Baby Bag

„შემეცნებითი პროცესების გაშლა ვერ მოხდება, თუ ბავშვს მნიშვნელოვან უფროსებთან ინტერაქცია არ აქვს,“- ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე

„შემეცნებითი პროცესების გაშლა ვერ მოხდება, თუ ბავშვს მნიშვნელოვან უფროსებთან ინტერაქცია არ აქვს,“- ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე

ნეიროფსიქოლოგმა თამარ გაგოშიძემ ბავშვის განვითარებისთვის ჯანსაღი მიჯაჭვულობის მნიშვნელობაზე ისაუბრა:

„მიჯაჭვულობა უბრალოდ ის კი არ არის, რომ უბრალოდ მიწეპებული ხარ შენს გადამრჩენ დედიკოსა და მამიკოზე. მასთან რეციპროკული ურთიერთობა გასწავლის ნელ-ნელა შენი აფექტის რეგულაციას. ამ უსაფრთხო მიჯაჭვულობის საფუძველზე რეგულირდება ორგანიზმის ბიოლოგიური და ქცევითი სისტემები, ძლიერდება პოზიტიური ემოციები. ბავშვი სწავლობს, როგორ გაარჩიოს ერთმანეთისგან უსიამოვნო და სასიამოვნო გამოცდილება, როგორ მიხვდეს, რომ ჯილდო მოჰყვება ქცევას. ბავშვის კოგნიტური განვითარება თავისთავად არ ხდება. შემეცნებითი პროცესების გაშლა ვერ მოხდება, თუ მნიშვნელოვან უფროსებთან ინტერაქცია არ არის.“

თამარ გაგოშიძემ მეტყველების განვითარებისთვის აუცილებელ წინაპირობებზე ისაუბრა:

„მეტყველების განვითარებამდე მარჯვენა ჰემისფეროს გააქტიურება ძალიან მნიშვნელოვანია. ბავშვი მარცვლებს ათი ან ზოგი რვა თვიდანაც იძახის. სიტყვის გამეორება, თქმა, სხვა ადამიანისთვის გაგებინება, მარცხენა ჰემიფეროს აქტიურ განვითარებასთან არის დაკავშირებული 1 წლის მერე. მანამდე ბავშვს ინტერაქცია აქვს გარემოსთან, ვითარდება მისი მეტყველებამდელი ინტელექტი. მას დამოკიდებულებებიც მშვენივრად უვითარდება. სიამოვნება-უსიამოვნების გარჩევა შეუძლია ბავშვს. 1-2 წლის განმავლობაში ხდება ჩვენს ემოციებზე პასუხისმგებელი სისტემის განვითარება.“

„დასწავლის პროცესს ხელს უწყობს პოზიტიური ემოციური ფონი, კორტიზოლის ნორმალური დონე. როდესაც შფოთვის დონე მაღალი გვაქვს, დასწავლას ეს ხელს ვერ უწყობს ვერანაირად. ახლის სწავლით მიღებული სიამოვნება იწვევს დაჯილდოვებაზე ორიენტირებული სისტემის აქტივაციას თავის ტვინში. რატომ არის კარგი სკოლა, კარგი საბავშვო ბაღი ზეიმი ბავშვისთვის?! ბავშვს კორტიზოლის დონე აქვს დაბალი, შფოთვა აქვს დაბალი, არ ეშინია შეცდომის დაშვების, წარუმატებლობის, უსაფრთხოდ გრძნობს თავს, მისთვის სწავლა და დასწავლაც კი არის ზეიმი. ბავშვს ჯერ აფექტური რეაგირება აქვს გარემოზე და შემდეგ ითვისებს ენობრივ კომპეტენციებს. ემოციური რეგულაცია ვითარდება გარედან შიგნით. დედა როდესაც გშია გაჭმევს, გცივა - გაცმევს, გარედან ხდება შენი აფექტის რეგულირება. როგორც კი მშობელზე ასეთი დამოკიდებულება აღარ მაქვს, თვითონაც შემიძლია ჩემი მოთხოვნების დაკმაყოფილება,“- აღნიშნა თამარ გაგოშიძემ.

წყარო:​ კოალიცია ბავშვთა ადრეული განვითარებისთვის

შეიძლება დაინტერესდეთ

როგორ გავავარჯიშოთ ბავშვის ნებისყოფა? - ფსიქოლოგ ნანა ჩაჩუას რეკომენდაციები მშობლებს

როგორ გავავარჯიშოთ ბავშვის ნებისყოფა? - ფსიქოლოგ ნანა ჩაჩუას რეკომენდაციები მშობლებს

ფსიქოლოგმა ნანა ჩაჩუამ მშობლების მიერ ბავშვის დასჯისა და წახალისებისას დაშვებული შეცდომების შესახებ ისაუბრა:

„როდესაც დედა ემუქრება შვილს: „იცოდე, თუ ამას არ გააკეთებ, მე წავალ.“ ეს არის მუქარა, რომელიც ბავშვისთვის არის ყველაზე სახიფათო და ყველაზე არასასურველია. დასჯის სახით ჩვენ ხშირად ვიყენებთ მუქარას, რომელზეც უარი უნდა ვთქვათ. როდესაც ბავშვს რაღაც უფუჭდება და ვეკითხებით: რატომ? ეს ისეთი კითხვაა, რომელსაც ბრძენი ვერ უპასუხებს. თუ ბავშვს გაკვირვებით ვეუბნებით: „ეს შენ როგორ მოგივიდა?“ ეს არის ქვემოდან შეცურებული შეტყობინება, რომ მე შენ გენდობი და შენ შეგიძლია, ეს შემთხვევითობაა მხოლოდ.

ბავშვს ყოველთვის უნდა ჰქონდეს განცდა, რომ მისი საქციელი და თვითონ ერთმანეთისგან გამიჯნულია. ბავშვი ყოველთვის კარგია, ყოველთვის საყვარელია. მისი ქცევა მისაღებია ან არ არის მისაღები. არა შანტაჟი, არა მუქარა, არამედ ყოველთვის ბავშვის პერსონა თავის ადგილზე მყარად მდგომი, სიყვარულის ობიექტი შენი მხრიდან, რომ მან განიცადოს თავისი თავის მნიშვნელობა.

თუ არ მოგვწონს ქცევა, მისი ქცევა, მისი ქმედება უნდა იყოს დაწუნებული. ბავშვთან რაღაც პირობებზე შევთანხმდეთ, როდის შეიძლება რაღაც გავაკეთოთ და თუ ის არ გააკეთებს რაღაცას, ის არ მიიღებს მხოლოდ იმას, რაც მას ძალიან უყვარს. დასჯის დროს ბავშვს ვართმევთ იმას, რაც მას ძალიან უყვარს, მაგრამ ეს არ უნდა იყოს მუდმივად, არამედ გარკვეულ პერიოდამდე. როდესაც შენ რაღაცას გააკეთებ, რა თქმა უნდა, ისევ მიიღებ. როდესაც ბავშვი ამბობს, რომ დილით თვითონ გავიღვიძებ და ავდგები, ვეუბნებით: თუ შენ დილით გაიღვიძებ შენით მთელი კვირის განმავლობაში ისე, რომ მე არ დამჭირდება შენი გაღვიძება, მეექვსე დღეს შენ მიიღებ ამას. ერთჯერადად არ უნდა იყოს ასე, რომ ერთხელ გააკეთა და დაჯილდოვდა, იმიტომ, რომ მას გამოუმუშავდეს ჩვევა. ეს არის ერთგვარი ნებისყოფის ვარჯიში,“ - აღნიშნა ნანა ჩაჩუამ.

წყარო:​ შენთვის I ForYou

წაიკითხეთ სრულად