რა სიმპტომები გვაფიქრებინებს, რომ ძუძუს კიბოსთან გვაქვს საქმე და რა არის გამომწვევი მიზეზები? - ამ თემაზე MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ონკოქირურგი, მამოლოგი თამარ აბულაძე.
- რამდენად ხშირია ძუძუს კიბო ქალებში?
- ქალთა ონკოლოგიურ დაავადებათა შორის ძუძუს კიბო პირველ ადგილზეა, შემდეგ მოდის საშვილოსნოს ყელის და ტანის სიმსივნეები, ბოლო პერიოდში შეინიშნება ძუძუს კიბოს გაახალგაზრდავების ტენდენცია 35 და ზემოთ ასაკში.
- ძირითადად, რა არის გამოწვევი მიზეზები?
- რისკფაქტორების ჯგუფიდან აღსანიშნავია:
ადრეული მენარხე (მენსტრუალური ციკლის დაწყება);
გვიანი მენოპაუზა (კლიმაქსი);
ხშირი აბორტები, გენეტიკური განწყობა, განსაკუთრებით, პირველი ხაზის ქალბატონებში (დედა და დეიდა);
ენდოკრინული და დისჰორმონალური ცვლილებების მოშლა, ასაკოვან ქალბატონებში პოსტრავმული წარმონაქმნები.
ონკოლოგიური დაავადების რისკს ზრდის ჰორმონალური დისბალანსის შედეგად მიმდინარე პროცესები, რომელშიც ჩართულია მთელი ენდოკრინული სისტემა. ამ პროცესს მიეკუთნება მასტოპათია, განსაკუთრებით საყურადღებოა მისი კვანძოვანი ფორმა, სწრაფად მზარდი ფიბროადენომა (ფილოიდი), სქელკედლიანი კისტები, სადინარშიდა პაპილომა, რომელიც კლინიკურად მხოლოდ სისხლიანი, ან მუქი ყავისფერი გამონადენით ხასიათდება, ხშირია პოსტრავმული წარმონაქმნები, განსაკუთრებით ხანდაზმულ ქალბატონებში, იგი დაზიანებული ან დაჟეჟილი ქსოვილიდან ვითარდება იქ, სადაც იყო ეგრედწოდებული ჰემატომა. მისი ალაგების შემდეგ ხშირია კარგად პალპირებადი წარმონაქმნი.
- რა სიმპტომები გვაფიქრებინებს, რომ მკერდის კიბოსთან გვაქვს საქმე?
- საეჭვო ნიშნებს შორის აღსანიშნავია: ძუძუს ფორმის შეცვლა, კანის გასქელება (ლიმონის ქერქი), გასინჯვადი წარმონაქმნის არსებობა, გადიდებული იღლიის ლიმფური კვანძები, ძუძუს თავის დვრილის ჩაბრუნება, სისხლიანი გამონადენი.
- როგორ უნდა ავირიდოთ თავიდან და როდის მივმართოთ ექიმს?
- იმისათვის, რომ დროულად მოხდეს ძუძუს კიბოს პრევენცია, საჭიროა ქალბატონებმა დროულად ჩაიტარონ სკრინინგი და ნებისმიერი საეჭვო ნიშნის აღმოჩენის შემთხვევაში მიმართონ ექიმ მამოლოგს. გისურვებთ ჯანმრთელობას!
„ზაფხულის პერიოდში კიდევ უფრო მეტია დედის რძის დატვირთვა ბავშვისთვის სარგებლის მოტანის კუთხით,“ - პედიატრი ნინო თოთაძე
პედიატრმა ნინო თოთაძემ ჩვილი ბავშვის კვების შესახებ ისაუბრა. მან აღნიშნა, რომ პირველად ბავშვს დამატებითი საკვები მხოლოდ 5-10 გრამის რაოდენობით უნდა გავასინჯოთ:
„მაქსიმუმი, რაც პირველი გასინჯვა შეიძლება მოხდეს პროდუქტის, ეს არის 5-10 გრამი. დაუშვებელია ორი ახალი პროდუქტის ერთად გასინჯვა. ჩვენ არ უნდა დაგვავიწყდეს, რომ ჯერ კიდევ არ არის ბავშვის საჭმლის მომნელებელი სისტემა კარგად ჩამოყალიბებული. ორი პროდუქტის გასინჯვის შემთხვევაში ორგანიზმს შეუძლია გაუჭირდეს გადამუშავება. თუ ალერგიული პროცესი გვექნა, ძნელი გასარჩევია, რომელი პროდუქტია ალერგიული. ამიტომ ეს უნდა მოხდეს ძალიან თანმიმდევრულად. მეორე დღეს შეიძლება 3-4 სადილის კოვზით შეიცვალოს საკვების რაოდენობა. მიუხედავად იმისა, რომ დამატები კვება უმნიშვნელოვანესია, ძუძუთი კვებას ვაგრძელებთ ორი წლის ასაკამდე. ორი წლის შემდეგ სასურველია, რომ ძუძუთი კვება შეწყდეს.“
ნინო თოთაძის თქმით, საბავშვო ორცხობილები მთელმარცვლიანი ბურღულეულისგან უნდა იყოს ნაწარმოები:
„როდესაც ჩვენ ვსაუბრობთ ბურღულეულის პროდუქტზე, ძალიან მნიშვნელოვანია, რომ ყველა პროდუქტი იყოს მთელმარცვლიანი ბურღულეულისგან ნაწარმოები. ეს არის ყველაზე საყურადღებო ნებისმიერი ასაკის ბავშვისთვის. პირველი მოთხოვნა მაინც არის პროდუქტის ეტიკეტის შესაბამისობა ბავშვთა ასაკთან. წლამდე ასაკში მე გამიჭირდება რეკომენდაცია მივცე სახლში მომზადებულ ორცხობილებს, იმიტომ, რომ გაუჭირდება მშობელს დოზირება ცხიმისა და შაქრის რაოდენობის.“
„ძროხის რძე ძალიან ცხიმიანია, მისი მიღება განზავების გარეშე, განსაკუთრებით 1-2 წლამდე ასაკის ბავშვებში, არ არის რეკომენდებული. ძალიან მნიშვნელოვანია წყალიც. წყალი უნდა მივცეთ ბავშვს ექვსი თვის ასაკიდან. ექვს თვემდე დედის რძე ბავშვს აბსოლუტურად ყოფნის. მშობლები ხშირად სვამენ კითხვას: ზაფხულის პერიოდია და ხომ არ მივცეთ ბავშვს დამატებით წყალი? თუ ჰიდრატაციის რაიმე პრობლემაა, შეიძლება ექიმის რჩევით ეს გადაწყვეტილება მივიღოთ. დედის რძე აბსოლუტურად უზრუნველყოფს წყლით ბავშვს. ზაფხულის პერიოდში კიდევ უფრო მეტია მისი დატვირთვა ბავშვისთვის სარგებლის მოტანის კუთხით. ექვსი თვის შემდეგ, იწყებს რა ბავშვი დამატებით კვებას, ერთ-ერთ ყველაზე სასურველ სასმელად შემოდის წყალი,“ - აღნიშნულ საკითხებზე ნინო თოთაძემ ტელეკომპანია „იმედის“ გადაცემაში „ანატომია“ ისაუბრა.