რა სიმპტომები გვაფიქრებინებს, რომ ძუძუს კიბოსთან გვაქვს საქმე და რა არის გამომწვევი მიზეზები? - ამ თემაზე MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ონკოქირურგი, მამოლოგი თამარ აბულაძე.
- რამდენად ხშირია ძუძუს კიბო ქალებში?
- ქალთა ონკოლოგიურ დაავადებათა შორის ძუძუს კიბო პირველ ადგილზეა, შემდეგ მოდის საშვილოსნოს ყელის და ტანის სიმსივნეები, ბოლო პერიოდში შეინიშნება ძუძუს კიბოს გაახალგაზრდავების ტენდენცია 35 და ზემოთ ასაკში.
- ძირითადად, რა არის გამოწვევი მიზეზები?
- რისკფაქტორების ჯგუფიდან აღსანიშნავია:
ადრეული მენარხე (მენსტრუალური ციკლის დაწყება);
გვიანი მენოპაუზა (კლიმაქსი);
ხშირი აბორტები, გენეტიკური განწყობა, განსაკუთრებით, პირველი ხაზის ქალბატონებში (დედა და დეიდა);
ენდოკრინული და დისჰორმონალური ცვლილებების მოშლა, ასაკოვან ქალბატონებში პოსტრავმული წარმონაქმნები.
ონკოლოგიური დაავადების რისკს ზრდის ჰორმონალური დისბალანსის შედეგად მიმდინარე პროცესები, რომელშიც ჩართულია მთელი ენდოკრინული სისტემა. ამ პროცესს მიეკუთნება მასტოპათია, განსაკუთრებით საყურადღებოა მისი კვანძოვანი ფორმა, სწრაფად მზარდი ფიბროადენომა (ფილოიდი), სქელკედლიანი კისტები, სადინარშიდა პაპილომა, რომელიც კლინიკურად მხოლოდ სისხლიანი, ან მუქი ყავისფერი გამონადენით ხასიათდება, ხშირია პოსტრავმული წარმონაქმნები, განსაკუთრებით ხანდაზმულ ქალბატონებში, იგი დაზიანებული ან დაჟეჟილი ქსოვილიდან ვითარდება იქ, სადაც იყო ეგრედწოდებული ჰემატომა. მისი ალაგების შემდეგ ხშირია კარგად პალპირებადი წარმონაქმნი.
- რა სიმპტომები გვაფიქრებინებს, რომ მკერდის კიბოსთან გვაქვს საქმე?
- საეჭვო ნიშნებს შორის აღსანიშნავია: ძუძუს ფორმის შეცვლა, კანის გასქელება (ლიმონის ქერქი), გასინჯვადი წარმონაქმნის არსებობა, გადიდებული იღლიის ლიმფური კვანძები, ძუძუს თავის დვრილის ჩაბრუნება, სისხლიანი გამონადენი.
- როგორ უნდა ავირიდოთ თავიდან და როდის მივმართოთ ექიმს?
- იმისათვის, რომ დროულად მოხდეს ძუძუს კიბოს პრევენცია, საჭიროა ქალბატონებმა დროულად ჩაიტარონ სკრინინგი და ნებისმიერი საეჭვო ნიშნის აღმოჩენის შემთხვევაში მიმართონ ექიმ მამოლოგს. გისურვებთ ჯანმრთელობას!
„თუ ჩვენ დაველოდებით იმ პრობლემებს, რომლებსაც ქლამიდიური ან გონორეული ინფექცია განაპირობებს და რომლებზეც მკურნალობას უკვე ვეღარ ვატარებთ, ისინი გახდებიან ჩაწერილი ინფექციები. ეს უკვე პრობლემაა. ისეთი გართულებები, როგორებიც არის უშვილობა, ძვალ-სახსროვანი პათოლოგიები და სხვა სისტემური პრობლემები უსიმპტომო სქესობრივი გზით გადამდებ დაავადებებს ახასიათებს. თუნდაც შევეხები ადამიანის პაპილომა ვირუსს, რომელსაც აბსოლუტურად არანაირი სიმპტომი არ აქვს. თუ ქალბატონი წელიწადში ერთხელ მიაკითხავს ექიმს და ჩაიტარებს კომპლექსურ კვლევებს, ეს გახდება საწინდარი იმისა, რომ ის სრულიად ჯანმრთელი იქნება.“
მადონა ჯუღელის თქმით, რეპროდუქციულ ჯანმრთელობაზე ზრუნვა ადრეული ასაკიდანვე უნდა დავიწყოთ:
„სიმსივნის პათოლოგიის რისკი ადრე მაღალი იყო 45 წელს გადაცილებულ ადამიანებში, დღევანდელ დღეს ეს დაავადება გაახალგაზრდავდა, რადგან სქესობრივ ცხოვრებას ვიწყებთ ადრეულად. გინეკოლოგთან მარტო სქესობრივი ცხოვრების დაწყების შემდეგ არ უნდა მივიდეს ქალი. რეპროდუქციული სისტემის ჩამოყალიბების დროს ყოველდღიური სტრესი ან სხვა სირთულეები განაპირობებს დარღვევებს. თუ ამ დარღვევებს დედამ, მშობელმა და თვითონ ბავშვმა დროულად არ მიაქცია ყურადღება, არ მივიდა ექიმთან, ეს იქნება ძალიან ცუდი.“
მადონა ჯუღელი აღნიშნავს, რომ ძილის რეჟიმის დარღვევა ჰორმონალური ფონისა და ციკლის დარღვევის ერთ-ერთი მიზეზია:
„ბიოლოგიური რიტმის დარღვევა განაპირობებს, როგორც ციკლის დარღვევას, ასევე რეპროდუქციული ჰორმონების დაღვევებს. რატომ? იმიტომ, რომ ეს არის სტრესი. ორგანიზმი 11 საათის შემდეგ გამოიმუშავებს იმ ნეიროტრანსმიტერებს, რომლებიც არეგულირებენ ჩვენს ნივთიერებათა ცვლას და ჰომრონალურ ფონს. როდესაც ამ დროს ქალს არ ძინავს, ორგანიზმი სტრესის შეფერხებას იწყებს, რაც დარღვევების მიზეზი ხდება. ის, რომ ადამიანს ძინავს რვა საათი, არ არის საკმარისი. თქვენ უნდა დაიძინოთ ღამე. მაგალითისთვის მომყავს ხოლმე ქათამი. ის არ დადებს კვერცხს, თუ ღამით არ დააძინეთ, მისი საკვერცხე არ იმუშავებს.“
„პირველ რიგში, მოვაწესრიგოთ კვება. არ ავრიოთ კვებისა და ძილ-ღვიძილის რეჟიმი. ჩემს პაცინტებს ყოველთვის ვთხოვ, რომ არ მოწიონ თამბაქო. ის ძალიან აგრესიულად მოქმედებს გინეკოლოგიურ-რეპროდუქციულ ფუნქციებზე. ზღვასთან ხშირად აკავშირებენ გამონადენს, რაც შეცდომაა. ზღვა არის ძალიან კარგი სითხე, მასში არის მარილი და მიკროელემენტები, რომლებსაც ანტისეპტიკური ეფექტი აქვს. ის ადგილი, სადაც ზღვაში შედიხართ სუფთა უნდა იყოს. თუ გამონადენს ზღვას უკავშირებთ, ეს არ არის სწორი. ამის მიზეზია სტრესი, ალბათ, არ გამოიცვალეთ საცვალი, არ დაიძინეთ დროულად,“ - აღნინავს მადონა ჯუღელი.