რა სიმპტომები გვაფიქრებინებს, რომ ძუძუს კიბოსთან გვაქვს საქმე და რა არის გამომწვევი მიზეზები? - ამ თემაზე MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ონკოქირურგი, მამოლოგი თამარ აბულაძე.
- რამდენად ხშირია ძუძუს კიბო ქალებში?
- ქალთა ონკოლოგიურ დაავადებათა შორის ძუძუს კიბო პირველ ადგილზეა, შემდეგ მოდის საშვილოსნოს ყელის და ტანის სიმსივნეები, ბოლო პერიოდში შეინიშნება ძუძუს კიბოს გაახალგაზრდავების ტენდენცია 35 და ზემოთ ასაკში.
- ძირითადად, რა არის გამოწვევი მიზეზები?
- რისკფაქტორების ჯგუფიდან აღსანიშნავია:
ადრეული მენარხე (მენსტრუალური ციკლის დაწყება);
გვიანი მენოპაუზა (კლიმაქსი);
ხშირი აბორტები, გენეტიკური განწყობა, განსაკუთრებით, პირველი ხაზის ქალბატონებში (დედა და დეიდა);
ენდოკრინული და დისჰორმონალური ცვლილებების მოშლა, ასაკოვან ქალბატონებში პოსტრავმული წარმონაქმნები.
ონკოლოგიური დაავადების რისკს ზრდის ჰორმონალური დისბალანსის შედეგად მიმდინარე პროცესები, რომელშიც ჩართულია მთელი ენდოკრინული სისტემა. ამ პროცესს მიეკუთნება მასტოპათია, განსაკუთრებით საყურადღებოა მისი კვანძოვანი ფორმა, სწრაფად მზარდი ფიბროადენომა (ფილოიდი), სქელკედლიანი კისტები, სადინარშიდა პაპილომა, რომელიც კლინიკურად მხოლოდ სისხლიანი, ან მუქი ყავისფერი გამონადენით ხასიათდება, ხშირია პოსტრავმული წარმონაქმნები, განსაკუთრებით ხანდაზმულ ქალბატონებში, იგი დაზიანებული ან დაჟეჟილი ქსოვილიდან ვითარდება იქ, სადაც იყო ეგრედწოდებული ჰემატომა. მისი ალაგების შემდეგ ხშირია კარგად პალპირებადი წარმონაქმნი.
- რა სიმპტომები გვაფიქრებინებს, რომ მკერდის კიბოსთან გვაქვს საქმე?
- საეჭვო ნიშნებს შორის აღსანიშნავია: ძუძუს ფორმის შეცვლა, კანის გასქელება (ლიმონის ქერქი), გასინჯვადი წარმონაქმნის არსებობა, გადიდებული იღლიის ლიმფური კვანძები, ძუძუს თავის დვრილის ჩაბრუნება, სისხლიანი გამონადენი.
- როგორ უნდა ავირიდოთ თავიდან და როდის მივმართოთ ექიმს?
- იმისათვის, რომ დროულად მოხდეს ძუძუს კიბოს პრევენცია, საჭიროა ქალბატონებმა დროულად ჩაიტარონ სკრინინგი და ნებისმიერი საეჭვო ნიშნის აღმოჩენის შემთხვევაში მიმართონ ექიმ მამოლოგს. გისურვებთ ჯანმრთელობას!
„ძირს რომ დავწექი, ზევით დამახტა ვიღაც და გადამეფარა, რომ ტყვია არ მომხვედროდა,“- ლევან რატიანი 2008 წლის ომის მძიმე ამბებს იხსენებს
პირველი საუნივერსიტეტო კლინიკის დირექტორმა ლევან რატიანმა ტელეკომპანია „რუსთავი 2“-ის გადაცემაში „ექიმები“ ომის დროს ექიმების მიერ გამოჩენილი თავდადების შესახებ ისაუბრა:
„ექიმობა არის ჰუმანური პროფესია. მან უნდა განახორციელოს ეს ჰუმანური აქტი. ერთ-ერთი მაგალითია, თუ როგორ იხსნეს პოლონელმა ექიმებმა 8000 ებრაელი სიკვდილისგან. როგორც არის აღწერილი, ეს ადამიანები საკონცენტრაციო ბანაკში უნდა შეეყვანათ. პოლონელმა ექიმებმა კი ასეთი რამ გააკეთეს: მაშინ ტიფის პანდემია იყო და ექიმებმა ამ ადამიანებს ვაქცინა გაუკეთეს. როდესაც ტესტირება ჩაუტარდათ, აღმოჩნდა, რომ ისინი პოზიტიურები იყვნენ ტიფის ვირუსზე. ასე ეს 8000 ადამიანი გადაურჩა საკონცენტრაციო ბანაკს. სწორედ პოლონელი ექიმების დამსახურებაა 8000 ებრაელის გადარჩენა.“
„2008 წლის ომში ნამდვილად ვიყავი, ექიმად ვმუშაობდი. ეს იყო საშინელება. წარმომიდგენია ამ პერიოდში უკრაინელი ხალხი რას განიცდის. სასწრაფოს ექიმი ვიყავი. ჩვენი ძირითადი ფუნქცია იყო, რომ დაჭრილები გამოგვეყვანა. დაჭრილები გადმოგვყავდა როგორც გორის ჰოსპიტალში ასევე თბილისში. ბრიგადაში ორი ექიმი ვიყავით. როდესაც გორი დაიბომბა, გაჩერდა სასწრაფოს ბრიგადის მანქანა. ასეთი მითითება გვქონდა, რომ ამ ხმის გაგონებაზე აუცილებლად უნდა ჩავსულიყავით ქვევით. ძალიან ახლოს ჩამოვარდა ბომბი, დაახლოებით 50 მეტრში. ორი ექიმი ვიყავით. მეორე ქალბატონი იყო, რომელსაც ჩემხელა შვილები ჰყავდა. რომ დავწექი, ზევით დამახტა ვიღაც და გადამეფარა, რომ ტყვია არ მომხვედროდა. მართალია, მე მისი შვილი არ ვიყავი, მაგრამ დედური ინსტინქტით ასე მოიქცა. მითხრა, რომ შვილები მყავს შენხელა და არ გაინძრე, თავი არ გაანძრიოო. ეს განცდა სულ მახსენდება,“- აღნიშნა ლევან რატიანმა.