Baby Bag

,,მშობლებს უნდა ახსოვდეთ, რომ მუდმივი შენიშვნები, მითითებები ტიკების სიხშირეს უფრო აძლიერებს'' - როგორ შეიძლება, დავეხმაროთ ბავშვებს ტიკების დაძლევაში?

,,მშობლებს უნდა ახსოვდეთ, რომ მუდმივი შენიშვნები, მითითებები ტიკების სიხშირეს უფრო აძლიერებს'' - როგორ შეიძლება, დავეხმაროთ ბავშვებს ტიკების დაძლევაში?

რა არის ტიკი, როგორი შეიძლება იყოს ტიკის გამოხატულება და როგორ დავეხმაროთ ბავშვებს მის დაძლევაში?- ​MomsEdu.ge-ს ამ და სხვა კითხვებს ფსიქოლოგმა მარიამ ბასოშვილმა უპასუხა.

- პირველ რიგში განგვიმარტეთ რა არი ტიკი?

- ტიკი ეს არის კუნთების უნებლიე, სწრაფი მოძრაობა, რომელიც ვლინდება სხეულის სხვადასხვა ნაწილში წინასწარი განზრახვის გარეშე და იწოდება როგორც, ტიკური აშლილობა. არსებობს მოტორული დარვევები, რომლებიც ძალიან ჰგავს ტიკებს მაგალითად, კუნთების უეცარი შეკრთომა ან დაკლაკნილი ჭიისებრი მოძრაობები, თუმცა ეს ტიკი არ არის და აუცილებელია სწორი დიაგნოსტირება.

- როგორი შეიძლება იყოს ტიკის გამოხატულება?

- არსებობს მარტივი და რთული ტიკები, მოტორული და ვოკალური. მარტივი მოტორული ტიკები ხასიათდება კუნთების სწრაფი, ხანმოკლე მოძრაობებით, მაგალითად, თვალების ხამხამი, წარბების აწევა ან სხვა სახის ჟესტები, რომელსაც შინაარსი არ გააჩნია და კონტექსტს არ შეესაბამება, ასევე მხრების მოძრაობები.

რთული მოტორული ტიკები არის უფრო ნელი უნებლიე მოძრაობები ვიდრე მარტივი მოტორული ტიკები. ხასიათდება საგნების ხელით მოსინჯვით, ფეხების ბაკუნით, უკუღმა სიარულით ან ცეკვით,ხტუნვითი მოძრაობებით.ხელებისა და ფეხების ქნევა, ასევე უხამსი ჟესტები მიეკუთვნება რთულ მოტორულ ტიკებს.

მარტივი ვოკალური ტიკები ეს არის - ჩახველება, სრუტუნი, ბურტყუნი.

რთულ ვოკალურ ტიკებს მიეკუთვნება სიტყვების ან მთელი ფრაზების უნებლიე წამოყვირება. შესაძლოა იყოს უხამსი და სოციალურად მიუღებელი სიტყვები.

- ვინ აფასებს ბავშვს და რა ასაკში შეიძლება გამომჟავნდეს ტიკები?

- დიაგნოსტიკურ სახელმძღვანელოებში, როგორც ზემოთ ვახსენე, დიაგნოზი იწოდება, როგორც ტიკური აშლილობა, ხოლო არის თუ არა გარდამავალი ტიკური აშლილობა, ქრონიკული თუ კომბინირებული, დაზუსტებული თუ დაუზუსტებელი ამას განსაზღვრავს ფსიქიატრი ან ნეიროფსიქოლოგი, შესაძლოა,  ნევროლოგის შეფასებაც გახდეს საჭირო.

გარდამავალი ტიკური აშლილობა იწყება ადრეულ ბავშვობაში. მარტივი ტიკები რამდენიმე კვირა ან თვე გრძელდება და სხვა სირთულეები თან არ ახლავს. ეს მდგომარება 3-4 ჯერ უფრო ხშირია ბიჭებში, ვიდრე გოგონებში. ადრეულ ბავშვობაში ბავშვებისთვის რაიმეს დასწავლის ერთ-ერთი გზა მიმბაძველობაა. ამ დროს ტიკის ათვისება უფრო მარტივად ხდება.

გარდამავალი ტიკური აშლილობის დროს ერთი ტიკი შესაძლოა, შეიცვალოს და ჩანაცვლდეს მეორე ტიკით, მაგალითად, ჩახველება სრუტუნით ან პირიქით. ქრონიკული ტიკური აშლილობისას კი ტიკი არ იცვლება ასე მარტივად.

- რა არის ტიკის გამომჟღავნების მიზეზი, რამ შეიძლება გაამწვავოს ტიკი?

- სტრესულ სიტუაციაში ბავშვებს ხშირად ეწყებათ თვალების ხამხამი, ფეხების ბაკუნი, მხრების აჩეჩვა, ჩახველება. მაგალითად, ბავშვებს თუ უწევთ აუდიტორიის წინაშე გამოსვლა ნერვიულობის ფონზე შეიძლება დაიწყოს უნებლიე ჩახველება, მხრების ჩეჩვა - ეს ყველაფერი არის ტიკი, თუმცა უმრავლეს შემთხვევაში უკვალოდ, ყოველგვარი ჩარევის გარეშე ქრება.

ტიკის სიხშირე მატულობს სტრესის ფონზე, დაღლილობისას, ხოლო მისი სიხშირე მცირდება ფიზიკური ან გონებრივი აქტივობებისას, ასევე ძილში.

- როგორ შეიძლება, დავეხმაროთ ბავშვებს ტიკების დაძლევაში, რა რჩევებს მისცემთ მშობლებს?

- ტიკები, როგორც წესი, ბავშვებისთვის კომპლექსად იქცევ ადა გავლენას ახდენს მათ თვითშეფასებაზე. აუცილებელია, რომ მასწავლებელმა, ასევე ბავშვებმა იცოდნენ ტიკის შესახებ და თანაკლასელი არ გახდეს სოციუმის მხრიდან ბულინგის მსხვერპლი. გარშემომყოფებს, მშობლებს უნდა ახსოვდეთ, რომ მუდმივი შენიშვნები, მითითებები ტიკების სიხშირეს უფრო აძლიერებს.

გარდა იმისა, რომ დიაგნოსტირება აუცილებელია, ასევე ფსიქოთერაპია ძალიან კარგი მეთოდია ტიკებთან სამუშაოდ. ზღაპრით თერაპია, არტ-ტერაპია, ფიზიკური-გონებრივი აქტივობები მკვეთრად დაეხმარება ბავშვს ტიკების დაძლევაში. ბავშვისთვის მშვიდი გარემო, ნაკლები სტრესი და მშობლების მხრიდან მხარდაჭერა ამ პროცესში ძალიან მნიშვნელოვანია.

ესაუბრა მაკა ქაფიანიძე 

არ დაგავიწყდეთ !!!

Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედების ჯგ​უფი“)

შეიძლება დაინტერესდეთ

სახედრის რძე იცავს ბავშვებს და არა მარტო მათ, ვირუსული ინფექციებისა და სასუნთქ გზებთან დაკავშირებული გართულებებისგან!

სახედრის რძე იცავს ბავშვებს და არა მარტო მათ, ვირუსული ინფექციებისა და სასუნთქ გზებთან დაკავშირებული გართულებებისგან!

ცნობილია, რომ სახედრის რძე აძლიერებს იმუნიტეტს, ზრდის მედეგობას სხვადასხვა დაავადების წინააღმდეგ, განსაკუთრებით კი ბავშვებში (ასთმა, ბრონქიტი, სპაზმური ხველა, ყივანახველა, ალერგიული ხველა, ფილტვებთან დაკავშირებული პრობლემები და სხვა.) ეფექტურია ალერგიული გამოვლინებებისა და იმუნიტეტის ასამაღლებლად.

ამ თემაზე უფრო დეტალურად MomsEdu.ge საქართველოში პირველი სახედრების ფერმის, ​„ვირლანდიის“ დირექტორს თორნიკე ტეფნაძეს ესაუბრა.

- რა სასარგებლო თვისებები აქვს სახედრის რძეს?

თორნიკე ტეფნაძე: ჯერ კიდევ ანტიკურ ხანაში, ძველ საბერძნეთში იყენებდნენ სახედრის რძეს და შემდეგ უკვე ევროპის სხვადასხვა ქვეყანაშიც. მაგალითად, საფრანგეთში დედის რძის ჩამნაცვლებლად გამოიყენებოდა. სახედრის რძეს საქართველოშიც მოიხმარდნენ, თუმცა ფართოდ გავრცელებული არ იყო მისი გამოყენება.

პირველ რიგში, კვლევებით დადასტურებულია, რომ სახედრის რძე თავისი შემადგენლობით ყველაზე ახლოს დგას დედის რძესთან. იგი შეიცავს ვიტამინებს, მინერალებს, ანტიალერგიულ და ანტიმიკრობულ ფერმენტს, მდიდარია ომეგა 3-ით, ომეგა 6-ით, მაგნიუმით, თუთიათი და ა.შ.

- ცნობილია, რომ სახედრის რძე აქტიურად გამოიყენება სამკურნალოდ და განსაკუთრებით ბავშვებში. რა დაავადებებთან საბრძოლველად იყენებენ?

თორნიკე ტეფნაძე: ჩვენს პრაქტიკაზე დაყრდნობით, ამ პროდუქტს ყველაზე დიდი სარგებელი მოაქვს ბავშვებისთვის. იგულისხმება სასუნთქი გზების სხვადასხვა გართულება, როგორებიცაა: ასმთმა, ბრონქიტი, ყივანახველა, სპაზმური ხველა. ძალიან კარგია ფილტვებისთვის, ალერგიული გამოვლინებებისა და ასევე, იმუნიტეტის გაძლიერებისთვის. თუმცა, ეს იმას არ ნიშნავს, რომ მხოლოდ ბავშვებისთვის გამოიყენება, უფროსებისთვისაც ძალიან ეფექტურია ამავე პრობლემების დროს და დამატებით, გულსისხლძარღვთა დაავადებების, ღვიძლის დეტოქსიკაციის, ქიმიის შემდგომ იმუნოდეფიციტის შესავსებად.

- იმ შემთხვევაში თუ სამკურნალო დანიშნულებით ვიყენებთ, დღის მანძილზე რა რაოდენობის სახედრის რძე უნდა დალიოს ბავშვმა (ასაკის მიხედვით) და დღის რომელ მონაკვეთში?

თორნიკე ტეფნაძე: ლოგიკურია, რომ ამ პროდუქტის მიღება იგივენაირად არ ხდება, როგორც სამედიცინო მედიკამენტების შემთხვევაში (მკაცრი დოზირება). იქიდან გამომდინარე, რომ სახედრის რძე ბუნებრივი პროდუქტია, აქ მკაცრად რეგლამენტირებული მეტ-ნაკლებობით მიღება არ არსებობს, თუმცა პრაქტიკიდან გამომდინარე ჩამოყალიბდა შემდეგი მიღების წესი:

  • 5-6 თვიდან - 2 წლამდე ბავშვებისთვის 10-30 მლ დღეში სამჯერ (დილით - უზმოზე, შუადღით - ჭამამდე, საღამოს - ძილის წინ);
  • 2-3 წლიდან ზევით - 50 მლ დღეში სამჯერ;
  • მოზრდილებში - 50-80 მლ დღეში სამჯერ.

როგორც ასეთი, სიჭარბე და გადამეტება არ არსებობს, თუმცა, გამომდინარე იქიდან, რომ არც ისე ბიუჯეტური პროდუქტია, მცირე რაოდენობით მიღებაც ეფექტურია სამკურნალოდ.

კურსის ხანგრძლივობა დამოკიდებულია დაავადების რაობაზე, სირთულეზე, ინდივიდუალურ მდგომარეობაზე, იმუნურ სისტემაზე. გარკვეული მონახაზისთვის, შემიძლია გითხრათ, რომ მაგალითად, ხველების დროს მისაღებია 1-2-კვირიანი კურსი, პროფილაქტიკისთვის და იმუნიტეტისთვის - 2-4 კვირიანი კურსი.

- უკეთესი შედეგისთვის რძე ადუღებული უნდა მივიღოთ თუ აუდუღარი?

თორნიკე ტეფნაძე: უმჯობესია, მივიღოთ აუდუღარი რძე, ვინაიდან არ დაკარგოს სასარგებლო თვისებების დიდი ნაწილი.

- სახედრის რძეს აქვს თუ არა რაიმე სახის უკუჩვენება?

თორნიკე ტეფნაძე: მრავალწლიან პრაქტიკაზე დაყრდნობით, არანაირი უკუჩვენება არ გამოვლენილა. სახედრის რძეს ბუნებრივად აქვს ანტიოქსიდანტური თვისებები. სახედარს არ ემართება ის დაავადებები, რაც მაგალითად, ძროხას (ბრუცელოზი).

პედიატრების დამოკიდებულება ორად იყოფა. არიან პედიატრები, რომლებსაც არ აქვთ ინფორმაცია ამ პროდუქტზე და არ იციან, რა უპასუხონ მშობლებს. თუმცა, მეორე ნაწილი - იმუნოლოგების, პედიატრებისა და ალერგოლოგებისა იცნობენ პროდუქტს და აქვთ ინფორმაცია მის სარგებლიანობასთან დაკავშირებით. შესაბამისად, მშობლები ხშირად მოდიან ჩვენთან სხვადასხვა ცნობილი პედიატრის რეკომენდაციით, ალერგიის, ხველისა და სხვა პრობლემების სამკურნალოდ.

შესაკვეთად ეწვიეთ ,,ვირლანდიის'' გვერდს - ​https://www.facebook.com/virlandia1​

R.

წაიკითხეთ სრულად