რა სიმპტომები გვაფიქრებინებს, რომ ძუძუს კიბოსთან გვაქვს საქმე და რა არის გამომწვევი მიზეზები? - ამ თემაზე MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ონკოქირურგი, მამოლოგი თამარ აბულაძე.
- რამდენად ხშირია ძუძუს კიბო ქალებში?
- ქალთა ონკოლოგიურ დაავადებათა შორის ძუძუს კიბო პირველ ადგილზეა, შემდეგ მოდის საშვილოსნოს ყელის და ტანის სიმსივნეები, ბოლო პერიოდში შეინიშნება ძუძუს კიბოს გაახალგაზრდავების ტენდენცია 35 და ზემოთ ასაკში.
- ძირითადად, რა არის გამოწვევი მიზეზები?
- რისკფაქტორების ჯგუფიდან აღსანიშნავია:
ადრეული მენარხე (მენსტრუალური ციკლის დაწყება);
გვიანი მენოპაუზა (კლიმაქსი);
ხშირი აბორტები, გენეტიკური განწყობა, განსაკუთრებით, პირველი ხაზის ქალბატონებში (დედა და დეიდა);
ენდოკრინული და დისჰორმონალური ცვლილებების მოშლა, ასაკოვან ქალბატონებში პოსტრავმული წარმონაქმნები.
ონკოლოგიური დაავადების რისკს ზრდის ჰორმონალური დისბალანსის შედეგად მიმდინარე პროცესები, რომელშიც ჩართულია მთელი ენდოკრინული სისტემა. ამ პროცესს მიეკუთნება მასტოპათია, განსაკუთრებით საყურადღებოა მისი კვანძოვანი ფორმა, სწრაფად მზარდი ფიბროადენომა (ფილოიდი), სქელკედლიანი კისტები, სადინარშიდა პაპილომა, რომელიც კლინიკურად მხოლოდ სისხლიანი, ან მუქი ყავისფერი გამონადენით ხასიათდება, ხშირია პოსტრავმული წარმონაქმნები, განსაკუთრებით ხანდაზმულ ქალბატონებში, იგი დაზიანებული ან დაჟეჟილი ქსოვილიდან ვითარდება იქ, სადაც იყო ეგრედწოდებული ჰემატომა. მისი ალაგების შემდეგ ხშირია კარგად პალპირებადი წარმონაქმნი.
- რა სიმპტომები გვაფიქრებინებს, რომ მკერდის კიბოსთან გვაქვს საქმე?
- საეჭვო ნიშნებს შორის აღსანიშნავია: ძუძუს ფორმის შეცვლა, კანის გასქელება (ლიმონის ქერქი), გასინჯვადი წარმონაქმნის არსებობა, გადიდებული იღლიის ლიმფური კვანძები, ძუძუს თავის დვრილის ჩაბრუნება, სისხლიანი გამონადენი.
- როგორ უნდა ავირიდოთ თავიდან და როდის მივმართოთ ექიმს?
- იმისათვის, რომ დროულად მოხდეს ძუძუს კიბოს პრევენცია, საჭიროა ქალბატონებმა დროულად ჩაიტარონ სკრინინგი და ნებისმიერი საეჭვო ნიშნის აღმოჩენის შემთხვევაში მიმართონ ექიმ მამოლოგს. გისურვებთ ჯანმრთელობას!
„სიარულის დაწყების დროს ბავშვისთვის ორთოპედიული ფეხსაცმლის ტარება არ არის რეკომენდებული,“ - ორთოპედი ლევან ქაჯაია
ორთოპედმა ლევან ქაჯაიამ ბავშვებში ბრტყელტერფიანობის გამოვლენის ასაკსა და ტერფის პრობლემების პრევენციის გზებზე ისაუბრა:
„მშობელს არ უნდა შეეშინდეს იმის, როდესაც ეტყვიან, რომ თქვენს შვილს ტერფი ბრტყელი აქვს. ფიზიოლოგიურად როდესაც ნორმალურად ვითარდება ტერფი, წლის ასაკში ყველა ბავშვის ტერფი არის ბრტყელი. როდესაც ტერფი რიგიდულია, არ მოგვყვება, ეს უკვე რიგიდული ტერფია და მას ცალკე კვლევა სჭრიდება.“
ლევან ქაჯაიას თქმით, ტერფი ბრტყელია თუ არა, ამის დადგენა 4-5 წლის ასაკიდან არის შესაძლებელი:
„წლინახევარი-ორი წლის ასაკში მშობლები აღნიშნავენ ხოლმე, ქუსლი გადაუტრიალდა ჩემს შვილს, შიგნით ჩაწეულია. ეს ქუსლის პოზიციურობაც, რომელიც შიგნით გადახრილია, თუ 5-7 გრადუსს არ აღემატება, ითვლება, როგორც ფიზიოლოგიური ნორმა. ეს ის წლებია, როდესაც ტერფი განიცდის ფორმირებას. 4-5 წლის ასაკში ჩვენ უკვე შეგვიძლია ვისაუბროთ, ეს ტერფი ბრტყელია, თუ არა.“
„სჭირდება თუ არა ბავშვს სიარულის დაწყების დროს ორთოპედიული ფეხსაცმელი ან სჭირდება თუ არა სუპინატორები? რა თქმა უნდა არა! სიარულის დაწყების დროს ბავშვისთვის ორთოპედიული ფეხსაცმლის ტარება და დამატებით ღაბაშების ჩაფენა არ არის რეკომენდებული. ჩვენ სახლში რომ შევდივართ, ერთი სული გვაქვს, როდის გავიხდით ფეხსაცმელს. არ მგონია, ბავშვი კომფორტულად გრძნობდეს სახლში მყარ ფეხსაცმელში თავს. ერთი სული აქვს, როდის გაიხდის ფეხზე და ფეხშიშველი დაიწყებს სიარულს. ის, რომ ბავშვი ფეხშიშველი დადის, ამაში ცუდი არაფერი არ არის. ეს ერთგვარი ვარჯიშია ტერფისთვის,“- აღნიშნულ საკითხზე ლევან ქაჯაიამ ტელეკომპანია „იმედის“ გადაცემაში „იმედის დილა“ ისაუბრა.