Baby Bag

„შემეცნებითი პროცესების გაშლა ვერ მოხდება, თუ ბავშვს მნიშვნელოვან უფროსებთან ინტერაქცია არ აქვს,“- ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე

„შემეცნებითი პროცესების გაშლა ვერ მოხდება, თუ ბავშვს მნიშვნელოვან უფროსებთან ინტერაქცია არ აქვს,“- ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე

ნეიროფსიქოლოგმა თამარ გაგოშიძემ ბავშვის განვითარებისთვის ჯანსაღი მიჯაჭვულობის მნიშვნელობაზე ისაუბრა:

„მიჯაჭვულობა უბრალოდ ის კი არ არის, რომ უბრალოდ მიწეპებული ხარ შენს გადამრჩენ დედიკოსა და მამიკოზე. მასთან რეციპროკული ურთიერთობა გასწავლის ნელ-ნელა შენი აფექტის რეგულაციას. ამ უსაფრთხო მიჯაჭვულობის საფუძველზე რეგულირდება ორგანიზმის ბიოლოგიური და ქცევითი სისტემები, ძლიერდება პოზიტიური ემოციები. ბავშვი სწავლობს, როგორ გაარჩიოს ერთმანეთისგან უსიამოვნო და სასიამოვნო გამოცდილება, როგორ მიხვდეს, რომ ჯილდო მოჰყვება ქცევას. ბავშვის კოგნიტური განვითარება თავისთავად არ ხდება. შემეცნებითი პროცესების გაშლა ვერ მოხდება, თუ მნიშვნელოვან უფროსებთან ინტერაქცია არ არის.“

თამარ გაგოშიძემ მეტყველების განვითარებისთვის აუცილებელ წინაპირობებზე ისაუბრა:

„მეტყველების განვითარებამდე მარჯვენა ჰემისფეროს გააქტიურება ძალიან მნიშვნელოვანია. ბავშვი მარცვლებს ათი ან ზოგი რვა თვიდანაც იძახის. სიტყვის გამეორება, თქმა, სხვა ადამიანისთვის გაგებინება, მარცხენა ჰემიფეროს აქტიურ განვითარებასთან არის დაკავშირებული 1 წლის მერე. მანამდე ბავშვს ინტერაქცია აქვს გარემოსთან, ვითარდება მისი მეტყველებამდელი ინტელექტი. მას დამოკიდებულებებიც მშვენივრად უვითარდება. სიამოვნება-უსიამოვნების გარჩევა შეუძლია ბავშვს. 1-2 წლის განმავლობაში ხდება ჩვენს ემოციებზე პასუხისმგებელი სისტემის განვითარება.“

„დასწავლის პროცესს ხელს უწყობს პოზიტიური ემოციური ფონი, კორტიზოლის ნორმალური დონე. როდესაც შფოთვის დონე მაღალი გვაქვს, დასწავლას ეს ხელს ვერ უწყობს ვერანაირად. ახლის სწავლით მიღებული სიამოვნება იწვევს დაჯილდოვებაზე ორიენტირებული სისტემის აქტივაციას თავის ტვინში. რატომ არის კარგი სკოლა, კარგი საბავშვო ბაღი ზეიმი ბავშვისთვის?! ბავშვს კორტიზოლის დონე აქვს დაბალი, შფოთვა აქვს დაბალი, არ ეშინია შეცდომის დაშვების, წარუმატებლობის, უსაფრთხოდ გრძნობს თავს, მისთვის სწავლა და დასწავლაც კი არის ზეიმი. ბავშვს ჯერ აფექტური რეაგირება აქვს გარემოზე და შემდეგ ითვისებს ენობრივ კომპეტენციებს. ემოციური რეგულაცია ვითარდება გარედან შიგნით. დედა როდესაც გშია გაჭმევს, გცივა - გაცმევს, გარედან ხდება შენი აფექტის რეგულირება. როგორც კი მშობელზე ასეთი დამოკიდებულება აღარ მაქვს, თვითონაც შემიძლია ჩემი მოთხოვნების დაკმაყოფილება,“- აღნიშნა თამარ გაგოშიძემ.

წყარო:​ კოალიცია ბავშვთა ადრეული განვითარებისთვის

შეიძლება დაინტერესდეთ

„თუ ყელი გვეტკინა, ეს ყოველთვის არ ნიშნავს, რომ სუსტი ყელი გვაქვს“

„თუ ყელი გვეტკინა, ეს ყოველთვის არ ნიშნავს, რომ სუსტი ყელი გვაქვს“
როგორ ვუშველოთ ყელის ტკივილს და სეზონური ვირუსების გართულებებს? - თემაზე მედიცინის დოქტორი, პროფესორი, ოტორინოლარინგოლოგი ქეთი გოცაძე საუბრობს. 

„ყველა რესპირატორული დაავადება მოქმედებს ყელზე, ამიტომ ის, რომ ბევრი ვირუსი იწყება ყელის ტკივილით საგანგაშო არ არის.

რა არის ყელის სიწითლე? - მნიშვნელოვანია დიფერენცირება, რამდენად საშიშია და რატომ არის ყელი წითელი. როდესაც ხახის ლორწოვან ზონას ჩავხედავთ, უნდა იყოს ვარდისფერი, მაგრამ თუ პაციენტი მწეველია, მავნე გარემოში მუშაობს და კუჭ-ნაწლავის პრობლემები აწუხებს, მათ უმრავლესობას ყელში აქვს ქრონიკული სიწითლე. ამიტომ, თქვენთვის რთული გასარჩევია ეს ავადობაა, თუ ქრონიკულადაა შეწითლებული. თუ ავადობაა, უნდა დაერთოს ყელის ტკივილი, ყლაპვის გაძნელება და თუ ვირუსთან გვაქვს საქმე - ეს ყველაფერი ერთად არის. ხშირად, პაციენტი მოდის და მეუბნება, რომ ჩირქი აქვს ყელში. ეს არის ფიბრიდული ნადები, რომელიც შეიძლება გამოიწვიოს ვირუსმა და თეთრი ნადები, რომელსაც ყველა ხედავს - ექიმთან უნდა გაირკვეს, ჩირქია თუ ვირუსული ნადები,'' - აღნიშნა ქეთი გოცაძემ.

თუ მშობელმა ბავშვის ყელში დაინახა სიწითლე, თეთრი ნადები... და ამას დაერთო ყლაპვის გაძნელება, ტემპერატურის მატება, უმჯობესია, მალე მიიყვანოს ექიმთან. ხოლო, თუ შეინიშნება ზოგადი სისუსტე და ხშირი ავადობა, მაშინ მივდივართ გეგმიურად, რათა გავარკვიოთ „სუსტი ყელი“ აქვს თუ სხვა პრობლემასთან გვაქვს საქმე.

ოტორინოლარინგოლოგმა აღნიშნა, რომ არ არის მიზანშეწონილი თვითმკურნალობა:

,,აუცილებელია ექიმთან შედგეს სატელეფონო კომუნიკაცია და ის, როცა საჭირო იქნება, გადაგამისამართებთ ოტოლარინგოლოგთან. როდესაც მწვავე ინფექციაა, ვღებულობთ სითხეს (თბილს), ჩასაწუწნ აბებს, გამოსავლებს. თუმცა, თუ ვირუსულმა ინფექციამ 5-7 დღის შემდეგ არ ჩაიარა და ტემპერატურა ისევ აღინიშნება, მაშინ მივდივართ ექიმთან.

თუ ადამიანს ყელში მორეციდივე სტრეფტოკოკული ინფექცია აქვს, მიკრობი ცივ გარემოში აქტიურდება და ამას მოყვება ყელის ტკივილი. ამიტომ, მაქსიმალურად უნდა ვეცადოთ, როდესაც ბავშვს ექნება იმუნიტეტი, მაშინ დავიწყოთ გაკაჟება და უცებ არ მივცეთ ნაყინი, ნელ-ნელა შევაჩვიოთ. სუსტი ყელი გადაილახება, თუ ჩვენ პორციულად მივაწვდით ცივ სითხეს ან ნაყინს. სუსტი ყელის ძირითადი მიზეზი არის იქ ჩაბუდებული სტრეფტოკოკული ინფექცია. ვირუსულ ინფექციას ვერსად ვერ გავექცევით და თუ ყელი გვეტკინა, ეს ყოველთვის არ ნიშნავს რომ სუსტი ყელი გვაქვს.

დიაგნოზის დასმა არის ყველაზე მთავარი. თუ გავარკვიეთ რომ პაციენტს აქვს ვირუსული ტონზილიტი და ფარინგიტი - ამას ანტიბიოტიკი საერთოდ არ სჭირდება. ხოლო, თუ სპეციფიკურ ვირუსთან გვაქვს საქმე (გრიპის ვირუსი) აქ შეგვიძლია ჩავრთოთ ანტივირუსული მკურნალობა. აღმოჩნდა, რომ მწვავედ მიმდინარე ყელის ტკივილი, რომელიც მოითხოვს ანტიბიოტიკს, არის ძალიან პატარა სეგმენტში. დიაგნოზს სჭირდება სისხლის ტესტი, სწრაფი ტესტი ყელიდან. მიუხედავად იმისა, რომ სიცხე და ჩირქი გვაქვს, თუ დიაგნოზის შედეგად გამოირიცხა ანტიბიოტიკის საჭიროება, მისი ზედმეტად მიღება ქმნის ბაქტერიორეზისტენტობას და შემდეგ, არსებულ ინფექციასთან ანტიბიოტიკებით ბრძოლა აღარ იქნება ეფექტური,“ - დასძინა ქეთი გოცაძემ.

წყარო: ,,დილა ფორმულაზე''

წაიკითხეთ სრულად