Baby Bag

„შემეცნებითი პროცესების გაშლა ვერ მოხდება, თუ ბავშვს მნიშვნელოვან უფროსებთან ინტერაქცია არ აქვს,“- ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე

„შემეცნებითი პროცესების გაშლა ვერ მოხდება, თუ ბავშვს მნიშვნელოვან უფროსებთან ინტერაქცია არ აქვს,“- ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე

ნეიროფსიქოლოგმა თამარ გაგოშიძემ ბავშვის განვითარებისთვის ჯანსაღი მიჯაჭვულობის მნიშვნელობაზე ისაუბრა:

„მიჯაჭვულობა უბრალოდ ის კი არ არის, რომ უბრალოდ მიწეპებული ხარ შენს გადამრჩენ დედიკოსა და მამიკოზე. მასთან რეციპროკული ურთიერთობა გასწავლის ნელ-ნელა შენი აფექტის რეგულაციას. ამ უსაფრთხო მიჯაჭვულობის საფუძველზე რეგულირდება ორგანიზმის ბიოლოგიური და ქცევითი სისტემები, ძლიერდება პოზიტიური ემოციები. ბავშვი სწავლობს, როგორ გაარჩიოს ერთმანეთისგან უსიამოვნო და სასიამოვნო გამოცდილება, როგორ მიხვდეს, რომ ჯილდო მოჰყვება ქცევას. ბავშვის კოგნიტური განვითარება თავისთავად არ ხდება. შემეცნებითი პროცესების გაშლა ვერ მოხდება, თუ მნიშვნელოვან უფროსებთან ინტერაქცია არ არის.“

თამარ გაგოშიძემ მეტყველების განვითარებისთვის აუცილებელ წინაპირობებზე ისაუბრა:

„მეტყველების განვითარებამდე მარჯვენა ჰემისფეროს გააქტიურება ძალიან მნიშვნელოვანია. ბავშვი მარცვლებს ათი ან ზოგი რვა თვიდანაც იძახის. სიტყვის გამეორება, თქმა, სხვა ადამიანისთვის გაგებინება, მარცხენა ჰემიფეროს აქტიურ განვითარებასთან არის დაკავშირებული 1 წლის მერე. მანამდე ბავშვს ინტერაქცია აქვს გარემოსთან, ვითარდება მისი მეტყველებამდელი ინტელექტი. მას დამოკიდებულებებიც მშვენივრად უვითარდება. სიამოვნება-უსიამოვნების გარჩევა შეუძლია ბავშვს. 1-2 წლის განმავლობაში ხდება ჩვენს ემოციებზე პასუხისმგებელი სისტემის განვითარება.“

„დასწავლის პროცესს ხელს უწყობს პოზიტიური ემოციური ფონი, კორტიზოლის ნორმალური დონე. როდესაც შფოთვის დონე მაღალი გვაქვს, დასწავლას ეს ხელს ვერ უწყობს ვერანაირად. ახლის სწავლით მიღებული სიამოვნება იწვევს დაჯილდოვებაზე ორიენტირებული სისტემის აქტივაციას თავის ტვინში. რატომ არის კარგი სკოლა, კარგი საბავშვო ბაღი ზეიმი ბავშვისთვის?! ბავშვს კორტიზოლის დონე აქვს დაბალი, შფოთვა აქვს დაბალი, არ ეშინია შეცდომის დაშვების, წარუმატებლობის, უსაფრთხოდ გრძნობს თავს, მისთვის სწავლა და დასწავლაც კი არის ზეიმი. ბავშვს ჯერ აფექტური რეაგირება აქვს გარემოზე და შემდეგ ითვისებს ენობრივ კომპეტენციებს. ემოციური რეგულაცია ვითარდება გარედან შიგნით. დედა როდესაც გშია გაჭმევს, გცივა - გაცმევს, გარედან ხდება შენი აფექტის რეგულირება. როგორც კი მშობელზე ასეთი დამოკიდებულება აღარ მაქვს, თვითონაც შემიძლია ჩემი მოთხოვნების დაკმაყოფილება,“- აღნიშნა თამარ გაგოშიძემ.

წყარო:​ კოალიცია ბავშვთა ადრეული განვითარებისთვის

შეიძლება დაინტერესდეთ

„ექიმის რეპუტაცია ვერ აღდგება ვერასდროს ქვეყანაში, სანამ ასეთი ვითარებაა,“- ექიმი, გასტროენტეროლოგი ჯაბა ზარქუა

„ექიმის რეპუტაცია ვერ აღდგება ვერასდროს ქვეყანაში, სანამ ასეთი ვითარებაა,“- ექიმი, გასტროენტეროლოგი ჯაბა ზარქუა

ექიმმა, გასტროენტეროლოგმა ჯაბა ზარქუამ ექიმების მხრიდან ჭარბი რაოდენობით მედიკამენტების დანიშვნის პრობლემის შესახებ ისაუბრა:

„არის პრობლემები, რასაც დიდი ლოდინი და საუკუნეების გასვლა არ სჭირდება. ხელის ერთი გაწკაპუნებით შეიძლება მოგვარდეს. წამალი ჭარბად, არასაჭიროდ შეიძლება გამოვიყენოთ ორი მიზეზით: ერთი გახლავთ ცოდნის ნაკლებობა, მეორე - ფინანსური დაინტერესება. უფრო აქტუალური არის მეორე პრობლემა. რაღაც ხომ უნდა იყოს, ექიმის პასუხისმგებლობა რაღაცაში ხომ გამოიხატება?! წამალს თუ ნიშნავთ მაშინ, როდესაც 100 პროცენტით ვიცით, რომ არ არის დასანიშნი, ასე რომ მუშაობს ვიღაც ადამიანი, რომელსაც აქვს ლიცენზია წლებია, სადმე რამე კითხვა ხომ უნდა დაისვას, როგორც მინიმუმ ლიცენზიის შეჩერება დროებით მაინც არ არის მექანიზმი?“

ჯაბა ზარქუას თქმით, პაციენტები ექიმების არაკეთილსინდისიერი დამოკიდებულების გამო ხშირად ზარალდებიან:

„ვიცით, რომ დაზარალდა პაციენტი უაზრო წამლების გვერდითი მოვლენებით, დაზარალდა დაკარგული დროით, ფინანსებით. დიაგნოზი თავისი გზით მიდის, ამ თამაშ-თამაშში გაიპარა პრობლემა. სახელმწიფო აწესებს თამაშის წესებს. სახელმწიფოა პასუხისმგებელი იმაზე, რომ ექიმიც ცოდნა, განათლება და კეთილსინდისიერება აკონტროლოს. ეჭვი უნდა მივიტანოთ, როდესაც ექიმი ანამნეზს არ კრებს. თუ ექიმს პირდაპირ გამზადებული აქვს სქემა ჩვენთვის, ეჭვი უნდა შევიტანოთ. ექიმის საქმე არ არის პაციენტისთვის მედიკამენტებზე ფასდაკლების შეთავაზება. უკიდურესად იშვიათ შემთხვევებში ხდება, როდესაც 10-ზე მეტი წამალია საჭირო. კოვიდის დროს პაციენტებს უნიშნავენ ისეთ წამლებს, რომლებიც სრულიად არაფერში არ წერია. მედიცინა სადღეგრძელოებზე ხომ არ დგას?!“

„კოვიდის დროს პრობლემაა კვლევების არამართლზომიერი დანიშვნაც. სურდო რომ აქვს ახალგაზრდა, ურისკო ადამიანს და კატეზე რომ უშვებთ, ვინ იხდის ამ ფულს? ამ ქაოსის მოტივია შავი ფული. ეს როგორც მინიმუმ ექიმის მხრიდან არის არაეთიკური. ექიმის რეპუტაცია ვერ აღდგება ვერასდროს ქვეყანაში, სანამ ასეთი ვითარებაა,“- აღნიშნულ საკითხზე ჯაბა ზარქუამ ტელეკომპანია „იმედის“ გადაცემაში „იმედის დღე“ ისაუბრა.

წყარო:​ „იმედის დღე“

წაიკითხეთ სრულად