოს ამა თუ იმ ორგანოთა სისტემის დაავადებები. როგორიც არის ნევროლოგიური, ასევე სხვა ორგანოების, მაგალითად, მხედველობის.

- ეკრანდამოკიდებულება ხელს უწყობს ძილის დარღვევას, თუმცა უფრო კონკრეტულად, რა რისკების წინაშე ვდგებით, როდესაც გამოსხივება ძილის ხარისხზე ახდენს გავლენას ან როგორ შეიძლება გამოვლინდეს ეს პრობლემა? დაძინებამდე რამდენიმე საათით ადრე მოვწყვიტოთ ბავშვი ეკრანს?

- დაძინება და ჩაძინებისთვის ორგანიზმში აუცილებელია წარმოიშვას მელატონინი. მელატონინი არის ის ჰორმონი, რომელიც დაძინებას უწყობს ხელს. მისი გამომუშავებისთვის აუცილებელია სიბნელეში ყოფნა. გამოსხივება მთლიანად თრგუნავს მელატონინის გამოყოფას. შესაბამისად, ზოგჯერ მშობლები ბავშვებს რომ ჩააწვენენ ლოგინში, ჩაურთავენ ტელეფონს და ჰგონიათ, ჩაეძინება ბავშვს, ეს არის მცდარი შეხედულება. გამოსხივება ჩაძინების გახანგრძლივებაზე მოქმედებს. ძილისწინ უმჯობესია რაიმე რუტინული სამუშაო, თუნდაც აბაზანის მიღება, მშობლებმა უნდა გამონახონ დრო, მიუჯდნენ, ზღაპარი წაუკითხონ, ანუ გაჯეტი ჩაანაცვლოს მშობელმა, ბებიამ ან აღმზრდელმა.

- მშობლებმა დღეში რამდენ ხანს უნდა გამოიყენოს 5 წლამდე ასაკის ბავშვთან ციფრული ტექნოლოგია, რომ არ დადგეს ბავშვის განვითარების საფრთხე?

- ორ საათზე მეტი ნამდვილად არ შეიძლება, ესეც მაქსიმუმ და არავითარ შემთხვევაში ამ ორი საათის განმავლობაში გადაბმულად არ უნდა უყურებდეს ტელევიზორს და არ უნდა ეჭიროს ხელში გაჯეტი. 

- რატომ არ უნდა გავართოთ ბავშვი სმარტფონებით ჭამის დროს? 

- ჭამა არის თვითონ ისეთი პროცესი, რომლის შემდეგ იწყება დანაყრება და კუჭში ჩასული საჭმელი ტვინს აძლევს სიგნალს, რომ დანაყრდა, ამიტომ მთელი ყურადღება მომართული უნდა იყოს ჭამის პროცესზე. როდესაც ჩვენ ბავშვს ვართობთ, მისი ყურადღება გადადის სხვა რამეზე, თუნდაც ტელევიზორზე, მობილურზე. ბავშვი მექანიკურად აღებს პირს და ყლაპავს, შესაბამისად, ვერ კონცენტრირდება უშუალოდ ჭამის პროცესზე. ამ კვების ჩამოყალიბებას ეწოდება „შეუმჩნეველი კვება“. შემდგომში უკვე ყალიბდება მანკიერი რეფლექსი, როდესაც ტელევიზორის ყურების დროს ერთობა და ისე ჭამს, ვერ აკონტროლებს მიღებული საკვების რაოდენობას. სწორედ ეს ხდება სიმსუქნის ჩამოყალიბების ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი მიზეზი.

- დღესდღეობით, მშობლების დიდი ნაწილი საჭიროდ თვლის, რომ დაწყებითი კლასის მოსწავლეს მობილური გაატანოს სკოლაში, ბავშვები ამას ცუდად იყენებენ, უქვეითდებათ სწავლის სურვილი, ექმნებათ მხედველობასთან ან ხერხემალთან დაკავშირებული პრობლემები. რას ურჩევდით მშობლებს, როგორ მიუდგნენ ამ ასაკის ბავშვებს?

- მოდით, დავიწყოთ იმით, რომ დღევანდელ დროში მობილურის გარეშე არსებობა თითქმის შეუძლებელია. იმისთვის, რომ დედა შვილს დაუკავშირდეს საჭიროების შემთხვევაში, ექსტრემალურ სიტუაციებში, მობილური კავშირი არის აუცილებელი. ეს იმას არ ნიშნავს, რომ მობილურში, რომელიც მიაქვს, იყოს ჩატვირთული უამრავი თამაში და ერთობოდეს გაკვეთილების პროცესში. ბავშვი უნდა მივაჩვიოთ, რომ მობილური მისთვის იყოს კავშირის აუცილებელი საშუალება. რა თქმა უნდა, პირველ ან მეორეკლასელ ბავშვს არ ვგულისხმობ. რაც შეეხება იმას, თუ რას ვურჩევდი მშობლებს, ეკრანთან ბავშვის დიდი ხანი ყოფნა შეამცირონ და გაზარდონ ბავშვთან პირადი ურთიერთობა, ბავშვის გონებრივი განვითარებისთვის აუცილებელია თამაში. თუ ჩვენ დიდხანს მივუშვებთ ბავშვს ტელეფონთან, შესაძლებელია მისი შიდა ჩაკეტილობა გამოვიწვიოთ, ურთიერთობა აღარ მოუნდეს დარჩენილ სამყაროსთან და აუტისტური სპექტრის აშლილობასაც შეუწყოს ხელი. 

ესაუბრა მარიამ ჩოქური

არ დაგავიწყდეთ !!!

Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედების ჯგ​უფი“)

რატომ არ უნდა გავართოთ ბავშვი ჭამის დროს
რატომ არ უნდა გავართოთ ბავშვი ჭამის დროს - აღნიშნულ თემაზე პედიატრი ნანა საპანაძე ​საუბრობს. გთავაზობთ მის ნათქვამს სიტყვა-სიტყვით:„როცა ჩვილი დედის ძუძუთი იკვებება, დედა-შვილს შორ...

შეიძლება დაინტერესდეთ

ყველაზე ცუდი რამ, რაც შეიძლება მშობლებმა თავიანთ ქალიშვილს გაუკეთონ, მისი „კარგ გოგოდ“ აღზრდაა

ყველაზე ცუდი რამ, რაც შეიძლება მშობლებმა თავიანთ ქალიშვილს გაუკეთონ, მისი „კარგ გოგოდ“ აღზრდაა

ყველაზე ცუდი რამ, რაც შეიძლება მშობლებმა თავიანთ ქალიშვილს გაუკეთონ, მისი „კარგ გოგოდ“ აღზრდაა. მე არ ვსაუბრობ წესიერ, ჭკვიან და პასუხისმგებლიან გოგონებზე. „კარგ გოგოობაში“ იგულისხმება სხვა ადამიანების შეფასებებზე ყურადღების გამახვილების ჩვევა, ეს იგივეა, რაც ყველასთვის კომფორტულ ადამიანად ყოფნა. ეს ტვირთი გაუსაძლისი ხდება, რომელსაც ბევრი მთელი ცხოვრების მანძილზე ვეღარ იშორებს.

„კარგი გოგონები“ ძალიან უყვართ ზრდასრულებს, საბავშვო ბაღის აღმზრდელებს, მშობლებს, დაწყებითი კლასის მასწავლებლებს. „კარგ გოგოს“ ეტყვი, რომ ფაფა ან წვნიანი ბოლომდე მიირთვას და ისიც ბოლომდე მიირთმევს, იხრჩობა, მაგრამ მხოლოდ იმიტომ, რომ უფროსები არ გაანაწყენოს, ის ამას გააკეთებს. ზრდასრულ ასაკში კი ვეღარ იგებენ, რატომ აქვთ მათ ჭარბი წონა და საჭიროზე მეტი საკვების მიღების ჩვევა. ის საკუთარ სხეულს არ უსმენს, მას ეს არ უსწავლია. „კარგი გოგო“ მიჩვეულია მასწავლებლის თვალებში ყურებას: „უკვე დავნაყრდი თუ ჯერ კიდევ არა?“

კარგი გოგო უფროსებს უხეშად არ ესაუბრება, ის მათ თანასწორივით არ ელაპარაკება, მხოლოდ იღიმის, ემორჩილება და ეთანხმება. როდესაც 14-15 წლის ასაკში მას ზრდასრული ასაკის მამაკაცი ეხუტება, გოგონა ვერ ეპასუხება, რადგან ამის უნარი არ აქვს. ის ამ საშინელებას იტანს და მეტსაც აიტანს იქ, სადაც უნდა თქვას: „სწრაფად მომაშორე ხელები!“

კარგი გოგო მხოლოდ ხუთიანებზე სწავლობს, ოთხიანი მისთვის ტრაგედიაა. სწავლის წლების განმავლობაში ის სხვების შეფასებებით ხელმძღვანელობს და ნერვული მოლოდინით ცხოვრებას აგრძელებს: „როგორ მაფასებენ? რას ამბობენ ჩემზე? ყველა ფიქრობს, რომ კარგი ვარ?“ გოგონას სკოლის მსგავსად, სამყაროსგანაც ხუთიანების დამსახურება სურს, მაგრამ ზრდასრულთა სამყარო განსხვავებულად არის მოწყობილი. ის ქებაში ძალიან ძუნწია. გოგონა იტანჯება და დამამშვიდებლებს ან რაიმე უფრო ძლიერ საშუალებებს სვამს.

„კარგი გოგო“ ცდილობს სხვებისთვის კომფორტული იყოს, ზრუნავს, თავს სწირავს, მაგრამ მის მსხვერპს არამხოლოდ არ აფასებენ, სისუსტედაც თვლიან და უყოყმანოდ იყენებენ. მსხვერპლის იდეალებით აღზრდილი რამდენი „კარგი გოგო“ ხდება უსაქმური და პარაზიტი კაცის მეუღლე.

„კარგ გოგოს“ მოთმინება აქვს ნასწავლი. ის იმდენად ეჩვევა მოთმენას, რომ ეს მისი მეორე ბუნება ხდება. ის ტანჯვას პოულობს იქაც კი, სადაც ის არ არის. „კარგი გოგო“ წლების განმავლობაში ახალ სავარძელსაც არ იყიდის, ვერ ამჩნევს როგორ ტკივა არასასიამოვნო საწოლისგან წელი და ზურგი. ის შეჩვეულია ტანჯვას, როგორც აუცილებლობას.

კარგი შვილების ყოფნა უფროსებისთვის ძალიან კომფორტულია. კარგი ბავშვები, როგორც ფანჯრის რაფაზე დაწყობილი ქოთნის ყვავილები, თვალს ახარებენ, მაგრამ იყო „კარგი“ ამ ცხოვრებაში, სამწუხაროდ, ძალიან ცუდია. „სიკარგის“ მოსაშორებლად შემდგომში დიდი დრო და ძალისხმევაა საჭირო. უმჯობესია, თუ ბავშვები არ იქნებიან კომოფრტულები, მაგრამ იქნებიან მამაცები, რომლებიც საკუთარი თავის დაცვას შეძლებენ, ეცოდინებათ საკუთარი სურვილები, საჭიროებები და საზღვრები. დაე, მიეჩვიონ საკუთარი თავის შეფასებას მასწავლებლების თვალებში ყურების ნაცვლად. დაე, ნუ იქნებიან „კარგები,“ მაგრამ იყვნენ ბედნიერები...

ავტორი: მორენა მორანა

წყარო: ​fit4brain.com


წაიკითხეთ სრულად