Baby Bag

„შემეცნებითი პროცესების გაშლა ვერ მოხდება, თუ ბავშვს მნიშვნელოვან უფროსებთან ინტერაქცია არ აქვს,“- ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე

„შემეცნებითი პროცესების გაშლა ვერ მოხდება, თუ ბავშვს მნიშვნელოვან უფროსებთან ინტერაქცია არ აქვს,“- ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე

ნეიროფსიქოლოგმა თამარ გაგოშიძემ ბავშვის განვითარებისთვის ჯანსაღი მიჯაჭვულობის მნიშვნელობაზე ისაუბრა:

„მიჯაჭვულობა უბრალოდ ის კი არ არის, რომ უბრალოდ მიწეპებული ხარ შენს გადამრჩენ დედიკოსა და მამიკოზე. მასთან რეციპროკული ურთიერთობა გასწავლის ნელ-ნელა შენი აფექტის რეგულაციას. ამ უსაფრთხო მიჯაჭვულობის საფუძველზე რეგულირდება ორგანიზმის ბიოლოგიური და ქცევითი სისტემები, ძლიერდება პოზიტიური ემოციები. ბავშვი სწავლობს, როგორ გაარჩიოს ერთმანეთისგან უსიამოვნო და სასიამოვნო გამოცდილება, როგორ მიხვდეს, რომ ჯილდო მოჰყვება ქცევას. ბავშვის კოგნიტური განვითარება თავისთავად არ ხდება. შემეცნებითი პროცესების გაშლა ვერ მოხდება, თუ მნიშვნელოვან უფროსებთან ინტერაქცია არ არის.“

თამარ გაგოშიძემ მეტყველების განვითარებისთვის აუცილებელ წინაპირობებზე ისაუბრა:

„მეტყველების განვითარებამდე მარჯვენა ჰემისფეროს გააქტიურება ძალიან მნიშვნელოვანია. ბავშვი მარცვლებს ათი ან ზოგი რვა თვიდანაც იძახის. სიტყვის გამეორება, თქმა, სხვა ადამიანისთვის გაგებინება, მარცხენა ჰემიფეროს აქტიურ განვითარებასთან არის დაკავშირებული 1 წლის მერე. მანამდე ბავშვს ინტერაქცია აქვს გარემოსთან, ვითარდება მისი მეტყველებამდელი ინტელექტი. მას დამოკიდებულებებიც მშვენივრად უვითარდება. სიამოვნება-უსიამოვნების გარჩევა შეუძლია ბავშვს. 1-2 წლის განმავლობაში ხდება ჩვენს ემოციებზე პასუხისმგებელი სისტემის განვითარება.“

„დასწავლის პროცესს ხელს უწყობს პოზიტიური ემოციური ფონი, კორტიზოლის ნორმალური დონე. როდესაც შფოთვის დონე მაღალი გვაქვს, დასწავლას ეს ხელს ვერ უწყობს ვერანაირად. ახლის სწავლით მიღებული სიამოვნება იწვევს დაჯილდოვებაზე ორიენტირებული სისტემის აქტივაციას თავის ტვინში. რატომ არის კარგი სკოლა, კარგი საბავშვო ბაღი ზეიმი ბავშვისთვის?! ბავშვს კორტიზოლის დონე აქვს დაბალი, შფოთვა აქვს დაბალი, არ ეშინია შეცდომის დაშვების, წარუმატებლობის, უსაფრთხოდ გრძნობს თავს, მისთვის სწავლა და დასწავლაც კი არის ზეიმი. ბავშვს ჯერ აფექტური რეაგირება აქვს გარემოზე და შემდეგ ითვისებს ენობრივ კომპეტენციებს. ემოციური რეგულაცია ვითარდება გარედან შიგნით. დედა როდესაც გშია გაჭმევს, გცივა - გაცმევს, გარედან ხდება შენი აფექტის რეგულირება. როგორც კი მშობელზე ასეთი დამოკიდებულება აღარ მაქვს, თვითონაც შემიძლია ჩემი მოთხოვნების დაკმაყოფილება,“- აღნიშნა თამარ გაგოშიძემ.

წყარო:​ კოალიცია ბავშვთა ადრეული განვითარებისთვის

შეიძლება დაინტერესდეთ

„იმ ადამიანებში, ვისაც ეს გენი აქვს, ვირუსი უფრო ფატალურად მთავრდება, უჯრედები ვერ ებრძვიან ვირუსს,“ - ტატა ქებაძე

„იმ ადამიანებში, ვისაც ეს გენი აქვს, ვირუსი უფრო ფატალურად მთავრდება, უჯრედები ვერ ებრძვიან ვირუსს,“ - ტატა ქებაძე

ბრიტანეთის სამეფოს ლაბორატორიის მკვლევარმა ტატა ქებაძემ ტელეკომპანია „რუსთავი 2“-ის ეთერში ოქსფორდის ინსტიტუტის ახალი აღმოჩენის შესახებ ისაუბრა. მისი თქმით, აღმოჩენილია ახალი გენი, რომელიც ადამიანს ვირუსთან ბრძოლაში ხელს უშლის:

„ოქსფორდის ინსტიტუტმა აღმოაჩინა გენი, რომელიც ადრე არ იყო შესწავლილი. ეს გენი სასუნთქ გზებშია და ​როდესაც ვირუსი ემართება ადამიანს, მისი უჯრედები ვერ ებრძვის ამ ვირუსს. შესაბამისად ამ ხალხში ვირუსი უფრო ფატალურად მთავრდება. საინტერესო აღმოჩნდა, რომ მხოლოდ 15% იყო ევროპული ხალხი, დანარჩენი აფრიკელები, აზიელი ხალხი.“

ტატა ქებაძის თქმით, აღნიშნული გენი უფრო მეტად აქვთ ცალკეულ ეთნიკურ ჯგუფებს:

„გენი აქვთ ადამიანებს, ​რომელიც არ იყო ადრე მკაფიოდ შესწავლილი. სწორედ ამიტომ არის, რომ იმ ადამიანებში ძალიან რთულად მიდის კორონავირუსი. ეს გენი უფრო ეთნიკურ ჯგუფებს აქვთ. აზიურ და აფრიკულ ჯგუფებში უფრო ხშირია და ვირუსი ფატალურად მთავრდება. ესეც ერთგვარი სიახლეა.“

„აფრიკელ და აზიელ ადამიანებში ხშირად ძალიან რთულად მიდიოდა კოვიდი. აქ იყო საუბარი, ეს ხომ არ იყო სოციალური მდგომარეობის გამო. ახლა გაირკვა, რომ არამხოლოდ ეს, არამედ გენიც იწვევს ამას. ამ გენის გამო მათი უჯრედები ვერ ებრძვიან ვირუსს. მათ ორგანიზმს და უჯრედებს არანაირი რეაქცია არ აქვს, შესაბამისად მათთან ძალიან ფატალურად მთავრდება,“ - აღნიშნა ტატა ქებაძემ.

წყარო: ​ტელეკომპანია „რუსთავი 2“

წაიკითხეთ სრულად