Baby Bag

როდესაც ბავშვები შიშვლები დადიან ყველას თვალწინ და ამის გამო სირცხვილის, მორიდების გრძნობა არ აქვთ - არის თუ არა ეს პრობლემა, რა შეიძლება იყოს მიზეზი?

როდესაც ბავშვები შიშვლები დადიან ყველას თვალწინ და ამის გამო სირცხვილის, მორიდების გრძნობა არ აქვთ - არის თუ არა ეს პრობლემა, რა შეიძლება იყოს მიზეზი?

როდესაც ბავშვები (ბაღის და სკოლის დაწყებითი კლასის) შიშვლები დადიან ყველას თვალწინ და ამის გამო სირცხვილის, მორიდების გრძნობა არ აქვთ. არის თუ არა ეს პრობლემა, რა შეიძლება იყოს მიზეზი? - ამ საკითხზე MomsEdu.ge-ს ესაუბრა პრაქტიკოსი ქცევითი თერაპევტი, სუპერვაიზერი, ფსიქოლოგიის მაგისტრი მაკო გაგნიძე.

,,თავდაპირველად, როდესაც რაიმე ქცევაზე გვაქვს საუბარი მნიშვნელოვანია განვმარტოთ, თუ რა არის ქცევა. ქცევა არის ინდივიდის მიზანმიმართულად განხორციელებული აქტივობა, რომელსაც გააჩნია მიზანი და ფუნქცია. ასევე, უნდა გავუსვათ ხაზი, თუ რა არის და რა აღიქმება რთულ ქცევად, რომელთა რიგსაც თქვენს მიერ დასმულ შეკითხვაში მოყვანილი ქცევაც მიეკუთვნება. ამერიკის ფსიქიატრთა ასოციაციის განმარტებით რთული ქცევა არის: ,,ქცევა რომელიც საშიშია ან ხელს უშლის ადამიანს სკოლამდელ, საგანმანათლებლო ან ზრდასრულთა მომსახურების სერვისებში მონაწილეობას და ხშირად საჭიროებს სპეციალური ინტერვენციების შემუშავებას და გამოყენებას.“ აბსოლუტურად ყველა ქცევას აქვს მიზანი, ფუნქცია. აღვნიშნავ იმასაც, რომ ერთი და იგივე ქცევას შესაძლოა ჰქონდეს სხვადასხვა მიზანი, ფუნქცია. ქცევის წინაპირობები შეიძლება იყოს: იმედგაცრუება, ტკივილი, წყენა, შიში, სენსორული დეზინტეგრაცია, შფოთვა, დაღლა, შიმშილი, კომუნიკაციის სირთულე და ა.შ. “

- როდესაც ბავშვები (ბაღის და სკოლის დაწყებითი კლასის) შიშვლები დადიან ყველას თვალწინ და ამასთან მიმართებით სირცხვილის, მორიდების გრძნობა არ აქვთ. არის თუ არა ეს პრობლემა, რა შეიძლება იყოს მიზეზი?

აღნიშნული ქცევის მიზეზი და ფუნქციაც შეგვიძლია ვივარაუდოთ, რომ შესაძლოა იყოს სხვადასხვა, მაგალითად, გარემო პირობები (სიცხე, ფიზიკური დისკომფორტი) ყურადღების მიპყრობის სურვილი, არასასურველი აქტივობისგან გაქცევის მცდელობა, სექსუალური ქცევა (გახდა მასტურბაციის მიზნით) სენსორული დეზინტეგრაცია და ა.შ.

- როგორ უნდა მიუდგეს მშობელი?

- ქცევის მართვა არ არის: ყვირილი, მუქარა, სიმკაცრე ან ყველაფრის შესრულება. აღნიშნულ შემთხვევაში უნდა განისაზღვროს თუ რა არის ქცევის ფუნქცია, ასეთ დროს უნდა შეგროვდეს მონაცემი, რომელსაც ჩვენ ქცევითი თერაპევტები ABC მოდელს ვეძახით. ABC ანუ (Antecedent-Behavior-Consequence) წინაპირობა, ქცევა, შედეგი. აქედან გამომდინარე, უნდა განისაზღვროს ქცევის მიზანი, ფუნქცია და შესაბამისად განხორციელდეს მუშაობა. განვიხილოთ რამოდენიმე მაგალითი, თუკი ჩანაწერის მონაცემებით გამოვლინდა რომ მიზეზი არის სენსორული დეზინტეგრაცია (არ მოსწონს, ვერ ეგუება ტანსაცმლის სტრუქტურას) მაშინ ბავშვი უნდა შეაფასოს სენსორულმა თერაპევტმა, თუ საჭიროება მოითხოვს უნდა დაიწყოს მუშაობა ან მისცეს მშობელს რეკომენდაცია. თუკი მიზეზად გამოვლინდება ყურადღების მიპყრობა, მაგალითად, გაიხადა ტანსაცმელი და ყველა მას უყურებს, ზოგი იცინის, ზოგს უკვირს. მასწავლებელის და მომვლელის ყურადღებაც მისკენაა მიპყრობილი, როცა მანამდე ასეთ ინტერესს მის მიმართ არავინ იჩენდა, (წინაპირობა: ყურადღების მიქცევის სურვილი, ყურადღების ცენტრში ყოფნა. ქცევა: გახდა. შედეგი: მიიქცია ყურადღება, ანუ ქცევამ შედეგი გამოიღო, განმტკიცდადა განმტკიცებული ქცევის მომავალში ხშირად გამოვლენის ალბათობა ძალიან დიდია). განვმეორდები და ვიტყვი რომ გახდის ქცევას შესაძლოა ჰქონდეს ბევრი სხვადასხვა ფუნქცია, მიზანი. რამდენი ინდივიდიცაა იმდენნაირი და განსხვავებული მიზეზი არსებობს, რადგან ყველას გააჩნია ინდივიდუაური მახასიათებლები. ასეთ დროს, სპეციალისტის დაგეგმარებით უნდა გაკეთდეს ჩანაწერები, ქცევითი თერაპევტის რეკომენდაციით დაიგეგმოს სტრატეგია და დაიწყოს ქცევის ჩაქრობაზე მუშაობა. გაეცნოს მშობელს, ასევე ბაღის ან სკოლის პერსონალს, რომ ქცევის გამოვლენის შემთხვევაში ყველამ ერთნაირი მიდგომა იქონიონ. როდესაც ქცევა არ განმტკიცდება, ასე ვთქვათ არ წახალისდება ნელ-ნელა იკლებს და საბოლოოდ კი საერთოდ გაქრება.

ესაუბრა მარიამ ჩოქური

შეიძლება დაინტერესდეთ

„იმის ლოდინი სასწრაფო როდის მოვა და ტესტირებაზე გავარდნა არის აბსოლუტური აბსურდი,“ - პედიატრი თემურ მიქელაძე

„იმის ლოდინი სასწრაფო როდის მოვა და ტესტირებაზე გავარდნა არის აბსოლუტური აბსურდი,“ - პედიატრი თემურ მიქელაძე

პედიატრი თემურ მიქელაძე ბავშვებში კორონავირუსული ინფექციის მიმდინარეობის თავისებურებებზე საუბრობს და აღნიშნავს, რომ ვირუსი პატარებში უმეტესად მსუბუქად მიმდინარეობს:

„რა თქმა უნდა, პნევმონია ყველასთან არ გამოიხატება. კოვიდ-19 ბავშვებში უსიმპტომოდ, მსუბუქად მიმდინარეობს 75 % შემთხვევაში. 20-22 %-მდე შემთხვევებში მიმდინარეობს საშუალო სიმძიმით. საშუალო სიმძიმის შემთხვევაში ბავშვებთან შეიძლება გამოიხატოს პნევმონია. ეს არის ვირუსული პნევმონია. ვირუსულ პნევმონიასაც აქვს თავისი სიმძიმის ნიშნები. ზოგიერთი შეიძლება იმართოს ბინაზე. თუ მას ემთხვევა ბაქტერიული პნევმონია, აუცილებელია მისი ჰოსპიტალიზაცია. როგორც ვთქვი, პნევმონიას აქვს სიმძიმის ნიშნები, ეს არის სუნთქვის სიხშირე, წლამდე ასაკში ცხელების გარეშე 60-ზე მეტია საყურადღებო. 50-ია ჩვეულებრივი პნევმონიის დროს, მძიმე პნევმონიის დროს, თუ 60-ზე მეტია, აუცილებლად უნდა გადავიყვანოთ დროულად სტაციონარში. სუნთქვის სიხშირე სწორად უნდა დათვალოს ექიმმაც და მშობელმაც.“

თემურ მიქელაძის თქმით, დისტანციურად პაციენტის მართვა სავსებით შესაძლებელია და ამისთვის ექიმებს სპეციალური გადამზადება არ სჭირდებათ:

„სულ იმაზეა საუბარი, როგორ შეიძლება დისტანციურად პაციენტის მართვა. არსებობს დისტანციური მართვის პროტოკოლები, როგორც ჩვენი ჯანდაცვის სამინისტროს, ასევე ამერიკის პედიატრთა აკადემიის მიერ. აქ სულ ლაპარაკია იმაზე, რატომ არ გადამზადდნენ ექიმები. რად უნდა ექიმს გადამზადება? პაცინეტი თვითონ გადაგამზადებს, თუ გჭირდება პაციენტის მართვა. ამას სჭირდება დღის განმავლობაში 3 საათით რაღაცის წაკითხვა, ინფორმაციის მიღება. მე არავის გადავუმზადებივარ და არც გადავმზადდები. მე თვითონ შემიძლია ინფორმაციის მოძიება, წაკითხვა და არ სჭირდება ამას დიდი ფილოსოფია.“

თემურ მიქელაძე აცხადებს, რომ ექიმების გაკრიტიკება იმის გამო, რომ ისინი ბინაზე არ მოდიან, სწორი მიდგომა არ არის:

„როდესაც ამბობენ, რომ ექიმი არ მოდის, ვერანაირად ვერ გააკრიტიკებთ ექიმებს, პნევმონიის დადგენა არის კომპიუტერულ ტომოგრაფიაზე აღმოჩენის შედეგი და არა ჩვეულებრივ რენტგენზე. თუ ხარ ექიმი, შენ თვითონ უნდა გადაიმზადო შენი თავი. თუ ბავშვს სუნთქვა უძნელდება, პრევენციისთვის ვერაფერს გავაკეთებთ. ამ შემთხვევაში გააჩნია, როგორი იმუნური სისტემა აქვს ბავშვს. ბავშვებს ჩამოუყალიბებელი იმუნური სისტემა აქვთ, რის გამოც იმუნურ რეაქციებს დამაზიანებელი მოქმედება არ შეუძლია. სწორედ ამიტომ მიმდინარეობს კოვიდ-19 ბავშვებში მსუბუქად. მთავარია, რომ მშობელმა ბავშვს დროულად მიაქციოს ყურადღება.“

„მშობელმა უნდა დათვალოს ბავშვის სუნთქვის სიხშირე. ეს არის ელემენტარული. მე ვერ წარმომიდგენია, რომ რომელიმე ბავშვს არ ჰყავდეს პედიატრი. არ არსებობს ექიმი, რომელიც მშობელს არ უპასუხებს. ზოგ შემთხვევაში, კი ბატონო, დაკავებულია ტელეფონი. თუ ასეთი შემთხვევაა, მშობელს გადაურეკავს ექიმი. არ არის საჭირო ამისგან რაღაცის შექმნა. იმის ლოდინი ექიმი როდის მოვა, სასწრაფო როდის მოვა და ტესტირებაზე გავარდნა არის აბსოლუტური აბსურდი. უნდა შევაფასოთ ზოგადი მდგომარეობა. ბავშვი არის მივარდნილი, სითხეს ვერ იღებს, მაღალი ცხელება აქვს სამი და მეტი დღის განმავლობაში, არ ექვემდებარება სიცხის დამწევს, არის სუნთქვის უკმარისობის ნიშნები, ბავშვი ლეთარგიულია, ზოგ შემთხვევაში არის გაუწყლოვნება, ამ შემთხვევაში 112 ნახევარ საათში მოვა თქვენთან. თუ თქვენ დარეკავთ 112-ში იმის გამო, რომ ბავშვს 37 აქვს სიცხე და ექიმი გინდათ იმისთვის, რომ დაგაწყნაროთ, ამის გულისთვის არ უნდა დააკავოთ 112,“ - აცხადებს თემურ მიქელაძე.

წყარო: პოსტ ალიონი


წაიკითხეთ სრულად