Baby Bag

„შემეცნებითი პროცესების გაშლა ვერ მოხდება, თუ ბავშვს მნიშვნელოვან უფროსებთან ინტერაქცია არ აქვს,“- ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე

„შემეცნებითი პროცესების გაშლა ვერ მოხდება, თუ ბავშვს მნიშვნელოვან უფროსებთან ინტერაქცია არ აქვს,“- ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე

ნეიროფსიქოლოგმა თამარ გაგოშიძემ ბავშვის განვითარებისთვის ჯანსაღი მიჯაჭვულობის მნიშვნელობაზე ისაუბრა:

„მიჯაჭვულობა უბრალოდ ის კი არ არის, რომ უბრალოდ მიწეპებული ხარ შენს გადამრჩენ დედიკოსა და მამიკოზე. მასთან რეციპროკული ურთიერთობა გასწავლის ნელ-ნელა შენი აფექტის რეგულაციას. ამ უსაფრთხო მიჯაჭვულობის საფუძველზე რეგულირდება ორგანიზმის ბიოლოგიური და ქცევითი სისტემები, ძლიერდება პოზიტიური ემოციები. ბავშვი სწავლობს, როგორ გაარჩიოს ერთმანეთისგან უსიამოვნო და სასიამოვნო გამოცდილება, როგორ მიხვდეს, რომ ჯილდო მოჰყვება ქცევას. ბავშვის კოგნიტური განვითარება თავისთავად არ ხდება. შემეცნებითი პროცესების გაშლა ვერ მოხდება, თუ მნიშვნელოვან უფროსებთან ინტერაქცია არ არის.“

თამარ გაგოშიძემ მეტყველების განვითარებისთვის აუცილებელ წინაპირობებზე ისაუბრა:

„მეტყველების განვითარებამდე მარჯვენა ჰემისფეროს გააქტიურება ძალიან მნიშვნელოვანია. ბავშვი მარცვლებს ათი ან ზოგი რვა თვიდანაც იძახის. სიტყვის გამეორება, თქმა, სხვა ადამიანისთვის გაგებინება, მარცხენა ჰემიფეროს აქტიურ განვითარებასთან არის დაკავშირებული 1 წლის მერე. მანამდე ბავშვს ინტერაქცია აქვს გარემოსთან, ვითარდება მისი მეტყველებამდელი ინტელექტი. მას დამოკიდებულებებიც მშვენივრად უვითარდება. სიამოვნება-უსიამოვნების გარჩევა შეუძლია ბავშვს. 1-2 წლის განმავლობაში ხდება ჩვენს ემოციებზე პასუხისმგებელი სისტემის განვითარება.“

„დასწავლის პროცესს ხელს უწყობს პოზიტიური ემოციური ფონი, კორტიზოლის ნორმალური დონე. როდესაც შფოთვის დონე მაღალი გვაქვს, დასწავლას ეს ხელს ვერ უწყობს ვერანაირად. ახლის სწავლით მიღებული სიამოვნება იწვევს დაჯილდოვებაზე ორიენტირებული სისტემის აქტივაციას თავის ტვინში. რატომ არის კარგი სკოლა, კარგი საბავშვო ბაღი ზეიმი ბავშვისთვის?! ბავშვს კორტიზოლის დონე აქვს დაბალი, შფოთვა აქვს დაბალი, არ ეშინია შეცდომის დაშვების, წარუმატებლობის, უსაფრთხოდ გრძნობს თავს, მისთვის სწავლა და დასწავლაც კი არის ზეიმი. ბავშვს ჯერ აფექტური რეაგირება აქვს გარემოზე და შემდეგ ითვისებს ენობრივ კომპეტენციებს. ემოციური რეგულაცია ვითარდება გარედან შიგნით. დედა როდესაც გშია გაჭმევს, გცივა - გაცმევს, გარედან ხდება შენი აფექტის რეგულირება. როგორც კი მშობელზე ასეთი დამოკიდებულება აღარ მაქვს, თვითონაც შემიძლია ჩემი მოთხოვნების დაკმაყოფილება,“- აღნიშნა თამარ გაგოშიძემ.

წყარო:​ კოალიცია ბავშვთა ადრეული განვითარებისთვის

შეიძლება დაინტერესდეთ

რა იწვევს, რა გართულებები შეიძლება მოჰყვეს და როგორ მივხვდეთ, რომ ბავშვს ჭიები ჰყავს? - თემაზე პედიატრი თეა დადიანიძე საუბრობს

რა იწვევს, რა გართულებები შეიძლება მოჰყვეს და როგორ მივხვდეთ, რომ ბავშვს ჭიები ჰყავს? - თემაზე პედიატრი თეა დადიანიძე საუბრობს

რა იწვევს ჭიებს ბავშვებში და რა გართულებები შეიძლება გამოიწვიოს? - ამ თემებზე MomsEdu.ge-ს პედიატრი თეა დადიანიძე ესაუბრა. 

- რა იწვევს ჭიებს ბავშვებში?

- ჰელმინთოზი - ნაწლავური ჭიებით გამოწვეული დაავადებაა, რომელიც მსოფლიოში ერთ-ერთი ყველაზე გავრცელებულია ინფექციებს შორის. პარაზიტი არის ცოცხალი ორგანიზმი, რომელიც სხვა ორგანიზმის ხარჯზე ცხოვრებს და მისგან იღებს ცხოველმყოფელობისა და განვითარებისთვის ყველა საჭირო ნივთიერებას.

პარაზიტებს ყოფენ ორ ძირითად ჯგუფად:

  1. უმარტივესები - ერთუჯრედიანი ორგანიზმია, მისი დანახვა შეუძლებელია შეუიარაღებელი თვალით;
  2. ჰელმინთები კი შეუიარაღებელი თვალით კარგად ჩანს.

დასნებოვნება ხდება საყოფაცხოვრებო გზით, დაუბანელი ხელებით, გაურეცხავი ბოსტნეულით, ხორც-პროდუქტებით, რომლებიც არ არის სათანადოდ დამუშავებული. თუ ჭიის ლავრა მოხვდა საჭმლის მომნელებელ სისტემაში, ის კუჭის წვენის ზემოქმედების შედეგად იშლება, მაგრამ თუ ნაწლავში მოხვდა, ხდება მათი გააქტიურება.

- რა სიმპტომებით მივხვდებით რომ ბავშვს ჭიები ჰყავს?

- ძირითადი სიმპტომებია: ტკვილი მუცლის არეში, შებერილობა, გულის რევა, პირღებინება, მადის დაქვეითება, დაღლილობა, აგზნებადობა, ალერგიული რეაქცია, ქავილი ანუსის მიდამოში. ასევე, შესაძლოა გამოვლინდეს მომატებული ნერწყვდენა, თუმცა აღნიშნული ჩივილი ზოგჯერ პირის ღრუს დაავადებებს უკავშირდება.

ხშირად, ჭიებით ინვაზიის ერთ-ერთ სიმპტომად ღამის ბრუქსიზმს (კბილების კრაჭუნი) მიიჩნევენ, მაგრამ აღნიშნული ჩივილი, ძირითადად, ძილის დარღვევას და სტრესს უკავშირდება.

- რა გართულებები შეიძლება გამოიწვიოს?

- ერთ-ერთია ნაწლავთა გაუვალობა, რომელიც ახასიათებს ასკარიდოზსს. მისი მასიური ინვაზია იწვევს ნაწლავის გაუვალობას. ენტერობიოზს შეიძლება ახლდეს შემდეგი გართულებები: ვულვოვაგინიტი, პერიანალური მიდამოს ეგზემა და კანის სხვა დაავადებები.

- შესაძლებელია თუ არა ინფიცირების პრევენცია?

პრევენციისთვის აუცილებელია ჰიგიენური ნორმების დაცვა, ხელების ხშირი დაბანა, ფრჩხილების კარგად დაჭრა, ხილის და ბოსტეულის კარგად გარეცხვა, ხორცპროდუქტების თერმულად დამუშავება. ასევე, მნიშვნელოვანია, საბავშვო ბაღებში ჰიგიენური ნორმების დაცვა და შინაური ცხოველების დეჰელმინთიზაცია.

- მკურნალობის გზებზე რომ ვისაუბროთ.

- მკურნალობა მოიცავს ანტიჰალმინთურ პრეპარატებს, ჰელმინთის სახეობის გათვალისწინებით. თვითმკურნალობა და პრევენციის მიზნით ანტიჰელმინთური პრეპარატების მიღება დაუშვებელია. მშობელი, როგორც კი შენიშნავს აღნიშნულ ჩივილებს, აუცილებლად უნდა მიმართოს ექიმს, რათა მიიღოს შესაბამისი რეკომენდაციები.

ესაუბრა მარიამ ჩოქური

წაიკითხეთ სრულად