რა სიმპტომები გვაფიქრებინებს, რომ ძუძუს კიბოსთან გვაქვს საქმე და რა არის გამომწვევი მიზეზები? - ამ თემაზე MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ონკოქირურგი, მამოლოგი თამარ აბულაძე.
- რამდენად ხშირია ძუძუს კიბო ქალებში?
- ქალთა ონკოლოგიურ დაავადებათა შორის ძუძუს კიბო პირველ ადგილზეა, შემდეგ მოდის საშვილოსნოს ყელის და ტანის სიმსივნეები, ბოლო პერიოდში შეინიშნება ძუძუს კიბოს გაახალგაზრდავების ტენდენცია 35 და ზემოთ ასაკში.
- ძირითადად, რა არის გამოწვევი მიზეზები?
- რისკფაქტორების ჯგუფიდან აღსანიშნავია:
ადრეული მენარხე (მენსტრუალური ციკლის დაწყება);
გვიანი მენოპაუზა (კლიმაქსი);
ხშირი აბორტები, გენეტიკური განწყობა, განსაკუთრებით, პირველი ხაზის ქალბატონებში (დედა და დეიდა);
ენდოკრინული და დისჰორმონალური ცვლილებების მოშლა, ასაკოვან ქალბატონებში პოსტრავმული წარმონაქმნები.
ონკოლოგიური დაავადების რისკს ზრდის ჰორმონალური დისბალანსის შედეგად მიმდინარე პროცესები, რომელშიც ჩართულია მთელი ენდოკრინული სისტემა. ამ პროცესს მიეკუთნება მასტოპათია, განსაკუთრებით საყურადღებოა მისი კვანძოვანი ფორმა, სწრაფად მზარდი ფიბროადენომა (ფილოიდი), სქელკედლიანი კისტები, სადინარშიდა პაპილომა, რომელიც კლინიკურად მხოლოდ სისხლიანი, ან მუქი ყავისფერი გამონადენით ხასიათდება, ხშირია პოსტრავმული წარმონაქმნები, განსაკუთრებით ხანდაზმულ ქალბატონებში, იგი დაზიანებული ან დაჟეჟილი ქსოვილიდან ვითარდება იქ, სადაც იყო ეგრედწოდებული ჰემატომა. მისი ალაგების შემდეგ ხშირია კარგად პალპირებადი წარმონაქმნი.
- რა სიმპტომები გვაფიქრებინებს, რომ მკერდის კიბოსთან გვაქვს საქმე?
- საეჭვო ნიშნებს შორის აღსანიშნავია: ძუძუს ფორმის შეცვლა, კანის გასქელება (ლიმონის ქერქი), გასინჯვადი წარმონაქმნის არსებობა, გადიდებული იღლიის ლიმფური კვანძები, ძუძუს თავის დვრილის ჩაბრუნება, სისხლიანი გამონადენი.
- როგორ უნდა ავირიდოთ თავიდან და როდის მივმართოთ ექიმს?
- იმისათვის, რომ დროულად მოხდეს ძუძუს კიბოს პრევენცია, საჭიროა ქალბატონებმა დროულად ჩაიტარონ სკრინინგი და ნებისმიერი საეჭვო ნიშნის აღმოჩენის შემთხვევაში მიმართონ ექიმ მამოლოგს. გისურვებთ ჯანმრთელობას!
„ბავშვის ტვინისთვის მოშიება არის ერთ-ერთი ყველაზე სახიფათო მდგომარეობა,“ - მარი მალაზონიას რეკომენდაციები მშობლებს
ნუტრიციოლოგმა მარი მალაზონიამ ბავშვის სწორი კვების რეჟიმის ჩამოყალიბების მნიშვნელობაზე ისაუბრა და აღნიშნა, რომ სკოლაში ბავშვმა ორი გაკვეთილის დასრულების შემდეგ ხემსი აუცილებლად უნდა მიირთვას:
„როდესაც ორი გაკვეთილი დასრულდება დილით, აუცილებლად სჭირდება ბავშვს ხემსი. იგივე პრინციპი უნდა დავიცვათ სახლის პირობებშიც, რომ ბავშვს ჰქონდეს საშუალება გამოკვებოს თავის ტვინი აუცილებელი საწვავით. ბავშვის ტვინისთვის მოშიება არის ერთ-ერთი ყველაზე სახიფათო მდგომარეობა, რომელიც უნდა ავიცილოთ თავიდან. კვების რეჟიმი გვეხმარება დროის ინტერვალების სწორად გადანაწილებაში.“
მარი მალაზონიამ ბავშვის ჯანმრთელობისთვის რძის ნაწარმის უდიდეს მნიშვნელობასაც გაუსვა ხაზი:
„გასათვალისწინებელია ასევე D ვიტამინის შემცველობა რძის ნაწარმში, ასევე A ვიტამინის, როგორც ზრდის ჰორმონის, რომელიც მზა სახით არის წარმოდგენილი მაწონში და ზოგადად რძის ნაწარმში. რძის ნაწარმში გარკვეული რაოდენობით გვაქვს E ვიტამინიც. ასევე გვაქვს, რაც მთავარია, ისეთი ნივთიერებები, როგორიც არის კალციუმი, ფოსფორი, გარკვეული რაოდენობით თუთიაც. მაწონი არის ძალიან კარგი ნაკრები ცოცხალი ორგანიზმების, მათთვის საკვების და მათი გადამუშავების პროდუქტების,“ - აღნიშნულ საკითხებზე მარი მალაზონიამ საქართველოს პირველი არხის გადაცემაში „პირადი ექიმი - მარი მალაზონია“ ისაუბრა.