Baby Bag

,,მშობლებს უნდა ახსოვდეთ, რომ მუდმივი შენიშვნები, მითითებები ტიკების სიხშირეს უფრო აძლიერებს'' - როგორ შეიძლება, დავეხმაროთ ბავშვებს ტიკების დაძლევაში?

,,მშობლებს უნდა ახსოვდეთ, რომ მუდმივი შენიშვნები, მითითებები ტიკების სიხშირეს უფრო აძლიერებს'' - როგორ შეიძლება, დავეხმაროთ ბავშვებს ტიკების დაძლევაში?

რა არის ტიკი, როგორი შეიძლება იყოს ტიკის გამოხატულება და როგორ დავეხმაროთ ბავშვებს მის დაძლევაში?- ​MomsEdu.ge-ს ამ და სხვა კითხვებს ფსიქოლოგმა მარიამ ბასოშვილმა უპასუხა.

- პირველ რიგში განგვიმარტეთ რა არი ტიკი?

- ტიკი ეს არის კუნთების უნებლიე, სწრაფი მოძრაობა, რომელიც ვლინდება სხეულის სხვადასხვა ნაწილში წინასწარი განზრახვის გარეშე და იწოდება როგორც, ტიკური აშლილობა. არსებობს მოტორული დარვევები, რომლებიც ძალიან ჰგავს ტიკებს მაგალითად, კუნთების უეცარი შეკრთომა ან დაკლაკნილი ჭიისებრი მოძრაობები, თუმცა ეს ტიკი არ არის და აუცილებელია სწორი დიაგნოსტირება.

- როგორი შეიძლება იყოს ტიკის გამოხატულება?

- არსებობს მარტივი და რთული ტიკები, მოტორული და ვოკალური. მარტივი მოტორული ტიკები ხასიათდება კუნთების სწრაფი, ხანმოკლე მოძრაობებით, მაგალითად, თვალების ხამხამი, წარბების აწევა ან სხვა სახის ჟესტები, რომელსაც შინაარსი არ გააჩნია და კონტექსტს არ შეესაბამება, ასევე მხრების მოძრაობები.

რთული მოტორული ტიკები არის უფრო ნელი უნებლიე მოძრაობები ვიდრე მარტივი მოტორული ტიკები. ხასიათდება საგნების ხელით მოსინჯვით, ფეხების ბაკუნით, უკუღმა სიარულით ან ცეკვით,ხტუნვითი მოძრაობებით.ხელებისა და ფეხების ქნევა, ასევე უხამსი ჟესტები მიეკუთვნება რთულ მოტორულ ტიკებს.

მარტივი ვოკალური ტიკები ეს არის - ჩახველება, სრუტუნი, ბურტყუნი.

რთულ ვოკალურ ტიკებს მიეკუთვნება სიტყვების ან მთელი ფრაზების უნებლიე წამოყვირება. შესაძლოა იყოს უხამსი და სოციალურად მიუღებელი სიტყვები.

- ვინ აფასებს ბავშვს და რა ასაკში შეიძლება გამომჟავნდეს ტიკები?

- დიაგნოსტიკურ სახელმძღვანელოებში, როგორც ზემოთ ვახსენე, დიაგნოზი იწოდება, როგორც ტიკური აშლილობა, ხოლო არის თუ არა გარდამავალი ტიკური აშლილობა, ქრონიკული თუ კომბინირებული, დაზუსტებული თუ დაუზუსტებელი ამას განსაზღვრავს ფსიქიატრი ან ნეიროფსიქოლოგი, შესაძლოა,  ნევროლოგის შეფასებაც გახდეს საჭირო.

გარდამავალი ტიკური აშლილობა იწყება ადრეულ ბავშვობაში. მარტივი ტიკები რამდენიმე კვირა ან თვე გრძელდება და სხვა სირთულეები თან არ ახლავს. ეს მდგომარება 3-4 ჯერ უფრო ხშირია ბიჭებში, ვიდრე გოგონებში. ადრეულ ბავშვობაში ბავშვებისთვის რაიმეს დასწავლის ერთ-ერთი გზა მიმბაძველობაა. ამ დროს ტიკის ათვისება უფრო მარტივად ხდება.

გარდამავალი ტიკური აშლილობის დროს ერთი ტიკი შესაძლოა, შეიცვალოს და ჩანაცვლდეს მეორე ტიკით, მაგალითად, ჩახველება სრუტუნით ან პირიქით. ქრონიკული ტიკური აშლილობისას კი ტიკი არ იცვლება ასე მარტივად.

- რა არის ტიკის გამომჟღავნების მიზეზი, რამ შეიძლება გაამწვავოს ტიკი?

- სტრესულ სიტუაციაში ბავშვებს ხშირად ეწყებათ თვალების ხამხამი, ფეხების ბაკუნი, მხრების აჩეჩვა, ჩახველება. მაგალითად, ბავშვებს თუ უწევთ აუდიტორიის წინაშე გამოსვლა ნერვიულობის ფონზე შეიძლება დაიწყოს უნებლიე ჩახველება, მხრების ჩეჩვა - ეს ყველაფერი არის ტიკი, თუმცა უმრავლეს შემთხვევაში უკვალოდ, ყოველგვარი ჩარევის გარეშე ქრება.

ტიკის სიხშირე მატულობს სტრესის ფონზე, დაღლილობისას, ხოლო მისი სიხშირე მცირდება ფიზიკური ან გონებრივი აქტივობებისას, ასევე ძილში.

- როგორ შეიძლება, დავეხმაროთ ბავშვებს ტიკების დაძლევაში, რა რჩევებს მისცემთ მშობლებს?

- ტიკები, როგორც წესი, ბავშვებისთვის კომპლექსად იქცევ ადა გავლენას ახდენს მათ თვითშეფასებაზე. აუცილებელია, რომ მასწავლებელმა, ასევე ბავშვებმა იცოდნენ ტიკის შესახებ და თანაკლასელი არ გახდეს სოციუმის მხრიდან ბულინგის მსხვერპლი. გარშემომყოფებს, მშობლებს უნდა ახსოვდეთ, რომ მუდმივი შენიშვნები, მითითებები ტიკების სიხშირეს უფრო აძლიერებს.

გარდა იმისა, რომ დიაგნოსტირება აუცილებელია, ასევე ფსიქოთერაპია ძალიან კარგი მეთოდია ტიკებთან სამუშაოდ. ზღაპრით თერაპია, არტ-ტერაპია, ფიზიკური-გონებრივი აქტივობები მკვეთრად დაეხმარება ბავშვს ტიკების დაძლევაში. ბავშვისთვის მშვიდი გარემო, ნაკლები სტრესი და მშობლების მხრიდან მხარდაჭერა ამ პროცესში ძალიან მნიშვნელოვანია.

ესაუბრა მაკა ქაფიანიძე 

არ დაგავიწყდეთ !!!

Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედების ჯგ​უფი“)

შეიძლება დაინტერესდეთ

მასწავლებლის 5 განსაკუთრებული უნარი, რომელიც კარგ მშობელს აუცილებლად უნდა ჰქონდეს

მასწავლებლის 5 განსაკუთრებული უნარი, რომელიც კარგ მშობელს აუცილებლად უნდა ჰქონდეს

მასწავლებლებს ბავშვებთან ურთიერთობისთვის გარკვეული უნარები აუცილებლად სჭირდებათ. როგორც აღმოჩნდა, აღნიშნული უნარები მშობლებისთვისაც მნიშვნელოვანია. ჩვენს სტატიაში მასწავლებლების იმ ხუთ უნარს გაგაცნობთ, რომელთა შეძენა მშობლებს შვილებთან ურთიერთობის გაუმჯობესებაში მნიშვნელოვნად დაეხმარება.

1. მოთმინება

მასწავლებლისთვის მოთმინების უნარი ძალიან მნიშვნელოვანია. მან უნდა იცოდეს, რომ ​ბავშვები ერთმანეთისგან განსხვავდებიან და მათთან განსხვავებული მიდგომაა საჭირო. მასწავლებელმა უნდა გააცნობიეროს, რომ ყველა ბავშვი სასწავლო მასალას ერთნაირი წარმატებით ვერ ითვისებს. მშობელიც მოთმინებით უნდა აკვირდებოდეს შვილის სწავლის პროცესს და მის შესაძლებლობებს ითვალისწინებდეს. მასწავლებელს აქვს უნარი ბავშვს ცოდნა თანდათანობით გადასცეს. ის ჯერ უხსნის ბავშვს, როგორ ისწავლოს. შემდეგ მასთან ერთად აკეთებს დავალებას, რის შემდეგაც ბავშვი დამოუკიდებელ მუშაობაზე გადადის. მშობელმა შვილთან ურთიერთობაში სწორედ ასეთი მოთმინება უნდა გამოიჩინოს.

2. ორგანიზებულობა

ორგანიზებულობის უნარი ბუნებრივად თუ გერგოთ, ძალიან იღბლიანი ხართ. ​თუ ეს უნარი არ გაქვთ, უმჯობესია მის ჩამოყალიბებაზე იზრუნოთ. სკოლებში ყველაზე ორგანიზებული მასწავლებლები სიმარტივისადმი სიყვარულით გამოირჩევიან. სახლში მარტივი ცხრილი შეადგინეთ, რომელშიც თქვენი მთავარი ინტერესები და პრიორიტეტები იქნება ჩამოწერილი. თუ თქვენთვის მთავარი ბავშვის მეცადინეობაა, პირველ რანგის საქმედ სწორედ შვილის სწავლაში დახმარება უნდა განსაზღვროთ. შეადგინეთ ცხრილი, სადაც მთელი კვირის საქმეებს პრიორიტეტების მიხედვით გაწერთ. ეს ძალიან დაგეხმარებათ.

3. ქცევის მართვა

თუ მასწავლებელს მოსწავლის ქცევის მართვის უნარი არ აქვს, მას სწავლება გაუჭირდება. კარგი მასწავლებელი ბავშვს არ უყვირის და არ არცხვენს, თუმცა მის კლასში დისციპლინა არ ირღვევა. კარგი დედა კარგი მასწავლებლის მსგავსად ცდილობს, რომ ​ბავშვებს თავდაჯერება აუმაღლოს. როდესაც ბავშვები გრძნობენ, რომ მშობელს მათი სჯერა, ისინი კარგი ქცევისკენ მეტ მიდრეკილებას ავლენენ. ბავშვი ხშირად შეაქეთ, თუნდაც მცირედი მიღწევებისთვის. თუ თქვენი შვილი დას ან ძმას კეთილად ექცევა, აუხსენით, რომ ეს მოსაწონი საქციელია, რის გამოც ის გარკვეულ ჯილდოს მიიღებს. ბავშვს უფლება მიეცით ველოსიპედით გაისეირნოს, რათა მისი დადებითი ქმედება წაახალისოთ.

4. კრეატიულობა

დედებს კრეატიულობა ძალიან სჭირდებათ, რათა ბავშვებთან ურთიერთობა გაიუმჯობესონ. თუ გსურთ, რომ ბავშვებმა ტანსაცმელი დაალაგონ, ტანსაცმლის კეცვაში შეჯიბრი მოაწყვეთ. თქვენს შვილებს ეს ძალიან მოეწონებათ. თუ გსურთ, რომ ბავშვი კომპიუტერის ეკრანს მოშორდეს, უთხარით, რომ თუ ის კომპიუტერს სწრაფად გამორთავს და 30 წამში ჩაგეხუტებათ, შაბათ-კვირას კომპიუტერთან დამატებით 10 წუთს გაატარებს.

5. ბავშვზე ორიენტირება

მასწავლებელი კლასში იმისთვის შედის, რომ ბავშვს ასწავლოს და მოსწავლეებზე იყოს ორიენტირებული. ​ბავშვზე ორიენტირება დედისთვის კიდევ უფრო მნიშვნელოვანია. როდესაც შვილებთან ვართ, მთლიანად მათზე უნდა გადავიტანოთ ყურადღება. მასწავლებელი, რომელიც კლასშია და გამუდმებით ტელეფონში იყურება, კარგი პედაგოგი არ არის. დედაც შვილთან ყოფნისას ყოველთვის უნდა ცდილობდეს, რომ ბავშვი მისი ყურადღების ცენტრში იყოს.

მომზადებულია ​imom.com-ის მიხედვით

შეიძინე საბავშვო პროდუქტების ნაკრები ექსკლუზიურ ფასად ბმულზე 👉 https://www.facebook.com/babybag.momsedu.ge

თარგმნა ია ნაროუშვილმა 


წაიკითხეთ სრულად