რა სიმპტომები გვაფიქრებინებს, რომ ძუძუს კიბოსთან გვაქვს საქმე და რა არის გამომწვევი მიზეზები? - ამ თემაზე MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ონკოქირურგი, მამოლოგი თამარ აბულაძე.
- რამდენად ხშირია ძუძუს კიბო ქალებში?
- ქალთა ონკოლოგიურ დაავადებათა შორის ძუძუს კიბო პირველ ადგილზეა, შემდეგ მოდის საშვილოსნოს ყელის და ტანის სიმსივნეები, ბოლო პერიოდში შეინიშნება ძუძუს კიბოს გაახალგაზრდავების ტენდენცია 35 და ზემოთ ასაკში.
- ძირითადად, რა არის გამოწვევი მიზეზები?
- რისკფაქტორების ჯგუფიდან აღსანიშნავია:
ადრეული მენარხე (მენსტრუალური ციკლის დაწყება);
გვიანი მენოპაუზა (კლიმაქსი);
ხშირი აბორტები, გენეტიკური განწყობა, განსაკუთრებით, პირველი ხაზის ქალბატონებში (დედა და დეიდა);
ენდოკრინული და დისჰორმონალური ცვლილებების მოშლა, ასაკოვან ქალბატონებში პოსტრავმული წარმონაქმნები.
ონკოლოგიური დაავადების რისკს ზრდის ჰორმონალური დისბალანსის შედეგად მიმდინარე პროცესები, რომელშიც ჩართულია მთელი ენდოკრინული სისტემა. ამ პროცესს მიეკუთნება მასტოპათია, განსაკუთრებით საყურადღებოა მისი კვანძოვანი ფორმა, სწრაფად მზარდი ფიბროადენომა (ფილოიდი), სქელკედლიანი კისტები, სადინარშიდა პაპილომა, რომელიც კლინიკურად მხოლოდ სისხლიანი, ან მუქი ყავისფერი გამონადენით ხასიათდება, ხშირია პოსტრავმული წარმონაქმნები, განსაკუთრებით ხანდაზმულ ქალბატონებში, იგი დაზიანებული ან დაჟეჟილი ქსოვილიდან ვითარდება იქ, სადაც იყო ეგრედწოდებული ჰემატომა. მისი ალაგების შემდეგ ხშირია კარგად პალპირებადი წარმონაქმნი.
- რა სიმპტომები გვაფიქრებინებს, რომ მკერდის კიბოსთან გვაქვს საქმე?
- საეჭვო ნიშნებს შორის აღსანიშნავია: ძუძუს ფორმის შეცვლა, კანის გასქელება (ლიმონის ქერქი), გასინჯვადი წარმონაქმნის არსებობა, გადიდებული იღლიის ლიმფური კვანძები, ძუძუს თავის დვრილის ჩაბრუნება, სისხლიანი გამონადენი.
- როგორ უნდა ავირიდოთ თავიდან და როდის მივმართოთ ექიმს?
- იმისათვის, რომ დროულად მოხდეს ძუძუს კიბოს პრევენცია, საჭიროა ქალბატონებმა დროულად ჩაიტარონ სკრინინგი და ნებისმიერი საეჭვო ნიშნის აღმოჩენის შემთხვევაში მიმართონ ექიმ მამოლოგს. გისურვებთ ჯანმრთელობას!
„პირველი ორი წლის განმავლობაში არასწორი მიჯაჭვულობა გონებრივი განვითარების შეფერხებას იწვევს,“ - პედიატრი ქეთევან ნემსაძე
პედიატრმა ქეთევან ნემსაძემ მიჯაჭვულობისა და დემიჯაჭვულობის სწორად განხორციელების მნიშვნელობაზე ისაუბრა:
„ძალიან მნიშვნელოვანია არამხოლოდ მიჯაჭვულობის კარგად განხორციელება, არამედ დემიჯაჭვულობის სწორად განხორციელებაც. „დედიკოს ბიჭის“ ფენომენი არასწორი მიჯაჭვულობისა და არასწორი დემიჯაჭვულობის განხორციელების შედეგია. ვაჟებისთვის 10-14 წელი გახლავთ კრიტიკული პერიოდი, როდესაც ის ახდენს იდენტიფიკაციას მამასთან. მამა, როგორც მოდელი უნდა გახდეს მისთვის. მანამდე ის უფრო დედასთან არის მიჯაჭვული. აუცილებელია, რომ პედიატრებმა ამ პროცესს მიაქციონ ყურადღება, თუ არ მოხდა ეს იდენტიფიკაცია.“
ქეთევან ნემსაძემ არაადეკვატური დემიჯაჭვულობისთვის დამახასიათებელი ნიშნები ჩამოთვალა:
„რა არის დამახასიათებელი არაადეკვატური დემიჯაჭვულობისთვის? ეს არის გადაწყვეტილების დამოუკიდებლად მიღების უუნარობა. იტალიური ფილმია ასეთი. ზემოდან ჩამოდის დედა, ვაჟს ეუბნება ქალზე, ცოლად არ შეირთოო და ესეც უჯერებს. ასევე არაადეკვატურ დემიჯაჭვულობას ახასიათებს საპირისპირო სქესის წარმომადგენლებთან ნორმალური ურთიერთობის პრობლემები. სამწუხაროდ, ეს არის ასევე საქართველოს პრობლემა.“
„პირველი ორი წლის განმავლობაში არასწორი მიჯაჭვულობა გონებრივი განვითარების შეფერხებას იწვევს. საქართველოში ეს მიჯაჭვულობა ნამდვილად ძლიერია და ამაზე საყვედური ჩვენი დედებისადმი არ გვეთქმის. რა არის ის ფაქტორები, რომლებიც მიჯაჭვულობას არღვევს? ეს არის დედის ანემია, დედის სოციალური სტატუსი. კვლევებში შედარებულია ორი ჯგუფი: ქალბატონები, რომლებსაც ჰქონდათ ანემია და არ იღებდნენ რკინის პრეპარატებს, ქალბატონები, რომლებსაც არ ჰქონდათ ანემია და იღებდნენ რკინის პრეპარატებს. ამ შემთხვევაში სწორად ხორციელდებოდა მიჯაჭვულობა, ამიტომ ჯანმრთელობასაც აქვს ძალიან დიდი მნიშვნელობა. არაადეკვატური მიჯაჭვულობა მოზრდილობაში სუსტი ჯანმრთელობის შეუქცევადი რისკ-ფაქტორია. ნულიდან ორ წლამდე დედა-შვილის ურთიერთობა შესაძლებელია გახდეს 40 წლის ასაკში რიგი დაავადებების საფუძველი,“ - აღნიშნა ქეთევან ნემსაძემ.